Ever Green
متخصص بخش پزشکی
حتما برای شما هم پیش آمده که بعد از صرف غذای مورد علاقه تان، احساس آرامش و نشاط کنید و حتما با شرایط استرس زا مواجه شده اید و در این شرایط ناخودآگاه به سمت مواد خوراکی رفته اید، تا به این طریق، استرس را از خود دور کنید.
فکر می کنید مواد غذایی به خلق و خو هم ربط داشته باشند؟ به نظر کارشناسان تغذیه، اگر بدن شما از نظر شیمیایی و ترکیبات طبیعی خود متعادل باشد، خلق و رفتار شما هم متعادل می شود. عوامل زیادی می توانند تعادل بدن شما را به هم بزنند.
به عنوان مثال، بسیاری از زنان دچار کم خونی هستند. این مساله باعث افسردگی و خستگی زودرس می شود، یا افراد سالمند معمولا با کمبود ویتامین های گروه B مواجهند، که روی سیستم عصبی و رفتاری بسیار موثر است.
در افرادی که به طور منظم و سر وقت غذا نمی خورند، قند خون دایما در حال تغییر است و ثبات لازم را ندارد و همین مسأله روی قدرت تفکر و تمرکز و در نتیجه خلق و خو تاثیر می گذارد.
بعضی مردم هم به بعضی مواد شیمیایی موجود در غذا حساسیت دارند که حین مصرف این مواد غذایی خاص، خلق و خوی آنها دچار مشکل می شود. در مطالعه ای که روی ۲۰۰ نفر از مردم انگلستان انجام شد، تاثیر غذا بر سلامت ذهنی و روانی افراد، مورد مطالعه قرار گرفت.
به این افراد توصیه شد مصرف غذاهایی را که برای خلق و خو استرس زا هستند، قطع کنند و همزمان مقدار غذاهایی را که از ذهن و خلق فرد حمایت می کنند افزایش دهند. مواد غذایی که برای خلق فرد، استرس زا (یا تنش زا) محسوب می شوند، شامل شکر، کافئین (موجود در قهوه)، الکل و شکلات (در صورت مصرف بیش از حد) است، در حالی که می توان برای مواد غذایی حمایت کننده خلق و خو به آب، سبزی، میوه و ماهی اشاره کرد.
۸۸ درصد افرادی که از رژیم های غذایی حمایت کننده خلق و خو استفاده کردند، از نظر ذهنی و روانی، وضعیت بهتری پیدا کردند. ۲۶درصد آنها اظهار کردند تغییر خلق و خو در آنها کمتر شده است.
در ۲۶درصد دیگر تعداد حملات پانیک (هراس) و اضطراب کمتر شده بود و ۲۴درصد دیگر عنوان کردند کمتر دچار حالت افسردگی شده اند.
● تغذیه خلق و خو
گروه عظیمی از مواد شیمیایی موجود در مغز که خلقیات را کنترل می کنند نوروترانسمیتر (میانجی عصبی) نام دارند. معروف ترین آنها سروتونین است که به عنوان ماده شادی آور به حساب می آید.
این مواد شیمیایی تعیین می کنند که آیا شما احساس خوبی دارید یا خیر، کاملا پر انرژی هستید یا کاملا خسته اید، تحریک پذیرید و کلافه به نظر می رسید یا نه.
این مواد شیمیایی موجود در مغز که کاملا حیاتی هستند برای این که عملکرد طبیعی داشته باشند به انرژی نیاز دارند و مغز یکی از معدود نواحی بدن است که برای تامین انرژی خود، کاملا و فقط به گلوکز وابسته است. گلوکز در شکر، قند و بسیاری مواد دیگر وجود دارد.
اگر سطح گلوکز خون (قند خون)، تمام طول روز در شرایط پایداری باقی بماند و نوسان نداشته باشد، بتدریج مغز را تغذیه می کند و مشکلی پیش نمی آید.
