Ever Green
متخصص بخش پزشکی
مقدمه : علم دندانپزشکی روز به روز در حال پیشرفت است و روش ها ، وسایل و مواد جدیدی در اختیار دندانپزشکان ومردم قرارمی گیرد.برای بهره گیری از این موارد در دندانپزشکی آگاهی مردم با آن ها لازم می باشد.مجموعه حاضر برای بالابردن اطلاعات افراد مختلف جامعه در زمینه درمان های پایه ونوین دندانپزشکی فراهم امده است.شما می توانید با مطالعه هریک از قسمت های این مجموعه به دانستنی های مفیدی در این زمینه دست یابید در صورت لزوم از آن در جهت سلامت بیشتر خود بهره ببرید.
هنگامی که یک زخم آفتی به سراغمان می آید با وجود کوچکی وکم اهمیتی آن، آزار زیادی به وجود می آورد وگاهی فعالیت های طبیعی زندگی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.در این مواقع خبر بسیار خوبی خواهد بود اگر بدانیم دستگاه لیزری وجود دارد که دندانپزشک با تاباندن نور آن به ناحیه آفت باعث ترمیم فوری زخم دهان می شود .
حساسیت های دندانی گاهی بسیار آزارنده می شود.با وجود کنترل های دندانپزشکی ، استفاده از خمیر دندان های ضد حساسیت و... باز هم ممکن است دندانی در موقع خوردن آب سرد وگرم تیر بکشد وفریاد شخص را در آورد .در این مورد نیز کاربرد لیزر کم توان می تواند روند درمان حساسیت را تسریع نماید.
مثال های بالا دو مورد استفاه از لیزرتراپی در دندانپزشکی می باشد.
لیزر تراپی به معنای استفاده از پرتوهای نور لیزر برای درمان بیماری ها می باشد.هم اکنون سال ها است که از نور های مختلف وبه خصوص لیزر در درمان بیماری ها استفاده می شود.باید توجه داشته باشیم که لیزر در موارد مختلفی در پزشکی ودندانپزشکی استفاده می شود که از جمله کاربرد آن در جراحی های بافت نرم وسخت می باشد ولی لیزرتراپی مقوله ای جدا از جراحی های لیزری می باشد ولیزر مورد استفاده دراین نوع درمان لیزر سرد می باشد.به این معنی که توان این لیزر کم بوده ودر موقع تابش فرد سوزش یا دردی را احساس نمی کند،فقط باعث برخی اثرات در ناحیه مورد تابش می شود.پرتوهای لیزرقادر به نفوذ در عمق بافت وسلول ها می باشند وباعث تحریک اثرات درمانی می شوند.
لیزر تراپی در چه مواردی استفاده می شود؟
از لیزرتراپی برای کاهش درد ناشی از جراحات ،ضایعات و التهاب های مزمن استفاده می شود. هم اکنون سی وپنج سال است که از لیزر تراپی برای موارد زیر در پزشکی استفاده شده ومفید بودن کلینیکی آن به اثبات رسیده است:
- تحریک سیستم ایمنی
- اثرات ضد درد وضد التهابی
- بهینه سازی گردش خون
- بهینه سازی کنداکشن رشته های عصبی
- تسریع در بازسازی بافت
چگونگی اثر لیزر : لیزر مورد استفاده در لیزرتراپی کم توان پرتو هدایت شده ای از امواج نوری در طول موج نورمرئی یانزدیک به مادون قرمز می باشدکه در یک مسیر مستقیم حرکت می کند.انرژی ناشی از این نوع لیزر توان نفوذ به داخل پوست بدون ایجاد گرما در سطح پوست را دارد.نتیجه این نوع انرژی تسریع در بهبود بافت با حداقل آسیب به بافت می باشد.لیزر مورد استفاده در این موارد دارای توان خروجی یک تا پانصد میلی وات و طول موج 600-900 نانومتر می باشد.
از این جهت که امواج مادون قرمز نفوذ بیشتری در بافت نسبت به نورمرئی دارند از لیزرکم توان برای اثرگذاری بر روی مفاصل ، استخوان وعصب استفاده می شود.
موارد استفاده از لیزرتراپی در دندانپزشکی : در دندانپزشکی نیز از لیزرر کم توان برای کاهش التهابات ودرد استفاده می شود.تاکنون از این نوع لیزر در درمان موارد زیر استفاده شده است:
حساسیت عاجی دندان ها: حساسیت دندان ها با کاربرد مواد ضد حساسیت عاجی مثل خمیر دندان های مخصوص یا موادی که توسط دندانپزشک استفاد ه می شود قابل درمان است ولی برخی موارد مقاوم هستند وبرای درمان آن ها از لیزر کم توان استفاده می شود.پس از ترمیم دند ان ها با کامپوزیت یا چسباندن لامینیت های چینی و... ممکن است حساسیت عاجی به وجود آید که با کاربرد لیزر کم توان می توان آن را درمان نمود.برای درمان این موارد به یک تا چند جلسه تابش اشعه نیاز می باشد.
