- تنظيمات صفحه (Page Setup) :
براي اينكه بتوانيد محدوده متن ، نوع كاغذ، محل قرار گرفتن كاغذ و غيره را تعريف كنيد بايد از اين زير منو كه در منوي File قرار دارد استفاده كنيد.
1- حاشيه ها (Margins) :
هنگامي كه ميخواهيد شروع به تايپ نمائيد، مسلماً از لبه كاغذ شروع نمي كنيد و يك مقدار فاصله از بالا، راست ، چپ و پائين مي دهيد. يعني در قسمتهاي كناري كاغذ چيزي تايپ نمي شود كه به اين قسمتها حاشيه مي گويند.
اعدادي كه ميتوانيد براي حاشيه در نظر بگيريد تحت اختيار خودتان مي باشد. يعني دادن هر عددي آزاد است ( البته به شرطي كه از طول و عرض كاغذ بيشتر نباشد و فضايي براي تايپ متن باقي بماند ).
اگر اندازه هاي شما Inches است و آنها را ميخواهيد تبديل به سانتيمتر بكنيد از منوي Tools زير منوي Options برگ نشان General سپس گزينه Measurement units ميتوانيد واحد اندازه گيري مورد نظر خود را انتخاب نمائيد.
• عمق شيرازه (Gutter) :
شايد تاكنون برايتان پيش آمده باشد كه بخواهيد چند صفحه اي پراكنده را از حالت برگ برگ بصورت يك جزوه در آوريد. براي اينكار احتياج داريد تا از يك سمت (سمت راست ) گيره اي بزنيد، يا جزوه را سيمي كنيد. به قسمتي كه سيمي ميشود يا در يك كتاب براي صحافي به داخل ميرود عمق شيرازه ميگويند.
چنانچه خواستيد تا اينگونه جزوات را تهيه كنيد به خاطر بسپاريد كه در كتب فارسي عمق شيرازه در صفحات فرد از سمت راست و در صفحات زوج از سمت چپ مي باشد كه خود Word بطور اتوماتيك اينگونه عمل مينمايد. توجه داشته باشيد كه عمق شيرازه هنگامي استفاده ميشود كه جزوات شما پشت و رو چاپ شوند . چنانچه قرار باشد جزوات بصورت تك رو باشند فقط بايد حاشيه راست را بيشتر داد.
نكته قابل توجه اينكه عددي كه به عمق شيرازه ميدهيد به حاشيه ها اضافه ميشود. يعني اگر حاشيـــه راست 2 و چـــپ 2 باشد و شما عمــق شيــرازه را 1 سانتيمتر بدهيد در كتابهاي فارسي حاشيه راست در صفحات فرد 3 خواهد شد و حاشيه چپ 2 سانتيمتر باقي خواهد ماند.
• حاشيه هاي آئينه اي (Mirror Margins) :
با فعال كردن اين گزينه حاشيه هاي چپ و راست شما تبديل به حاشيه دروني(Inside) و حاشيه بيروني (Outside) خواهند شد. اين دو دقيقاً همانند عمق شيرازه عمل خواهند كرد با اين تفاوت كه عمق شيرازه به حاشيه ها اضافه ميشود ولي حاشيه هاي دروني و بيروني خود حاشيه هستند و اعدادي كه به آنها وارد ميشود به عنوان حاشيه در نظر گرفته ميشود تفاوت ديگري كه بين عمق شيرازه و حاشيه هاي دروني و بيروني وجود دارد در اين است كه ميتوانيد قسمتي از متن خود را انتخاب نمائيد(بلوك) و سپس براي قسمت انتخاب شده حاشيه هاي دروني و بيروني را تعريف نمائيد در صورتيكه عمق شيرازه براي كل سند و يا از نقطه مكان نما به بعد است .
