کشف یک انفجار پرتو گاما با ماهیت دوگانه

[mahla]

رصدخانه فضایی سوئیفت در جدیدترین بررسی های خود انفجار پرتو گامای جدیدی کشف کرده است که ماهیتی دوگانه و عجیب دارد.

انفجار عجیب کیهانی که اولین بار در کریسمس 2010 توسط رصدخانۀ فضایی سوئیفت (SWIFT)ناسا کشف شد می‌تواند توسط یک ابرنواختر از گونه­ای جدید و یا در اثر برخوردی غیرعادی در همین نزدیکی، یعنی کهکشان خودمان، ایجاد شده باشد.

انفجارهای پرتو گاما (GRBs) درخشان­ترین انفجارهای کیهانی هستند که تنها طی چند ثانیه انرژی­ای معادل کل انرژی تابش شده از خورشید در کل دوران حیاتش از خود گسیل می­کنند. این انفجارها که اخترشناسان آن را "انفجار کریسمسی" می‌نامند، به قدری استثنایی است که می‌توان از جنبه های گوناگون آن را مدل‌سازی کرد. "کریستینا توئنه "(Chiristina Thoene)، نویسندۀ مطالعات ابرنواختری در مؤسسه اخترفیزیک آندولوسیای اسپانیا می‌گوید:"انفجار کریسمسی باخود این پیام را دارد که خانوادۀ انفجارهای پرتوی گاما متنوع تر از آن­چه می‌پنداریم هستند. تنها با کشف سریع صدها عدد از آنها توسط سوئیفت می‌توانیم برخی دیگر از هم نژادهای مرکزگریز آنها را به دام اندازیم."
​

نقطۀ مشترک دو سناریویی که در این‌باره مطرح شد وجود ستاره‌ای نوترونی با هستۀ به هم فشرده است که وقتی ستاره‌ای با چندین جرم خورشید منفجر می‌شود، شکل می‌گیرد. زمانی که سوخت ستاره تمام می شود، زیر فشار وزن خود در هم فرو می­ریزد و هسته­اش را نیم میلیونیوم جرم زمین فشرده کرده و در فضایی به اندازۀ یک شهر جمع می‌شود.

تلسکوپ هشدار انفجارِ سوئیفت این انفجار کریسمسی را که به نام GRB101225Aنیز خوانده می‌شود، در تاریخ 4 دی 1389/25دسامبر 2010 در صورت فلکی آندرومدا کشف کرد. انتشار پرتوی گامای آن دست کم 28 دقیقه طول کشید که بسیار غیرعادی و طولانی است. هابل و تلسکوپ های زمینی در رصدهایی که به دنبال آن انجام دادند نتوانستند فاصلۀ آن را تخمین بزنند.​

مترجم: سپیده