Ever Green
متخصص بخش پزشکی
دندان عقل سومین دندان آسیاست که در انتهای قوسهای فکی بالا و پایین رویش می‌یابد. سن رویش طبیعی این دندان حدوداً بین 24/18 سالگی است و البته مواردی خارج از این محدوده سنی نیز گزارش شده است.
دندان عقل نهفته (Impacted) به دندانی گفته می‌شود که نتواند در زمان مورد انتظار رویش یابد.
از جمله عوامل شایعی که موجب نهفته شدن یک دندان می شوند، می‌توان به کمبود فضا در قوس دندانی یا موانع بافت سخت یا بافت نرم اشاره نمود.
از میان تمام دندانها شایعترین دندانی که دچار نهفتگی می‌شود دندان عقل است. شیوع نهفتگی دندان عقل 25%گزارش شده است که بسته به سن، جنس و نژاد تغییر می‌کند. بعنوان یک اصل کلی بهتر است دندان نهفته هرچه سریعتر قبل از اینکه برای بیمار مشکل ساز شود، خارج شودمگر اینکه خارج کردن آن به دلیلی منع داشته باشد. با توجه به این اصل، نگهداری دندان نهفته تا زمان ایجاد مشکل کار صحیحی نیست.
اصطلاحات :
دندان نهفته (Impacted) : دندانی که نمی‌تواند در زمان مورد انتشار در قوس دندانی قرار بگیرد.
دندان نیمه نهفته (Partilly erapt) : دندانی که در موقعیت طبیعی خود بطور ناقص رویش یافته است. در این حالت دندان با حفره دهان مرتبط است و قسمتی از آن قابل مشاهده است.
دندان رویش نیافته (unerupted) : اگر دندانی در داخل استخوان فک باقی مانده باشد امّا هنوز از زمان رویش آن نگذشته باشد، به آن دندان رویش نیافته اطلاق می‌شود. در سنین پایین کمتر است، بهتر است برای اطمینان از نهفتگی صبر کنیم.
این مطلب بخصوص در مورد دندانهای نیمه نهفته صادق است که احتمال رویش کامل آن با گذشت زمان وجود دارد پس چون تشخیص دقیق نهفتگی دندان عقل در سنین پایین ممکن نیست بهتر است برای اطمینان از نهفته شدن آن، تا زمان رویش دندان عقل(20 تا 24)سالگی صبرکنیم.
در افرادی که حدس می‌زنیم دندان عقل رویش خواهد کرد و از عملکرد مناسبی به جهت تماس با دندان مقابل و کمک در امر جویدن غذا برخوردار خواهد بود، دندان نهفته را خارج نمی‌کنیم. دندان عقل همیشه نهفته یا نیمه نهفته نیست بلکه در اکثر موارد رویش می‌یابد و در خیلی موارد عملکرد مناسبی هم در قوس فکی دار و نیازی به خارج کردن آن نمی‌باشد.
همان گونه که گفته شد بهتر است دندان عقل به محض قطعی شدن تشخیص نهفتگی خارج شود.
دلایل خارج کردن دندان نهفته :
1) پیشگیری از بیماری لثه
2) پیشگیری از پوسیدگی دندان
3) پیشگیری از تحلیل رفتن ریشه دندان مجاور
4) پیشگیری از کیست وتومور با منشاء دندانی
5) پیشگیری از درد با منشاء نامعلوم
6) پیشگیری از شکستگی فک
7) تسهیل درمان ارتودنسی
دلایل خارج نکردن دندان عقل نهفته :
1) سن بالا
2) شرایط سیستمیک(وجود بیماریهای زمینه ای مانند نقص یا ضعف سیستم ایمنی، بیماریهای قلبی عروقی یا بیماریهای نقص انعقادی و یا دیابت کنترل نشده و ...)
