Ever Green
متخصص بخش پزشکی
جوش صورت یا آكنه یكی از بزرگترین مشكلاتی است كه نوجوانان را گرفتار می كند و متأسفانه درست زمانی به سراغ آنها می آید كه بیش از هر وقت دیگر ، نگران زیبایی وضع ظاهر خود هستند.
آكنه یك بیماری التهابی مزمن پوست است كه بیشتر در دوران نوجوانی مزاحمت ایجاد می كند، اما گاهی به طور متناوب در سراسر زندگی بارها و بارها فرد را گرفتار می كند. آكنه در دختران در سنین پایین تری نسبت به پسران بروز می كند ، ولی در پسران معمولاً تظاهرات بسیار شدیدتری دارد. به طور كلی علایم و نشانه های آكنه در افراد مختلف متفاوت است و می تواند از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد. آكنه یك بیماری التهابی مزمن پوست است كه بیشتر در دوران نوجوانی مزاحمت ایجاد می كند، اما گاهی به طور متناوب در سراسر زندگی بارها و بارها فرد را گرفتار می كند.
اگر والدین یا اقوام نزدیك شما در دوره ای از زندگی خود دچار نوع شدید آكنه شده باشند به شما توصیه می كنیم كه بیشتر مراقب پوست خود باشید، چون در آن صورت احتمال اختلال شدید پوستی در شما از بقیه بیشتر خواهد بود.
آكنه اغلب به صورت نقاط سرسیاه، نقاط سرسفید و جوش های چركی بروز می كند. غدد چربی در تمام سطوح پوست شما به غیر از كف پا و دست وجود دارد. اما بیشترین تراكم آنها در صورت، سینه، پشت و شانه هاست.
كار این غدد، ترشح چربی است. چربی تولید شده توسط مجاری چربی به سطح پوست راه یافته و به طور طبیعی روی پوست را می پوشاند. در دوران نوجوانی به علت تغییرات ناگهانی كه در سطح هورمون های جنسی رخ می دهد، غدد چربی تحریك می شوند و چربی بیش از حد تولید می كنند. این چربی زیادی ، مجاری انتقال چربی را مسدود می كند و به این ترتیب جوش های سرسیاه تولید می شوند. وقتی كه چربی باقیمانده و لایه های مرده پوست نتوانند به بیرون پوست راه یابند، توسط باكتری هایی كه به طور طبیعی در غده وجود دارند، عفونی می شوند و جوش های سرسفید را ایجاد می كنند. چربی که از غدد چربی موجود در پوست ترشح می شود، گاهی منفذ پوست را مسدود می کند و با تاثیر باکتری ها بر روی آن، عفونی شده و باعث ایجاد جوش می شود.
گاهی نیز چربی ترشح شده فضای اطراف فولیكول مو را اشغال می كند. در نتیجه مو نمی تواند از پوست خارج شود و باكتری های موجود در پوست داخل منافذ مسدود شده و آن جا ایجاد عفونت و التهاب و جوش های چركی می كند. در آكنه شدید ممكن است كیست و آبسه هم دیده شود. كیست تورمی بزرگتر، سفت تر و عمیق تر از جوش معمولی است و در اغلب موارد خطرناك است.
بعضی از كیست ها تا زیر سطح پوست انتشار می یابند و پاره می شوند و به این طریق عفونت را در زیر پوست منتشر می كنند. جای این جوش ها معمولاً روی پوست باقی می ماند. آبسه یك ناحیه عفونی متورم ، ملتهب وبسیار دردناك است كه حاوی چرك فراوان است.
آیا تغذیه در ایجاد آكنه تأثیری دارد؟
"آیا تغذیه در ایجاد آكنه تأثیری دارد؟" شاید این شایع ترین سؤالی باشد كه یك متخصص پوست از بیمار خود می شنود.
"با این همه جوش چرا شكلات می خوری؟" شاید این هم شایع ترین گوشزدی باشد كه افراد مبتلا به آكنه از دیگران می شنوند. واقعیت این است كه نقش رژیم غذایی در ایجاد یا تشدید آكنه هنوز به اثبات نرسیده است .
گرچه گزارش هایی نیز موجود است كه خوردن مداوم غذاهای خیلی چرب، شیرینی زیاد، سس مایونز، خامه، شكلات، بادام ، فندق، موز ، پسته، تخمه، چیپس، پفك، تخم مرغ و به تعبیری، همه آنچه كه در قنادی و بقالی یافت می شود، در بروز و تشدید آكنه مؤثر است. اگر از دست این جوش ها به ستوه آمده اید، برای احتیاط مواد غذایی بالا را نخورید و به جای آنها، از سبزیجات و میوه های تازه استفاده كنید. استفاده از اسفناج، گوجه فرنگی را به شما توصیه می كنیم. سعی كنید خوردن ادویه جات را بسیار محدود كنید. برای بهبود آکنه ، به مقدار فراوان میوه و سبزی مصرف کنید و از مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده پرهیز کنید.
عامل مهم دیگری كه اثر آن در تشدید آكنه به اثبات رسیده، تماس های شغلی است. آكنه در كسانی كه به علت شغلشان با روغن های حیوانی و یا معدنی تماس دارند و یا در معرض هوای بسیار گرم و یا بسیار سرد هستند، با شدت بیشتری بروز می كند. افرادی كه شغل های پر مضطرب محسوب می شوند، معمولاً دچار آكنه های شدید می شوند.
