مراسم مرسوم در ژاپن
فنجانهای ژاپنیها هیچ دسته ای ندارد و کوچک است
من طی تحقیقاتی که در مورد مراسم ژاپنیها انجام دادم به موارد زیر دست یافتم. در زیر گزارشی از مراسم چای ژاپن، مراسم تولد، مراسم ازدواج و مراسم مرگ آورده ام همچنین در این گزارش مراسم چای ژاپن را با مراسم چای در کانادا مقایسه کرده ام.
مراسم چای
مراسم چای یک مراسم سنتی است که در آن صاحبخانه با درست کردن چای از مهمانانش استقبال میکند. مراسم چای اکنون در بسیاری جاها به صورت تفریح درآمده و ترویج یافته است. بسیاری از چینیهایی که هنوز هم این سنت برایشان ارزشمند است هنوز هم برای این مراسم معلم میگیرند و آموزش میبینند. جشن چای میتواند در اتاقهای سنتی ژاپنی و یا در خانههای خصوصی انجام گیرد. این مراسم معنویاتی دارد که باید به خاطر سپرده شود. مثلا نحوه نشستن و یا ریختن چای. مهمانها به سبک سنتی دایره وار در کنار یکدیگر قرار میگیرند و چای توسط میزبان آماده میشود و سپس آب جوش اضافه میگردد. سپس همه مشغول نوشیدن میشوند. چای دم شده چای سبز ماچا نام دارد که از برگهای تازه چای تهیه شده است.
سادو و یا چادو هم یکی از روشهای سنتی درست کردن و میل کردن چای است. در سادو از چای پودر شده به گونه ای متفاوت با چایهای به کار گرفته شده، استفاده میشود. به این روش که چای پودر شده در استکانها ریخته میشود و سپس آب جوش اضافه میگردد. سپس با یک قاشق از جنس بامبو به سرعت هم زده میشود تا کف کند و سپس خورده میشود.
در این مهمانی بسیار مهم است که همه کارها با حسن نیت و خلوص تمام انجام شود و نصب کردن طومارهای کوچک بر روی گلها و قراردادن آن در فنجانهای چای و یا سینیهای چای از رسوماتی است که انجام میگیرد و میهمانان میدانند که کلیه رفتارها و پذیراییهای میزبان از روی حق شناسی و سپاسگزاری است. اکثر ژاپنیها در جشن چای کیمونو میپوشند.
تفاوتها
جالب ترین مطلبی که من در مورد آن تحقیق کردم تفاوت میان مراسم چای کاناداییها و ژاپنیهاست که یافتههای من به صورت زیر است. ژاپنیها زمان خاص و اتاق خاصی و یا مکان مخصوصی را در خانهها برای این کا اختصاص میدهند در حالیکه کاناداییها مراسمی برای این کار ندارند و فقط هرجایی که دوست دارند مراسم چایی خوردن را راه میاندازند. ژاپنیها برای اینکار مراسم مذهبی دارند که این باورهای مذهبی شان بسیار هم مهم و جدی گرفته میشود. درحالی است که کاناداییها فقط هر جایی که دوست دارند و هر کاری را که دوست دارند برای این مراسم انجام میدهند. اما آخرین آن فنجان چای خوری است که فنجانهای ژاپنیها هیچ دسته ای ندارد و کوچک است در حالیکه فنجان کاناداییها پهن و بزرگ و دسته دار است.
مراسم تولد
برای ژاپنیها هم همانند سایر مردم سه اتفاق بسیار مهم در طول زندگی میافتد که آن هم تولد، ازدواج و مرگ است. درست بعد از زمانی که کودکشان متولد میشود مادر مغرور از تولد بچه را سریعا به حرم شینتو میبرد تا او را به خدای خودش معرفی کند. مادر معتقد است که خدای جامعه اش فرزندش را در پناه خود حفظ خواهد کرد. مادر کودکش را در بیمارستان به دنیا میآورد و نه در خانه و اکثر مواقع هم در هنگام تولد مادر کیمونو به تن دارد.
مراسم ازدواج
حتی اگر که عروس و داماد مسیحی و یا بودایی باشند هم مراسم در شینتو برگزار میشود. اصولا عروس لباس سنتی عروسی ژاپنی به تن میکند که یک کیمونوی زیبا به همراه یک تور سفید برای سر است. داماد هم عموما کیمونو میپوشد و آنها همیشه سه بار مشروب میخورند که آن سه بار هم هرکدام در لیوانهای جدا از شراب مقدس مینوشند. اغلب اوقات عروس لباس خود را بعد از مراسم به لباس سفید بلند عروسی تغییر میدهد و داماد هم کیمونوی خود را با کت و شلوار تعویض میکند.
