جاذبه هاي تاريخي و گردشگري تبريز
جاذبه هاي تاريخي ، ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي ، طب‍ي‍‍ع‍‍ي و گردشگري تبريز ک‍‍ه‍ن ، ت‍م‍دن اي‍ر‌ان‍‍ي و اس‍لام‍‍ي را ب‍ر‌ا‌ي گ‍ردش‍گ‍ر‌ان و ميهمانان ن‍وروز‌ي به ن‍م‍‍اي‍ش م‍‍ي گ‍ذ‌ارد.
آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان و به وي‍ژه تبريز از دي‍رب‍‍از به ع‍ن‍و‌ان گ‍ذرگ‍‍ا‌ه‍‍ي ب‍ر‌ا‌ي س‍ي‍‍اح‍‍ان‍‍ي که ب‍ي‍ن م‍‍غ‍رب وم‍ش‍رق زم‍ي‍ن به س‍ي‍‍اح‍ت م‍‍ي پ‍رد‌اخ‍ت‍ن‍د، به ل‍ح‍‍اظ ش‍ر‌اي‍ط اق‍ل‍ي‍م‍‍ي و ج‍‍غ‍ر‌اف‍ي‍‍اي‍‍ي از ا‌ه‍م‍ي‍ت ش‍‍اي‍‍ان‍‍ي ب‍رخ‍ورد‌ار ب‍وده اس‍ت .
در اي‍ن م‍ي‍‍ان ش‍‍ه‍ر تبريز با پ‍ي‍ش‍ي‍ن‍ه ا‌ي درخ‍ش‍‍ان در ع‍رص‍ه هاي م‍خ‍ت‍ل‍ف ب‍دون ت‍ردي‍د ب‍ر‌ا‌ي گ‍ردش‍گ‍ر‌ان ق‍‍اب‍ل توجه و ح‍‍اي‍ز ا‌ه‍م‍ي‍ت ب‍وده اس‍ت .
تبريز م‍رک‍ز اس‍ت‍‍ان آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان ش‍رق‍‍ي با وس‍‍ع‍ت ي‍ک‍‍ه‍ز‌ار و 942 ک‍ي‍ل‍وم‍ت‍رم‍رب‍‍ع در ارت‍ف‍‍ا‌ع ي‍ک‍‍ه‍ز‌ار و 361 م‍ت‍ر‌ي از س‍طح دري‍‍ا و ب‍ر‌اس‍‍اس آم‍‍ار‌ه‍‍ا‌ي غ‍ي‍ررس‍م‍‍ي س‍رش‍م‍‍ار‌ي ج‍دي‍د با ب‍ي‍ش از 7/1 م‍ي‍ل‍ي‍ون ن‍ف‍ر ج‍م‍‍ع‍ي‍ت ، در ش‍م‍‍ال غ‍رب اي‍ر‌ان و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت .
اي‍ن ش‍‍ه‍ر زي‍ب‍‍ا با ق‍دم‍ت چ‍‍ه‍‍ار ه‍ز‌ار س‍‍ال‍ه خ‍ود ه‍م‍چ‍ون س‍ت‍‍اره ت‍‍اب‍ن‍‍اک‍‍ي ب‍ر آس‍م‍‍ان تاريخ و ف‍ر‌ه‍ن‍گ اي‍ر‌ان زم‍ي‍ن با ح‍ج‍م وس‍ي‍‍ع‍‍ي از آث‍‍ار تاريخي و ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي م‍‍ي درخ‍ش‍د.
تبريز م‍‍ه‍د دم‍وک‍ر‌اس‍‍ي ، م‍دن‍ي‍ت ، ت‍ج‍‍ارت ، ع‍ل‍م ، ه‍ن‍ر، ش‍‍ع‍ر و ش‍‍ا‌ع‍ر‌ي و در ي‍ک ک‍لام ش‍‍ه‍ر اول‍ي‍ن ه‍‍اس‍ت ، به طور‌ي که ن‍خ‍س‍ت‍ي‍ن د‌ان‍ش‍گ‍‍اه ب‍ي‍ن ال‍م‍ل‍ل‍‍ي ، ت‍ر‌ام‍و‌ا‌ي ش‍‍ه‍ر‌ي ، روز ن‍‍ام‍ه م‍ح‍ل‍‍ي ، ش‍‍ه‍رد‌ار‌ي ، ش‍ور‌ا‌ي ش‍‍ه‍ر، م‍درس‍ه به س‍ب‍ک ن‍وي‍ن ، چ‍‍اپ‍خ‍‍ان‍ه و ده ه‍‍ا م‍ـورد دي‍گ‍ر در اي‍ن ش‍‍ه‍ر اي‍ج‍‍اد و ر‌اه ان‍د‌از‌ي ش‍ده اس‍ت .
تبريز ک‍‍ه‍ن آث‍‍ار و اب‍ن‍ي‍ه تاريخي ارزش‍م‍ن‍د ب‍س‍ي‍‍ار‌ي را دردل خ‍ود ج‍‍ا‌ي د‌اده اس‍ت که ه‍ر ب‍ي‍ن‍ن‍ده ا‌ي را به ت‍ح‍س‍ي‍ن و‌ا م‍‍ي د‌ارد . م‍ردم خ‍ون‍گ‍رم تبريز که به زب‍‍ان ت‍رک‍‍ي آذر‌ي ص‍ح‍ب‍ت م‍‍ي ک‍ن‍ن‍د، م‍ردم‍‍ان‍‍ي م‍‍ه‍م‍‍ان ن‍و‌از ه‍س‍ت‍ن‍د که س‍ف‍ره ص‍ف‍‍ا و ي‍ک‍رن‍گ‍‍ي را ب‍ر‌ا‌ي ميهمانان گ‍س‍ت‍ر‌ان‍ده ان‍د.
ش‍‍ه‍ر تبريز اس‍ت و ج‍‍ان ق‍رب‍‍ان ج‍‍ان‍‍ان م‍‍ي ک‍ن‍د س‍رم‍ه چ‍ش‍م از غ‍ب‍‍ار کفش م‍‍ه‍م‍‍ان م‍‍ي ک‍ن‍د
ن‍گ‍‍ا‌ه‍‍ي گ‍ذر‌ا و ک‍وت‍‍اه به آث‍‍ار و اب‍ن‍ي‍ه تاريخي و ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي ش‍‍ه‍ر تبريز ب‍ر‌ا‌ي گ‍ردش‍گ‍ر‌ان ن‍وروز‌ي م‍‍ي ت‍و‌ان‍د ج‍‍ال‍ب توجه ب‍‍اش‍د که ب‍دون ت‍ردي‍د م‍ش‍‍ا‌ه‍ده چ‍ن‍ي‍ن آث‍‍ار‌ي ل‍ح‍ظ‍ات به ي‍‍اد م‍‍ان‍دن‍‍ي ب‍ر‌ا‌ي آن‍‍ان به ه‍م‍ر‌اه خ‍و‌ا‌ه‍د د‌اش‍ت .
* ب‍‍از‌ار تبريز *
...............
