• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

قلعه های چهارمحال بختیاری

Nicol

متخصص بخش گردشگری
قلعه چالشتر اثری باشکوه از نظر معماری و هنری حجاری در ایران، در پنج کیلومتری شهرکرد قرار دارد. قلعه چالشتر در استان چهار محال و بختیاری تلفیقی از معماری دوران قاجار در ایران با معماری اروپایی است، با ستونهایی ایستاده از سنگ خودنمایی می‌کند. این قلعه در منطقه چالشتر واقع شده که در دوره صفویه مرکز حکمرانی چهارمحالی‌ها بوده که به وسیله کلانتران روستاها و مناطق تحت سیطره خود را کنترل می‌کردند و پس از انتصاب حسین قلی‌خان به عنوان ایلخان بختیاری، در اواسط حکومت ناصرالدین شاه، حکمرانان این منطقه از حاکمیت بر چالشتر خلع و تنها به زمین داران بزرگ تبدیل شدند. مجموعه تاریخی چالشتر شامل سردرسنگی ، خان‌نشین ، اندرونی ، حمام ، انبارها و اصطبلها است. قلعه عیانی و خان‌نشین این مجموعه تاریخی دارای ‪ ۳۸ستون سنگی با سر در و ایوان می‌باشد.
این قلعه شامل نقوش افسانه‌ای و اسطوره‌ای، زندگی روزمره،گل وگیاه،گل و گلدان، گل و مرغ، نقوش پیچش گیاهی و نقوش فرشته است. این نقوش به صورت ماهرانه و زیبا خلق شده و در برخی موارد به صورت برجسته حجاری شده است.دراین مجموعه قلعه، اندرونی با یک دالان به ‌قسمت خان‌نشین ارتباط داشته و ایوان آن دارای ‪ ۱۰ستون سنگی است.
اتاقهای این مجموعه قلعه نیز با نقوشی به سبک نقاشی لندنی که تلفیقی از هنر نقاشی ایرانی و غربی است، مزین است. که این سبک نقاشی در دوره قاجار به اوج خود می‌رسد شامل نقوش گل و گلدان،افسانه لیلی ومجنون و نقوش اسلامی شامل یوسف و زلیخا به همراه خط نوشته‌ای از آیات قرآن است. در بخشی از سر درهای این مجموعه قلعه، همچنین معماری سنتوری که‌ به صورت مثلثی شکل بانقوشی به سبک شیر و شکر است، به چشم می‌خورد.حمام قلعه تاریخی چالشتر نیز مزین به کاشی‌آبی فیروزه‌ای و سفید سربی بوده است.سقف اندرونی این قلعه به صورت قابهایی از چوب گردو است و درهاوپنجره‌های اتاقهای این مجموعه‌نیزازجنس چوب گردو به صورت گره چینی شده می‌باشد.این مجموعه قلعه دارای پنج ایوان است و پنج اتاق نیز در اندرونی آن وجود دارد و در مجموع دارای ‪ ۴۰ستون است
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
قلعه دزک (Dezak)
این بنا در۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کرد و در روستای دزک قرار دارد و در دو طبقه و به صورت باشکوهی بدستور لطفعلی خان امیر مفخم بختیاری ساخته شده است . طبقه اول دارای یک هشتی ورودی در وسط است که از طرفین به محوطه بزرگ قلعه منتهی می شود . در طرفین هشتی چهار ایوان قرار دارد که دو ایوان رو به شمال و دو ایوان دیگر رو به جنوب قرار گرفته است و شامل چند اتاق و انبار است .
طبقه دوم که از ایوان شمالی طرفین هشتی به آن راه می یابند ، ابتدا از راه پله ها وارد محوطه ای بزرگ به نام حوضخانه می شود که در وسط آن یک سالن بزرگ به نام سفره خانه وجود دارد و اتاق آینه در جوار آن قرار گرفته است .
سفره خانه این سالن دارای تزئینات گچبری و نقاشی زیبائی است . اشکال مختلف از قبیل ملائکه به عنوان مظهر پاکی و کله شیر که حاکی از قدرت و دلاوری است و مناظر زیبا از شکار و گچبری های گل و بوته در حاشیه بزرگ و کوچک آن است . سقف چوبی و به شکل قاب بندی است و دارای در و پنجره های سیم کوبی شده است .در کنار سفره خانه اتاقی به نام آیینه خانه قرار دارد که به صورت باشکوهی تزئین شده است
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
قلعهٔ جونقان *جونقان * شهرکرد
جونقان یا جونقون شهر کوچکى است در ۳۸ کیلومترى شهر کرد که مقر سکونت خان های بختیارى بود. علیقلی خان سردار اسعد در سال ۱۳۱۸ هـ.ق، قلعه یا کاخى در این محل براى سکونت خود ساخت که ۱۴ هزار مترمربع مساحت و نماهاى بیرونى متفاوتى داشت. ستون‌هاى سنگى آن هر کدام چند قطعه در اشکال مختلف بنا شده، به طورى که در قسمت بالا، این ستون‌ها چهارگوش است.
در چند سال اخیر بخش اعظم تزئینات بنا از بین رفته است و به جز قسمت محدودى از قلعه که اختصاص به کتابخانهٔ عمومى داشت، بقیه رو به نابودى است. این کتابخانه نیز چند سال پیش از قلعه جونقان انتقال داده شده است
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
قلعه دزک (Dezak)
این بنا در۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کرد و در روستای دزک قرار دارد و در دو طبقه و به صورت باشکوهی بدستور لطفعلی خان امیر مفخم بختیاری ساخته شده است . طبقه اول دارای یک هشتی ورودی در وسط است که از طرفین به محوطه بزرگ قلعه منتهی می شود . در طرفین هشتی چهار ایوان قرار دارد که دو ایوان رو به شمال و دو ایوان دیگر رو به جنوب قرار گرفته است و شامل چند اتاق و انبار است .
طبقه دوم که از ایوان شمالی طرفین هشتی به آن راه می یابند ، ابتدا از راه پله ها وارد محوطه ای بزرگ به نام حوضخانه می شود که
قلعه دزک شهر كرد