• اثر گذاري (Apply to) :
تمامي تغييرات لازم را داديد ولي اين تغييرات در كدام قسمت پرونده اعمال شوند؟ همين صفحه، همين بخش و... برنامه Word ميتواند تغييـــرات را بر روي (تمامـــــي پرونده Whole Document و از محـــل مكان نمـــــا به بعد This Point Forward ) و در برخي موارد براي قسمت بلوك شده اعمال نمائيد.
2- سايز كاغذ (Paper Size) :
توسط اين گزينه ميتوانيد نوع كاغذي را كه تصميم داريد از آن استفاده نمائيد مشخص كنيد. توجه داشته باشيد كه نوع كاغذ بايد با نوع چاپگر سازگار باشد. يعني به گونه اي باشد كه چاپگر بتواند چنين اندازه كاغذي را چاپ نمايد.
• جهت (Orientation) :
در Word اين امكان وجود دارد كه كاغذ را به دو حالت قرار دهيد.
حالت ايستاده (Portrait) : در اين حالت كاغذ به حالت ايستاده قرار مي گيرد.
حالت خوابيده (Landscape) : در اين تعريف شما فرمان ميدهيد تا كاغذ به حالت خوابيده قرار گيرد.
توجه داشته باشيد كه در هر دو حالت كاغذ شكل عادي وارد چاپگر خواهد شد و اين خود برنامه است كه متن را بصورت افقي و يا عمودي چاپ مي گيرد.
3- مبدا كاغذ (Paper Source) :
اين گزينه محل قرار گرفتن كاغذ در چاپگر مي باشد. تعاريف اين گزينه براي هر چاپگر متفاوت است . هنگام نصب Word خود اين برنامه بهترين را انتخاب نموده ، لذا اين گزينه دست نزنيد.
4- لايه (Layout) :
با گـــزينه هاي اين كادر مانند Borders-Header & Footers-Section در فصل هاي آينده آشنا خواهيد شد. توسط گزينه Line numbers ميتوانيد براي سطرهاي خود شماره در نظر بگيريد. با كليك كردن روي اين گزينه كادر محاوره اي Line numbers ظاهر ميشود كه با تيك زدن در Box روبروي Add line numbering تمام گزينه ها فعال خواهد شد.
توجه داشته باشيد براي اينكه شماره سطرها را مشاهده كنيد پنجره را به حالت Page layout ببريد.
• Start at :
ممكن است يك تايپ پرونده را براي سريعتر تايپ شدن بين خود و دوستتان تقسيم كنيد و قسمت دوم پرونده به شما بيفتد براي شماره زدن خطها ممكن است از شماره 1 تا 88 در قسمت اول پرونده باشد مطمئناً براي تايپ قسمت دوم شما شماره را از يك شروع نخواهيد كرد و از ادامه آن يعني 89 به بعد استفاده ميكنيد پس در قسمت Start at شماره 89 را وارد خواهيد كرد.
• From text :
توسط اين گزينه فاصله شماره را با متن تنظيم خواهيد كرد.
• Count by :
اين گزينه يعني شمردن توسط چه شماره اي انجام بگيرد. توسط اين گزينه تعريف ميشود كه چند تا چند تا شمارش سطر انجام گيرد مثل 5 ، 10 ، 15 يعني شماره سطرها هر پنج سطر يكبار درج شود.
• Restart each page :
شروع هر برگه يعني شمردن خطها براي هر برگه جديد از ابتدا صورت گيرد.
• Restart each section :
شروع هر قسمت يعني شمردن خطها براي هر بخش و قسمت از ابتدا صورت گيرد.
• Countinuous :
ادامه دادن منظور اين است كه شمردن خطها از اول سند تا آخر سند پشت سرهم صورت بگيرد.
تمرين :
درصورتيكه كامپيوتر شما به پرينتر وصل باشد و شما داراي چاپگر باشيد ميتوانيد اين تمرين را انجام دهيد.