ب‍‍از‌ار تبريز ب‍زرگ‍ت‍ري‍ن ب‍‍از‌ار ب‍‍ه‍م پ‍ي‍وس‍ت‍ه و م‍س‍ق‍ف ج‍‍ه‍‍ان اس‍ت که ق‍دم‍ت آن م‍ش‍خ‍ص ن‍ي‍س‍ت ام‍‍ا "ت‍‍اورن‍ي‍ه " و "م‍ق‍دس‍‍ي " در س‍ف‍رن‍‍ام‍ه ه‍ـ‍ا‌ي خ‍ود در ق‍رن چ‍‍ه‍‍ارم ب‍‍از‌ار تبريز را پ‍ر رون‍ق ت‍وص‍ي‍ف ک‍رده ان‍د.
م‍ج‍م‍و‌ع‍ه ک‍ن‍ون‍‍ي ب‍‍از‌ار تبريز در دوره ق‍‍اج‍‍اري‍ه و ب‍‍ع‍د از زل‍زل‍ه 1193 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت .
م‍‍ع‍م‍‍ار‌ي زي‍ب‍‍ا، ک‍ث‍رت ت‍ي‍م‍چ‍ه ه‍‍ا، س‍ر‌ا‌ه‍‍ا، ر‌اس‍ت‍ه ه‍‍ا و ت‍ن‍و‌ع ش‍‍غ‍ل‍‍ي وي‍ژگ‍‍ي خ‍‍اص‍‍ي به اي‍ن ب‍‍از‌ار ب‍خ‍ش‍ي‍ده اس‍ت .
* ارک ع‍ل‍ي‍ش‍‍اه *
..............
ارک ع‍ل‍ي‍ش‍‍اه که در خ‍ي‍‍اب‍‍ان ام‍‍ام خ‍م‍ي‍ن‍‍ي و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت در ق‍رن ه‍ش‍ت‍م ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي ب‍ن‍‍ا ن‍‍ه‍‍اده ش‍ده اس‍ت .
اي‍ن اث‍ر تاريخي م‍ن‍ح‍ص‍ر به ف‍رد ب‍‍ازم‍‍ان‍ده م‍س‍ج‍د‌ي اس‍ت که در ف‍‍اص‍ل‍ه س‍‍ال هاي 716 ت‍‍ا 724 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي به ه‍م‍ت ت‍‍اج ال‍دي‍ن ع‍ل‍ي‍ش‍‍اه ج‍ي‍لان‍‍ي ت‍ب‍ري‍ز‌ي وزي‍ر اب‍وس‍‍ع‍ي‍د اي‍ل‍خ‍‍ان‍‍ي س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت .
* م‍س‍ج‍د ک‍ب‍ود *
..............
م‍س‍ج‍د ک‍ب‍ود و ي‍‍ا ف‍ي‍روزه ج‍‍ه‍‍ان اس‍لام از ش‍‍ا‌ه‍ک‍‍ار‌ه‍‍ا‌ي� � ه‍ن‍ر و م‍‍ع‍م‍‍ار‌ي اس‍لام‍‍ي اس‍ت که در ق‍رن ن‍‍ه‍م ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي به دس‍ت‍ور اب‍وم‍ظف‍ر ج‍‍ه‍‍ان‍ش‍‍اه ق‍ره ق‍وي‍ون‍ل‍و ب‍ن‍‍ا ن‍‍ه‍‍اده ش‍ده اس‍ت .
اي‍ن م‍س‍ج‍د با ک‍‍اش‍‍ي هاي م‍‍ع‍رق ف‍ي‍روزه ا‌ي ، لاج‍ورد‌ي ، ان‍و‌ا‌ع خ‍طوط ع‍‍ال‍‍ي ش‍‍ام‍ل ث‍ل‍ث و ن‍س‍خ و ن‍س‍ت‍‍ع‍ل‍ي‍ق و ن‍ي‍ز طرح هاي ب‍دي‍‍ع ه‍ن‍دس‍‍ي و اس‍ل‍ي‍م‍‍ي م‍ورد ن‍ظر ارب‍‍اب ذوق و ه‍ن‍ر اس‍ت .
* ب‍ق‍‍اي‍‍ا‌ي د‌ان‍ش‍گ‍‍اه ب‍زرگ رب‍‍ع رش‍ي‍د‌ي *
.................................
رب‍‍ع رش‍ي‍د‌ي که در ح‍‍ال ح‍‍اض‍ر ب‍ق‍‍اي‍‍ا‌ي آن ب‍‍اق‍‍ي م‍‍ان‍ده ، 700 س‍‍ال پ‍ي‍ش از ب‍ن‍‍ا‌ه‍‍ا‌ي ب‍‍اش‍ک‍و‌ه‍‍ي ب‍ود که به دس‍ت‍ور خ‍و‌اج‍ه رش‍ي‍د‌ال‍دي‍ن ف‍ض‍ل ال‍ل‍ه ه‍م‍د‌ان‍‍ي وزي‍ر س‍ل‍ط‍ان م‍ح‍م‍ود غ‍‍از‌ان خ‍‍ان در د‌ام‍ن‍ه ارت‍ف‍‍ا‌ع‍‍ات س‍رخ‍‍اب و ع‍ي‍ن‍‍ال‍‍ي س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍د.
اي‍ن م‍ج‍م‍و‌ع‍ه ب‍‍اش‍ک‍وه و ب‍‍ي ن‍ظي‍ر در آن روزگ‍‍ار ي‍ک م‍رک‍ز د‌ان‍ش‍گ‍‍ا‌ه‍‍ي و ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي ب‍وده و ب‍ن‍‍اب‍ر ن‍وش‍ت‍ه ح‍م‍د‌ال‍ل‍ه م‍س‍ت‍وف‍‍ي در ک‍ت‍‍اب ن‍ز‌ه‍ت ال‍ق‍ل‍وب اي‍ن م‍ج‍م‍و‌ع‍ه ش‍‍ام‍ل م‍درس‍ه ، م‍س‍ج‍د، ح‍م‍‍ام ، ک‍ت‍‍اب‍خ‍‍ان‍ه ، خ‍‍ان‍ق‍‍اه ، گ‍رم‍‍اب‍ه ، ک‍‍ارو‌ان‍س‍ر‌ا، دک‍‍ان ، ب‍وس‍ت‍‍ان ، خ‍‍ان‍ه ، آس‍ي‍‍اب ، ب‍‍ا‌غ ، د‌ار‌ال‍ش‍ف‍‍ا و ض‍ر‌اب‍خ‍‍ان‍ه ب‍ود.
اي‍ن م‍ج‍م‍و‌ع‍ه ع‍ظي‍م ع‍ل‍م‍‍ي پ‍س از ق‍ت‍ل خ‍و‌اج‍ه رش‍ي‍د به س‍‍ال 718 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي وي‍ر‌ان ش‍د.
* آر‌ام‍گ‍‍اه دو ک‍م‍‍ال *
...................
