ahmadfononi
معاونت انجمن
با وجود اينكه هشت ماه از آخرين شارژ كارت‌هاي سوخت با بنزين صد توماني مي‌گذرد اما همچنان 280 ميليون ليتر تا پايان بنزين 100 توماني ذخيره شده در كارت‌هاي سوخت باقي مانده است.
به گزارش ايسنا، به گفته رييس ستاد مديريت حمل و نقل سوخت كشور از 280 ميليون ليتر بنزين 100 توماني ذخيره شده در كارت‌هاي سوخت 240 ميليون آن مربوط به خودروهاي سواري و 40 ميليون ديگر مربوط به موتورسيكلت سواران است.
محمد رويانيان با بيان اين كه تعداد كارت‌هايي كه بنزين 100 توماني دارند بسيار كم هستند، گفت: با وجود اين در برخي از اين كارت‌ها سوخت ذخيره حدود سه‌هزار ليتري بنزين 100 توماني نيز وجود دارد.
در صورتي كه سهميه بنزين را به طور ثابت 60 ليتر در ماه فرض كينم، سه هزار ليتر معادل سهميه 50 ماه است، با وجود اين، رويانيان در مورد اين‌گونه ذخيره بنزين يارانه‌اي در كارت‌هاي سوخت نيز گفت كه بعد از اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها، استفاده برخي افراد از حمل‌ونقل عمومي و يا خودرو ساير افراد خانواده موجب ذخيره بنزين 100 توماني در اين حجم شده است.
پيش از اين رويانيان گفته بود كه اگر تاکيد مي‌شود مردم سهميه بنزين 100 توماني خود را مصرف کنند، به اين علت است که بنزين از سه نرخي خارج شود تا بتوان، سهميه را به جاي ماه به ماه، هر سه ماه اعلام کرد، چرا كه به علت سه نرخي بودن قيمت اگر فصلي يا سه ماه يک‌بار سهميه بنزين شارژ شود، سهميه 400 توماني قابليت ذخيره شدن ندارد.
البته برخي از كارشناسان بنزين سوپر را كالايي مجزا از بنزين معمولي مي‌دانند و بر اين اساس معتقدند كه بنزين با سه نرخ در كشور عرضه مي‌شود. با وجود اين ابراهيم هاديان ـ عضو هيات علمي دانشگاه شيراز ـ با تاكيد بر اين كه دولت بايد برنامه مشخصي در طول پنج سال براي افزايش قيمت بنزين و رساندن آن به فوب خليج فارس داشته باشد، گفت: در هيچ اقتصاد سالمي چند نرخي بودن يك كالا توجيه اقتصادي ندارد چراكه چند نرخي بودن هر كالايي نشان از ضعف بازار و مشكلات آن است.
او افزود: چه بنزين چه ارز و طلا و چه هر خدمات و كالايي زماني كه به صورت چند نرخي عرضه شود از كارايي لازم برخوردار نخواهد بود چرا كه معلوم است كه منابع آن بازار به صورت بهينه تخصص داده نشده است.
با وجود اين اوصاف هاديان با بيان اينكه قيمت بنزين بايد براساس ميزان تقاضا و عرضه مشخص شود، يادآور شد: با وجود كارآ‌يي نداشتن چند نرخي بودن بنزين، بايد طبق قانون طي پنج سال قيمت بنزين به نرخ خليج فارس برسد.
هاديان اگرچه بنزين سوپر را يك كالاي ديگر دانست و با اين رويكرد براي بنزين تنها سه نرخ را قبول دارد، با وجود اين باز هم چند نرخي بودن بنزني را موجب ناكارآيي بازار عنوان كرد و افزود: يكي از معضلات عرضه بنزين چند نرخي، فروش بنزين توسط دست‌فروشان كنار جايگاه‌هاي سوخت است كه نشان‌دهنده شكل نامناسب عرضه است.