برای این که قند خون حالت پایداری پیدا کند، باید از کربوهیدرات هایی استفاده کرد که قند خون را ناگهان بالا نمی برند. این کربوهیدرات ها در نان حاوی غلات، لوبیا، غلات کامل، سویا، سیب، هلو و سایر میوه ها وجود دارند.
موادی مثل کیک، پای، چیپس، شکلات و شیرینی، قند خون را سریعا افزایش می دهند. در نتیجه بدن شما ناچار می شود برای ورود این قندها به درون سلول یا ذخیره کردن آنها به طور ناگهانی و به شدت، هورمون انسولین ترشح کند و تعادل طبیعی سیستم کنترل کننده قند خون بر هم می خورد.
● چند توصیه غذایی
سعی کنید قند خونتان در شرایطی پایدار حفظ شود. نگذارید قند خون دچار نوسانات شدید شود. برای این کار باید در فواصل غذایی حتما از میان وعده های غذایی استفاده کنید و هر چهار ساعت یکبار از تنقلاتی سالم استفاده کنید. توصیه می شود از تنقلاتی مثل خشکبار، آجیل، میوه و سبزی استفاده شود.
مقدار آب مصرفی شما باید کافی و متعادل باشد. این مقدار به فعالیت روزانه و درجه حرارت هوا نیز بستگی دارد. هرچه فعالیت بیشتر باشد و هوا گرمتر، مقدار آب مصرفی باید بیشتر شود. یادتان باشد هیچ نوشیدنی ای جای آب را نمی گیرد. پس از آن غافل نشوید.
روزی ۲۰ دقیقه ورزش کنید؛ زیرا روزی ۲۰ دقیقه ورزش، خلق را تقویت می کند. البته اگر می خواهید چربی های اضافه را آب کنید، باید نیم ساعت دیگر هم به ورزش ادامه دهید.
هیچ وقت سراغ رژیم های لاغری که ناگهانی و سریع وزن کم می کنند نروید. کاهش وزن ناگهانی شما را کاملا عصبی و بداخلاق می کند.
چربی در حد متعادل اثر ضدافسردگی دارد. به جای چربی های خالص از چربی های غیراشباع ساده و پیچیده، روغن های گیاهی و روغن ماهی استفاده کنید، زیرا این چربی ها حاوی امگا ۳ هستند که بسیار مفید است.
از شیر و گوشت بوقلمون استفاده کنید، زیرا حاوی تریپتوفان است. تریپتوفان اسید آمینه ای است که باعث می شود قند خون در دسترس نوروترانسمیترها قرار گیرد. برای این که جذب تریپتوفان این مواد بیشتر باشد، کمی کربوهیدرات (مثل نان ، برنج ، خرما و...) همراه با آنها مصرف کنید.
حتما صبحانه میل کنید و اصلا از خوردن آن صرف نظر نکنید.
وقتی به فروشگاه می روید، بیشتر سراغ میوه و سبزی بروید، نه شیرینی و کیک و شکلات.
سعی کنید از مصرف غذاهایی که داخل سلفون پیچیده شده اند، اجتناب کنید.
مصرف قهوه و نوشابه های گازدار را محدود کنید.
هیچ وقت یک گروه از مواد غذایی را از رژیم خود حذف نکنید؛ مثلا به طور کل نان و برنج را از رژیم غذایی خود حذف نکنید، بلکه مصرف آنها را به حد تعادل برسانید.
● و اما با تنقلات چطورید؟
در تحقیقاتی که اخیرا انجام گرفته مشخص شده است در شرایط استرس و خستگی، زنان بیش از مردان سراغ تنقلات می روند و بیش از حد از آنها استفاده می کنند. بررسی ها نشان داده است زنانی که با اصوات بلند مواجه اند یا کارهای سخت و طاقت فرسا دارند نسبت به مردان، بیشتر به سمت غذاهایی مثل شکلات، چیپس و پنیر روی می آورند. همین بررسی ها نشان داده است مردان و زنان در دورانی که استرس دارند، بیشتر می خورند.