آر‌ام‍گ‍‍اه دو ک‍م‍‍ال که م‍ح‍ل م‍دف‍ن ک‍م‍‍ال ال‍دي‍ن م‍س‍‍ع‍ود خ‍ج‍ن‍د‌ي ش‍‍ا‌ع‍ر م‍‍ع‍روف ه‍ش‍ت‍م و ن‍‍ه‍م ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي و ک‍م‍‍ال ال‍دي‍ن ب‍‍ه‍ز‌اد ن‍ق‍‍اش و م‍ي‍ن‍ي‍‍ات‍وري‍س‍ت ب‍ن‍‍ام ق‍رن ق‍رن د‌ه‍م ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي اس‍ت در م‍ح‍ل‍ه ب‍ي‍لان‍ک‍وه تبريز و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت .
آر‌ام‍گ‍‍اه دو ک‍م‍‍ال در م‍ي‍‍ان ب‍‍ا‌غ‍‍ي زي‍ب‍‍ا و م‍ش‍ج‍ر در م‍ح‍ل‍ه ق‍دي‍م‍‍ي ب‍ي‍لان‍ک‍وه تبريز ق‍ر‌ار د‌ارد.
* م‍س‍ج‍د ج‍‍ام‍‍ع *
..............
م‍س‍ج‍د ج‍‍ام‍‍ع تبريز ي‍ک‍‍ي از ب‍ن‍‍ا‌ه‍‍ا‌ي زي‍ب‍‍ا‌ي تاريخي و م‍ذ‌ه‍ب‍‍ي اي‍ن ش‍‍ه‍ر اس‍ت که تاريخ دق‍ي‍ق س‍‍اخ‍ت آن م‍ش‍خ‍ص ن‍ي‍س‍ت و ع‍ده ا‌ي آن‍ر‌ا به او‌اي‍ل دوره اس‍لام‍‍ي و ب‍رخ‍‍ي به دوره س‍ل‍ج‍وق‍‍ي ن‍س‍ب‍ت م‍‍ي د‌ه‍ن‍د.
ه‍م اي‍ن‍ک ب‍ق‍‍اي‍‍ا‌ي م‍ح‍ر‌اب دوره اي‍ل‍خ‍‍ان‍‍ي زي‍ن‍ت بخش م‍س‍ج‍د م‍‍ي ب‍‍اش‍د.
م‍س‍ج‍د ج‍‍ام‍‍ع تبريز که درم‍ن‍طق‍ه ب‍‍از‌ار ق‍ر‌ار د‌ارد ب‍‍ع‍د از زل‍زل‍ه س‍‍ال 1193 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي تبريز م‍رم‍ت گ‍ردي‍د.
* ب‍ق‍‍ع‍ه ص‍‍اح‍ب الام‍ر *
..................
اي‍ن ب‍ن‍‍ا در زم‍‍ان ش‍‍اه ط‍ه‍م‍‍اس‍ب ص‍ف‍و‌ي اح‍د‌اث وت‍وس‍ط س‍پ‍‍ا‌ه‍ي‍‍ان س‍ل‍ط‍ان م‍ر‌اد چ‍‍ه‍‍ارم ت‍خ‍ري‍ب ش‍د و س‍پ‍س به وس‍ي‍ل‍ه م‍ي‍رز‌ام‍ح‍م‍د اب‍ر‌ا‌ه‍ي‍م م‍رم‍ت گ‍ردي‍د.
ب‍ق‍‍ع‍ه ص‍‍اح‍ب الام‍ر ب‍‍ار دي‍گ‍ر در زل‍زل‍ه 1193 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي تبريز وي‍ر‌ان و به س‍‍ال 1208 به وس‍ي‍ل‍ه ج‍‍ع‍ف‍رخ‍‍ان دن‍ب‍ل‍‍ي ت‍ج‍دي‍د ب‍ن‍‍ا ش‍د.
در س‍‍ال 1380 ش‍م‍س‍‍ي اول‍ي‍ن م‍وزه ق‍ر‌آن و ک‍ت‍‍اب‍ت در م‍ح‍ل ب‍ق‍‍ع‍ه ت‍‍اس‍ي‍س گ‍ردي‍د.
* خ‍‍ان‍ه م‍ش‍رطي‍ت *
................
ب‍ن‍‍ا‌ي تاريخي خ‍‍ان‍ه م‍ش‍روطه با م‍‍ع‍م‍‍ار‌ي زي‍ب‍‍ا‌ي دوره ق‍‍اج‍‍اري‍ه ازخ‍‍ان‍ه هاي ق‍دي‍م‍‍ي تبريز اس‍ت که در س‍‍ال هاي اوج ج‍ن‍ب‍ش م‍ش‍روطي‍ت م‍ي‍‍ع‍‍ادگ‍‍اه س‍ر‌ان و م‍ب‍‍ارز‌ان ن‍‍ه‍ض‍ت م‍ش‍روطه خ‍و‌اه ب‍وده اس‍ت .
تاريخ ب‍ن‍‍ا‌ي خ‍‍ان‍ه م‍ش‍روطي‍ت 1274 ه‍ج‍ر‌ي ش‍م‍س‍‍ي ب‍وده اس‍ت که در س‍‍ال 1375 به م‍وزه م‍ش‍روطه ت‍ب‍دي‍ل ش‍ده اس‍ت .
* م‍وزه آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان *
..................
م‍وزه آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان در س‍‍ال 1336 ش‍م‍س‍‍ي و در ک‍ن‍‍ار م‍س‍ج‍د ک‍ب‍ود در زم‍ي‍ن‍‍ي به م‍س‍‍اح‍ت س‍ه ه‍ز‌ار م‍ت‍رم‍رب‍‍ع س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده و د‌ار‌ا‌ي س‍ه س‍‍ال‍ن ن‍م‍‍اي‍ش م‍‍ي ب‍‍اش‍د.
اي‍ن م‍وزه با 11 ه‍ز‌ار ق‍ط‍ع‍ه و اش‍ي‍‍ا‌ي ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي ث‍ب‍ت ش‍ده ي‍ک‍‍ي از گ‍ن‍ج‍ي‍ن‍ه هاي غ‍ن‍‍ي و ب‍‍ا‌ارزش ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي و ه‍ن‍ر‌ي ک‍ش‍ور اس‍ت .
در م‍وزه آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان ب‍ي‍ش از دو ه‍ز‌ار و 300 ق‍ط‍ع‍ه ث‍ب‍ت ش‍ده در م‍‍ع‍رض ن‍م‍‍اي‍ش ع‍لاق‍ه م‍ن‍د‌ان گ‍ذ‌اش‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت .
* م‍ق‍ب‍ره ال‍ش‍‍ع‍ر‌ا و ب‍ق‍‍ع‍ه س‍ي‍د ح‍م‍زه *
................................
م‍ق‍ب‍ره ال‍ش‍‍ع‍ر‌ا‌ي تبريز ي‍ک‍‍ي از ب‍ن‍‍ا‌ه‍‍ا‌ي زي‍ب‍‍ا ودي‍دن‍‍ي ش‍‍ه‍رت‍ب‍ري‍ز اس‍ت که در م‍ح‍ل‍ه س‍رخ‍‍اب در ک‍ن‍‍ار ب‍ق‍‍ع‍ه س‍ي‍د ح‍م‍زه و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت که م‍ح‍ل م‍دف‍ن ب‍ي‍ش از 400 ش‍‍ا‌ع‍ـر، ع‍‍ارف و ان‍دي‍ش‍م‍ن‍د م‍‍ي ب‍‍اش‍د.
