پول قرض دادن بانک ها به یکدیگر تا جایی در حال توسعه است که کم مانده این امر نیز همچون قرض دادن نان به یکدیگر به یک ضرب المثل تاریخی تبدیل شود. در این بین قرض های اعتباری بین بانکی تا جایی ادامه یافته است که برخی کارشناسان نسبت به توسعه سفته بازی در شبکه بانکی هشدار می دهند.
به رغم افزایش ۲۰۰هزارمیلیارد تومانی مانده سپرده های بانکی و افزایش ۱۳۰هزارمیلیارد تومانی مانده تسهیلات بانکی در سال ۹۲ بانک ها به جای ارائه تسهیلات به تولید تنها به یکدیگر تسهیلات می دهند.
آمار های بانک مرکزی نشان می دهد که مانده سپرده های بانک ها ۴۹۷هزار میلیارد تومان در سال ۹۱ به ۶۸۴هزار میلیارد تومان در پایان سال ۹۲ رسیده است، بدین ترتیب طی این بازه زمانی سپرده های بانکی ۲۰۰هزار میلیارد تومان رشد کرده است. از سوی دیگر مانده تسهیلات ارزی و ریالی بانک ها طی سال مدت مورد بررسی از۴۳۹ هزار میلیارد تومان سال ۹۱ به ۵۷۰هزار میلیارد تومان تا پایان سال ۹۲ رسیده است، بدین ترتیب در این بخش نیز با رشد ۱۳۱هزار میلیارد تومانی مواجه بوده ایم.
اگر چه موارد فوق نشان از تقویت منابع مالی بانک ها دارد اما با این وجود باز بخش تولید به عنوان بخش حقیقی اقتصاد، همچنان از کمبود مواردی چون سرمایه در گردش، نقدینگی و همچنین تسهیلات گلایه مند و مدعی است که این بخش از سوی بانک ها کما فی السابق تأمین مالی نمی شود، بدین ترتیب به نظر می رسد سفته بازی در شبکه بانکی گل کرده است و بانک ها به جای ارائه تسهیلات به تولید به یکدیگر تسهیلات می دهند.
تأمین کننده مالی خود نیاز به تأمین مالی دارد
اگرچه آمارهای فوق بیانگر تقویت منابع مالی شبکه بانکی کشور است، اما مواردی چون مطالبات معوق ۸۲ هزار میلیاردتومانی بانک ها، بدهی ۷۰هزارمیلیارد تومانی دولت به بانک ها، بدهی بیش از ۴۰هزار میلیارد تومانی بانک ها به صندوق های بازنشستگی خود و اشتباه واحد های سرمایه گذاری بانک ها مبنی بر تبدیل بیش از اندازه منابع به زمین و مستغلات و از همه بدتر ورود بانک ها به حوزه بنگاه داری و ضرر و زیان ناشی از رکود تورمی در اقتصاد موجب شده بانک ها که وظیفه تأمین مالی سایر بخش های اقتصادی را بر عهده دارند، خود نیاز مند تأمین مالی شوند.
مبادله منابع در بخش پولی کشور
در این بین به گفته عبده تبریزی، مشاور مالی وزیر راه و شهرسازی با نک ها با نرخ روزانه ۲۷ درصد به یکدیگر پول قرض می دهند و در حقیقت در حال معامله پول و اعتبار بین بانکی هستند.
پس انداز های مردم از طریق بانک به سرمایه بدل نمی شوند
از سوی دیگر محمد رضا روح الامینی، کارشناس حوزه بانک در گفت وگو با «جوان» اظهار داشت: اختلاف نرخ سود سپرده و تسهیلات بانکی در بانک های مختلف کشور موجب شده تسهیلات بانکی هیچ وقت برای سرمایه گذاری در بخش های تولیدی به کار گرفته نشود، بلکه تسهیلات از یک بانک با نرخ سود پایین اخذ و در بانک دیگر با نرخ سپرده بالا تر سپرده گذاری می شود. وی در ادامه خواستار نظام مند شدن نرخ سود سپرده و نرخ تسهیلات در شبکه بانکی کشور شد و افزود: فاصله نرخ سود و سپرده در بخش های پولی باید به حدی برسد که سفته در شبکه بانکی از بین برود.
این کارشناس اقتصادی در توضیح فرآیند تبدیل پس انداز به سرمایه گذاری مولد در اقتصادهای سالم، عنوان داشت که بانک ها پس انداز های خرد و کلان را از سطح جامعه به واسطه پرداخت بهره جمع آوری و پس از تأمین هزینه های خود سپرده ها را در قالب تسهیلات با نرخ بهره ای بالاتر به تولید پرداخت می کنند، طی این فرآیند پس اندازها به سرمایه گذاری مولد بدل می شوند و در این بین از سپرده گذار گرفته تا بانک و تولید کننده منتفع می شوند.
وی افزود: مردم جامعه به واسطه به تأخیر انداختن مصارف خود پس انداز می کنند و به دلیل آنکه بازار مطمئنی جز بازار پولی در شرایط فعلی اقتصادی در ایران یافت نمی شود، پس انداز خود را با نرخ بهره پایین نزد بانک سپرده گذاری می کنند، بانک با وجودی که وظیفه دارد تسهیلات را با نظارت های کارشناسی تنها به سرمایه گذاری های مولد اختصاص دهد، متأسفانه به افرادی تسهیلات می دهد که این افراد کل وام اخذ شده را در بانک دیگری که نرخ سود سپرده بالاتری پرداخت می کند، سپرده گذاری می کنند و مفت و مسلم سود در یافت می کنند.
