نام کوه :اورست، ساگاراماتا، چومولونگما
ارتفاع : 8850متر، 29،029 فیت
محل قرارگیری : نپال، تبت
موقعیت : 27،59 عرض شمالی
86،56 طول شرقی
ماههای صعود : آوریل و می، سپتامبر و اکتبر
اولین صعود : 1953
اولین صعود کننده : ادموند هیلاری، تنسینگ نورگی
نزدیکترین فرودگاه محلی : پانگبوچه
نزدیکترین فرودگاه بین المللی : کاتماندو
اورست-بلندترین کوه دنیا بر طبق آخرین اندازه گیریهای ماهواره ایکه در 5 می 1999 صورت گرفت و به تایید انجمن نشنال جغرافی نیز رسید 8850 متر ارتفاع دارد. کوه اورست در منطقه هیمالیای"خمبو روالینگ"قراردارد. این کوه برروی خط الراسی مرتفع قرار گرفته که در طول مرز نپال و تبت از غرببه شرق و از چوآیو تا ماکالو امتداد می یابد. در نپال به آنساگاراماتابه معنای سر آسمان و در تبت چومولونگمابه معنای مادر خدای زمین می گویند.
در مساحی های سال 1854 یک هیئت انگلیسی نام آنراقله 15 نهاد و دو سال بعد آنها توانستند ارتفاع قله 15 را 8839متر اندازه گیری کنند آنرا رفیعترین قله عالم شناختند، اما این اندازه گیری چندان پایدار نبود و پس از آن هندیها ارتفاع قله را 8848 ثبت نمودند.در نهایت در سال1865 انجمن جغرافیایی سلطنتی در لندن، قله شماره 15 را بعد از مساحی های جورج اورست نامگذاری مجدد نمود و به افتخار این کشف قله شماره 15 را اورست نامیدند. هفت تلاش نخست این کوه تا سال 1921 بیشتر جنبه شناسایی داشت تا صعود. تمامی این تلاشها از سمت تبت صورت گرفت. جایی که مسیر صعود قله ازطریق یال شمالی و گردنه شمالی قابل دسترس به نظر می رسید. در سال 1924جورج مالوری کسیکه پیکان حمله سه هیئت نخست اینکوه بود، در تلاش برای فتح قله جان خود را به همراه همنوردش اندرو اروین از دست داد. آنها بی شک گامهایی تا قله فاصله نداشتند.
اورست جبهه شمالی
تا سال 1938 یعنی زمان شروع جنگ جهانی دوم تلاشهای ناموفق دیگری نیز صورت گرفت و پس از آن به خاطر جنگ همه چیز متوقف شد . اما با پایان جنگ و اشغال تبت توسط چینیها مرزهای تبت بر روی خارجیها و بخصوص کوهنوردان بسته شد.اما کشور نپال که سابق براین غیر قابل دسترس بود خلاف این عمل کرد و مرزهای خود را از سال 1950 بر روی خارجیها گشود. بدین شکل محاصره اورست تنگتر و تنگتر شد. مسیر صعود تیمهای سال 51 تا53 از طریق یخچال خمبو، آبشار یخی و کم غربی بود که تیمهایی از انگلستان و سوئیس به آن دست یافتند. سپس جبهه غربی لوتسه و گرده ژنویها و در نهایت گردنه جنوبی شناسایی و صعود شد. در ماه می 1952کریستین لامبرت سوئیسی و شرپاتنسینگ نورگی هندی - نپالی تا 8600متر بالا رفتند اما از صعود قله بازماندند. اما یکسال بعد تیمی از انگلستان به سرپرستی جان هانت افسر ارتش انگلستان باگام نهادن در جای پای سوئیسی ها در نهایت با دسترسی به یال جنوب شرقی توانست ادموند هیلاری و شرپاتنسینگ نورگی را در ساعت 30/11 روز 29 می راهی قله نماید . پس از صعود سال 53 تلاشهای موفق و ناموفق زیادی ازمسیرهای مختلف صورت گرفت و تا امروز که بیش از 50 سال از نخستین صعود کوه می گذرد حدود 2500 کوهنورد از 16 مسیر اورست را صعود کرده اند. آنها از 13 تا 70 سال سن داشتند. در این را همچنین بیش از 160 نفر جانشان را از دست داده اند. اورست بارها بدون اکسیژن صعود شد. چندین نفر به کمک اسکی و چتر از آن فرود آمدند و کوه بارها تراورس گردید . صعودهای زیادی در مدت تنها یک روز بر روی آن صورت گرفت و افرادبسیاری بر روی آن دچار سرمازدگی شدند. هر کوهنورد برای اخذ اجازه صعود موظف به پرداخت 6000دلار درجبهه شمالی و 10000 دلار در جنوبی میباشد. در این راه گروههای تجاری بسیاری نیز دست به کار شده و با اخذ مبالغی از 20000 تا 75000 دلار کوهنوردان و افراد عادی را عازم بام دنیا می کنند.