قلعه دزک، قلعه‌ای است در روستایی به نام دزک که در استان چهارمحال و بختیاری و در فاصله 32 كیلومتری شهركرد، (مركز استان چهارمحال و بختیاری) واقع است. علی اکبر دهخدا در هنگام جنگ جهانی که به چهارمحال گریخته بود از این کتابخانه استفاده کرد و تألیف امثال و حکم و لغتنامه خود را با استفاده از منابع موجود در قلعه دزک آغاز نمود.دزک از روستاهای بخش کیار،دهستان کیار شرقی،شهرستان شهرکرد از زمره محال چهار گانه(لار ،کیار، می‌زدج و گندمان) که در فاصله 35 کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد مرکز استان واقع گردیده است و جمعیت آن بر اساس سرشماری سال (1375) 3581 نفر اعلام شده است.
ghale-dezak_01.jpg



این بنا که در جنوب خاوری روستای دزک قرار دارد، در دو طبقه و به صورت باشكوهی ساخته شده است. طبقه اول در وسط دارای یک هشتی ورودی است كه از طرفین به محوطه بزرگ قلعه منتهی می شود. در طرفین هشتی چهار ایوان قرار دارد كه دو ایوان آن رو به شمال و دو ایوان دیگر رو به جنوب قرار گرفته و شامل چند اتاق و انبار هستند. از طریق ایوان های شمالی طرفین هشتی می توان به طبقه دوم راه پیدا کرد. بعد از مسیر راه پله ها محوطه ای بزرگ به نام حوضخانه قرار دارد كه در وسط آن سالن بزرگی به نام سفره خانه با تزیینات گچبری و نقاشی های زیبا وجود دارد. اشكال مختلفی از قبیل ملایک به عنوان مظهر پاكی، كله شیر حاكی از قدرت و دلاوری و مناظر زیبا از شكار و گچبری های گل و بوته در حاشیه های بزرگ و كوچک این سالن ها دیده می شود. سقف سفره خانه چوبی، به شكل قاب بندی و دارای در و پنجره های سیم كوبی شده است. اتاق آینه نیز در جوار حوضخانه و سفره خانه قرار گرفته و به صورت باشكوهی تزیین شده است. این اتاق تقلیدی از سبک اروپایی است و شباهت زیادی به اتاق آینه قصرهای ایتالیا دارد. در حال حاضر قسمت هایی از آینه های این اتاق فرو ریخته است. در قسمت شمال این بنا ساختمان اندرونی وجود داشت كه به طور كلی از بین رفته است. در کل می توان گفت که از مجموع چهار برج این بنا تنها دو برج باقی مانده است.