1- سند جديدي باز كنيد:
2- حاشيه هاي سند خود را در قسمت Margin تغيير دهيد سپس حالت صفحه خود را به حالت Landscape در آوريد حالا دستور چاپ بدهيد.(ميدانيد بصورت پيش فرض Word براي كاغذ A4 تعريف شده است)
3- سند جديدي باز كنيد و متن خودرا به اندازه كاغذA5 تايپ كنيد آيا ميدانيد چه تغييراتي بايد حاصل شود تا شما يك نامه A5 داشته باشيد.
- درشت نويسي حرف اول پاراگراف (Drop Cap) :
شايد لازم باشد تا براي تاكيد و توجه بيشتر به يك پاراگراف حرف اول كلمه اول پاراگراف را درشت تر بنويسيد.
براي انجام اين كار بايد اين فرمان را از منوي Format زيرمنوي Drop Cap انتخاب كنيد. اين فرمان داراي سه گزينه بشرح زير است :
• None : در اين حالت هيچ نوع درشت نويسي در كار نيست و پاراگرافهاي شما به حالت عادي تايپ خواهد شد.
• Dropped : در اين حالت از درشت نويسي حرف اول يك پاراگراف درشت نوشته خواهد شد و بقيه سطرها زير اين حرف قرار خواهند گرفت.
• In margin : در اين حالت عمل درشت نويسي انجام ميشود ولي سطرهاي بعدي دقيقاً زير حرف دوم حرف درشت شده قرار مي گيرند. پس از انتخاب يكي از حالتهاي دوم يا سوم ميتوانيد نوع قلم (Font) آن را نيز تعيين كنيد. از طرفي با انتخاب گزينه Line to drop ميتوانيد تعداد سطرهايي را مشخص كنيد كه حرف اول بايد اشغال كند. فرضاً اگر تعداد خط را پنج بگذاريد حرف شما به اندازه اي بزرگ ميشود كه پنج سطر اشغال كند. چنانچه خواستيد تا حرف اول درشت با متن شما فاصله بگيرد ميتوانيد از گزينه Distance from text استفاده كنيد.
براي اينكه بتوانيد محدوده متن ، نوع كاغذ، محل قرار گرفتن كاغذ و غيره را تعريف كنيد بايد از اين زير منو كه در منوي File قرار دارد استفاده كنيد.
1- حاشيه ها (Margins) :
هنگامي كه ميخواهيد شروع به تايپ نمائيد، مسلماً از لبه كاغذ شروع نمي كنيد و يك مقدار فاصله از بالا، راست ، چپ و پائين مي دهيد. يعني در قسمتهاي كناري كاغذ چيزي تايپ نمي شود كه به اين قسمتها حاشيه مي گويند.
اعدادي كه ميتوانيد براي حاشيه در نظر بگيريد تحت اختيار خودتان مي باشد. يعني دادن هر عددي آزاد است ( البته به شرطي كه از طول و عرض كاغذ بيشتر نباشد و فضايي براي تايپ متن باقي بماند ).
اگر اندازه هاي شما Inches است و آنها را ميخواهيد تبديل به سانتيمتر بكنيد از منوي Tools زير منوي Options برگ نشان General سپس گزينه Measurement units ميتوانيد واحد اندازه گيري مورد نظر خود را انتخاب نمائيد.
• عمق شيرازه (Gutter) :
شايد تاكنون برايتان پيش آمده باشد كه بخواهيد چند صفحه اي پراكنده را از حالت برگ برگ بصورت يك جزوه در آوريد. براي اينكار احتياج داريد تا از يك سمت (سمت راست ) گيره اي بزنيد، يا جزوه را سيمي كنيد. به قسمتي كه سيمي ميشود يا در يك كتاب براي صحافي به داخل ميرود عمق شيرازه ميگويند.