در طول روز شرایطی پیش می آید که برای فرد ایجاد استرس و تنش می کند، در این شرایط، اکثر افراد به خوردن روی می آورند، تا این استرس را برطرف کنند؛ حتی زنانی که به کارهای سخت مشغولند، در تعطیلات آخر هفته بیشتر می خورند.
● نقش استرس درافزایش مصرف غذا
در یک مطالعه ۲۹ مرد و ۳۴ زن ۱۸ تا ۴۵ سال مورد بررسی قرار گرفتند و به ۳ گروه تقسیم شدند و از آنها درخواست شد به حل مسائل ریاضی و هندسه مشغول شوند.
در گروه اول، یک بلندگو نزدیک آنها گذاشته شد، که صدای بسیار بلندی تولید می کرد، به حدی که آنها به سختی می توانستند مسائل ریاضی را حل کنند و البته اعضای این گروه با آن که کلید کنترل صدا در دسترس آنها بود، به هیچ وجه قادر نبودند صدا را قطع کنند و باید آن را تحمل می کردند.
در گروه دوم، همه شرایط مثل گروه اول بود، با این تفاوت که اعضای این گروه اصلا نمی دانستند کلید قطع و کنترل صدا کجاست و برای گروه سوم اصلا صدایی پخش نمی شد.
بعد از اتمام حل مسائل ریاضی از افراد درخواست شد برای ۱۲ دقیقه در اتاقک هایی بنشینند و قبل از شروع مرحله بعدی تنقلاتی مثل چیپس، شکلات، ژله، پفک و غیره را میل کنند.
بررسی ها نشان داد افراد گروه اول از همه بیشتر تنقلات خوردند و در این میان، زنها بسیار بیشتر از مردها پرخوری کرده بودند.
افراد برای پرت کردن ذهن خود از حالاتی که باعث خستگی و استرس شده، به خوردن روی می آورند و این مسأله در زنان بسیار بیشتر است که گمان می رود به دلیل آسیب پذیرتر بودن و حساستر بودن آنها باشد.
منبع : www.aftab.ir
فکر می کنید مواد غذایی به خلق و خو هم ربط داشته باشند؟ به نظر کارشناسان تغذیه، اگر بدن شما از نظر شیمیایی و ترکیبات طبیعی خود متعادل باشد، خلق و رفتار شما هم متعادل می شود. عوامل زیادی می توانند تعادل بدن شما را به هم بزنند.
به عنوان مثال، بسیاری از زنان دچار کم خونی هستند. این مساله باعث افسردگی و خستگی زودرس می شود، یا افراد سالمند معمولا با کمبود ویتامین های گروه B مواجهند، که روی سیستم عصبی و رفتاری بسیار موثر است.
در افرادی که به طور منظم و سر وقت غذا نمی خورند، قند خون دایما در حال تغییر است و ثبات لازم را ندارد و همین مسأله روی قدرت تفکر و تمرکز و در نتیجه خلق و خو تاثیر می گذارد.
بعضی مردم هم به بعضی مواد شیمیایی موجود در غذا حساسیت دارند که حین مصرف این مواد غذایی خاص، خلق و خوی آنها دچار مشکل می شود. در مطالعه ای که روی ۲۰۰ نفر از مردم انگلستان انجام شد، تاثیر غذا بر سلامت ذهنی و روانی افراد، مورد مطالعه قرار گرفت.
به این افراد توصیه شد مصرف غذاهایی را که برای خلق و خو استرس زا هستند، قطع کنند و همزمان مقدار غذاهایی را که از ذهن و خلق فرد حمایت می کنند افزایش دهند. مواد غذایی که برای خلق فرد، استرس زا (یا تنش زا) محسوب می شوند، شامل شکر، کافئین (موجود در قهوه)، الکل و شکلات (در صورت مصرف بیش از حد) است، در حالی که می توان برای مواد غذایی حمایت کننده خلق و خو به آب، سبزی، میوه و ماهی اشاره کرد.
