baroon
متخصص بخش ادبیات
توضیحات کلّی در باب نامگذاری کوه ها :
*********
رنگ :
از رنگ بیشترین بهره در نامگذاری کوه های ایران شده است.
بسیاری از کوههای برفگیر که مدّت طولانی برف رویشان می ماند سفید کوه نامیده شده اند. در ایران نزدیک به 70 کوه هست که نام آنها سفید است و این به غیر از کوه هایی است که پیشوند یا پسوند سفید دارند ، مانند : سفیدخانی ، سفید چشمه ، کمرسفید و سنگ سفید .
برخی نامها نیز ترکی است ، مانند: آق داغ : کوه سفید / آق بلاغ : چشمه سفید / آق تپه : تپه سفید / آق داش : سنگ سفید
کوه ها را اگر پشت به نور ببینیم یا از سنگ هایی سیاه تشکیل شده باشد ، سیاه به نظر می آیند.
چند نمونه کوه دارای نام سیاه : سیاه تخت ، سیاه پال ، سیاه کمان، سیاه خانی .
نام رنگ های دیگری چون زرد ، سبز و سرخ(قرمز) نیز به بسیاری از کوه ها نهاده می شود.
نام زرد به دلیل رگه های آهکی زرد ، نام قرمز به دلیل وجود خاک رس و نام سبز به دلیل پوشش گیاهی به کوه ها داده شده است.
عدد :
به ویژه عددهای چهار و چهل و هفت و هفتاد
مانند:
چهار (چهار پالون) / هفت (هفت سران لار، هفت خوانی) / چهل (چهل چشمه ، چهل تن ، چهل نابالغان ، چهل دختر) / هفتاد (هفتاد قله)
البته گاهی عددهای دیگری هم به کار می روند مانند سی سخت در بویر احمد
جنس :
وجود نمک، گچ، نقره، سنگ آهن، شیشه، سنگ سفید، سنگ سیاه، فیروزه و کانی های دیگر، کوه هایی به همان نام ها را پدید آورده است.
در ایران کوه های بسیاری به نام نمک و گچ داریم. مانند گچ ِ جاوِر( گچ جابر) در نزدیکی بدره ایلام که مزار جابر بن عبدالله انصاری، صحابی نامدار است و بنا به روایتی این آرامگاه جابرحیان پدرعلم شیمی است؛ با این وجود به نام گچ جابر نامیده شده است .
گیاهان :
برخی از کوه ها به دلیل داشتن میوه ای نامگذاری شده اند. مانند: دشت آلو، دره سیب، دره انجیر و بادامستان.
جانوران :
مانند شیرکوه، پلنگ کوه، کرکس، خرگوشان ، کفتارکوه ، اُشتُران کوه، گاوچال ، مارکوه ، دالاهو ( دال: [عقاب] + آهو )
شخصیت های نامدار تاریخی و افسانه ای:
نامگذاری کوه های تخت سلیمان ، بلقیس و کوه هایی که نامی از قهرمانان افسانه ای چون رستم دارند نیز با الهام گرفتن از شخصیت های نامدار انجام شده است.
مکان های مذهبی:
وجود مقبره بسیاری از امامزاده ها یا بزرگان دین در دامنه کوه ها دلیلی برای نامیدن کوه ها به نام آن بزرگان بوده است. مانند کوه شاه محمد ، امامزاده داود ، امامزاده قاسم ، ابوذر و امامزاده هاشم.
*********
رنگ :
از رنگ بیشترین بهره در نامگذاری کوه های ایران شده است.
بسیاری از کوههای برفگیر که مدّت طولانی برف رویشان می ماند سفید کوه نامیده شده اند. در ایران نزدیک به 70 کوه هست که نام آنها سفید است و این به غیر از کوه هایی است که پیشوند یا پسوند سفید دارند ، مانند : سفیدخانی ، سفید چشمه ، کمرسفید و سنگ سفید .
برخی نامها نیز ترکی است ، مانند: آق داغ : کوه سفید / آق بلاغ : چشمه سفید / آق تپه : تپه سفید / آق داش : سنگ سفید
کوه ها را اگر پشت به نور ببینیم یا از سنگ هایی سیاه تشکیل شده باشد ، سیاه به نظر می آیند.
چند نمونه کوه دارای نام سیاه : سیاه تخت ، سیاه پال ، سیاه کمان، سیاه خانی .
نام رنگ های دیگری چون زرد ، سبز و سرخ(قرمز) نیز به بسیاری از کوه ها نهاده می شود.
نام زرد به دلیل رگه های آهکی زرد ، نام قرمز به دلیل وجود خاک رس و نام سبز به دلیل پوشش گیاهی به کوه ها داده شده است.
عدد :
به ویژه عددهای چهار و چهل و هفت و هفتاد
مانند:
چهار (چهار پالون) / هفت (هفت سران لار، هفت خوانی) / چهل (چهل چشمه ، چهل تن ، چهل نابالغان ، چهل دختر) / هفتاد (هفتاد قله)
البته گاهی عددهای دیگری هم به کار می روند مانند سی سخت در بویر احمد
جنس :
وجود نمک، گچ، نقره، سنگ آهن، شیشه، سنگ سفید، سنگ سیاه، فیروزه و کانی های دیگر، کوه هایی به همان نام ها را پدید آورده است.
در ایران کوه های بسیاری به نام نمک و گچ داریم. مانند گچ ِ جاوِر( گچ جابر) در نزدیکی بدره ایلام که مزار جابر بن عبدالله انصاری، صحابی نامدار است و بنا به روایتی این آرامگاه جابرحیان پدرعلم شیمی است؛ با این وجود به نام گچ جابر نامیده شده است .
گیاهان :
برخی از کوه ها به دلیل داشتن میوه ای نامگذاری شده اند. مانند: دشت آلو، دره سیب، دره انجیر و بادامستان.
جانوران :
مانند شیرکوه، پلنگ کوه، کرکس، خرگوشان ، کفتارکوه ، اُشتُران کوه، گاوچال ، مارکوه ، دالاهو ( دال: [عقاب] + آهو )
شخصیت های نامدار تاریخی و افسانه ای:
نامگذاری کوه های تخت سلیمان ، بلقیس و کوه هایی که نامی از قهرمانان افسانه ای چون رستم دارند نیز با الهام گرفتن از شخصیت های نامدار انجام شده است.
مکان های مذهبی:
وجود مقبره بسیاری از امامزاده ها یا بزرگان دین در دامنه کوه ها دلیلی برای نامیدن کوه ها به نام آن بزرگان بوده است. مانند کوه شاه محمد ، امامزاده داود ، امامزاده قاسم ، ابوذر و امامزاده هاشم.