پس از زمين‌لرزه اقيانوس هند و سونامي بيشتر تلويزيون‌هاي آمريكا و ساير رسانه‌اي گروهي، تصاويري از كودكان در حال مرگ، مجروح، حيران، در جستجوي پدر و مادر و بي‌خانمان را نشان مي‌دهند، افرادي كه زندگي‌شان كاملاً از هم پاشيده است. همچنين خبرها، آماري از كودكان گم‌شده نيز ارائه مي‌دهند. عكس‌ها، حاوي جزئيات گويايي هستند و والدين از خود مي‌پرسند، چه‌وقت و چگونه، اين حوادث را براي فرزندان‌شان توضيح دهند. تقريباً پاسخ‌گويي به سؤالات و مسائل مورد توجه كودكان، امري دشوار است. اما همانند تمام بحث‌هاي مهم، ايجاد فضاي باز براي گفتگو امري حياتي و صداقت نيز عاملي ضروري است. برخي موضوعات مورد توجه كودكان، به سرعت جواب نمي‌گيرند و تقريباً براي روشن شدن موضوع، به بيش از يك‌بار گفتگو نياز است.
در مورد كودكاني كه ممكن است آمادگي زيادي براي نگران شدن، احساس اضطراب، ضربه روحي و فشار رواني داشته باشند، دقت كنيد. كودكاني كه:
در مناطق زلزله خيز و حوادث غيرمترقبه زندگي مي‌كنند سابقه تجربه بلاياي طبيعي را داشته‌اند و در حال حاضر دچار چنين مسئله‌اي هستند، مانند: توفان، سيل، فوران آتشفشان، آتش‌سوزي جنگل، و غيره. يا كساني كه بستگاني در مناطق آسيب‌ديده، دارند. سابقه تجربه حادثه شخصي تنش‌زا و تلخي را داشته‌اند مانند طلاق والدين، جدايي از پدر و مادر، بيماري يا مرگ در خانواده.
سابقه تأثير منفي بلاياي غيرطبيعي بر زندگي‌شان را داشته‌اند، وقايعي مثل جنگ، بم‌باران، از دست دادن پدر يا مادر يا دوست در حادثه‌اي فجيع، اينان مشكل عاطفي يا يادگيري دارند. بزرگ‌ترها، بايد به كودكان اطمينان خاطر بدهند كه تمام تلاش‌هاي لازم براي تأمين امنيت آنها انجام شده، به‌ويژه براي بچه‌هاي كوچك در مورد اقدامات پيشگيرانه و احتياطي كه خانواده‌شان، دولت‌ها و مقام‌هاي محلي براي تأمين امنيت آنها انجام مي‌دهند، دقيق و روشن توضيح دهيد.
منتظر سؤالات كودكان يا موقعيت مناسب براي طرح موضوع بوده، متوجه واكنش‌هاي‌تان مانند تعجب، ترس و خشم باشيد زيرا بچه‌ها نسبت به واكنش‌هاي والدين‌شان هوشيارند.
نوع شخصيت فردي و خلق و خوي كودك را در نظر بگيريد بعضي بچه‌ها ذاتاً ترسوتر هستند. ممكن است خبرهاي نشان‌دهنده تصاوير فجايع، اضطراب كودك را افزايش دهند. برخي كودكان سرگرم زندگي خود بوده، به‌سادگي متوجه جلب خبرها نخواهند شد. از طرفي ديگر بعضي بچه‌ها هم، مصيبت‌هاي نشان داده شده را ناديده مي‌گيرند. آنها ممكن است اين بار رواني اضافي را تحمل كرده، نسبت به ماهيت تكراري خبرها بي‌تفاوت شوند.
قرار گرفتن در معرض اشكال ديگر خشونت، مانند بازي‌هاي ويدئويي نيز، درك واقعيت و عمق حوادث خبري را مشكل‌تر مي‌كند.