چنانچه خواستيد تا اينگونه جزوات را تهيه كنيد به خاطر بسپاريد كه در كتب فارسي عمق شيرازه در صفحات فرد از سمت راست و در صفحات زوج از سمت چپ مي باشد كه خود Word بطور اتوماتيك اينگونه عمل مينمايد. توجه داشته باشيد كه عمق شيرازه هنگامي استفاده ميشود كه جزوات شما پشت و رو چاپ شوند . چنانچه قرار باشد جزوات بصورت تك رو باشند فقط بايد حاشيه راست را بيشتر داد.
نكته قابل توجه اينكه عددي كه به عمق شيرازه ميدهيد به حاشيه ها اضافه ميشود. يعني اگر حاشيـــه راست 2 و چـــپ 2 باشد و شما عمــق شيــرازه را 1 سانتيمتر بدهيد در كتابهاي فارسي حاشيه راست در صفحات فرد 3 خواهد شد و حاشيه چپ 2 سانتيمتر باقي خواهد ماند.
• حاشيه هاي آئينه اي (Mirror Margins) :
با فعال كردن اين گزينه حاشيه هاي چپ و راست شما تبديل به حاشيه دروني(Inside) و حاشيه بيروني (Outside) خواهند شد. اين دو دقيقاً همانند عمق شيرازه عمل خواهند كرد با اين تفاوت كه عمق شيرازه به حاشيه ها اضافه ميشود ولي حاشيه هاي دروني و بيروني خود حاشيه هستند و اعدادي كه به آنها وارد ميشود به عنوان حاشيه در نظر گرفته ميشود تفاوت ديگري كه بين عمق شيرازه و حاشيه هاي دروني و بيروني وجود دارد در اين است كه ميتوانيد قسمتي از متن خود را انتخاب نمائيد(بلوك) و سپس براي قسمت انتخاب شده حاشيه هاي دروني و بيروني را تعريف نمائيد در صورتيكه عمق شيرازه براي كل سند و يا از نقطه مكان نما به بعد است .
• اثر گذاري (Apply to) :
تمامي تغييرات لازم را داديد ولي اين تغييرات در كدام قسمت پرونده اعمال شوند؟ همين صفحه، همين بخش و... برنامه Word ميتواند تغييـــرات را بر روي (تمامـــــي پرونده Whole Document و از محـــل مكان نمـــــا به بعد This Point Forward ) و در برخي موارد براي قسمت بلوك شده اعمال نمائيد.
2- سايز كاغذ (Paper Size) :
توسط اين گزينه ميتوانيد نوع كاغذي را كه تصميم داريد از آن استفاده نمائيد مشخص كنيد. توجه داشته باشيد كه نوع كاغذ بايد با نوع چاپگر سازگار باشد. يعني به گونه اي باشد كه چاپگر بتواند چنين اندازه كاغذي را چاپ نمايد.
• جهت (Orientation) :
در Word اين امكان وجود دارد كه كاغذ را به دو حالت قرار دهيد.
حالت ايستاده (Portrait) : در اين حالت كاغذ به حالت ايستاده قرار مي گيرد.
حالت خوابيده (Landscape) : در اين تعريف شما فرمان ميدهيد تا كاغذ به حالت خوابيده قرار گيرد.
توجه داشته باشيد كه در هر دو حالت كاغذ شكل عادي وارد چاپگر خواهد شد و اين خود برنامه است كه متن را بصورت افقي و يا عمودي چاپ مي گيرد.
3- مبدا كاغذ (Paper Source) :
اين گزينه محل قرار گرفتن كاغذ در چاپگر مي باشد. تعاريف اين گزينه براي هر چاپگر متفاوت است . هنگام نصب Word خود اين برنامه بهترين را انتخاب نموده ، لذا اين گزينه دست نزنيد.
4- لايه (Layout) :
با گـــزينه هاي اين كادر مانند Borders-Header & Footers-Section در فصل هاي آينده آشنا خواهيد شد. توسط گزينه Line numbers ميتوانيد براي سطرهاي خود شماره در نظر بگيريد. با كليك كردن روي اين گزينه كادر محاوره اي Line numbers ظاهر ميشود كه با تيك زدن در Box روبروي Add line numbering تمام گزينه ها فعال خواهد شد.
