گل کوکب

[پانته آ]

گل کوکب بومی مناطق مرتفع مکزیک ودیگرکشورهایآامریکای مرکزی می باشد کوکب شامل 4 بخش /27 گونه /و4 نوع درون بخشی است وازخانواده کمپوزیته است گل کوکب دارای انواع پاکوتاه و افراشته (80-90سانتی متر)می باشد ساقه بیشتر این گل توخالی وابتدا دارای برگهای ساده بعد دارای برگهای مرکب بعدازتشکیل 5تا 7جفت برگ مریستمهای انتهایی یک گل تولید کرده وگلها به تدریج روی محور های برگی شکل می گیرند
کوکب گلی است دائمی یعنی چند ساله ریشه ها متورم غده ای وسیستم ریشه دارای یک ریشهء اصلی وفرعی که منشاء آنهادارایمحییطیۀ ریشه است وبعداز ظهور4تا8برگ 20 تا30 ریشه نا بجا برروی قاعدۀ لپه تشکیل می شود سپس در انتهایی ترین نقطه تاجی تشکیل می شود که جوانه های هوایی سالهای بعدی رشد را دارا می باشد
به علت وجود دامنه وسیعی ازانواع واندازۀ گل کوکب انجمن باغبانی انگلستان گلهای کوکب رابه 10 به گروههای زیر تقسیم کرده است
1.تک گلها

​

2.گلهای انمونی
3.گلهای کالرت
4.گل صدتومانی
5.دکوری
6.توپی

​

7.مسلسلی
8.کاکتوسی
9.نیمه کاکتوس
10.انواع متفرقه
دورۀرشدونمو
کوکبها گیاهان بالا رونده /زمینی/ علفی/با دوام باراحهء دلپذیر هستندهمۀ کوکبهای باغی ازریشه های غده ای توسعه می یابند کوشینی و اینابا دریافتندکه در دمای 15 سانتیگرادو با دورۀ نوری 13تا14ساعته بیشتر کولتیوار هارشد خواهند کرداما در فضای آزاد کوکب به دماهای یخبندان سال که باعث مرگ جوانه ها یا کاهش جوانه وگلدهی میشود ونیز به دماهای زیاد تابستان رفتاری متناوب نشان می دهداز آنجا که رشد کوکبهای نخست در مناطق خنک می باشد بیشتر تحقیقات بر تولید و گلدهی آنها در این شرایط متمرکز شده است.
فرایند گل دهی
خانم کریجت نخستین فردی بود که نمو کوکب را گزارش کرد .او دریافت که آغازش گل تا مدتی بعد از کاشت شروع نمی شود. یعنی آغازش گل در مورد آنهایی که در گلخانه پیش رس می شوند بعد از تشکیل 5 جفت یرگ و در مورد آنهایی که در مرزعه کاشته میشوند بعد از تشکیل 7 جفت برگ اتفاق می افتد. مقاله وی شامل جزئیاتی از ترسیم ریخت شناسی انواع برگریشه غده ای و نمو گل کوکب است. بارت و دی هرتاق تصویر الکترونی نمو گل را تهیه کردند.آانها نشان دادند که آغازش گل حدود 15 تا 25 روز بعد از کاشت ریشه های غده ای در دمای شب 17 درجه سانتیگراد گلخانه آغاز میشود و 100 درصد انها 25 تا 32 روز بعد از کاشت دارای قوۀ تولید مثل هستند. این تحقیق تنوع جمعیت را که در این کولتیوار به کار برده شده را نشان می دهد
دراین گروهها گلها/گلهاازنظر قطربایکدیگر مقایسه می کنند
1.گلهای بزرگ با قطر بیش از25 سانتی متر
2گل های بزرگ با قطر 20تا25سانتی متر
3.گلهای متوسط باقطر 10تا15 سانتی متر
4.گلهای مینیاتوری به ندرت بیشتراز 10سانتی متر