فیلمهای بسیاری از تلاشهای موفق و نافرجام اورست ساخته شده و کتب فراوانی به نگارش در آمده تا اورست همچنان به عنوان یکی از جذابترین نقاط دنیا مورد توجه باشد.
مسیرهای اورست
بیست و نه می 1953-اولین صعود اورست: تنزینگنورگی (نپال) و ادموند هیلاری(زلاند نو) هر دو عضو یک هیئت انگلیسی. از مسیر یال جنوب شرقی- با عبور از آبشار یخی، کم غربی و لوتسه فیس- به قله رسیدند.
بیست و پنج می 1960-تیمی از کوهنوردان چین و تبت از مسیر شمالی به قله اورست رسیدند.
بیست و دو می 1963-اولین صعود یال غربی اورست توسط تیم امریکا- در واقع دسترسی به یال غربی از طریق جبهه شمالی صورت گرفت- صعود کنندگان ویلی انسولد وتام هورنباین بودند. آنها پس از رسیدن به قله از مسیر جنوب شرقی بازگشته و نخستین تراورس اورست را هم صورت دادند.
بیست و چهارسپتامبر 1975-دوگال هستون و داگ اسکات از صعود دیواره جنوب غربی را صورت دادند، سرپرستی این تیم را کریس بانینگتون بر عهده داشت.
سیزده می 1979-آندری استریمفیل و یرنیزاپلوتنیک قله را از مسیر اصلی غربی صعود نموده و از مسیر هورنباین بازگشتند.
ده می 1980-تسونه شیجیهیر و تاکاشی اوزاکی از ژاپن نخستین صعود مستقیم جبهه شمالی را انجام دادند. این مسیر به دهلیز ژاپنیها معروف شد.
نوزده می 1980-یرزی کاکوسکا و اندری ژوک ازطریق برج جنوبی- درست سمت راست دیواره جنوب غربی- به قله دست یافتند.
بیست آگوست 1980-راینولد مسنر از ایتالیا از گردنه شمالی تراورسی را به سمت دهلیز شمالی صورت داد. او تنها در مدت 3 روز از کمپ اصلی خود درارتفاع 6500 متر بدون استفاده از اکسیژن مصنوعی قله را صعود نمود.
چهار می 1982-11 کوهنورد روس از طریق دیواره جنوب غربی – سمت چپ مسیر بانینگتون- صعودنمودند.
هشت اکتبر 1983- لو ریچارد، کیم مومب وکارلوس بوهلر قله را از طریق جبهه شرقی، معروف به کانشونگ صعود نمودند.
سوم اکتبر 1984-کوهنوردان استرالیایی تیم مکارتنی، اسنپ و گرگ مورتیمر قله را ازطریق دهلیز شمالی صعودنمودند.
بیست می 1986-شارون وود به عنوان نخستین زن از آمریکای شمالی توانست از مسیر جدید شانه غربی که از یخچال کانشونگ آغاز می شد خود را به دهلیز هورنباین رسانده و قله را صعودکند.
دوازده می 1988-کوهنورد انگلیسی، استفانونبلز از سمت چپ مسیر 1983 کانشونگ به قله برسد. این مسیر در شرق گردنه جنوب شرقی قرار دارد. ونبلز تنها عضو انگلیسی یک گروه کوهنورد آمریکایی بود.