عموما پدر و مادرها برای دختر و پسرانشان، زن و شوهر انتخاب میکنند. گاهی اوقات هم فردی که خانواده را میشناسد از طریق دوستان شخص مناسبی را پیدا میکند در صورتی که این فرد با معیارهای دو خانواده مطابق باشد وی را به یکی از آنها معرفی میکند. اگر که هر دو خانواده موافق بودند آنوقت عکس آنها به هم نشان داده میشود و یا اینکه آنها از وجود هم با خبر میشوند. اگر دو جوان راضی بودند با دوستی که آن دو را به هم معرفی کرده جلسه ای میگذارند اگر که از هم خوششان آمد مدتی با هم بیرون میروند البته دو نفر کاملا آزادند که عدم تمایل خود را اعلام کنند. با وجو اینکه هنوز هم در همه جای دنیا افراد مدتی را در دوستی با هم سپری میکنند و سپس با عشق ازدواج میکنند در خانوادههای ژاپنی هنوز هم پدر و مادرها این مقوله را به عهده میگیرند.
مراسم مرگ
سپردن مرده به آب برای امید احیای وی است. بعد از فوت فرد آنها تمامی وسایل وی را با پارچه سفید میپوشانند و کلیه زبانههای درها را نیز میبندند. بر این باورند که این پارچههای سفید باعث میشود که ناخالصی و ناپاکی مرگ کاملا از بین بروند. آنها میز کوچکی را قرار میدهند و سه چیز بر روی آن میگذارند که عبارتند از: گل، شمعهای روشن و معطر و همچنین یک ظرف کوچک برنج. رسم بر این است که شمعها و گلها با ید از سمت چپ به راست پراکنده شوند تا در حالیکه شما تخت مرده را آماده میکنید صورتتان به آنها باشد.
سر مرده باید به سمت شمال باشد و اگر بنا به دلایلی بدن وی به سمت راست قابل هدایت نبود باید به سمت غرب برگردانده شود. فرد فوت شده را لباس کفن به تنش میپوشانند و یک کلاه و یک کیف پول که حاوی شش تکه پول است که این پولهایی که در جیب وی گذاشته میشود برای هزینه عبور وی از روی رودخانه است به اصطلاح حق عبور با کشتی است. در روزگاران قدیم مردم در مراسم تشییع جنازه سفید میپوشیدند اما امروزه همه رنگ مشکی را انتخاب میکنند، مردها کت کوتاه مشکی (کت سنتی ژاپنی به نام هائوری) و دامن کوتاه مشکی به نام هاکاما میپوشند و یا اینکه یک پارچه مشکی بلند ابریشمین میپوشند.
من طی تحقیقاتی که در مورد مراسم ژاپنیها انجام دادم به موارد زیر دست یافتم. در زیر گزارشی از مراسم چای ژاپن، مراسم تولد، مراسم ازدواج و مراسم مرگ آورده ام همچنین در این گزارش مراسم چای ژاپن را با مراسم چای در کانادا مقایسه کرده ام.
مراسم چای
مراسم چای یک مراسم سنتی است که در آن صاحبخانه با درست کردن چای از مهمانانش استقبال میکند. مراسم چای اکنون در بسیاری جاها به صورت تفریح درآمده و ترویج یافته است. بسیاری از چینیهایی که هنوز هم این سنت برایشان ارزشمند است هنوز هم برای این مراسم معلم میگیرند و آموزش میبینند. جشن چای میتواند در اتاقهای سنتی ژاپنی و یا در خانههای خصوصی انجام گیرد. این مراسم معنویاتی دارد که باید به خاطر سپرده شود. مثلا نحوه نشستن و یا ریختن چای. مهمانها به سبک سنتی دایره وار در کنار یکدیگر قرار میگیرند و چای توسط میزبان آماده میشود و سپس آب جوش اضافه میگردد. سپس همه مشغول نوشیدن میشوند. چای دم شده چای سبز ماچا نام دارد که از برگهای تازه چای تهیه شده است.
سادو و یا چادو هم یکی از روشهای سنتی درست کردن و میل کردن چای است. در سادو از چای پودر شده به گونه ای متفاوت با چایهای به کار گرفته شده، استفاده میشود. به این روش که چای پودر شده در استکانها ریخته میشود و سپس آب جوش اضافه میگردد. سپس با یک قاشق از جنس بامبو به سرعت هم زده میشود تا کف کند و سپس خورده میشود.
در این مهمانی بسیار مهم است که همه کارها با حسن نیت و خلوص تمام انجام شود و نصب کردن طومارهای کوچک بر روی گلها و قراردادن آن در فنجانهای چای و یا سینیهای چای از رسوماتی است که انجام میگیرد و میهمانان میدانند که کلیه رفتارها و پذیراییهای میزبان از روی حق شناسی و سپاسگزاری است. اکثر ژاپنیها در جشن چای کیمونو میپوشند.
