صادرات صنایع دستی در کشور وضعیت مناسبی ندارند، زیرا صنایع دستی آماده یا تولیداتی با ساختار محکم برای صادرات نداریم. حسین خواجه
بیدختی در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: پس از این که دولت در صنایع دستی، تصدی گری را واگذار کرد، ساختارهای تولیدی که کاملا دولتی بودند و کالاهایی را برای صادرات آماده می کردند، از هم پاشیدند و بخش خصوصی هیچ انگیزه ای برای پر کردن این فضا نداشت و در عمل خلاء تولیدی به وجود آمد. وی ادامه داد: زمانی در استان هایی مانند فارس، کرمانشاه و خراسان که زیراندازهای برجسته ای داشتند، گلیم، زیلو و فرش مهم ترین اقلام صادراتی بودند؛ اما اکنون تشکل های غیردولتی در بخش تولید یا صادرات صنایع دستی کمتر فعال اند. در گذشته، این اقدامات را دولت انجام می داد، ولی پس از واگذاری تصدی گری، بخش غیردولتی این خلاء را پر نکرد. معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی استان خراسان رضوی بیان کرد: زمانی گلیم سوماک و سفره کردی کالاهای اصلی صادراتی این استان بودند که از مناطق مختلف خراسان رضوی، جمع آوری و به صورت گسترده صادر می شدند؛ اما اکنون تعداد تولید کنندگان و صادرکنندگان این رشته ها محدود و انگشت شمارند.
به گفته وی ، ساختار تولیدی منسجمی در بیشتر رشته های صنایع دستی وجود ندارد، البته در چند رشته در استان خراسان رضوی مزیت صادرات وجود دارد، مانند سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی و بویژه فیروزه که ظرفیت صادراتی بالا و قابل توجهی دارند، به طوری که در سال های اخیر رشد صادراتی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی این استان متوازن و منطقی بوده است. بنابراین صنعت گران و صادرکنندگان متوجه ظرفیت این بخش شده اند که صادرات آن درحال رشد است. خواجه بیدختی افزود: برای صادرات صنایع دستی در گمرک های کشور، هیچ مانعی وجود ندارد و به هر شکلی این اقلام از کشور خارج می شوند و کسی مانع خروج آن ها نیست. صادرات صنایع دستی در چند رشته مانند سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، گلیم، زیلو و فرش نظام مند است؛ اما در دیگر رشته ها به دلیل حجم کم و پراکندگی تولید، نظامی وجود ندارد. بیدختی ،در ادامه با اشاره به مرزی بودن این استان و هم جواری با ترکمنستان و افغانستان، گفت: با افغانستان بسیار رفت وآمد می شود که بخش زیادی از این جریان به نفع صنایع دستی است و مردم در دو طرف مرز به عنوان رابط و تاجر جز ء صنایع دستی مطرح اند و آثار ایرانی را آسان خارج و در این کشور عرضه می کنند.
با پی گیری های صورت گرفته متوجه شدیم که این تعامل به تجارت صنایع دستی کمک می کند؛ اما ازسویی به بخشی از این حوزه ضربه می زند. خواجه بیدختی با بیان نمونه ای در این باره گفت: عقیق زرد از مهم ترین سنگ های تراش خورده در مشهد است که بسیار مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما واردات بی رویه و قاچاق این سنگ به سفارش واسطه های افغان از استان های غربی چین به این استان، فعالیت حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ کارگاه تراش این نوع سنگ را در خراسان رضوی تحت تأثیر قرار داده است. این سنگ ها به راحتی از مرز وارد کشور می شود. وی درباره تسهیلات مربوط به صادرات صنایع دستی در این استان، بیان کرد: تسهیلاتی در این بخش تاکنون پرداخت نشده و متقاضی از بخش صادرات برای دریافت تسهیلات نبوده است؛ اما اگر تقاضا و طرح توجیهی قوی باشد، همکاری می شود. خواجه بیدختی اضافه کرد: تاکنون بیشتر تسهیلات به کارگاه های تولیدی اختصاص یافته و در بخش صادرات صنایع دستی برای این تسهیلات متقاضی نبوده است. البته تولید کنندگانی هستند که فعالیت های تجاری انجام می دهند و فقط این تسهیلات پاسخگوی بخش تولید آن ها بوده است
به گفته وی ، ساختار تولیدی منسجمی در بیشتر رشته های صنایع دستی وجود ندارد، البته در چند رشته در استان خراسان رضوی مزیت صادرات وجود دارد، مانند سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی و بویژه فیروزه که ظرفیت صادراتی بالا و قابل توجهی دارند، به طوری که در سال های اخیر رشد صادراتی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی این استان متوازن و منطقی بوده است. بنابراین صنعت گران و صادرکنندگان متوجه ظرفیت این بخش شده اند که صادرات آن درحال رشد است. خواجه بیدختی افزود: برای صادرات صنایع دستی در گمرک های کشور، هیچ مانعی وجود ندارد و به هر شکلی این اقلام از کشور خارج می شوند و کسی مانع خروج آن ها نیست. صادرات صنایع دستی در چند رشته مانند سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، گلیم، زیلو و فرش نظام مند است؛ اما در دیگر رشته ها به دلیل حجم کم و پراکندگی تولید، نظامی وجود ندارد. بیدختی ،در ادامه با اشاره به مرزی بودن این استان و هم جواری با ترکمنستان و افغانستان، گفت: با افغانستان بسیار رفت وآمد می شود که بخش زیادی از این جریان به نفع صنایع دستی است و مردم در دو طرف مرز به عنوان رابط و تاجر جز ء صنایع دستی مطرح اند و آثار ایرانی را آسان خارج و در این کشور عرضه می کنند.
با پی گیری های صورت گرفته متوجه شدیم که این تعامل به تجارت صنایع دستی کمک می کند؛ اما ازسویی به بخشی از این حوزه ضربه می زند. خواجه بیدختی با بیان نمونه ای در این باره گفت: عقیق زرد از مهم ترین سنگ های تراش خورده در مشهد است که بسیار مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما واردات بی رویه و قاچاق این سنگ به سفارش واسطه های افغان از استان های غربی چین به این استان، فعالیت حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ کارگاه تراش این نوع سنگ را در خراسان رضوی تحت تأثیر قرار داده است. این سنگ ها به راحتی از مرز وارد کشور می شود. وی درباره تسهیلات مربوط به صادرات صنایع دستی در این استان، بیان کرد: تسهیلاتی در این بخش تاکنون پرداخت نشده و متقاضی از بخش صادرات برای دریافت تسهیلات نبوده است؛ اما اگر تقاضا و طرح توجیهی قوی باشد، همکاری می شود. خواجه بیدختی اضافه کرد: تاکنون بیشتر تسهیلات به کارگاه های تولیدی اختصاص یافته و در بخش صادرات صنایع دستی برای این تسهیلات متقاضی نبوده است. البته تولید کنندگانی هستند که فعالیت های تجاری انجام می دهند و فقط این تسهیلات پاسخگوی بخش تولید آن ها بوده است