یازده می 1995-اولین صعود مسیر شمال شرقی، این مسیر تماما توسط کیوشی فورونو و شجیکی ایموتو از ژاپن و شرپاها داوا شرینگ، پاسانگ شرپا و نیما شرپا گشایش یافت.
بیست می 1996-اولین صعود دهلیز شمال شرقی. توسط پیتر کوزنتسوف، والری ******وف و گریگوری سیمیکولنکوف.
ده می 2004-مسیر مستقیم دیواره شمالی.آندریا ماری یو، پاورشا بالین و ایلیاس توحواتولین از تیم روسیه.
نکته:
- هومن آپرین کوهنورد ایرانی مقیم آمریکا بعنوان نخستین ایرانی موفق به صعود اورست گردید. وی راهنمای تیمی از کوهنوردان آمریکایی بر روی اورست بود.
-تیم ملی کوهنوردی ایران در سال 1377 موفق شد نخستین صعود مستقل ایرانیان را بر روی اورست صورت دهد.
-سعید طوسی کوهنورد ایرانی مقیم آمریکا موفق شد در بهار 2002 بر افراز قله اورست.
- تیم ملی کوهنوردی ایران متشکل از تیمهای مردان و زنان موفق شد در 30 می 2005 بر فراز اورست بایستد. 9 نفر ازاعضای این تیم به همراه 5 شرپا قله را فتح نمودند.
نخستین صعود به قله اورست
ساعت ۱۱ و ۳۰ دقيقه ۲۹ مه سال ۱۹۵۳، ادموند هيلارى از نيوزيلند و تنزيك نورگارى يك شرپا از نپال نخستين كسانى بودند كه توانستند به قله اورست، بلند ترين نقطه در كره زمين صعود كنند. اين دو نفر كه در مرحله قبل در ارتفاع هشت هزار مترى شب را به صبح رسانده بودند، از طرف گروه كوهنوردى انگليس توانستند به اين افتخار برسند. اين خبر به سرعت منتشر شد و در دوم ژوئن مردم انگليس اين افتخار را جشن گرفتند.قله اورست در رشته كوه هاى هيماليا، و در مرز ميان نپال و تبت جاى گرفته است. تبتى ها آن را «چومو لونگما» يا «الهه طبيعت» مى نامند و انگليسى ها اين نام را پس از سرجورج اورست از بازماندگان سفر حادثه اى در قرن ۱۹ به اين قله دادند. در ارتفاع پايانى و حدود يك سوم آخر، هوا بسيار رقيق است و در كنار سردى زياد هوا، تنفس كارى دشوار است.قبل از آن يك گروه انگليسى ديگر در سال ۱۹۲۱ قصد صعود به اورست را داشتند اما در فاصله ۶۰۰ مترى قله و به دليل وضع بد هوا نتوانستند جلوتر بروند.گروه انگليسى ديگرى در سال ۱۹۲۲ و ۱۹۲۴ اقدام به صعود كردند كه نتيجه نداشت. در سال ۱۹۵۲ يك گروه كوهنوردى سوئيسى تا ۲۰۰ مترى قله بالا رفتند اما باز نتوانستند صعود را به اتمام برسانند.
گروه انگليسى سرهنگ جان هانت انگليسى تجهيز يك گروه حرفه اى را به عهده گرفت و بهترين شرپا يعنى نورگارى را به گروه دعوت كرد و ادموند هيلارى نيوزيلندى الاصل براى اين سفر داوطلب شد.هر چند اين صعود مرحله به مرحله و با وسواس زياد انجام شد ولى بازتاب خبرى آن بسيار گسترده بود. پس از اين صعود سفرهاى ديگرى به اورست انجام شد. در سال ۱۹۶۰، يك گروه چينى از طرف تبت توانست قله را صعود كند. در ۱۹۶۳۱۹۷۵، تابى يونكو از ژاپن نخستين كوهنورد زن بود كه قله اورست را فتح كرد. در قرن ۲۰ بسيارى از كوهنوردان به اورست رسيدند. غم انگيز ترين حادثه در اورست در سال ۱۹۹۶ رخ داد و هشت كوهنورد با مليت هاى مختلف در بهمن گرفتار شده و جان سپردند. جيمز ويتاكر نخستين آمريكايى بود كه توانست به قله اورست برسد.