تب خال یا هرپس ساده : یکی از موارد شایع می باشد که به علت ویروس هرپس ساده به وجود می آید.همانند درمان های دیگر تب خال درمان با لیزر باید در همان مراحل اولیه به وجود آمدن آن انجام گردد.با کاربرد لیزر درد وسوزش بلافاصله کاهش یافته وزخم ها نیز در مدت چند روز ناپدید می شوند.انجام جند باره لیزرتراپی در ناحیه ای که مرتب تب خال می زند باعث کاهش میزان وقوع آن می شود.این نوع درمان هیچ عارضه جانبی در برندارد.
آفت دهان : آفت نوعی زخم باز است که در دهان به وجود می آید.این زخم بسیار دردناک است .در بسیاری از افراد مبتلا این زخم عودکننده می باشد وممکن است مناطق متعددی در دهان را مبتلا کند. تاکنون علت مشخص ثابت شده ای برای آفت کشف نشده است ولی عوامل زیر در تحریک ایجاد آن دخیلند:
استرس ،خستگی ،بیماری ،صدمه ناشی از گازگرفتن ناگهانی،تغییرات هورمونی ،پریود خانم ها، کاهش وزن شدید،حساسیت های تغذیه ای ،ماده کف کننده موجود درخمیر دندان ها وکمبود ویتامین ب 12، اسید فولیک وآهن. برخی محققان علت آفت را واکنش غیر طبیعی سیستم ایمنی خود فرد دانسته اند.
لیزرتراپی در مراحل اولیه باعث بهبود سریع تر زخم ها وکاهش درد وسوزش ناحیه می شود.میزان وقوع دوباره آفت در مناطق لیزرشده بسیار کمتر می باشد.
موکوزیت یا التهاب مخاط : بیمارانی که تحت رادیوتراپی یا شیمی درمانی قرار می گیرند از التهاب مخاط ناشی از آن رنج می برند و این مسئله تغذیه آن ها را با مشکلاتی همراه می کند.استفاده از لیزرتراپی برای کاهش التهابات مخاطی وکمک به این گونه بیماران در این موارد مفید است.کاربرد لیزردر این موارد باید حتما" با نظر پزشک معالج فرد صورت گیرد.
ژنژیویت یا التهاب لثه ها : علت التهاب لثه در بیشترموارد پلاک میکروبی می باشد که با فرآورده های خود باعث التهاب لثه ها ودر موارد شدید بیماری بافت نگهدارنده دندان می شود.هرچند درمان اصلی برای التهاب لثه برطرف کردن جرم وپلاک میکروبی دور دندان می باشد کاربرد لیزرهای کم توان نیز به عنوان وسیله ای کمکی در رفع فوری التهاب کمک بسزائی می نماید.
درد : با کاربرد لیزر کم توان می توان دردهائی با علل گوناگون را کاهش داد.به عنوان مثال می توان درد پس از جراحی های داخل دهان را با تاباندن لیزرکم توان قبل از رفتن اثر بی حسی کاهش داد.
پاراستزی یا بی حسی موقت عصب : پس از برخی جراحی های داخل دهانی به خصوص بر روی فک پائین بی حسی موقت عصب به وجود می آید وکاربرد لیزر در ازبین بردن این حالت ویا حداقل کاهش آن به اثبات رسیده است.
سینوزیت : علت سینوزیت در برخی موارد دندانی است.در مواردی نیز عوامل ویروسی یا باکتریائی در آن دخیل هستند.علت هرچه باشد کاربرد لیزر کم توان می تواند تأثیر خوبی در کاهش علائم وبهبود سریع تر این عارضه داشته باشد.
درد والتهاب مفصل گیجگاهی – فکی : اختلالات مفصل گیجگاهی –فکی به علل التهابات مفصل ویا خستگی عضلانی به خوبی با کاربرد لیزر در محدوده مفصل یا عضلات قابل درمان هستند.
نکات زیر را درنظر داشته باشید : کاربرد لیزر تراپی در بسیاری از موارد نقش کاهش دهنده درد والتهاب داردنه درمانی معجزه آسا که برای هر موردی بتوان به کار برد.بررسی کامل هر ضایعه وامکانات درمانی مختلف توسط پزشک و دندانپزشک بسیار مهم بوده و در صورت صلاحدید کار برد این روش توصیه می شود.