۸۸ درصد افرادی که از رژیم های غذایی حمایت کننده خلق و خو استفاده کردند، از نظر ذهنی و روانی، وضعیت بهتری پیدا کردند. ۲۶درصد آنها اظهار کردند تغییر خلق و خو در آنها کمتر شده است.
در ۲۶درصد دیگر تعداد حملات پانیک (هراس) و اضطراب کمتر شده بود و ۲۴درصد دیگر عنوان کردند کمتر دچار حالت افسردگی شده اند.
● تغذیه خلق و خو
گروه عظیمی از مواد شیمیایی موجود در مغز که خلقیات را کنترل می کنند نوروترانسمیتر (میانجی عصبی) نام دارند. معروف ترین آنها سروتونین است که به عنوان ماده شادی آور به حساب می آید.
این مواد شیمیایی تعیین می کنند که آیا شما احساس خوبی دارید یا خیر، کاملا پر انرژی هستید یا کاملا خسته اید، تحریک پذیرید و کلافه به نظر می رسید یا نه.
این مواد شیمیایی موجود در مغز که کاملا حیاتی هستند برای این که عملکرد طبیعی داشته باشند به انرژی نیاز دارند و مغز یکی از معدود نواحی بدن است که برای تامین انرژی خود، کاملا و فقط به گلوکز وابسته است. گلوکز در شکر، قند و بسیاری مواد دیگر وجود دارد.
اگر سطح گلوکز خون (قند خون)، تمام طول روز در شرایط پایداری باقی بماند و نوسان نداشته باشد، بتدریج مغز را تغذیه می کند و مشکلی پیش نمی آید.
برای این که قند خون حالت پایداری پیدا کند، باید از کربوهیدرات هایی استفاده کرد که قند خون را ناگهان بالا نمی برند. این کربوهیدرات ها در نان حاوی غلات، لوبیا، غلات کامل، سویا، سیب، هلو و سایر میوه ها وجود دارند.
موادی مثل کیک، پای، چیپس، شکلات و شیرینی، قند خون را سریعا افزایش می دهند. در نتیجه بدن شما ناچار می شود برای ورود این قندها به درون سلول یا ذخیره کردن آنها به طور ناگهانی و به شدت، هورمون انسولین ترشح کند و تعادل طبیعی سیستم کنترل کننده قند خون بر هم می خورد.
● چند توصیه غذایی
سعی کنید قند خونتان در شرایطی پایدار حفظ شود. نگذارید قند خون دچار نوسانات شدید شود. برای این کار باید در فواصل غذایی حتما از میان وعده های غذایی استفاده کنید و هر چهار ساعت یکبار از تنقلاتی سالم استفاده کنید. توصیه می شود از تنقلاتی مثل خشکبار، آجیل، میوه و سبزی استفاده شود.
مقدار آب مصرفی شما باید کافی و متعادل باشد. این مقدار به فعالیت روزانه و درجه حرارت هوا نیز بستگی دارد. هرچه فعالیت بیشتر باشد و هوا گرمتر، مقدار آب مصرفی باید بیشتر شود. یادتان باشد هیچ نوشیدنی ای جای آب را نمی گیرد. پس از آن غافل نشوید.
روزی ۲۰ دقیقه ورزش کنید؛ زیرا روزی ۲۰ دقیقه ورزش، خلق را تقویت می کند. البته اگر می خواهید چربی های اضافه را آب کنید، باید نیم ساعت دیگر هم به ورزش ادامه دهید.
هیچ وقت سراغ رژیم های لاغری که ناگهانی و سریع وزن کم می کنند نروید. کاهش وزن ناگهانی شما را کاملا عصبی و بداخلاق می کند.
