دستیابی محققان ایرانی به فناوری نوین سنجش آلاینده های هوا از طریق طیف سنجی

[parisa]

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، متخصصان این شرکت توانسته‌اند با دستیابی به دانش فنی آنالیز داده‌های طیف سنجی از دستگاه طیف سنجی جذبی اپتیکی دیفرانسیلی، امکان شناسایی همزمان و سریع آلاینده‌های هوا را در فواصل دور به دست بیاورند. طیف‌سنجی تکنیکی برای دریافت اطلاعات علمی و عملی با استفاده از بر همکنش نور است که در آن باریکه‌ای از نور (پرتو) به ماده مورد نظر تابانده می‌شود و با بررسی بازتابشی، جذبی و یا نشری آن، اطلاعات ماده به دست می‌آید. امین صفایی – از اعضای این شرکت دانش بنیان – در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درباره روش‌های مختلف آنالیز آلاینده‌های هوا گفت: این تحلیل معمولا به سه روش انجام می‌شود که دو روش از آن تنها امکان آنالیز گازها و ریزگردها را به صورت یک به یک دارند اما استفاده از طیف سنجی جذبی اپتیکی دیفرانسیلی، امکان‌آنالیز همزمان 30 نوع گاز را به دست می‌دهد. به گفته وی این نوع طیف سنجی در فضای باز انجام می‌شود و بسته به میزان و شدت نور تابانده شده، امکان دریافت اطلاعات آلاینده‌های هوا را از فاصله 500 متر تا یک کیلومتر دارد. اتمام ساخت دستگاه تا یک سال آینده این کارشناس ارشد فیزیک اتمی مولکولی ادامه داد: در این دستگاه نور از منبعی مانند لامپ زنون به هوا تابانده می‌شود و با دریافت اطلاعات نور جذبی آن، نرم افزار طراحی شده در کنار دستگاه، اطلاعات را تحلیل کرده و داده‌های نهایی را نشان می‌دهد. دانش فنی اصلی ساخت این دستگاه هم اکنون در اختیار سازندگان آن است اما سا خت سازه آن تا یک سال دیگر به پایان خواهد رسید. به گفته عضو این شرکت دانش بنیان، هزینه‌های ساخت این دستگاه با توجه به افزایش نرخ ارز تا یکصد میلیون تومان افزایش پیدا کرده است که به دلیل سختی تامین لامپ مورد نیاز آن از خارج کشور، فرآیند ساخت آن کمی طولانی شده است. با این حال ساخت نمونه داخلی آن با توجه به قیمت بیش از یک میلیارد تومانی نمونه خارجی آن کاملا مقرون به صرفه است. امکان سنجش نوع نشت و الایندگی در صنایع نفت و گاز به گفته وی پیش از این برای آنالیز آلاینده‌های هوا، از هوا نمونه‌گیری می‌شد که اطلاعات به دست آمده از آن نیز تنها محدود به یک نقطه خاص و بسیار جزیی بود؛ شیوه‌ای که تابلوهای نصب شده در شهرها برای نمایش میزان آلودگی از آن بهره می‌گرفتند. در این شیوه همچنین برای شناسایی انواع و میزان گازها باید نمونه بارها تحلیل شود که این فرآیند کار را طولانی می‌کند. فناوری به دست آمده توسط وی و اساتیدش در این شرکت دانش بنیان امکان سنجش میزان آلایندگی را در مکان‌های صعب‌العبور نیز ایجاد کرده است؛ امکانی که بر اساس آن می‌توان یک دید کلی از میزان آلودگی در یک منطقه وسیع را به دست آورد. از این روش افزون بر میزان آلودگی هوا در شهرها می‌توان برای سنجش آلودگی هوا توسط صنایع و میزان و نوع گاز نشت شده در مناطق عملیاتی نفت و گاز استفاده کرد. با اینکه تحلیل داده‌های طیف سنجی به این شیوه به دانش فنی بالایی نیاز دارد، سازندگان آن در تلاش هستند تا سازه و نرم افزار دستگاه را به گونه‌ای طراحی کنند که برای استفاده به اپراتور متخصص نیازی نداشته باشد و در هر مکانی و از سوی هر کس قابل استفاده باشد. امین صفایی در اجرای این پروژه از راهنمایی اساتید خود دکتر محمدی اسلامی، دکتر تهمینه جلالی و دکتر مرجان ذاکری و همکاری مرجان جعفری بهره‌ برده است.