Ever Green
متخصص بخش پزشکی
توضيح كلي
شوگرن sjogrenيك بيماري سيستم ايمني است كه معمولاً با گسترش سلولهاي تكهستهاي خوني به داخل غدد برونريز كه مهمترين آنها غدههاي بزاقي و اشكي ميباشد، همراه است. اين گسترش سلولي باعث اختلال در عملكرد غدد مزبور ميشود. بيماري دو شكل اوليه و ثانويه دارد كه نوع اوليه بدون هيچ علت خاص يا هيچ بيماري همراه ديگر خود را نشان ميدهد و نوع ثانويه معمولاً با بيماريهاي خودايمني ديگر مثل لوپوس و يا اسكلرودرمي و ... بروز ميكند.
علايم شايع
نشانگان شوگرن دومين اختلال خودايمني روماتيسمي شايع پس از آرتريت روماتوييد. اين اختلال عمدتاً در خانمها (حدوداً90% موارد) با ميانگين سني 50 سال رخ ميدهد. اين اختلال ممكن است بهطور اوليه ( مستقل ) بروز كند يا همراه ساير اختلالات بافت همبند (آرتريت روماتوييد، اسكلرودرمي، لوپوس اريتماتوي منتشر، پليميوزيت) باشد. نشانگان شوگرن ممكن است تنها غدد برونريز (مترشحه مخاط) را درگير سازد يا ساير اعضا نظير ريه و كليه را نيز مبتلا سازد. خشكي چشم كه ميتواند باعث احساس جسم خارجي در چشم، احساس سنگريزه در چشم، قرمزي، سوزش، حساسيت به نور، خارش، احساس وجود يك پرده نازك در جلوي چشم و ترشح چشم گردد.
- خشكي دهان كه ميتواند باعث دشواري بلع و تكلم، اختلال حس چشايي يا بويايي، تشنگي، زخم و حفرههاي دنداني گردد.
- خشكي مهبل كه ميتواند باعث مقاربت دردناك گردد.
- خشكي مجاري تنفسي فوقاني كه ميتواند باعث خونريزي بيني، خشونت صدا، سرفه مزمن بدون خلط، عفونت گوش و ساير عفونتهاي تنفسي گردد.
- بزرگي غده پاروتيد
- التهاب مفاصل
- ساير علايم از قبيل ريزش مو، خارش منتشر، خستگي، تب خفيف و درد عضلاني
اين بيماري تمام سنين را ميتواند درگير كند ولي بالاترين سن شيوع دهه پنجم زندگي است. همچنين خانمها 9 برابر آقايان دچار ميشوند ولي خوشبختانه بيماري شايعي نيست و بسته به منطقه ميزان شيوع بيماري 08/0 تا 8/0 درصد ميباشد. تابلوي باليني اصلي بيماري، خشكي مخاط به خصوص دهان و چشم است. مثلاً فرد هنگام گريه كردن اشك نداشته يا احساس وجود شنريزه در چشم دارد که معمولاً علت آن را بروز بیماری نمی داند. بیمار همزمان احساس خشكي در دهان نیز دارد به طوري كه با خوردن چيزهاي خشك مثل نان احساس بد حتي احساس تنفر به فرد دست ميدهد.
اين افراد بدون علت دچار پوسیدگی دندان می شوند و اين پوسیدگي در جاهايي غيرمعمول مثل شكافهاي دنداني يا محل اتصال لثه به دندان ديده ميشود. بنابراين دندانپزشك در اين موارد بايد به فكر بيماري شوگرن باشد. همچنين دندانهاي اين افراد نيز زود از بين ميرود به طوري كه در اروپا 40 درصد افرادي كه شوگرن داشتهاند يك يا چند دندان خود را از دست دادهاند.
عارضه خشكي دهان ممكن است در سنين بالا ايجاد شود و اين نبايد با بيماري شوگرن اشتباه گرفته شود. همچنين اين بيماري گاه با علائم عمومي مثل تب و ضعف و بيحالي كه بارز نيستند همراه ميشود. دردهاي عضلاني، مفصلي، مشكلات دستگاه گوارش و ضايعات عروقي (البته به طور نادر) نيز ديده ميشود
هر جايي از بدن كه محتاج فعاليت اين غدد است مثل مخاط بيني، ناي، پوست و حتي دستگاه تناسلي در خانمها ممكن است دچار مشكل شود. شوگرن ميتواند با بيماريهاي ديگر مثل گرفتاريهاي كبدي همراه شود.
در انواع و اقسام هپاتيتها و سيروز صفراوي اوليه همراهي اين بيماري بسيار قوي است. بنابراين متخصصين گوارش و داخلي بايد بيماران مبتلا به هپاتيت را از لحاظ شوگرن بررسي كنند .بنابراين تشخيص از لحاظ جلوگيري از عوارض مثل ابتلا به لنفوم كاذب و لنفوما و همچنين جلوگيري از همراهي با ساير بيماريها بسیار مهم است.