این وسیله نیز همچون سایر وسایل کمک درمانی باید با در نظر گرفتن تمامی زوایای موضوع باشد ودر صورتی که عامل اصلی درد والتهاب نیاز به درمان های تکمیلی بیشتری دارد از آن ها نیز به موقع استفاده کرد.به عنوان مثال در صورتی که عامل سینوزیت میکروبی باشد ممکن است درمان آنتی بیوتیکی نیز لازم باشد.
هنگامی که یک زخم آفتی به سراغمان می آید با وجود کوچکی وکم اهمیتی آن، آزار زیادی به وجود می آورد وگاهی فعالیت های طبیعی زندگی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.در این مواقع خبر بسیار خوبی خواهد بود اگر بدانیم دستگاه لیزری وجود دارد که دندانپزشک با تاباندن نور آن به ناحیه آفت باعث ترمیم فوری زخم دهان می شود .
حساسیت های دندانی گاهی بسیار آزارنده می شود.با وجود کنترل های دندانپزشکی ، استفاده از خمیر دندان های ضد حساسیت و... باز هم ممکن است دندانی در موقع خوردن آب سرد وگرم تیر بکشد وفریاد شخص را در آورد .در این مورد نیز کاربرد لیزر کم توان می تواند روند درمان حساسیت را تسریع نماید.
مثال های بالا دو مورد استفاه از لیزرتراپی در دندانپزشکی می باشد.
لیزر تراپی به معنای استفاده از پرتوهای نور لیزر برای درمان بیماری ها می باشد.هم اکنون سال ها است که از نور های مختلف وبه خصوص لیزر در درمان بیماری ها استفاده می شود.باید توجه داشته باشیم که لیزر در موارد مختلفی در پزشکی ودندانپزشکی استفاده می شود که از جمله کاربرد آن در جراحی های بافت نرم وسخت می باشد ولی لیزرتراپی مقوله ای جدا از جراحی های لیزری می باشد ولیزر مورد استفاده دراین نوع درمان لیزر سرد می باشد.به این معنی که توان این لیزر کم بوده ودر موقع تابش فرد سوزش یا دردی را احساس نمی کند،فقط باعث برخی اثرات در ناحیه مورد تابش می شود.پرتوهای لیزرقادر به نفوذ در عمق بافت وسلول ها می باشند وباعث تحریک اثرات درمانی می شوند.
لیزر تراپی در چه مواردی استفاده می شود؟
از لیزرتراپی برای کاهش درد ناشی از جراحات ،ضایعات و التهاب های مزمن استفاده می شود. هم اکنون سی وپنج سال است که از لیزر تراپی برای موارد زیر در پزشکی استفاده شده ومفید بودن کلینیکی آن به اثبات رسیده است:
- تحریک سیستم ایمنی
- اثرات ضد درد وضد التهابی
- بهینه سازی گردش خون
- بهینه سازی کنداکشن رشته های عصبی
- تسریع در بازسازی بافت
چگونگی اثر لیزر : لیزر مورد استفاده در لیزرتراپی کم توان پرتو هدایت شده ای از امواج نوری در طول موج نورمرئی یانزدیک به مادون قرمز می باشدکه در یک مسیر مستقیم حرکت می کند.انرژی ناشی از این نوع لیزر توان نفوذ به داخل پوست بدون ایجاد گرما در سطح پوست را دارد.نتیجه این نوع انرژی تسریع در بهبود بافت با حداقل آسیب به بافت می باشد.لیزر مورد استفاده در این موارد دارای توان خروجی یک تا پانصد میلی وات و طول موج 600-900 نانومتر می باشد.
از این جهت که امواج مادون قرمز نفوذ بیشتری در بافت نسبت به نورمرئی دارند از لیزرکم توان برای اثرگذاری بر روی مفاصل ، استخوان وعصب استفاده می شود.
موارد استفاده از لیزرتراپی در دندانپزشکی : در دندانپزشکی نیز از لیزرر کم توان برای کاهش التهابات ودرد استفاده می شود.تاکنون از این نوع لیزر در درمان موارد زیر استفاده شده است:
حساسیت عاجی دندان ها: حساسیت دندان ها با کاربرد مواد ضد حساسیت عاجی مثل خمیر دندان های مخصوص یا موادی که توسط دندانپزشک استفاد ه می شود قابل درمان است ولی برخی موارد مقاوم هستند وبرای درمان آن ها از لیزر کم توان استفاده می شود.پس از ترمیم دند ان ها با کامپوزیت یا چسباندن لامینیت های چینی و... ممکن است حساسیت عاجی به وجود آید که با کاربرد لیزر کم توان می توان آن را درمان نمود.برای درمان این موارد به یک تا چند جلسه تابش اشعه نیاز می باشد.