پاسخ‌تان را نسبت به سن كودك، تنظيم كنيد. كودكان از خبرها، تعبير شخصي مي‌كنند و حوادث را در روابط درون زندگي خود، تعبير مي‌كنند. بچه‌هاي كوچك، ممكن است حقايق را با تخيلات و ترس‌هاي‌شان دشوار و پيچيده كنند. ممكن است متوجه نشوند تصاوير مشابه چندين بار نشان داده شده، بلكه فكر كنند اين فجايع هستند كه بارها و بارها اتفاق افتاده‌اند. بچه‌هاي مدرسه‌اي، شايد صحنه‌هايي از يك فيلم ترسناك را با فيلم‌هاي كوتاه خبري مقايسه كنند و برداشت‌هاي شخصي از حوادث خبري را بزرگ جلوه دهند. جوان‌ها، به مسائل اخلاقي فكر مي‌كنند و ممكن است احساس نياز براي انجام كاري مانند عضويت در سازمان امداد خيريه كنند.
سؤالات زير، مشترك و بازتاب مسائل مورد توجه والدين همراه با بعضي پاسخ‌ها‌ي ممكن است:
آيا مي‌توانيم اخبار را ناديده بگيريم و اميدوار باشيم كه كودكان تصاوير ترسناك را نبينند؟
اگرچه حمايت از بچه‌ها در برابر حقايق ناخوشايند، خوب است، اما ناديده گرفتن اخبار، به خصوص براي كودكان در سنين مدرسه، شايد راه درستي نباشد. زيرا ممكن است اين تصاوير را در رسانه‌هاي گروهي ببينند يا در موردشان از ديگران بشنوند. اينكه اجازه دهيم ترس‌هاي‌شان را نزد خود نگه دارند مي‌تواند زيان‌آورتر از يك گفتگوي صريح باشد.
آيا بايد به كودكم، اجازه تماشاي تلويزيون بدهم؟
تحقيقات نشان داده كه تماشاي گزارش‌هاي رسانه‌هاي گروهي به‌خصوص تصاوير تكراري، مي‌تواند براي كودكان حتي وقتي مستقيماً در معرض وقايع قرار ندارند ايجاد فشار رواني كند. تصاوير تلويزيوني براي بچه‌هاي كوچك بايد محدود باشد. والدين بايد به همراه كودكان‌شان به تماشاي برنامه‌هاي تلويزيون بپردازند تا بتوانند شاهد عكس‌العمل‌هاي آنان بوده، در اين واكنش‌ها، شريك باشند و اطلاعات غلط آنها را تصحيح كنند. به آنها اطمينان بدهيد كه احتمال وقوع بلاياي مشابه، در محدوده زندگي‌شان كم است.
چگونه مي‌توانيم كمك كنيم تا بچه‌ها با نگراني و حيرتشان كنار بيايند؟
به امور روزمره متداول ادامه دهيد. در زمان مناسب، در مورد كارهايي كه كودكان مي‌توانند انجام دهند، صحبت كنيد. مثل بررسي راه‌هاي پيشگيرانه در خانه و در جامعه، شركت در تشكيلات امدادرسان.
براي ايجاد احساس امنيت در كودكان، چه كمكي مي‌توانيم انجام دهيم؟
براي كودكاني كه اطلاعات بيشتري مي‌خواهند و به اطمينان‌خاطر نياز دارند، والدين مي‌توانند، در مورد وسايل علمي پيشرفته ساخته شده در جهت پيش‌بيني، جلوگيري، برخورد با بلاياي طبيعي، صحبت كنند. روي نقش مؤسسات كمك‌رسان سرتاسر دنيا مانند صليب‌سرخ، صندوق اعانه سازمان ملل متحد و ديگران مي‌توان تأكيد كرد. شايد بچه‌هاي بزرگ‌تر بخواهند در مورد ساير بلاياي طبيعي، وضعيت زندگي كودكان آسيب‌ديده و همين‌طور راهكارهايي كه بتوانند به وسيله آن، توجه‌شان به موضوع و حمايت از قربانيان را نشان دهند، گفتگو كنند.