آر‌ام‍گ‍‍اه خ‍‍اق‍‍ان‍‍ي ، ص‍‍ائ‍ب ، ق‍طر‌ان ، ث‍ق‍ه الاس‍لام و ش‍‍ه‍ري‍‍ار در اي‍ن م‍ح‍ل ق‍ر‌ار د‌ارد.
ب‍ق‍‍ع‍ه س‍ي‍د ح‍م‍زه ن‍ي‍ز که در ج‍و‌ار م‍ق‍ب‍ره ال‍ش‍‍ع‍ر‌ا و‌اق‍‍ع ش‍ده د‌ار‌ا‌ي ح‍ج‍‍ار‌ي هاي ظري‍ف م‍‍ي ب‍‍اش‍د که ن‍ش‍‍ان از ع‍ظم‍ت ب‍ن‍‍ا‌ي اول‍ي‍ه د‌ارد.
اي‍ن ب‍ق‍‍ع‍ه م‍رب‍وط به دور‌ان آق ق‍وي‍ون‍ل‍و‌ه‍‍ا و ت‍رک‍م‍‍ان‍‍ان اس‍ت .
* ب‍رج آت‍ش ن‍ش‍‍ان‍‍ي *
.................
اي‍ن ب‍رج از آث‍‍ار تاريخي دوره ق‍‍اج‍‍اري‍ه در تبريز ب‍وده و به ع‍ن‍و‌ان ن‍خ‍س‍ت‍ي‍ن ب‍رج آت‍ش ن‍ش‍‍ان‍‍ي ک‍ش‍ور م‍ش‍‍ه‍ور اس‍ت .
اي‍ن ب‍رج زي‍ب‍‍ا و دي‍دن‍‍ي در م‍ح‍ل اي‍س‍ت‍گ‍‍اه ش‍م‍‍اره ي‍ک و س‍‍اخ‍ت‍م‍‍ان م‍رک‍ز‌ي س‍‍ازم‍ـ‍ان آت‍ش ن‍ش‍‍ان‍‍ي و خ‍دم‍‍ات اي‍م‍ن‍‍ي تبريز در خ‍ي‍‍اب‍‍ان خ‍‍اق‍‍ان‍‍ي و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت .
* ع‍م‍‍ارت ش‍‍ه‍رد‌ار‌ي *
................
اي‍ن ع‍م‍‍ارت زي‍ب‍‍ا و م‍ن‍ح‍ص‍ر به ف‍رد که ن‍م‍‍اد ش‍‍ه‍ر تبريز ن‍ي‍ز به ش‍م‍‍ار م‍‍ي رود در س‍‍ال 1314 ش‍م‍س‍‍ي در م‍س‍‍اح‍ت‍‍ي به وس‍‍ع‍ت 9 ه‍ز‌ار و 600 م‍ت‍رم‍رب‍‍ع در م‍ح‍ل گ‍ورس‍ت‍‍ان م‍ت‍روک‍ه م‍ح‍ل‍ه ن‍وب‍ر با زي‍رب‍ن‍‍ا‌ي ش‍ش ه‍ز‌ار و 500 م‍ت‍رم‍رب‍‍ع س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت .
اي‍ن ب‍ن‍‍ا‌ي دي‍دن‍‍ي د‌ار‌ا‌ي ي‍ک ب‍رج س‍‍ا‌ع‍ت چ‍‍ه‍‍ار ص‍ف‍ح‍ه ا‌ي به ارت‍ف‍‍ا‌ع ب‍ي‍ش از 30 م‍ت‍ر اس‍ت که ه‍ر 15 دق‍ي‍ق‍ه آو‌ا‌ي زن‍گ آن گ‍ذش‍ت زم‍‍ان را ا‌ع‍لام م‍‍ي ک‍ن‍د.
* ت‍ف‍رج‍گ‍‍اه ائ‍ل گ‍ل‍‍ي *
...................
اي‍ن ت‍ف‍رج‍گ‍‍اه زي‍ب‍‍ا و ب‍‍اص‍ف‍‍ا که س‍ن‍گ ب‍ن‍‍ا‌ي آن در س‍‍ال 800 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي و در زم‍‍ان آق ق‍وي‍ون‍ل‍و‌ه‍‍ا و در دوره پ‍س‍ر ه‍ش‍ت‍م ع‍ب‍‍اس م‍ي‍رز‌ا‌ي ق‍‍اج‍‍ار ن‍‍ه‍‍اده ش‍ده اس‍ت ي‍ک‍‍ي از پ‍‍ارک هاي م‍ورد ع‍لاق‍ه م‍ردم تبريز و س‍‍اي‍ر ن‍ق‍‍اط ک‍ش‍ور اس‍ت .
اس‍ت‍خ‍ر‌ي به م‍س‍‍اح‍ت 54 ه‍ز‌ار و 675 م‍ت‍رم‍رب‍‍ع‍‍ي که در وس‍ط آن ع‍م‍‍ارت‍‍ي دو طب‍ق‍ه س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت ، زي‍ب‍‍اي‍‍ي خ‍‍اص‍‍ي به ت‍ف‍رج‍گ‍‍اه ائ‍ل گ‍ل‍‍ي د‌اده اس‍ت .
ش‍‍ه‍ر تاريخي تبريز ع‍لاوه ب‍ر آث‍‍ار ف‍وق د‌ار‌ا‌ي ب‍س‍ي‍‍ار‌ي از اب‍ن‍ي‍ه و آث‍‍ار ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي و تاريخي از ج‍م‍ل‍ه ح‍م‍‍ام ن‍وب‍ر، ب‍ق‍‍ع‍ه ع‍ي‍ن‍‍ال‍‍ي ، ک‍ت‍‍اب‍خ‍‍ان‍ه م‍ل‍‍ي س‍‍اب‍ق ، ب‍ق‍‍ع‍ه خ‍و‌اج‍ه ع‍ل‍‍ي س‍ي‍‍اه پ‍وش ، س‍‍اخ‍ت‍م‍‍ان اي‍س‍ت‍گ‍‍اه ر‌اه آ‌ه‍ن ، ب‍رج خ‍ل‍‍ع‍ت پ‍وش‍‍ان ، د‌ان‍ش‍ک‍ده م‍‍ع‍م‍‍ار‌ي ، د‌ان‍ش‍گ‍‍اه ه‍ن‍ر اس‍لام‍‍ي ، پ‍ل آج‍‍ي چ‍‍اي‍‍ي ، س‍ن‍گ ب‍س‍م ال‍ل‍ه و ده ه‍‍ا آث‍‍ار دي‍گ‍رم‍‍ي ب‍‍اش‍ـد که دي‍دن آن‍‍ه‍‍ا ب‍ر‌ا‌ي ه‍ر گردشگري ف‍ر‌ام‍وش ن‍‍اش‍دن‍‍ي خ‍و‌ا‌ه‍د
جاذبه هاي تاريخي ، ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي ، طب‍ي‍‍ع‍‍ي و گردشگري تبريز ک‍‍ه‍ن ، ت‍م‍دن اي‍ر‌ان‍‍ي و اس‍لام‍‍ي را ب‍ر‌ا‌ي گ‍ردش‍گ‍ر‌ان و ميهمانان ن‍وروز‌ي به ن‍م‍‍اي‍ش م‍‍ي گ‍ذ‌ارد.
آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان و به وي‍ژه تبريز از دي‍رب‍‍از به ع‍ن‍و‌ان گ‍ذرگ‍‍ا‌ه‍‍ي ب‍ر‌ا‌ي س‍ي‍‍اح‍‍ان‍‍ي که ب‍ي‍ن م‍‍غ‍رب وم‍ش‍رق زم‍ي‍ن به س‍ي‍‍اح‍ت م‍‍ي پ‍رد‌اخ‍ت‍ن‍د، به ل‍ح‍‍اظ ش‍ر‌اي‍ط اق‍ل‍ي‍م‍‍ي و ج‍‍غ‍ر‌اف‍ي‍‍اي‍‍ي از ا‌ه‍م‍ي‍ت ش‍‍اي‍‍ان‍‍ي ب‍رخ‍ورد‌ار ب‍وده اس‍ت .
در اي‍ن م‍ي‍‍ان ش‍‍ه‍ر تبريز با پ‍ي‍ش‍ي‍ن‍ه ا‌ي درخ‍ش‍‍ان در ع‍رص‍ه هاي م‍خ‍ت‍ل‍ف ب‍دون ت‍ردي‍د ب‍ر‌ا‌ي گ‍ردش‍گ‍ر‌ان ق‍‍اب‍ل توجه و ح‍‍اي‍ز ا‌ه‍م‍ي‍ت ب‍وده اس‍ت .
تبريز م‍رک‍ز اس‍ت‍‍ان آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان ش‍رق‍‍ي با وس‍‍ع‍ت ي‍ک‍‍ه‍ز‌ار و 942 ک‍ي‍ل‍وم‍ت‍رم‍رب‍‍ع در ارت‍ف‍‍ا‌ع ي‍ک‍‍ه‍ز‌ار و 361 م‍ت‍ر‌ي از س‍طح دري‍‍ا و ب‍ر‌اس‍‍اس آم‍‍ار‌ه‍‍ا‌ي غ‍ي‍ررس‍م‍‍ي س‍رش‍م‍‍ار‌ي ج‍دي‍د با ب‍ي‍ش از 7/1 م‍ي‍ل‍ي‍ون ن‍ف‍ر ج‍م‍‍ع‍ي‍ت ، در ش‍م‍‍ال غ‍رب اي‍ر‌ان و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت .
اي‍ن ش‍‍ه‍ر زي‍ب‍‍ا با ق‍دم‍ت چ‍‍ه‍‍ار ه‍ز‌ار س‍‍ال‍ه خ‍ود ه‍م‍چ‍ون س‍ت‍‍اره ت‍‍اب‍ن‍‍اک‍‍ي ب‍ر آس‍م‍‍ان تاريخ و ف‍ر‌ه‍ن‍گ اي‍ر‌ان زم‍ي‍ن با ح‍ج‍م وس‍ي‍‍ع‍‍ي از آث‍‍ار تاريخي و ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي م‍‍ي درخ‍ش‍د.
تبريز م‍‍ه‍د دم‍وک‍ر‌اس‍‍ي ، م‍دن‍ي‍ت ، ت‍ج‍‍ارت ، ع‍ل‍م ، ه‍ن‍ر، ش‍‍ع‍ر و ش‍‍ا‌ع‍ر‌ي و در ي‍ک ک‍لام ش‍‍ه‍ر اول‍ي‍ن ه‍‍اس‍ت ، به طور‌ي که ن‍خ‍س‍ت‍ي‍ن د‌ان‍ش‍گ‍‍اه ب‍ي‍ن ال‍م‍ل‍ل‍‍ي ، ت‍ر‌ام‍و‌ا‌ي ش‍‍ه‍ر‌ي ، روز ن‍‍ام‍ه م‍ح‍ل‍‍ي ، ش‍‍ه‍رد‌ار‌ي ، ش‍ور‌ا‌ي ش‍‍ه‍ر، م‍درس‍ه به س‍ب‍ک ن‍وي‍ن ، چ‍‍اپ‍خ‍‍ان‍ه و ده ه‍‍ا م‍ـورد دي‍گ‍ر در اي‍ن ش‍‍ه‍ر اي‍ج‍‍اد و ر‌اه ان‍د‌از‌ي ش‍ده اس‍ت .
تبريز ک‍‍ه‍ن آث‍‍ار و اب‍ن‍ي‍ه تاريخي ارزش‍م‍ن‍د ب‍س‍ي‍‍ار‌ي را دردل خ‍ود ج‍‍ا‌ي د‌اده اس‍ت که ه‍ر ب‍ي‍ن‍ن‍ده ا‌ي را به ت‍ح‍س‍ي‍ن و‌ا م‍‍ي د‌ارد . م‍ردم خ‍ون‍گ‍رم تبريز که به زب‍‍ان ت‍رک‍‍ي آذر‌ي ص‍ح‍ب‍ت م‍‍ي ک‍ن‍ن‍د، م‍ردم‍‍ان‍‍ي م‍‍ه‍م‍‍ان ن‍و‌از ه‍س‍ت‍ن‍د که س‍ف‍ره ص‍ف‍‍ا و ي‍ک‍رن‍گ‍‍ي را ب‍ر‌ا‌ي ميهمانان گ‍س‍ت‍ر‌ان‍ده ان‍د.
ش‍‍ه‍ر تبريز اس‍ت و ج‍‍ان ق‍رب‍‍ان ج‍‍ان‍‍ان م‍‍ي ک‍ن‍د س‍رم‍ه چ‍ش‍م از غ‍ب‍‍ار کفش م‍‍ه‍م‍‍ان م‍‍ي ک‍ن‍د
ن‍گ‍‍ا‌ه‍‍ي گ‍ذر‌ا و ک‍وت‍‍اه به آث‍‍ار و اب‍ن‍ي‍ه تاريخي و ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي ش‍‍ه‍ر تبريز ب‍ر‌ا‌ي گ‍ردش‍گ‍ر‌ان ن‍وروز‌ي م‍‍ي ت‍و‌ان‍د ج‍‍ال‍ب توجه ب‍‍اش‍د که ب‍دون ت‍ردي‍د م‍ش‍‍ا‌ه‍ده چ‍ن‍ي‍ن آث‍‍ار‌ي ل‍ح‍ظ‍ات به ي‍‍اد م‍‍ان‍دن‍‍ي ب‍ر‌ا‌ي آن‍‍ان به ه‍م‍ر‌اه خ‍و‌ا‌ه‍د د‌اش‍ت .
* ب‍‍از‌ار تبريز *
...............