ghale-dezak_02_400.jpg



 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
ویژگیهای معماری
از نظر ویژگیهای معماری کاخ قلعه مشروطیت که الهام گرفته ازقصرهای اروپایی قرن های گذشته با آرایش ایرانی می‌باشد که با تزئینات الحاقی دیگر آن،نشانگر نفوذ فرهنگی و توجه به غرب در ان هنگام بوده است. این بنا با توجه به آب وهوای منطقه در دو طبقه با ایوانهای شمالی وجنوبی مشرف به بیشه‌های منتهی به کوهستان و رو به قبله ساخته شده است تا اتاقهای همکف حداکثر بهره گیری از نور و گرما در زمستان و اتاقهای طبقه اول بیشترین هوای خنک را در تابستان داشته باشد. پی ها ودیوارهای اصلی بنا به منظور حداقل رساندن تبادل حرارتی به شکل قابل توجهی قطور ساخته شده و با پوششی از آجر درنمای بیرونی واندود کاهگل در نمای خارجی با لایه‌ای از گچ،سفید کاری و محافظت گردیده است این بنا دارای چهار برج مخروطی شکل است بدون کاربری نظامی که دو برج قسمت جنوبی سالم و دو برج قسمت شمالی نیمه مخروبه و بیشتر برای القاء شکوه و ابهت ساخته شده وبه عنوان انبار و زندان استفاده شده اندطبقه همکف و اول بنا، دو ایوان در قسمت شمالی و جنوبی دارد که نور لازم را برای اتاقهای مجاور، زیر برجی و سفره خانه، آیینه خانه و اتاقهای جنبی دیگر فراهم می‌کند.همچنین قرینه بنای فعلی در جنوب حیاط داخلی قسمت شاه نشین ونیز در جنب آن ابنیه‌ها ی الحاقی دیکری وجود داشته که متاسفانه بواسطه عوامل تخریبی مختلف به جز صفه و بخاریهای تزئینی آنه اثر دیگری بر جا نمانده است در حال حاضر این کاخ قلعه20/5076 متر مربع وسعت دارد و با توجه به اهمیت لزوم حفظ هویت فرهنگی آن به
شماره 1731/3 در سال 1368 هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