توجه داشته باشيد براي اينكه شماره سطرها را مشاهده كنيد پنجره را به حالت Page layout ببريد.
• Start at :
ممكن است يك تايپ پرونده را براي سريعتر تايپ شدن بين خود و دوستتان تقسيم كنيد و قسمت دوم پرونده به شما بيفتد براي شماره زدن خطها ممكن است از شماره 1 تا 88 در قسمت اول پرونده باشد مطمئناً براي تايپ قسمت دوم شما شماره را از يك شروع نخواهيد كرد و از ادامه آن يعني 89 به بعد استفاده ميكنيد پس در قسمت Start at شماره 89 را وارد خواهيد كرد.
• From text :
توسط اين گزينه فاصله شماره را با متن تنظيم خواهيد كرد.
• Count by :
اين گزينه يعني شمردن توسط چه شماره اي انجام بگيرد. توسط اين گزينه تعريف ميشود كه چند تا چند تا شمارش سطر انجام گيرد مثل 5 ، 10 ، 15 يعني شماره سطرها هر پنج سطر يكبار درج شود.
• Restart each page :
شروع هر برگه يعني شمردن خطها براي هر برگه جديد از ابتدا صورت گيرد.
• Restart each section :
شروع هر قسمت يعني شمردن خطها براي هر بخش و قسمت از ابتدا صورت گيرد.
• Countinuous :
ادامه دادن منظور اين است كه شمردن خطها از اول سند تا آخر سند پشت سرهم صورت بگيرد.
تمرين :
درصورتيكه كامپيوتر شما به پرينتر وصل باشد و شما داراي چاپگر باشيد ميتوانيد اين تمرين را انجام دهيد.
1- سند جديدي باز كنيد:
2- حاشيه هاي سند خود را در قسمت Margin تغيير دهيد سپس حالت صفحه خود را به حالت Landscape در آوريد حالا دستور چاپ بدهيد.(ميدانيد بصورت پيش فرض Word براي كاغذ A4 تعريف شده است)
3- سند جديدي باز كنيد و متن خودرا به اندازه كاغذA5 تايپ كنيد آيا ميدانيد چه تغييراتي بايد حاصل شود تا شما يك نامه A5 داشته باشيد.
- درشت نويسي حرف اول پاراگراف (Drop Cap) :
شايد لازم باشد تا براي تاكيد و توجه بيشتر به يك پاراگراف حرف اول كلمه اول پاراگراف را درشت تر بنويسيد.
براي انجام اين كار بايد اين فرمان را از منوي Format زيرمنوي Drop Cap انتخاب كنيد. اين فرمان داراي سه گزينه بشرح زير است :
• None : در اين حالت هيچ نوع درشت نويسي در كار نيست و پاراگرافهاي شما به حالت عادي تايپ خواهد شد.
• Dropped : در اين حالت از درشت نويسي حرف اول يك پاراگراف درشت نوشته خواهد شد و بقيه سطرها زير اين حرف قرار خواهند گرفت.
• In margin : در اين حالت عمل درشت نويسي انجام ميشود ولي سطرهاي بعدي دقيقاً زير حرف دوم حرف درشت شده قرار مي گيرند. پس از انتخاب يكي از حالتهاي دوم يا سوم ميتوانيد نوع قلم (Font) آن را نيز تعيين كنيد. از طرفي با انتخاب گزينه Line to drop ميتوانيد تعداد سطرهايي را مشخص كنيد كه حرف اول بايد اشغال كند. فرضاً اگر تعداد خط را پنج بگذاريد حرف شما به اندازه اي بزرگ ميشود كه پنج سطر اشغال كند. چنانچه خواستيد تا حرف اول درشت با متن شما فاصله بگيرد ميتوانيد از گزينه Distance from text استفاده كنيد.