در اين شرايط حميدرضا اشرف‌زاده ـ كارشناس اقتصاد انرژي ـ چند نرخي بودن بنزين را كمكي به فرايند حمل و نقل دانست و افزود: وجود نرخ‌هاي متعدد بنزين در واقع يارانه‌اي است كه دولت به حمل و نقل و مردم مي‌دهد و نبايد از آن به عنوان چند نرخي بودن بنزين ياد كرد.
اشرف‌زاده در پاسخ به اين سوال كه راه ديگري براي دادن يارانه حمل و نقل به جاي چند نرخي كردن بنزين وجود دارد يا خير؟ گفت: در صورتي كه سهميه‌بندي بنزين كه عامل چند نرخي شدن آن شده حذف شود و بنزين با نرخ 700 تومان عرضه شود و يارانه به بخش حمل ونقل تعلق گيرد، به دليل اين كه افراد ذاتا سودجود هستند، اين كار تاثير معكوس خواهد گذاشت و قيمت‌ها بي حساب و كتاب افزايش خواهد يافت.
او در مورد افزايش اخير نرخ حمل و نقل نيز يادآور شد: اگرچه اين افزايش قيمت با وجود يارانه‌هاي سوخت (چند نرخ بودن) صورت گرفت، ولي باز هم در اين شرايط بنزين 400 توماني سهميه مانع افزايش غير منطقي قيمت‌ها شد.
چه زماني بنزين چهار نرخي مي‌شود؟
در حال حاضر با توجه به وعده مسوولان مبني بر حفظ بنزين يارانه‌اي 100 و 150 تومان باقي مانده در كارت‌هاي سوخت و عرضه بنزين معمولي نيمه يارانه‌اي هر ليتر 400 تومان، بنزين معمولي آزاد هر ليتر 700 تومان و بنزين سوپر نيمه يارانه‌اي و آزاد به ترتيب هر ليتر 500 و 800 تومان، بنزين عرضه شده در كشور با شش نرخ عرضه مي‌شود.
در اين شرايط با اتمام بنزين 100 توماني ذخيره در كارت‌هاي سوخت، بنزين عرضه شده در كشور چهار نرخي مي‌شود، اما چه زمان بنزين 100 توماني ذخيره در كارت‌هاي سوخت تمام مي‌شود، مشخص نيست.
كارت‌هايي با سه‌هزار ليتر بنزين 100 توماني؟
محمد رويانيان با بيان اين كه تعداد كارت‌هايي كه بنزين 100 توماني دارند بسيار كم هستند، گفت: با وجود اين در برخي از اين كارت‌ها سوخت ذخيره حدود سه‌هزار ليتري بنزين 100 توماني نيز وجود دارد.
در صورتي كه سهميه بنزين را به طور ثابت 60 ليتر در ماه فرض كينم، سه هزار ليتر معادل سهميه 50 ماه است، با وجود اين، رويانيان در مورد اين‌گونه ذخيره بنزين يارانه‌اي در كارت‌هاي سوخت نيز گفت كه بعد از اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها، استفاده برخي افراد از حمل‌ونقل عمومي و يا خودرو ساير افراد خانواده موجب ذخيره بنزين 100 توماني در اين حجم شده است.
با اتمام بنزين 100 توماني، سهميه‌ها فصلي مي‌شود
پيش از اين رويانيان گفته بود كه اگر تاکيد مي‌شود مردم سهميه بنزين 100 توماني خود را مصرف کنند، به اين علت است که بنزين از سه نرخي خارج شود تا بتوان، سهميه را به جاي ماه به ماه، هر سه ماه اعلام کرد، چرا كه به علت سه نرخي بودن قيمت اگر فصلي يا سه ماه يک‌بار سهميه بنزين شارژ شود، سهميه 400 توماني قابليت ذخيره شدن ندارد.