3) احتمال آسیب به بافتهای مجاور مانند بافت لثه ای دندان مجاور و یا آسیب به عصب دندان تحتانی
4) وضعیت دندان آسیاب دوم(پوسیدگی بیش از حد آن و احتمال جایگزینی آن با دندان عقل)
دندان عقل نهفته (Impacted) به دندانی گفته می‌شود که نتواند در زمان مورد انتظار رویش یابد.
از جمله عوامل شایعی که موجب نهفته شدن یک دندان می شوند، می‌توان به کمبود فضا در قوس دندانی یا موانع بافت سخت یا بافت نرم اشاره نمود.
از میان تمام دندانها شایعترین دندانی که دچار نهفتگی می‌شود دندان عقل است. شیوع نهفتگی دندان عقل 25%گزارش شده است که بسته به سن، جنس و نژاد تغییر می‌کند. بعنوان یک اصل کلی بهتر است دندان نهفته هرچه سریعتر قبل از اینکه برای بیمار مشکل ساز شود، خارج شودمگر اینکه خارج کردن آن به دلیلی منع داشته باشد. با توجه به این اصل، نگهداری دندان نهفته تا زمان ایجاد مشکل کار صحیحی نیست.
اصطلاحات :
دندان نهفته (Impacted) : دندانی که نمی‌تواند در زمان مورد انتشار در قوس دندانی قرار بگیرد.
دندان نیمه نهفته (Partilly erapt) : دندانی که در موقعیت طبیعی خود بطور ناقص رویش یافته است. در این حالت دندان با حفره دهان مرتبط است و قسمتی از آن قابل مشاهده است.
دندان رویش نیافته (unerupted) : اگر دندانی در داخل استخوان فک باقی مانده باشد امّا هنوز از زمان رویش آن نگذشته باشد، به آن دندان رویش نیافته اطلاق می‌شود. در سنین پایین کمتر است، بهتر است برای اطمینان از نهفتگی صبر کنیم.
این مطلب بخصوص در مورد دندانهای نیمه نهفته صادق است که احتمال رویش کامل آن با گذشت زمان وجود دارد پس چون تشخیص دقیق نهفتگی دندان عقل در سنین پایین ممکن نیست بهتر است برای اطمینان از نهفته شدن آن، تا زمان رویش دندان عقل(20 تا 24)سالگی صبرکنیم.
در افرادی که حدس می‌زنیم دندان عقل رویش خواهد کرد و از عملکرد مناسبی به جهت تماس با دندان مقابل و کمک در امر جویدن غذا برخوردار خواهد بود، دندان نهفته را خارج نمی‌کنیم. دندان عقل همیشه نهفته یا نیمه نهفته نیست بلکه در اکثر موارد رویش می‌یابد و در خیلی موارد عملکرد مناسبی هم در قوس فکی دار و نیازی به خارج کردن آن نمی‌باشد.
همان گونه که گفته شد بهتر است دندان عقل به محض قطعی شدن تشخیص نهفتگی خارج شود.
دلایل خارج کردن دندان نهفته :
1) پیشگیری از بیماری لثه
2) پیشگیری از پوسیدگی دندان
3) پیشگیری از تحلیل رفتن ریشه دندان مجاور
4) پیشگیری از کیست وتومور با منشاء دندانی
5) پیشگیری از درد با منشاء نامعلوم
6) پیشگیری از شکستگی فک
7) تسهیل درمان ارتودنسی
دلایل خارج نکردن دندان عقل نهفته :
1) سن بالا
2) شرایط سیستمیک(وجود بیماریهای زمینه ای مانند نقص یا ضعف سیستم ایمنی، بیماریهای قلبی عروقی یا بیماریهای نقص انعقادی و یا دیابت کنترل نشده و ...)
3) احتمال آسیب به بافتهای مجاور مانند بافت لثه ای دندان مجاور و یا آسیب به عصب دندان تحتانی
4) وضعیت دندان آسیاب دوم(پوسیدگی بیش از حد آن و احتمال جایگزینی آن با دندان عقل)