ارتفاع : 8850متر، 29،029 فیت
محل قرارگیری : نپال، تبت
موقعیت : 27،59 عرض شمالی
86،56 طول شرقی
ماههای صعود : آوریل و می، سپتامبر و اکتبر
اولین صعود : 1953
اولین صعود کننده : ادموند هیلاری، تنسینگ نورگی
نزدیکترین فرودگاه محلی : پانگبوچه
نزدیکترین فرودگاه بین المللی : کاتماندو
اورست-بلندترین کوه دنیا بر طبق آخرین اندازه گیریهای ماهواره ایکه در 5 می 1999 صورت گرفت و به تایید انجمن نشنال جغرافی نیز رسید 8850 متر ارتفاع دارد. کوه اورست در منطقه هیمالیای"خمبو روالینگ"قراردارد. این کوه برروی خط الراسی مرتفع قرار گرفته که در طول مرز نپال و تبت از غرببه شرق و از چوآیو تا ماکالو امتداد می یابد. در نپال به آنساگاراماتابه معنای سر آسمان و در تبت چومولونگمابه معنای مادر خدای زمین می گویند.
در مساحی های سال 1854 یک هیئت انگلیسی نام آنراقله 15 نهاد و دو سال بعد آنها توانستند ارتفاع قله 15 را 8839متر اندازه گیری کنند آنرا رفیعترین قله عالم شناختند، اما این اندازه گیری چندان پایدار نبود و پس از آن هندیها ارتفاع قله را 8848 ثبت نمودند.در نهایت در سال1865 انجمن جغرافیایی سلطنتی در لندن، قله شماره 15 را بعد از مساحی های جورج اورست نامگذاری مجدد نمود و به افتخار این کشف قله شماره 15 را اورست نامیدند. هفت تلاش نخست این کوه تا سال 1921 بیشتر جنبه شناسایی داشت تا صعود. تمامی این تلاشها از سمت تبت صورت گرفت. جایی که مسیر صعود قله ازطریق یال شمالی و گردنه شمالی قابل دسترس به نظر می رسید. در سال 1924جورج مالوری کسیکه پیکان حمله سه هیئت نخست اینکوه بود، در تلاش برای فتح قله جان خود را به همراه همنوردش اندرو اروین از دست داد. آنها بی شک گامهایی تا قله فاصله نداشتند.
اورست جبهه شمالی
تا سال 1938 یعنی زمان شروع جنگ جهانی دوم تلاشهای ناموفق دیگری نیز صورت گرفت و پس از آن به خاطر جنگ همه چیز متوقف شد . اما با پایان جنگ و اشغال تبت توسط چینیها مرزهای تبت بر روی خارجیها و بخصوص کوهنوردان بسته شد.اما کشور نپال که سابق براین غیر قابل دسترس بود خلاف این عمل کرد و مرزهای خود را از سال 1950 بر روی خارجیها گشود. بدین شکل محاصره اورست تنگتر و تنگتر شد. مسیر صعود تیمهای سال 51 تا53 از طریق یخچال خمبو، آبشار یخی و کم غربی بود که تیمهایی از انگلستان و سوئیس به آن دست یافتند. سپس جبهه غربی لوتسه و گرده ژنویها و در نهایت گردنه جنوبی شناسایی و صعود شد. در ماه می 1952کریستین لامبرت سوئیسی و شرپاتنسینگ نورگی هندی - نپالی تا 8600متر بالا رفتند اما از صعود قله بازماندند. اما یکسال بعد تیمی از انگلستان به سرپرستی جان هانت افسر ارتش انگلستان باگام نهادن در جای پای سوئیسی ها در نهایت با دسترسی به یال جنوب شرقی توانست ادموند هیلاری و شرپاتنسینگ نورگی را در ساعت 30/11 روز 29 می راهی قله نماید . پس از صعود سال 53 تلاشهای موفق و ناموفق زیادی ازمسیرهای مختلف صورت گرفت و تا امروز که بیش از 50 سال از نخستین صعود کوه می گذرد حدود 2500 کوهنورد از 16 مسیر اورست را صعود کرده اند. آنها از 13 تا 70 سال سن داشتند. در این را همچنین بیش از 160 نفر جانشان را از دست داده اند. اورست بارها بدون اکسیژن صعود شد. چندین نفر به کمک اسکی و چتر از آن فرود آمدند و کوه بارها تراورس گردید . صعودهای زیادی در مدت تنها یک روز بر روی آن صورت گرفت و افرادبسیاری بر روی آن دچار سرمازدگی شدند. هر کوهنورد برای اخذ اجازه صعود موظف به پرداخت 6000دلار درجبهه شمالی و 10000 دلار در جنوبی میباشد. در این راه گروههای تجاری بسیاری نیز دست به کار شده و با اخذ مبالغی از 20000 تا 75000 دلار کوهنوردان و افراد عادی را عازم بام دنیا می کنند.