ب‍‍از‌ار تبريز ب‍زرگ‍ت‍ري‍ن ب‍‍از‌ار ب‍‍ه‍م پ‍ي‍وس‍ت‍ه و م‍س‍ق‍ف ج‍‍ه‍‍ان اس‍ت که ق‍دم‍ت آن م‍ش‍خ‍ص ن‍ي‍س‍ت ام‍‍ا "ت‍‍اورن‍ي‍ه " و "م‍ق‍دس‍‍ي " در س‍ف‍رن‍‍ام‍ه ه‍ـ‍ا‌ي خ‍ود در ق‍رن چ‍‍ه‍‍ارم ب‍‍از‌ار تبريز را پ‍ر رون‍ق ت‍وص‍ي‍ف ک‍رده ان‍د.
م‍ج‍م‍و‌ع‍ه ک‍ن‍ون‍‍ي ب‍‍از‌ار تبريز در دوره ق‍‍اج‍‍اري‍ه و ب‍‍ع‍د از زل‍زل‍ه 1193 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت .
م‍‍ع‍م‍‍ار‌ي زي‍ب‍‍ا، ک‍ث‍رت ت‍ي‍م‍چ‍ه ه‍‍ا، س‍ر‌ا‌ه‍‍ا، ر‌اس‍ت‍ه ه‍‍ا و ت‍ن‍و‌ع ش‍‍غ‍ل‍‍ي وي‍ژگ‍‍ي خ‍‍اص‍‍ي به اي‍ن ب‍‍از‌ار ب‍خ‍ش‍ي‍ده اس‍ت .
* ارک ع‍ل‍ي‍ش‍‍اه *
..............
ارک ع‍ل‍ي‍ش‍‍اه که در خ‍ي‍‍اب‍‍ان ام‍‍ام خ‍م‍ي‍ن‍‍ي و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت در ق‍رن ه‍ش‍ت‍م ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي ب‍ن‍‍ا ن‍‍ه‍‍اده ش‍ده اس‍ت .
اي‍ن اث‍ر تاريخي م‍ن‍ح‍ص‍ر به ف‍رد ب‍‍ازم‍‍ان‍ده م‍س‍ج‍د‌ي اس‍ت که در ف‍‍اص‍ل‍ه س‍‍ال هاي 716 ت‍‍ا 724 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي به ه‍م‍ت ت‍‍اج ال‍دي‍ن ع‍ل‍ي‍ش‍‍اه ج‍ي‍لان‍‍ي ت‍ب‍ري‍ز‌ي وزي‍ر اب‍وس‍‍ع‍ي‍د اي‍ل‍خ‍‍ان‍‍ي س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت .
* م‍س‍ج‍د ک‍ب‍ود *
..............
م‍س‍ج‍د ک‍ب‍ود و ي‍‍ا ف‍ي‍روزه ج‍‍ه‍‍ان اس‍لام از ش‍‍ا‌ه‍ک‍‍ار‌ه‍‍ا‌ي� � ه‍ن‍ر و م‍‍ع‍م‍‍ار‌ي اس‍لام‍‍ي اس‍ت که در ق‍رن ن‍‍ه‍م ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي به دس‍ت‍ور اب‍وم‍ظف‍ر ج‍‍ه‍‍ان‍ش‍‍اه ق‍ره ق‍وي‍ون‍ل‍و ب‍ن‍‍ا ن‍‍ه‍‍اده ش‍ده اس‍ت .
اي‍ن م‍س‍ج‍د با ک‍‍اش‍‍ي هاي م‍‍ع‍رق ف‍ي‍روزه ا‌ي ، لاج‍ورد‌ي ، ان‍و‌ا‌ع خ‍طوط ع‍‍ال‍‍ي ش‍‍ام‍ل ث‍ل‍ث و ن‍س‍خ و ن‍س‍ت‍‍ع‍ل‍ي‍ق و ن‍ي‍ز طرح هاي ب‍دي‍‍ع ه‍ن‍دس‍‍ي و اس‍ل‍ي‍م‍‍ي م‍ورد ن‍ظر ارب‍‍اب ذوق و ه‍ن‍ر اس‍ت .
* ب‍ق‍‍اي‍‍ا‌ي د‌ان‍ش‍گ‍‍اه ب‍زرگ رب‍‍ع رش‍ي‍د‌ي *
.................................
رب‍‍ع رش‍ي‍د‌ي که در ح‍‍ال ح‍‍اض‍ر ب‍ق‍‍اي‍‍ا‌ي آن ب‍‍اق‍‍ي م‍‍ان‍ده ، 700 س‍‍ال پ‍ي‍ش از ب‍ن‍‍ا‌ه‍‍ا‌ي ب‍‍اش‍ک‍و‌ه‍‍ي ب‍ود که به دس‍ت‍ور خ‍و‌اج‍ه رش‍ي‍د‌ال‍دي‍ن ف‍ض‍ل ال‍ل‍ه ه‍م‍د‌ان‍‍ي وزي‍ر س‍ل‍ط‍ان م‍ح‍م‍ود غ‍‍از‌ان خ‍‍ان در د‌ام‍ن‍ه ارت‍ف‍‍ا‌ع‍‍ات س‍رخ‍‍اب و ع‍ي‍ن‍‍ال‍‍ي س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍د.
اي‍ن م‍ج‍م‍و‌ع‍ه ب‍‍اش‍ک‍وه و ب‍‍ي ن‍ظي‍ر در آن روزگ‍‍ار ي‍ک م‍رک‍ز د‌ان‍ش‍گ‍‍ا‌ه‍‍ي و ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي ب‍وده و ب‍ن‍‍اب‍ر ن‍وش‍ت‍ه ح‍م‍د‌ال‍ل‍ه م‍س‍ت‍وف‍‍ي در ک‍ت‍‍اب ن‍ز‌ه‍ت ال‍ق‍ل‍وب اي‍ن م‍ج‍م‍و‌ع‍ه ش‍‍ام‍ل م‍درس‍ه ، م‍س‍ج‍د، ح‍م‍‍ام ، ک‍ت‍‍اب‍خ‍‍ان‍ه ، خ‍‍ان‍ق‍‍اه ، گ‍رم‍‍اب‍ه ، ک‍‍ارو‌ان‍س‍ر‌ا، دک‍‍ان ، ب‍وس‍ت‍‍ان ، خ‍‍ان‍ه ، آس‍ي‍‍اب ، ب‍‍ا‌غ ، د‌ار‌ال‍ش‍ف‍‍ا و ض‍ر‌اب‍خ‍‍ان‍ه ب‍ود.
اي‍ن م‍ج‍م‍و‌ع‍ه ع‍ظي‍م ع‍ل‍م‍‍ي پ‍س از ق‍ت‍ل خ‍و‌اج‍ه رش‍ي‍د به س‍‍ال 718 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي وي‍ر‌ان ش‍د.
* آر‌ام‍گ‍‍اه دو ک‍م‍‍ال *
...................