تفاوتها
جالب ترین مطلبی که من در مورد آن تحقیق کردم تفاوت میان مراسم چای کاناداییها و ژاپنیهاست که یافتههای من به صورت زیر است. ژاپنیها زمان خاص و اتاق خاصی و یا مکان مخصوصی را در خانهها برای این کا اختصاص میدهند در حالیکه کاناداییها مراسمی برای این کار ندارند و فقط هرجایی که دوست دارند مراسم چایی خوردن را راه میاندازند. ژاپنیها برای اینکار مراسم مذهبی دارند که این باورهای مذهبی شان بسیار هم مهم و جدی گرفته میشود. درحالی است که کاناداییها فقط هر جایی که دوست دارند و هر کاری را که دوست دارند برای این مراسم انجام میدهند. اما آخرین آن فنجان چای خوری است که فنجانهای ژاپنیها هیچ دسته ای ندارد و کوچک است در حالیکه فنجان کاناداییها پهن و بزرگ و دسته دار است.
مراسم تولد
برای ژاپنیها هم همانند سایر مردم سه اتفاق بسیار مهم در طول زندگی میافتد که آن هم تولد، ازدواج و مرگ است. درست بعد از زمانی که کودکشان متولد میشود مادر مغرور از تولد بچه را سریعا به حرم شینتو میبرد تا او را به خدای خودش معرفی کند. مادر معتقد است که خدای جامعه اش فرزندش را در پناه خود حفظ خواهد کرد. مادر کودکش را در بیمارستان به دنیا میآورد و نه در خانه و اکثر مواقع هم در هنگام تولد مادر کیمونو به تن دارد.
مراسم ازدواج
حتی اگر که عروس و داماد مسیحی و یا بودایی باشند هم مراسم در شینتو برگزار میشود. اصولا عروس لباس سنتی عروسی ژاپنی به تن میکند که یک کیمونوی زیبا به همراه یک تور سفید برای سر است. داماد هم عموما کیمونو میپوشد و آنها همیشه سه بار مشروب میخورند که آن سه بار هم هرکدام در لیوانهای جدا از شراب مقدس مینوشند. اغلب اوقات عروس لباس خود را بعد از مراسم به لباس سفید بلند عروسی تغییر میدهد و داماد هم کیمونوی خود را با کت و شلوار تعویض میکند.
عموما پدر و مادرها برای دختر و پسرانشان، زن و شوهر انتخاب میکنند. گاهی اوقات هم فردی که خانواده را میشناسد از طریق دوستان شخص مناسبی را پیدا میکند در صورتی که این فرد با معیارهای دو خانواده مطابق باشد وی را به یکی از آنها معرفی میکند. اگر که هر دو خانواده موافق بودند آنوقت عکس آنها به هم نشان داده میشود و یا اینکه آنها از وجود هم با خبر میشوند. اگر دو جوان راضی بودند با دوستی که آن دو را به هم معرفی کرده جلسه ای میگذارند اگر که از هم خوششان آمد مدتی با هم بیرون میروند البته دو نفر کاملا آزادند که عدم تمایل خود را اعلام کنند. با وجو اینکه هنوز هم در همه جای دنیا افراد مدتی را در دوستی با هم سپری میکنند و سپس با عشق ازدواج میکنند در خانوادههای ژاپنی هنوز هم پدر و مادرها این مقوله را به عهده میگیرند.
مراسم مرگ
سپردن مرده به آب برای امید احیای وی است. بعد از فوت فرد آنها تمامی وسایل وی را با پارچه سفید میپوشانند و کلیه زبانههای درها را نیز میبندند. بر این باورند که این پارچههای سفید باعث میشود که ناخالصی و ناپاکی مرگ کاملا از بین بروند. آنها میز کوچکی را قرار میدهند و سه چیز بر روی آن میگذارند که عبارتند از: گل، شمعهای روشن و معطر و همچنین یک ظرف کوچک برنج. رسم بر این است که شمعها و گلها با ید از سمت چپ به راست پراکنده شوند تا در حالیکه شما تخت مرده را آماده میکنید صورتتان به آنها باشد.
سر مرده باید به سمت شمال باشد و اگر بنا به دلایلی بدن وی به سمت راست قابل هدایت نبود باید به سمت غرب برگردانده شود. فرد فوت شده را لباس کفن به تنش میپوشانند و یک کلاه و یک کیف پول که حاوی شش تکه پول است که این پولهایی که در جیب وی گذاشته میشود برای هزینه عبور وی از روی رودخانه است به اصطلاح حق عبور با کشتی است. در روزگاران قدیم مردم در مراسم تشییع جنازه سفید میپوشیدند اما امروزه همه رنگ مشکی را انتخاب میکنند، مردها کت کوتاه مشکی (کت سنتی ژاپنی به نام هائوری) و دامن کوتاه مشکی به نام هاکاما میپوشند و یا اینکه یک پارچه مشکی بلند ابریشمین میپوشند.