فیلمهای بسیاری از تلاشهای موفق و نافرجام اورست ساخته شده و کتب فراوانی به نگارش در آمده تا اورست همچنان به عنوان یکی از جذابترین نقاط دنیا مورد توجه باشد.
مسیرهای اورست
بیست و نه می 1953-اولین صعود اورست: تنزینگنورگی (نپال) و ادموند هیلاری(زلاند نو) هر دو عضو یک هیئت انگلیسی. از مسیر یال جنوب شرقی- با عبور از آبشار یخی، کم غربی و لوتسه فیس- به قله رسیدند.
بیست و پنج می 1960-تیمی از کوهنوردان چین و تبت از مسیر شمالی به قله اورست رسیدند.
بیست و دو می 1963-اولین صعود یال غربی اورست توسط تیم امریکا- در واقع دسترسی به یال غربی از طریق جبهه شمالی صورت گرفت- صعود کنندگان ویلی انسولد وتام هورنباین بودند. آنها پس از رسیدن به قله از مسیر جنوب شرقی بازگشته و نخستین تراورس اورست را هم صورت دادند.
بیست و چهارسپتامبر 1975-دوگال هستون و داگ اسکات از صعود دیواره جنوب غربی را صورت دادند، سرپرستی این تیم را کریس بانینگتون بر عهده داشت.
سیزده می 1979-آندری استریمفیل و یرنیزاپلوتنیک قله را از مسیر اصلی غربی صعود نموده و از مسیر هورنباین بازگشتند.
ده می 1980-تسونه شیجیهیر و تاکاشی اوزاکی از ژاپن نخستین صعود مستقیم جبهه شمالی را انجام دادند. این مسیر به دهلیز ژاپنیها معروف شد.
نوزده می 1980-یرزی کاکوسکا و اندری ژوک ازطریق برج جنوبی- درست سمت راست دیواره جنوب غربی- به قله دست یافتند.
بیست آگوست 1980-راینولد مسنر از ایتالیا از گردنه شمالی تراورسی را به سمت دهلیز شمالی صورت داد. او تنها در مدت 3 روز از کمپ اصلی خود درارتفاع 6500 متر بدون استفاده از اکسیژن مصنوعی قله را صعود نمود.
چهار می 1982-11 کوهنورد روس از طریق دیواره جنوب غربی – سمت چپ مسیر بانینگتون- صعودنمودند.
هشت اکتبر 1983- لو ریچارد، کیم مومب وکارلوس بوهلر قله را از طریق جبهه شرقی، معروف به کانشونگ صعود نمودند.
سوم اکتبر 1984-کوهنوردان استرالیایی تیم مکارتنی، اسنپ و گرگ مورتیمر قله را ازطریق دهلیز شمالی صعودنمودند.
بیست می 1986-شارون وود به عنوان نخستین زن از آمریکای شمالی توانست از مسیر جدید شانه غربی که از یخچال کانشونگ آغاز می شد خود را به دهلیز هورنباین رسانده و قله را صعودکند.
دوازده می 1988-کوهنورد انگلیسی، استفانونبلز از سمت چپ مسیر 1983 کانشونگ به قله برسد. این مسیر در شرق گردنه جنوب شرقی قرار دارد. ونبلز تنها عضو انگلیسی یک گروه کوهنورد آمریکایی بود.