تزئینات

در این بنا انواع هنر های تزئینی معماری قابل ملاحظه می‌باشد که عموما در طبقه اول بنا به کار برده شده است. در پوشش آجر خارجی سعی شده تا از هنر«آجر چینی» و تلفیق آن با کاشیکارهای لعابی هندسی نقشهای زیبای بیشتری حاصل آیدجالبترین و زیباترین قسمتها در این بنا، تالار سفره خانه و اتاق آیینه هستند تالار سفره خانه در گذشته بوسیله فرشی 50 مفروش می‌شده که متاسفانه در دهه‌های اخیر مفقودگردیده است. حاشیه بالایی دیوار های این تالار واطراف در های اصلی و ورودی با گچ بریهای قالبی با نقشهایی اسطوره‌ای از فرشته، شیر و شکاروفرهاد کوهکن با الهام از داستا نهای هفت پیکر نظامی گنجوی آراسته شده است.همچنین تصاویری از خوانین وبزرگان بختیاری در اندازه‌های مختلف برای تکمیل تزئینات این قسمت به کار رفته است. در ایوانهای ورودی و شمالی طبقه اول ستون های گچبری شده‌ای دیده می‌شود که با نقوش حصیری شکل بر روی تیر های چوبی آفریده شده اند.اطاق آیینه که در حقیقت یکی از هشت اطاق بازمانده اصیل از این نوع در منطقه می‌باشد در خور توجه است. این اتاق که دیوارها وسقف آن با آیینه تزئین شده با تکنیک نقاشی پشت شیشه شکوه بیشتری یافته است. نقاشی ها عموما تصاویری از سوارکاری، قصر ها وابنیه سلطنتی با طرح های اروپایی، گل ومرغ نمای ونمای خارجی خود بنا هستند در دیوارهای شرق و غرب آن چهار عدد قاب آیینه طراحی شده که مربوط به الحاقات سابق الذکر در دهه‌های 1330 هجری شمسی به بعد می‌باشد و بوسیله روشنایی برق در پشت آن به عنوان شب چراغ مورد بهره برداری قرار می‌گرفته است. از دیگر تزئینات بکار رفته در بنای فوق الذکر درهای چوبی آن می‌باشد که به انواع ساده در طبقه همکف ومعرق با مفتول نشانده به صورت قاب وتنگه با ابزار زنی پیرامون قابها در طبقه اول تقسیم می‌گردد.
از نظر کار هنری بر روی سنگ،این بنا برخلاف بسیاری قلاع خان نشین منطقه دارای تنوع نبوده و تنها به نصب ساده ستونهای سنگی با کار مختصر بر روی آنها و در نشیمن گاهها و ورودی و ازاره‌های طبقه همکف بخش جنوبی ونیز قسمت صفه شمالی، به نقشهای هندسی و یا گلهای ساده چند پر اکتفا شده است. در میانه حیاط پر درخت شمالی، حوض سنگی بزرگی، با طرح ایرانی چند ضلعی قرار دارد که آب آن قبلا از چشمه‌های موجود در ارتفاعات جنوبی مشرف به روستا بوسیله تنبوشه به حوض نسبتا کوچک در جلوی حیاط شمالی آورده شده وسپس بر اساس اختلاف سطح ونیروی ثقلی به تدریج به آ نمای حوض اصلی در داخل حیاط که در چهار سوی خود صورتکهای انسانی را داراست واز دهانشان آب با فشار به بیرون ریخته می‌شود منتقل می‌شده است در میانه دیواره شمالی حیاط مشرف به حوض بزرگ،کاشیهای کوچک رنگی برای ایجاد تنوع به چشم می‌خورد که در کنار هم نقوش هندسی لوزی، مربع و بیضی رابه وجود آورده اند و در این میان کاشی آبی رنگی قرار داده شده که بر روی آن نوشته شده(سنه 1325 هجری قمری مبارکباد) که گویا مربوط به اتمام طر حههای تزییناتی داخلی بنا بوده و احتمالا به وقایع سیاسی اجتماعی ازجمله مسئله اعاده مشروطیت بی ارتباط نمی‌باشد.
در وسط آن یک سالن بزرگ به نام سفره خانه وجود دارد و اتاق آینه در جوار آن قرار گرفته است
.

سفره خانه این سالن دارای تزئینات گچبری و نقاشی زیبائی است . اشکال مختلف از قبیل ملائکه به عنوان مظهر پاکی و کله شیر که حاکی از قدرت و دلاوری است و مناظر زیبا از شکار و گچبری های گل و بوته در حاشیه بزرگ و کوچک آن است . سقف چوبی و به شکل قاب بندی است و دارای در و پنجره های سیم کوبی شده است .در کنار سفره خانه اتاقی به نام آیینه خانه قرار دارد که به صورت باشکوهی تزئین شده است

 
بالا