شوگرن sjogrenيك بيماري سيستم ايمني است كه معمولاً با گسترش سلولهاي تكهستهاي خوني به داخل غدد برونريز كه مهمترين آنها غدههاي بزاقي و اشكي ميباشد، همراه است. اين گسترش سلولي باعث اختلال در عملكرد غدد مزبور ميشود. بيماري دو شكل اوليه و ثانويه دارد كه نوع اوليه بدون هيچ علت خاص يا هيچ بيماري همراه ديگر خود را نشان ميدهد و نوع ثانويه معمولاً با بيماريهاي خودايمني ديگر مثل لوپوس و يا اسكلرودرمي و ... بروز ميكند.
علايم شايع
نشانگان شوگرن دومين اختلال خودايمني روماتيسمي شايع پس از آرتريت روماتوييد. اين اختلال عمدتاً در خانمها (حدوداً90% موارد) با ميانگين سني 50 سال رخ ميدهد. اين اختلال ممكن است بهطور اوليه ( مستقل ) بروز كند يا همراه ساير اختلالات بافت همبند (آرتريت روماتوييد، اسكلرودرمي، لوپوس اريتماتوي منتشر، پليميوزيت) باشد. نشانگان شوگرن ممكن است تنها غدد برونريز (مترشحه مخاط) را درگير سازد يا ساير اعضا نظير ريه و كليه را نيز مبتلا سازد. خشكي چشم كه ميتواند باعث احساس جسم خارجي در چشم، احساس سنگريزه در چشم، قرمزي، سوزش، حساسيت به نور، خارش، احساس وجود يك پرده نازك در جلوي چشم و ترشح چشم گردد.
- خشكي دهان كه ميتواند باعث دشواري بلع و تكلم، اختلال حس چشايي يا بويايي، تشنگي، زخم و حفرههاي دنداني گردد.
- خشكي مهبل كه ميتواند باعث مقاربت دردناك گردد.
- خشكي مجاري تنفسي فوقاني كه ميتواند باعث خونريزي بيني، خشونت صدا، سرفه مزمن بدون خلط، عفونت گوش و ساير عفونتهاي تنفسي گردد.
- بزرگي غده پاروتيد
- التهاب مفاصل
- ساير علايم از قبيل ريزش مو، خارش منتشر، خستگي، تب خفيف و درد عضلاني
اين بيماري تمام سنين را ميتواند درگير كند ولي بالاترين سن شيوع دهه پنجم زندگي است. همچنين خانمها 9 برابر آقايان دچار ميشوند ولي خوشبختانه بيماري شايعي نيست و بسته به منطقه ميزان شيوع بيماري 08/0 تا 8/0 درصد ميباشد. تابلوي باليني اصلي بيماري، خشكي مخاط به خصوص دهان و چشم است. مثلاً فرد هنگام گريه كردن اشك نداشته يا احساس وجود شنريزه در چشم دارد که معمولاً علت آن را بروز بیماری نمی داند. بیمار همزمان احساس خشكي در دهان نیز دارد به طوري كه با خوردن چيزهاي خشك مثل نان احساس بد حتي احساس تنفر به فرد دست ميدهد.
اين افراد بدون علت دچار پوسیدگی دندان می شوند و اين پوسیدگي در جاهايي غيرمعمول مثل شكافهاي دنداني يا محل اتصال لثه به دندان ديده ميشود. بنابراين دندانپزشك در اين موارد بايد به فكر بيماري شوگرن باشد. همچنين دندانهاي اين افراد نيز زود از بين ميرود به طوري كه در اروپا 40 درصد افرادي كه شوگرن داشتهاند يك يا چند دندان خود را از دست دادهاند.
عارضه خشكي دهان ممكن است در سنين بالا ايجاد شود و اين نبايد با بيماري شوگرن اشتباه گرفته شود. همچنين اين بيماري گاه با علائم عمومي مثل تب و ضعف و بيحالي كه بارز نيستند همراه ميشود. دردهاي عضلاني، مفصلي، مشكلات دستگاه گوارش و ضايعات عروقي (البته به طور نادر) نيز ديده ميشود
هر جايي از بدن كه محتاج فعاليت اين غدد است مثل مخاط بيني، ناي، پوست و حتي دستگاه تناسلي در خانمها ممكن است دچار مشكل شود. شوگرن ميتواند با بيماريهاي ديگر مثل گرفتاريهاي كبدي همراه شود.
در انواع و اقسام هپاتيتها و سيروز صفراوي اوليه همراهي اين بيماري بسيار قوي است. بنابراين متخصصين گوارش و داخلي بايد بيماران مبتلا به هپاتيت را از لحاظ شوگرن بررسي كنند .بنابراين تشخيص از لحاظ جلوگيري از عوارض مثل ابتلا به لنفوم كاذب و لنفوما و همچنين جلوگيري از همراهي با ساير بيماريها بسیار مهم است.