در هيچ اقتصاد سالمي چند نرخي توجيه اقتصادي ندارد
البته برخي از كارشناسان بنزين سوپر را كالايي مجزا از بنزين معمولي مي‌دانند و بر اين اساس معتقدند كه بنزين با سه نرخ در كشور عرضه مي‌شود. با وجود اين ابراهيم هاديان ـ عضو هيات علمي دانشگاه شيراز ـ با تاكيد بر اين كه دولت بايد برنامه مشخصي در طول پنج سال براي افزايش قيمت بنزين و رساندن آن به فوب خليج فارس داشته باشد، گفت: در هيچ اقتصاد سالمي چند نرخي بودن يك كالا توجيه اقتصادي ندارد چراكه چند نرخي بودن هر كالايي نشان از ضعف بازار و مشكلات آن است.
او افزود: چه بنزين چه ارز و طلا و چه هر خدمات و كالايي زماني كه به صورت چند نرخي عرضه شود از كارايي لازم برخوردار نخواهد بود چرا كه معلوم است كه منابع آن بازار به صورت بهينه تخصص داده نشده است.
با وجود اين اوصاف هاديان با بيان اينكه قيمت بنزين بايد براساس ميزان تقاضا و عرضه مشخص شود، يادآور شد: با وجود كارآ‌يي نداشتن چند نرخي بودن بنزين، بايد طبق قانون طي پنج سال قيمت بنزين به نرخ خليج فارس برسد.
دست‌فروشان بنزين، يكي از معظلات چند نرخي بودن
هاديان اگرچه بنزين سوپر را يك كالاي ديگر دانست و با اين رويكرد براي بنزين تنها سه نرخ را قبول دارد، با وجود اين باز هم چند نرخي بودن بنزني را موجب ناكارآيي بازار عنوان كرد و افزود: يكي از معضلات عرضه بنزين چند نرخي، فروش بنزين توسط دست‌فروشان كنار جايگاه‌هاي سوخت است كه نشان‌دهنده شكل نامناسب عرضه است.
چند نرخ بودن بنزين مانع افزايش قيمت حمل‌ونقل مي‌شود!
در اين شرايط حميدرضا اشرف‌زاده ـ كارشناس اقتصاد انرژي ـ چند نرخي بودن بنزين را كمكي به فرايند حمل و نقل دانست و افزود: وجود نرخ‌هاي متعدد بنزين در واقع يارانه‌اي است كه دولت به حمل و نقل و مردم مي‌دهد و نبايد از آن به عنوان چند نرخي بودن بنزين ياد كرد.
اشرف‌زاده در پاسخ به اين سوال كه راه ديگري براي دادن يارانه حمل و نقل به جاي چند نرخي كردن بنزين وجود دارد يا خير؟ گفت: در صورتي كه سهميه‌بندي بنزين كه عامل چند نرخي شدن آن شده حذف شود و بنزين با نرخ 700 تومان عرضه شود و يارانه به بخش حمل ونقل تعلق گيرد، به دليل اين كه افراد ذاتا سودجود هستند، اين كار تاثير معكوس خواهد گذاشت و قيمت‌ها بي حساب و كتاب افزايش خواهد يافت.
او در مورد افزايش اخير نرخ حمل و نقل نيز يادآور شد: اگرچه اين افزايش قيمت با وجود يارانه‌هاي سوخت (چند نرخ بودن) صورت گرفت، ولي باز هم در اين شرايط بنزين 400 توماني سهميه مانع افزايش غير منطقي قيمت‌ها شد.
چه زماني بنزين چهار نرخي مي‌شود؟
در حال حاضر با توجه به وعده مسوولان مبني بر حفظ بنزين يارانه‌اي 100 و 150 تومان باقي مانده در كارت‌هاي سوخت و عرضه بنزين معمولي نيمه يارانه‌اي هر ليتر 400 تومان، بنزين معمولي آزاد هر ليتر 700 تومان و بنزين سوپر نيمه يارانه‌اي و آزاد به ترتيب هر ليتر 500 و 800 تومان، بنزين عرضه شده در كشور با شش نرخ عرضه مي‌شود.
در اين شرايط با اتمام بنزين 100 توماني ذخيره در كارت‌هاي سوخت، بنزين عرضه شده در كشور چهار نرخي مي‌شود، اما چه زمان بنزين 100 توماني ذخيره در كارت‌هاي سوخت تمام مي‌شود، مشخص نيست.