تب خال یا هرپس ساده : یکی از موارد شایع می باشد که به علت ویروس هرپس ساده به وجود می آید.همانند درمان های دیگر تب خال درمان با لیزر باید در همان مراحل اولیه به وجود آمدن آن انجام گردد.با کاربرد لیزر درد وسوزش بلافاصله کاهش یافته وزخم ها نیز در مدت چند روز ناپدید می شوند.انجام جند باره لیزرتراپی در ناحیه ای که مرتب تب خال می زند باعث کاهش میزان وقوع آن می شود.این نوع درمان هیچ عارضه جانبی در برندارد.
آفت دهان : آفت نوعی زخم باز است که در دهان به وجود می آید.این زخم بسیار دردناک است .در بسیاری از افراد مبتلا این زخم عودکننده می باشد وممکن است مناطق متعددی در دهان را مبتلا کند. تاکنون علت مشخص ثابت شده ای برای آفت کشف نشده است ولی عوامل زیر در تحریک ایجاد آن دخیلند:
استرس ،خستگی ،بیماری ،صدمه ناشی از گازگرفتن ناگهانی،تغییرات هورمونی ،پریود خانم ها، کاهش وزن شدید،حساسیت های تغذیه ای ،ماده کف کننده موجود درخمیر دندان ها وکمبود ویتامین ب 12، اسید فولیک وآهن. برخی محققان علت آفت را واکنش غیر طبیعی سیستم ایمنی خود فرد دانسته اند.
لیزرتراپی در مراحل اولیه باعث بهبود سریع تر زخم ها وکاهش درد وسوزش ناحیه می شود.میزان وقوع دوباره آفت در مناطق لیزرشده بسیار کمتر می باشد.
موکوزیت یا التهاب مخاط : بیمارانی که تحت رادیوتراپی یا شیمی درمانی قرار می گیرند از التهاب مخاط ناشی از آن رنج می برند و این مسئله تغذیه آن ها را با مشکلاتی همراه می کند.استفاده از لیزرتراپی برای کاهش التهابات مخاطی وکمک به این گونه بیماران در این موارد مفید است.کاربرد لیزردر این موارد باید حتما" با نظر پزشک معالج فرد صورت گیرد.
ژنژیویت یا التهاب لثه ها : علت التهاب لثه در بیشترموارد پلاک میکروبی می باشد که با فرآورده های خود باعث التهاب لثه ها ودر موارد شدید بیماری بافت نگهدارنده دندان می شود.هرچند درمان اصلی برای التهاب لثه برطرف کردن جرم وپلاک میکروبی دور دندان می باشد کاربرد لیزرهای کم توان نیز به عنوان وسیله ای کمکی در رفع فوری التهاب کمک بسزائی می نماید.
درد : با کاربرد لیزر کم توان می توان دردهائی با علل گوناگون را کاهش داد.به عنوان مثال می توان درد پس از جراحی های داخل دهان را با تاباندن لیزرکم توان قبل از رفتن اثر بی حسی کاهش داد.
پاراستزی یا بی حسی موقت عصب : پس از برخی جراحی های داخل دهانی به خصوص بر روی فک پائین بی حسی موقت عصب به وجود می آید وکاربرد لیزر در ازبین بردن این حالت ویا حداقل کاهش آن به اثبات رسیده است.
سینوزیت : علت سینوزیت در برخی موارد دندانی است.در مواردی نیز عوامل ویروسی یا باکتریائی در آن دخیل هستند.علت هرچه باشد کاربرد لیزر کم توان می تواند تأثیر خوبی در کاهش علائم وبهبود سریع تر این عارضه داشته باشد.
درد والتهاب مفصل گیجگاهی – فکی : اختلالات مفصل گیجگاهی –فکی به علل التهابات مفصل ویا خستگی عضلانی به خوبی با کاربرد لیزر در محدوده مفصل یا عضلات قابل درمان هستند.
نکات زیر را درنظر داشته باشید : کاربرد لیزر تراپی در بسیاری از موارد نقش کاهش دهنده درد والتهاب داردنه درمانی معجزه آسا که برای هر موردی بتوان به کار برد.بررسی کامل هر ضایعه وامکانات درمانی مختلف توسط پزشک و دندانپزشک بسیار مهم بوده و در صورت صلاحدید کار برد این روش توصیه می شود.
این وسیله نیز همچون سایر وسایل کمک درمانی باید با در نظر گرفتن تمامی زوایای موضوع باشد ودر صورتی که عامل اصلی درد والتهاب نیاز به درمان های تکمیلی بیشتری دارد از آن ها نیز به موقع استفاده کرد.به عنوان مثال در صورتی که عامل سینوزیت میکروبی باشد ممکن است درمان آنتی بیوتیکی نیز لازم باشد.