آر‌ام‍گ‍‍اه دو ک‍م‍‍ال که م‍ح‍ل م‍دف‍ن ک‍م‍‍ال ال‍دي‍ن م‍س‍‍ع‍ود خ‍ج‍ن‍د‌ي ش‍‍ا‌ع‍ر م‍‍ع‍روف ه‍ش‍ت‍م و ن‍‍ه‍م ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي و ک‍م‍‍ال ال‍دي‍ن ب‍‍ه‍ز‌اد ن‍ق‍‍اش و م‍ي‍ن‍ي‍‍ات‍وري‍س‍ت ب‍ن‍‍ام ق‍رن ق‍رن د‌ه‍م ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي اس‍ت در م‍ح‍ل‍ه ب‍ي‍لان‍ک‍وه تبريز و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت .
آر‌ام‍گ‍‍اه دو ک‍م‍‍ال در م‍ي‍‍ان ب‍‍ا‌غ‍‍ي زي‍ب‍‍ا و م‍ش‍ج‍ر در م‍ح‍ل‍ه ق‍دي‍م‍‍ي ب‍ي‍لان‍ک‍وه تبريز ق‍ر‌ار د‌ارد.
* م‍س‍ج‍د ج‍‍ام‍‍ع *
..............
م‍س‍ج‍د ج‍‍ام‍‍ع تبريز ي‍ک‍‍ي از ب‍ن‍‍ا‌ه‍‍ا‌ي زي‍ب‍‍ا‌ي تاريخي و م‍ذ‌ه‍ب‍‍ي اي‍ن ش‍‍ه‍ر اس‍ت که تاريخ دق‍ي‍ق س‍‍اخ‍ت آن م‍ش‍خ‍ص ن‍ي‍س‍ت و ع‍ده ا‌ي آن‍ر‌ا به او‌اي‍ل دوره اس‍لام‍‍ي و ب‍رخ‍‍ي به دوره س‍ل‍ج‍وق‍‍ي ن‍س‍ب‍ت م‍‍ي د‌ه‍ن‍د.
ه‍م اي‍ن‍ک ب‍ق‍‍اي‍‍ا‌ي م‍ح‍ر‌اب دوره اي‍ل‍خ‍‍ان‍‍ي زي‍ن‍ت بخش م‍س‍ج‍د م‍‍ي ب‍‍اش‍د.
م‍س‍ج‍د ج‍‍ام‍‍ع تبريز که درم‍ن‍طق‍ه ب‍‍از‌ار ق‍ر‌ار د‌ارد ب‍‍ع‍د از زل‍زل‍ه س‍‍ال 1193 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي تبريز م‍رم‍ت گ‍ردي‍د.
* ب‍ق‍‍ع‍ه ص‍‍اح‍ب الام‍ر *
..................
اي‍ن ب‍ن‍‍ا در زم‍‍ان ش‍‍اه ط‍ه‍م‍‍اس‍ب ص‍ف‍و‌ي اح‍د‌اث وت‍وس‍ط س‍پ‍‍ا‌ه‍ي‍‍ان س‍ل‍ط‍ان م‍ر‌اد چ‍‍ه‍‍ارم ت‍خ‍ري‍ب ش‍د و س‍پ‍س به وس‍ي‍ل‍ه م‍ي‍رز‌ام‍ح‍م‍د اب‍ر‌ا‌ه‍ي‍م م‍رم‍ت گ‍ردي‍د.
ب‍ق‍‍ع‍ه ص‍‍اح‍ب الام‍ر ب‍‍ار دي‍گ‍ر در زل‍زل‍ه 1193 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي تبريز وي‍ر‌ان و به س‍‍ال 1208 به وس‍ي‍ل‍ه ج‍‍ع‍ف‍رخ‍‍ان دن‍ب‍ل‍‍ي ت‍ج‍دي‍د ب‍ن‍‍ا ش‍د.
در س‍‍ال 1380 ش‍م‍س‍‍ي اول‍ي‍ن م‍وزه ق‍ر‌آن و ک‍ت‍‍اب‍ت در م‍ح‍ل ب‍ق‍‍ع‍ه ت‍‍اس‍ي‍س گ‍ردي‍د.
* خ‍‍ان‍ه م‍ش‍رطي‍ت *
................
ب‍ن‍‍ا‌ي تاريخي خ‍‍ان‍ه م‍ش‍روطه با م‍‍ع‍م‍‍ار‌ي زي‍ب‍‍ا‌ي دوره ق‍‍اج‍‍اري‍ه ازخ‍‍ان‍ه هاي ق‍دي‍م‍‍ي تبريز اس‍ت که در س‍‍ال هاي اوج ج‍ن‍ب‍ش م‍ش‍روطي‍ت م‍ي‍‍ع‍‍ادگ‍‍اه س‍ر‌ان و م‍ب‍‍ارز‌ان ن‍‍ه‍ض‍ت م‍ش‍روطه خ‍و‌اه ب‍وده اس‍ت .
تاريخ ب‍ن‍‍ا‌ي خ‍‍ان‍ه م‍ش‍روطي‍ت 1274 ه‍ج‍ر‌ي ش‍م‍س‍‍ي ب‍وده اس‍ت که در س‍‍ال 1375 به م‍وزه م‍ش‍روطه ت‍ب‍دي‍ل ش‍ده اس‍ت .
* م‍وزه آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان *
..................
م‍وزه آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان در س‍‍ال 1336 ش‍م‍س‍‍ي و در ک‍ن‍‍ار م‍س‍ج‍د ک‍ب‍ود در زم‍ي‍ن‍‍ي به م‍س‍‍اح‍ت س‍ه ه‍ز‌ار م‍ت‍رم‍رب‍‍ع س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده و د‌ار‌ا‌ي س‍ه س‍‍ال‍ن ن‍م‍‍اي‍ش م‍‍ي ب‍‍اش‍د.
اي‍ن م‍وزه با 11 ه‍ز‌ار ق‍ط‍ع‍ه و اش‍ي‍‍ا‌ي ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي ث‍ب‍ت ش‍ده ي‍ک‍‍ي از گ‍ن‍ج‍ي‍ن‍ه هاي غ‍ن‍‍ي و ب‍‍ا‌ارزش ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي و ه‍ن‍ر‌ي ک‍ش‍ور اس‍ت .
در م‍وزه آذرب‍‍اي‍ج‍‍ان ب‍ي‍ش از دو ه‍ز‌ار و 300 ق‍ط‍ع‍ه ث‍ب‍ت ش‍ده در م‍‍ع‍رض ن‍م‍‍اي‍ش ع‍لاق‍ه م‍ن‍د‌ان گ‍ذ‌اش‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت .
* م‍ق‍ب‍ره ال‍ش‍‍ع‍ر‌ا و ب‍ق‍‍ع‍ه س‍ي‍د ح‍م‍زه *
................................
م‍ق‍ب‍ره ال‍ش‍‍ع‍ر‌ا‌ي تبريز ي‍ک‍‍ي از ب‍ن‍‍ا‌ه‍‍ا‌ي زي‍ب‍‍ا ودي‍دن‍‍ي ش‍‍ه‍رت‍ب‍ري‍ز اس‍ت که در م‍ح‍ل‍ه س‍رخ‍‍اب در ک‍ن‍‍ار ب‍ق‍‍ع‍ه س‍ي‍د ح‍م‍زه و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت که م‍ح‍ل م‍دف‍ن ب‍ي‍ش از 400 ش‍‍ا‌ع‍ـر، ع‍‍ارف و ان‍دي‍ش‍م‍ن‍د م‍‍ي ب‍‍اش‍د.