اگر خود تعریق زیاد ، برخی داروها مانند كورتیزول، هورمون های مردانه، قرص های ضد بارداری، لیتیوم و باربیتورات ها را می توان نام برد. شاید بتوان گفت كه قسمت خیلی ها این طور مقرر شده كه در سنین نوجوانی گرفتار این معضل پوستی شوند (منظورم نقش ژنتیك است)
آكنه یك بیماری التهابی مزمن پوست است كه بیشتر در دوران نوجوانی مزاحمت ایجاد می كند، اما گاهی به طور متناوب در سراسر زندگی بارها و بارها فرد را گرفتار می كند. آكنه در دختران در سنین پایین تری نسبت به پسران بروز می كند ، ولی در پسران معمولاً تظاهرات بسیار شدیدتری دارد. به طور كلی علایم و نشانه های آكنه در افراد مختلف متفاوت است و می تواند از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد. آكنه یك بیماری التهابی مزمن پوست است كه بیشتر در دوران نوجوانی مزاحمت ایجاد می كند، اما گاهی به طور متناوب در سراسر زندگی بارها و بارها فرد را گرفتار می كند.
اگر والدین یا اقوام نزدیك شما در دوره ای از زندگی خود دچار نوع شدید آكنه شده باشند به شما توصیه می كنیم كه بیشتر مراقب پوست خود باشید، چون در آن صورت احتمال اختلال شدید پوستی در شما از بقیه بیشتر خواهد بود.
آكنه اغلب به صورت نقاط سرسیاه، نقاط سرسفید و جوش های چركی بروز می كند. غدد چربی در تمام سطوح پوست شما به غیر از كف پا و دست وجود دارد. اما بیشترین تراكم آنها در صورت، سینه، پشت و شانه هاست.
كار این غدد، ترشح چربی است. چربی تولید شده توسط مجاری چربی به سطح پوست راه یافته و به طور طبیعی روی پوست را می پوشاند. در دوران نوجوانی به علت تغییرات ناگهانی كه در سطح هورمون های جنسی رخ می دهد، غدد چربی تحریك می شوند و چربی بیش از حد تولید می كنند. این چربی زیادی ، مجاری انتقال چربی را مسدود می كند و به این ترتیب جوش های سرسیاه تولید می شوند. وقتی كه چربی باقیمانده و لایه های مرده پوست نتوانند به بیرون پوست راه یابند، توسط باكتری هایی كه به طور طبیعی در غده وجود دارند، عفونی می شوند و جوش های سرسفید را ایجاد می كنند. چربی که از غدد چربی موجود در پوست ترشح می شود، گاهی منفذ پوست را مسدود می کند و با تاثیر باکتری ها بر روی آن، عفونی شده و باعث ایجاد جوش می شود.
گاهی نیز چربی ترشح شده فضای اطراف فولیكول مو را اشغال می كند. در نتیجه مو نمی تواند از پوست خارج شود و باكتری های موجود در پوست داخل منافذ مسدود شده و آن جا ایجاد عفونت و التهاب و جوش های چركی می كند. در آكنه شدید ممكن است كیست و آبسه هم دیده شود. كیست تورمی بزرگتر، سفت تر و عمیق تر از جوش معمولی است و در اغلب موارد خطرناك است.
بعضی از كیست ها تا زیر سطح پوست انتشار می یابند و پاره می شوند و به این طریق عفونت را در زیر پوست منتشر می كنند. جای این جوش ها معمولاً روی پوست باقی می ماند. آبسه یك ناحیه عفونی متورم ، ملتهب وبسیار دردناك است كه حاوی چرك فراوان است.
آیا تغذیه در ایجاد آكنه تأثیری دارد؟
"آیا تغذیه در ایجاد آكنه تأثیری دارد؟" شاید این شایع ترین سؤالی باشد كه یك متخصص پوست از بیمار خود می شنود.
"با این همه جوش چرا شكلات می خوری؟" شاید این هم شایع ترین گوشزدی باشد كه افراد مبتلا به آكنه از دیگران می شنوند. واقعیت این است كه نقش رژیم غذایی در ایجاد یا تشدید آكنه هنوز به اثبات نرسیده است .
گرچه گزارش هایی نیز موجود است كه خوردن مداوم غذاهای خیلی چرب، شیرینی زیاد، سس مایونز، خامه، شكلات، بادام ، فندق، موز ، پسته، تخمه، چیپس، پفك، تخم مرغ و به تعبیری، همه آنچه كه در قنادی و بقالی یافت می شود، در بروز و تشدید آكنه مؤثر است. اگر از دست این جوش ها به ستوه آمده اید، برای احتیاط مواد غذایی بالا را نخورید و به جای آنها، از سبزیجات و میوه های تازه استفاده كنید. استفاده از اسفناج، گوجه فرنگی را به شما توصیه می كنیم. سعی كنید خوردن ادویه جات را بسیار محدود كنید. برای بهبود آکنه ، به مقدار فراوان میوه و سبزی مصرف کنید و از مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده پرهیز کنید.
عامل مهم دیگری كه اثر آن در تشدید آكنه به اثبات رسیده، تماس های شغلی است. آكنه در كسانی كه به علت شغلشان با روغن های حیوانی و یا معدنی تماس دارند و یا در معرض هوای بسیار گرم و یا بسیار سرد هستند، با شدت بیشتری بروز می كند. افرادی كه شغل های پر مضطرب محسوب می شوند، معمولاً دچار آكنه های شدید می شوند.
اگر خود تعریق زیاد ، برخی داروها مانند كورتیزول، هورمون های مردانه، قرص های ضد بارداری، لیتیوم و باربیتورات ها را می توان نام برد. شاید بتوان گفت كه قسمت خیلی ها این طور مقرر شده كه در سنین نوجوانی گرفتار این معضل پوستی شوند (منظورم نقش ژنتیك است)