چربی در حد متعادل اثر ضدافسردگی دارد. به جای چربی های خالص از چربی های غیراشباع ساده و پیچیده، روغن های گیاهی و روغن ماهی استفاده کنید، زیرا این چربی ها حاوی امگا ۳ هستند که بسیار مفید است.
از شیر و گوشت بوقلمون استفاده کنید، زیرا حاوی تریپتوفان است. تریپتوفان اسید آمینه ای است که باعث می شود قند خون در دسترس نوروترانسمیترها قرار گیرد. برای این که جذب تریپتوفان این مواد بیشتر باشد، کمی کربوهیدرات (مثل نان ، برنج ، خرما و...) همراه با آنها مصرف کنید.
حتما صبحانه میل کنید و اصلا از خوردن آن صرف نظر نکنید.
وقتی به فروشگاه می روید، بیشتر سراغ میوه و سبزی بروید، نه شیرینی و کیک و شکلات.
سعی کنید از مصرف غذاهایی که داخل سلفون پیچیده شده اند، اجتناب کنید.
مصرف قهوه و نوشابه های گازدار را محدود کنید.
هیچ وقت یک گروه از مواد غذایی را از رژیم خود حذف نکنید؛ مثلا به طور کل نان و برنج را از رژیم غذایی خود حذف نکنید، بلکه مصرف آنها را به حد تعادل برسانید.
● و اما با تنقلات چطورید؟
در تحقیقاتی که اخیرا انجام گرفته مشخص شده است در شرایط استرس و خستگی، زنان بیش از مردان سراغ تنقلات می روند و بیش از حد از آنها استفاده می کنند. بررسی ها نشان داده است زنانی که با اصوات بلند مواجه اند یا کارهای سخت و طاقت فرسا دارند نسبت به مردان، بیشتر به سمت غذاهایی مثل شکلات، چیپس و پنیر روی می آورند. همین بررسی ها نشان داده است مردان و زنان در دورانی که استرس دارند، بیشتر می خورند.
در طول روز شرایطی پیش می آید که برای فرد ایجاد استرس و تنش می کند، در این شرایط، اکثر افراد به خوردن روی می آورند، تا این استرس را برطرف کنند؛ حتی زنانی که به کارهای سخت مشغولند، در تعطیلات آخر هفته بیشتر می خورند.
● نقش استرس درافزایش مصرف غذا
در یک مطالعه ۲۹ مرد و ۳۴ زن ۱۸ تا ۴۵ سال مورد بررسی قرار گرفتند و به ۳ گروه تقسیم شدند و از آنها درخواست شد به حل مسائل ریاضی و هندسه مشغول شوند.
در گروه اول، یک بلندگو نزدیک آنها گذاشته شد، که صدای بسیار بلندی تولید می کرد، به حدی که آنها به سختی می توانستند مسائل ریاضی را حل کنند و البته اعضای این گروه با آن که کلید کنترل صدا در دسترس آنها بود، به هیچ وجه قادر نبودند صدا را قطع کنند و باید آن را تحمل می کردند.
در گروه دوم، همه شرایط مثل گروه اول بود، با این تفاوت که اعضای این گروه اصلا نمی دانستند کلید قطع و کنترل صدا کجاست و برای گروه سوم اصلا صدایی پخش نمی شد.
بعد از اتمام حل مسائل ریاضی از افراد درخواست شد برای ۱۲ دقیقه در اتاقک هایی بنشینند و قبل از شروع مرحله بعدی تنقلاتی مثل چیپس، شکلات، ژله، پفک و غیره را میل کنند.
بررسی ها نشان داد افراد گروه اول از همه بیشتر تنقلات خوردند و در این میان، زنها بسیار بیشتر از مردها پرخوری کرده بودند.
افراد برای پرت کردن ذهن خود از حالاتی که باعث خستگی و استرس شده، به خوردن روی می آورند و این مسأله در زنان بسیار بیشتر است که گمان می رود به دلیل آسیب پذیرتر بودن و حساستر بودن آنها باشد.
منبع : www.aftab.ir