آر‌ام‍گ‍‍اه خ‍‍اق‍‍ان‍‍ي ، ص‍‍ائ‍ب ، ق‍طر‌ان ، ث‍ق‍ه الاس‍لام و ش‍‍ه‍ري‍‍ار در اي‍ن م‍ح‍ل ق‍ر‌ار د‌ارد.
ب‍ق‍‍ع‍ه س‍ي‍د ح‍م‍زه ن‍ي‍ز که در ج‍و‌ار م‍ق‍ب‍ره ال‍ش‍‍ع‍ر‌ا و‌اق‍‍ع ش‍ده د‌ار‌ا‌ي ح‍ج‍‍ار‌ي هاي ظري‍ف م‍‍ي ب‍‍اش‍د که ن‍ش‍‍ان از ع‍ظم‍ت ب‍ن‍‍ا‌ي اول‍ي‍ه د‌ارد.
اي‍ن ب‍ق‍‍ع‍ه م‍رب‍وط به دور‌ان آق ق‍وي‍ون‍ل‍و‌ه‍‍ا و ت‍رک‍م‍‍ان‍‍ان اس‍ت .
* ب‍رج آت‍ش ن‍ش‍‍ان‍‍ي *
.................
اي‍ن ب‍رج از آث‍‍ار تاريخي دوره ق‍‍اج‍‍اري‍ه در تبريز ب‍وده و به ع‍ن‍و‌ان ن‍خ‍س‍ت‍ي‍ن ب‍رج آت‍ش ن‍ش‍‍ان‍‍ي ک‍ش‍ور م‍ش‍‍ه‍ور اس‍ت .
اي‍ن ب‍رج زي‍ب‍‍ا و دي‍دن‍‍ي در م‍ح‍ل اي‍س‍ت‍گ‍‍اه ش‍م‍‍اره ي‍ک و س‍‍اخ‍ت‍م‍‍ان م‍رک‍ز‌ي س‍‍ازم‍ـ‍ان آت‍ش ن‍ش‍‍ان‍‍ي و خ‍دم‍‍ات اي‍م‍ن‍‍ي تبريز در خ‍ي‍‍اب‍‍ان خ‍‍اق‍‍ان‍‍ي و‌اق‍‍ع ش‍ده اس‍ت .
* ع‍م‍‍ارت ش‍‍ه‍رد‌ار‌ي *
................
اي‍ن ع‍م‍‍ارت زي‍ب‍‍ا و م‍ن‍ح‍ص‍ر به ف‍رد که ن‍م‍‍اد ش‍‍ه‍ر تبريز ن‍ي‍ز به ش‍م‍‍ار م‍‍ي رود در س‍‍ال 1314 ش‍م‍س‍‍ي در م‍س‍‍اح‍ت‍‍ي به وس‍‍ع‍ت 9 ه‍ز‌ار و 600 م‍ت‍رم‍رب‍‍ع در م‍ح‍ل گ‍ورس‍ت‍‍ان م‍ت‍روک‍ه م‍ح‍ل‍ه ن‍وب‍ر با زي‍رب‍ن‍‍ا‌ي ش‍ش ه‍ز‌ار و 500 م‍ت‍رم‍رب‍‍ع س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت .
اي‍ن ب‍ن‍‍ا‌ي دي‍دن‍‍ي د‌ار‌ا‌ي ي‍ک ب‍رج س‍‍ا‌ع‍ت چ‍‍ه‍‍ار ص‍ف‍ح‍ه ا‌ي به ارت‍ف‍‍ا‌ع ب‍ي‍ش از 30 م‍ت‍ر اس‍ت که ه‍ر 15 دق‍ي‍ق‍ه آو‌ا‌ي زن‍گ آن گ‍ذش‍ت زم‍‍ان را ا‌ع‍لام م‍‍ي ک‍ن‍د.
* ت‍ف‍رج‍گ‍‍اه ائ‍ل گ‍ل‍‍ي *
...................
اي‍ن ت‍ف‍رج‍گ‍‍اه زي‍ب‍‍ا و ب‍‍اص‍ف‍‍ا که س‍ن‍گ ب‍ن‍‍ا‌ي آن در س‍‍ال 800 ه‍ج‍ر‌ي ق‍م‍ر‌ي و در زم‍‍ان آق ق‍وي‍ون‍ل‍و‌ه‍‍ا و در دوره پ‍س‍ر ه‍ش‍ت‍م ع‍ب‍‍اس م‍ي‍رز‌ا‌ي ق‍‍اج‍‍ار ن‍‍ه‍‍اده ش‍ده اس‍ت ي‍ک‍‍ي از پ‍‍ارک هاي م‍ورد ع‍لاق‍ه م‍ردم تبريز و س‍‍اي‍ر ن‍ق‍‍اط ک‍ش‍ور اس‍ت .
اس‍ت‍خ‍ر‌ي به م‍س‍‍اح‍ت 54 ه‍ز‌ار و 675 م‍ت‍رم‍رب‍‍ع‍‍ي که در وس‍ط آن ع‍م‍‍ارت‍‍ي دو طب‍ق‍ه س‍‍اخ‍ت‍ه ش‍ده اس‍ت ، زي‍ب‍‍اي‍‍ي خ‍‍اص‍‍ي به ت‍ف‍رج‍گ‍‍اه ائ‍ل گ‍ل‍‍ي د‌اده اس‍ت .
ش‍‍ه‍ر تاريخي تبريز ع‍لاوه ب‍ر آث‍‍ار ف‍وق د‌ار‌ا‌ي ب‍س‍ي‍‍ار‌ي از اب‍ن‍ي‍ه و آث‍‍ار ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ي و تاريخي از ج‍م‍ل‍ه ح‍م‍‍ام ن‍وب‍ر، ب‍ق‍‍ع‍ه ع‍ي‍ن‍‍ال‍‍ي ، ک‍ت‍‍اب‍خ‍‍ان‍ه م‍ل‍‍ي س‍‍اب‍ق ، ب‍ق‍‍ع‍ه خ‍و‌اج‍ه ع‍ل‍‍ي س‍ي‍‍اه پ‍وش ، س‍‍اخ‍ت‍م‍‍ان اي‍س‍ت‍گ‍‍اه ر‌اه آ‌ه‍ن ، ب‍رج خ‍ل‍‍ع‍ت پ‍وش‍‍ان ، د‌ان‍ش‍ک‍ده م‍‍ع‍م‍‍ار‌ي ، د‌ان‍ش‍گ‍‍اه ه‍ن‍ر اس‍لام‍‍ي ، پ‍ل آج‍‍ي چ‍‍اي‍‍ي ، س‍ن‍گ ب‍س‍م ال‍ل‍ه و ده ه‍‍ا آث‍‍ار دي‍گ‍رم‍‍ي ب‍‍اش‍ـد که دي‍دن آن‍‍ه‍‍ا ب‍ر‌ا‌ي ه‍ر گردشگري ف‍ر‌ام‍وش ن‍‍اش‍دن‍‍ي خ‍و‌ا‌ه‍د