یازده می 1995-اولین صعود مسیر شمال شرقی، این مسیر تماما توسط کیوشی فورونو و شجیکی ایموتو از ژاپن و شرپاها داوا شرینگ، پاسانگ شرپا و نیما شرپا گشایش یافت.
بیست می 1996-اولین صعود دهلیز شمال شرقی. توسط پیتر کوزنتسوف، والری ******وف و گریگوری سیمیکولنکوف.
ده می 2004-مسیر مستقیم دیواره شمالی.آندریا ماری یو، پاورشا بالین و ایلیاس توحواتولین از تیم روسیه.
نکته:
- هومن آپرین کوهنورد ایرانی مقیم آمریکا بعنوان نخستین ایرانی موفق به صعود اورست گردید. وی راهنمای تیمی از کوهنوردان آمریکایی بر روی اورست بود.
-تیم ملی کوهنوردی ایران در سال 1377 موفق شد نخستین صعود مستقل ایرانیان را بر روی اورست صورت دهد.
-سعید طوسی کوهنورد ایرانی مقیم آمریکا موفق شد در بهار 2002 بر افراز قله اورست.
- تیم ملی کوهنوردی ایران متشکل از تیمهای مردان و زنان موفق شد در 30 می 2005 بر فراز اورست بایستد. 9 نفر ازاعضای این تیم به همراه 5 شرپا قله را فتح نمودند.
نخستین صعود به قله اورست
ساعت ۱۱ و ۳۰ دقيقه ۲۹ مه سال ۱۹۵۳، ادموند هيلارى از نيوزيلند و تنزيك نورگارى يك شرپا از نپال نخستين كسانى بودند كه توانستند به قله اورست، بلند ترين نقطه در كره زمين صعود كنند. اين دو نفر كه در مرحله قبل در ارتفاع هشت هزار مترى شب را به صبح رسانده بودند، از طرف گروه كوهنوردى انگليس توانستند به اين افتخار برسند. اين خبر به سرعت منتشر شد و در دوم ژوئن مردم انگليس اين افتخار را جشن گرفتند.قله اورست در رشته كوه هاى هيماليا، و در مرز ميان نپال و تبت جاى گرفته است. تبتى ها آن را «چومو لونگما» يا «الهه طبيعت» مى نامند و انگليسى ها اين نام را پس از سرجورج اورست از بازماندگان سفر حادثه اى در قرن ۱۹ به اين قله دادند. در ارتفاع پايانى و حدود يك سوم آخر، هوا بسيار رقيق است و در كنار سردى زياد هوا، تنفس كارى دشوار است.قبل از آن يك گروه انگليسى ديگر در سال ۱۹۲۱ قصد صعود به اورست را داشتند اما در فاصله ۶۰۰ مترى قله و به دليل وضع بد هوا نتوانستند جلوتر بروند.گروه انگليسى ديگرى در سال ۱۹۲۲ و ۱۹۲۴ اقدام به صعود كردند كه نتيجه نداشت. در سال ۱۹۵۲ يك گروه كوهنوردى سوئيسى تا ۲۰۰ مترى قله بالا رفتند اما باز نتوانستند صعود را به اتمام برسانند.
گروه انگليسى سرهنگ جان هانت انگليسى تجهيز يك گروه حرفه اى را به عهده گرفت و بهترين شرپا يعنى نورگارى را به گروه دعوت كرد و ادموند هيلارى نيوزيلندى الاصل براى اين سفر داوطلب شد.هر چند اين صعود مرحله به مرحله و با وسواس زياد انجام شد ولى بازتاب خبرى آن بسيار گسترده بود. پس از اين صعود سفرهاى ديگرى به اورست انجام شد. در سال ۱۹۶۰، يك گروه چينى از طرف تبت توانست قله را صعود كند. در ۱۹۶۳۱۹۷۵، تابى يونكو از ژاپن نخستين كوهنورد زن بود كه قله اورست را فتح كرد. در قرن ۲۰ بسيارى از كوهنوردان به اورست رسيدند. غم انگيز ترين حادثه در اورست در سال ۱۹۹۶ رخ داد و هشت كوهنورد با مليت هاى مختلف در بهمن گرفتار شده و جان سپردند. جيمز ويتاكر نخستين آمريكايى بود كه توانست به قله اورست برسد.