سیستم پولی کشور معیوب است و به نظر می رسد باید فکر عاجلی برای آن کرد زیرا سال ها است که در ایران تنها به دلیل اشکال در شبکه بانکی پس اندازهای خرد و کلان به سرمایه گذاری بدل نمی شوند و این امر برای اقتصاد مضر است.
*روزنامه جوان
به رغم افزایش ۲۰۰هزارمیلیارد تومانی مانده سپرده های بانکی و افزایش ۱۳۰هزارمیلیارد تومانی مانده تسهیلات بانکی در سال ۹۲ بانک ها به جای ارائه تسهیلات به تولید تنها به یکدیگر تسهیلات می دهند.
آمار های بانک مرکزی نشان می دهد که مانده سپرده های بانک ها ۴۹۷هزار میلیارد تومان در سال ۹۱ به ۶۸۴هزار میلیارد تومان در پایان سال ۹۲ رسیده است، بدین ترتیب طی این بازه زمانی سپرده های بانکی ۲۰۰هزار میلیارد تومان رشد کرده است. از سوی دیگر مانده تسهیلات ارزی و ریالی بانک ها طی سال مدت مورد بررسی از۴۳۹ هزار میلیارد تومان سال ۹۱ به ۵۷۰هزار میلیارد تومان تا پایان سال ۹۲ رسیده است، بدین ترتیب در این بخش نیز با رشد ۱۳۱هزار میلیارد تومانی مواجه بوده ایم.
اگر چه موارد فوق نشان از تقویت منابع مالی بانک ها دارد اما با این وجود باز بخش تولید به عنوان بخش حقیقی اقتصاد، همچنان از کمبود مواردی چون سرمایه در گردش، نقدینگی و همچنین تسهیلات گلایه مند و مدعی است که این بخش از سوی بانک ها کما فی السابق تأمین مالی نمی شود، بدین ترتیب به نظر می رسد سفته بازی در شبکه بانکی گل کرده است و بانک ها به جای ارائه تسهیلات به تولید به یکدیگر تسهیلات می دهند.
تأمین کننده مالی خود نیاز به تأمین مالی دارد
اگرچه آمارهای فوق بیانگر تقویت منابع مالی شبکه بانکی کشور است، اما مواردی چون مطالبات معوق ۸۲ هزار میلیاردتومانی بانک ها، بدهی ۷۰هزارمیلیارد تومانی دولت به بانک ها، بدهی بیش از ۴۰هزار میلیارد تومانی بانک ها به صندوق های بازنشستگی خود و اشتباه واحد های سرمایه گذاری بانک ها مبنی بر تبدیل بیش از اندازه منابع به زمین و مستغلات و از همه بدتر ورود بانک ها به حوزه بنگاه داری و ضرر و زیان ناشی از رکود تورمی در اقتصاد موجب شده بانک ها که وظیفه تأمین مالی سایر بخش های اقتصادی را بر عهده دارند، خود نیاز مند تأمین مالی شوند.
مبادله منابع در بخش پولی کشور
در این بین به گفته عبده تبریزی، مشاور مالی وزیر راه و شهرسازی با نک ها با نرخ روزانه ۲۷ درصد به یکدیگر پول قرض می دهند و در حقیقت در حال معامله پول و اعتبار بین بانکی هستند.
پس انداز های مردم از طریق بانک به سرمایه بدل نمی شوند
از سوی دیگر محمد رضا روح الامینی، کارشناس حوزه بانک در گفت وگو با «جوان» اظهار داشت: اختلاف نرخ سود سپرده و تسهیلات بانکی در بانک های مختلف کشور موجب شده تسهیلات بانکی هیچ وقت برای سرمایه گذاری در بخش های تولیدی به کار گرفته نشود، بلکه تسهیلات از یک بانک با نرخ سود پایین اخذ و در بانک دیگر با نرخ سپرده بالا تر سپرده گذاری می شود. وی در ادامه خواستار نظام مند شدن نرخ سود سپرده و نرخ تسهیلات در شبکه بانکی کشور شد و افزود: فاصله نرخ سود و سپرده در بخش های پولی باید به حدی برسد که سفته در شبکه بانکی از بین برود.
این کارشناس اقتصادی در توضیح فرآیند تبدیل پس انداز به سرمایه گذاری مولد در اقتصادهای سالم، عنوان داشت که بانک ها پس انداز های خرد و کلان را از سطح جامعه به واسطه پرداخت بهره جمع آوری و پس از تأمین هزینه های خود سپرده ها را در قالب تسهیلات با نرخ بهره ای بالاتر به تولید پرداخت می کنند، طی این فرآیند پس اندازها به سرمایه گذاری مولد بدل می شوند و در این بین از سپرده گذار گرفته تا بانک و تولید کننده منتفع می شوند.
وی افزود: مردم جامعه به واسطه به تأخیر انداختن مصارف خود پس انداز می کنند و به دلیل آنکه بازار مطمئنی جز بازار پولی در شرایط فعلی اقتصادی در ایران یافت نمی شود، پس انداز خود را با نرخ بهره پایین نزد بانک سپرده گذاری می کنند، بانک با وجودی که وظیفه دارد تسهیلات را با نظارت های کارشناسی تنها به سرمایه گذاری های مولد اختصاص دهد، متأسفانه به افرادی تسهیلات می دهد که این افراد کل وام اخذ شده را در بانک دیگری که نرخ سود سپرده بالاتری پرداخت می کند، سپرده گذاری می کنند و مفت و مسلم سود در یافت می کنند.
سیستم پولی کشور معیوب است و به نظر می رسد باید فکر عاجلی برای آن کرد زیرا سال ها است که در ایران تنها به دلیل اشکال در شبکه بانکی پس اندازهای خرد و کلان به سرمایه گذاری بدل نمی شوند و این امر برای اقتصاد مضر است.
*روزنامه جوان