• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

بررسی جایگاه و اهمیت مدیریت انتقال تکنولوژی در صنعت نفت کشور

Miss zahra

متخصص بخش تکنولوژی




مقدمه
بیش از یکصد سال از حفر اولین چاه نفت در ایران می گذرد و صنعت نفت کشور، با در اختیار د اشتن حدود ۱۳ و ۱۸ درصد از کل ذخایر نفت و گاز جهان، محور اصلی توسعه اقتصادی کشور به شمار می رود.
استخراج و تبدیل این منابع به محصولات دارای ارزش افزودۀ بالا، مستلزم بکارگیری تکنولوژی های پیشرفته است؛ ولی متأسفانه قابلیت های تکنولوژیکی این صنعت در ایران، نه تنها هیچگاه در حد توانمندی های مورد نیاز برای تجاری سازی تکنولوژی های جدید نبوده بلکه عمدتاً در حد تولید فرآورده هایی با ارزش کم یا متوسط بوده است .
همین شکاف آشکار تکنولوژیکی، چندین دهه است که مدیران این صنعت را ناگزیر، به سمت استفاده از تکنولوژی های وارداتی در قالب انواع و اقسام پروژه های انتقال تکنولوژی سوق داده است؛ اما مشکلات و ضعف های موجود در انتقال و بومی سازی تکنولوژی های مدرن علاوه بر تحمیل هزینه های سنگین خرید تکنولوژی، این صنعت را در سطح واردکننده تکنولوژی های خارجی نگاه داشته است .
نشان بارز این ادعا خرید مکرر لیسانس واحدهای مشابه در سال های اخیر است.
انتقال تکنولوژی فرآیندی پیچیده و دشوار است و برای موفقیت بیشتر در این زمینه لازم است علاوه بر آماده سازی زیرساخت های موجود، فرآیند انتقال تکنولوژی را با تمرکز بیشتری مدیریت نمود تا تکنولوژی وارداتی به گونه ای کسب شود که نه تنها برای
تولید محصول به کار گرفته شود بلکه زمینه ای برای خلق تکنولوژی جدید باشد .
در این مقاله سعی شده ضمن مرور ادبیات تکنولوژی و انتقال تکنولوژی، مشکلات و تنگناهای اساسی انتقال تکنولوژی در ایران، وضعیت و سطح تکنولوژیکی صنعت نفت کشور و محورهای عمدۀ یک تحقیق در زمینه مدیریت فرآیند انتقال تکنولوژی در صنعت نفت کشور تبیین گردد.​
 

Miss zahra

متخصص بخش تکنولوژی
جایگاه و اهمیت انتقال موفق تکنولوژی در پروژه های نفتی کشور

با توجه به مفهوم تکنولوژی و ضرورت دستیابی به آن و مباحثی که درباره انتقال تکنولوژی مطرح شد در این بخش سعی می شود به بررسی جایگاه و اهمیت انتقال تکنولوژی و مدیریت آن در صنعت نفت کشور پرداخته شود. در ابتدا وضعیت فعلی این صنعت را از نظر تکنولوژی در جهان و ایران تشریح و سپس به بررسی ضرورت توجه به مدیریت فرآیند انتقال تکنولوژی در پروژه های نفتی کشور می پردازیم. در نهایت با معرفی محورهای یک پژوهش کاربردی در این زمینه این بخش را به پایان می رسانیم.

در دهه های آینده سوخت های متعارف و به طور مشخص نفت و گاز نقش اصلی را در تأمین انرژی جهان بازی می کنند. طبق آمار سازمان جهانی انرژی، تا سال ۲۰۳۰ میلادی حدود ۶۵ % از انرژی جهان از نفت و گاز تامین می شود.

صنعت نفت کشور، با در اختیار داشتن حدود ۱۳ و ۱۸ درصد از کل ذخایر نفت و گاز جهان، محور اصلی توسعه اقتصادی کشور به شمار می رود. بهره گیری هوشمندانه از این ذخایر ارزشمند می تواند مهمترین مزیت رقابتی در عرصه رقابت بین المللی به شمار رود. اما استخراج و تبدیل این منابع به محصولات دارای ارزش افزوده بالا، مستلزم به کارگیری تکنولوژی های پیشرفته ای است که بدون آنها فقط دو سوم منابع موجود قابل استفاده است و بدترین نوع بهره گیری از این منابع یعنی فروش آنها به صورت خام یا محصولات کم ارزش رقم خواهد خورد.

تأمین کنندگان فناوری مورد نیاز صنایع نفت، گاز و پتروشیمی مجموعه صنعتی توسعه یافته ای را در جهان تشکیل می دهند. در مرکز این گروه شرکتهای بین المللی نفتی، پیمان کاران
عمومی و ماشین سازان بزرگ قرار دارند که قابلیت فناوری بالا، توانمندی مدیریت پروژه و امکانات مالی فراوانی در اختیار دارند.

در اطراف این شرکت های اصلی، مجموعه گسترده ای از شرکت های کوچک و متوسط تأمین کنندگان اصلی نیازمندی های صنعت نفت، گاز و پتروشیمی هستند.
فناوری در این شرکت ها پایه رشد و مزیت رقابتی محسوب می شود. و نقش مهمی در برنامه این بنگاه ها دارد. کشورهای توسعه یافته، تأمین فناوری صنایع انرژی را با دو هدف سودآوری و تأمین امنیت عرضه انرژی دنبال می کنند. این کشورها به وسیلۀ توسعه صنایع جانبی و گرفتن بازار بالا دستی نفت و گاز می کوشند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در فرآیند تولید نفت و گاز مشارکت داشته باشند.

این شراکت ضمن سود آوری بالا، تأمین مطمئن انرژی مورد نیاز آن ها را نیز تحقق می بخشد به همین دلیل سیاست توسعه فناوری در صنایع بالادست و گاز در زمرۀ اولویت های سیاست انرژی این کشورها قرار دارد به طوریکه حتی کشورهایی مانند سوئد و نروژ با تنها ۲۰ سال سابقه در این صنعت، از فروش تکنولوژی های نفتی به کشورهای دیگر درآمدی بیشتر از فروش نفت خام کسب می کنند.

صاحب نظران، قابلیت های تکنولوژی صنایع را در پنج سطح: بهره برداری، تعمیر و نگهداری، ساخت و تولید، طراحی و مهندسی و در پایان تحقیق و توسعه تقسیم بندی می کنند. متاسفانه الگوی غالب صنعت نفت کشور از ابتدا تاکنون الگوی بهره برداری بوده است.
 
بالا