​

​

​

جنبه های کلی
به طور معمول تنها روش استفاده از پیش رسی کوکب برای تولید گلهای گلدانی در بهار است. به منظور تهیهۀ گلهای بریده در فضای باز کشت می شود.
اختلالهای فیزیولژیکی
عقیمی گل و کوری جوانۀ انتهایی دو اختلال عمده در پیش رس کردن گل کوکب است. بطور معمول عدم تکامل گل در ارقامی دیده می شود که به دورۀ نوری و دمای ویژۀ مرحلۀ پیش رس نمی توانند جواب بدهند. بنابراین تنها ارقام انتخاب شده برای پیش رس در تولید گیاهان گلدانی استفاده می شوند.
نکات لازم درباره غده ها
حداقل اندازه گیاه یا غده ریشه ای گزارش نشده است. در این تحقیقات دریافتیم که ریشه های غده ای 80 تا 120 گرم توانایی رشد را دارند. کونیشی واینابا دریافتند که ریشه های غده ای که تازه برداشت شده اند به یک دوره استراحت قبل از رشد جوانه و گل دهی نیاز دارند. اما این نیاز در کولتیوارهای مختلف متفاوت است. این دوره استراحت به وسیله دمای کم انبار شکسته می شود. کونیشی و اینابا همچنین دریافتند که جوانه های جانبی گیاهان با دوره نوری کمتر از 12 ساعت رشد نمی کنند
سیستمهای تکثیر
از لحاظ تجاری کوکبها به وسیلۀ بذرو قلمه تکثیر می شودکه روش قلمۀ ساقه بیشتر کاربرد دارد .تکثیر به روش تولیدغده ایکه دارای تاج متداول نیست وفقط توسط علاقه مندان به این کار انجام می شود .
اصلاح /اهداف ومشکلات:
کوکب به اسانی اصلاح می گردد و هر ساله تعداد زیادی از گزینشهای جدید حاصل می شودواین امربه تولید دامنه وسیعی از رنگ /نوع/قطر گل وارتفاع گیاه می شود دی هرتاق در سال 1990 تعدادی از معیار های انتخاب گل کوکب را برای کاشت باغی /گلدانی /گل شاخه ای بیان کرد در مورد گیاهان باغی .تحمل جوانه ها به گرما وسرمای زیادریشه های غده ای7 عامل مهم هستند
1.دامنه وسیعی از رنگها و انواع گل در دست رس باشند.
2.ارتفاع گیاه بدون استفاده از مواد هومونی باید 30 تا40 سانتی متر باشد.
3.درکمتر از70 روز در دمای15تا17 سانتی گراد پیش رس شوند.
4.قطر گیاه باید بیشتر از 10 سانتی متر باشد.
5.عاری از ویروس باشد.
6.ساختار برگی خوبی داشته باشد.
7.هر ریشه 2تا3ساقه گل دهنده داشته باشد.
تولید گل شاخه ای
1.دامنه وسیعی از رنگها /اندازه ها وانواع گلها در دست رس باشند.
2.عمر گل شاخه ای باید بیشتر از 5 روز باشد.
3.گلهابایدبه اسانی قابل حمل باشد.
4.گل ها باید عطر دار باشند.
5.مقاومت گل ها به ویروس خیلی زیاد باشد.
6.ساقۀ گل قوی ومحکم باشد
عوامل خارجی موثر در رشد گیاه

​

 

[پانته آ]

دما دما کوکب را از پنج جهت تاثیر قرار میدهد:
1) دما بر دوره انبار ریشه غده ای اثر می گذارد.
2) دما در سرعت رشد جوانۀ رویشی اثردارد.
3) دما به همراه دورۀ نوری تاثیر متقابلی بر گل دهی دارد.
4) دما به همراه دورۀ نوری تاثیر متقابلی بر غده ای شدن ریشه ها دارد.
5) دما از طریق سرمای جزئی در رشدانتهایی جوانه ها اثر می گذارد که منجر به مقاوم شدن ریشه های غده ای می شود. کونیشی و اینابا دریافتند که با دورۀ نوری 13 ساعته و دمای حداقل 10 درجه سانتیگراد کیفیت گل در مقایسه با 5 یا 15 درجه سانتیگراد افزایش می یابد. رشد گیاهان در دمای 10 درجه سانتیگراد نسبت به رشد آنها در دمای 5 یا 15 درجه سانتیگراد به دوره نوری طولانی نیاز دارد. آنها همچنین دریافتند که شعاع و طبق گل با کاهش دمای شب افزایش می یابد.اثر دوره نور بر گل دهی غده ای شدن ریشۀ کوکب به طور گسترده ای مطالعه شده است همچنین تاثیر شدت نور نیز گزارش شده است. این مطالعات توسط رانگر و کوکس هال در سال 1985 نیز بررسی شده است. بیشتر مطالعات دامنه وسیعی از واکنشها به دورۀ نوری را نشان می دهد. کولتیوارهای زیادی در دورۀ نوری 12 تا 14 ساعته گل می دهند. اما بعضی کولتیوارها روز خنثی هستند در صورتی که بقیه در دورۀ نوری کمتر از 16 ساعت گل نمی دهند.
روزهای کوتاه تعداد کل گلچه های تشکیل شده را کاهش می دهد و نسبت سطح طبق گل برای هر گلچه را افزایش می دهد. در بیشتر بررسیها و گزارشها روزهای کوتاه باعث جلوگیری از تشکیل گل و یا موجب عدم تکامل گل می شود. در حالی که دورۀ نوری 16 ساعته یا بیشتر گل دهی را به تاخیر می اندازد.شدت نور کم نه تنها گل دهی را به تاخیر می اندازد بلکه درصد گیاهان گل دهنده را نیز کاهش می دهد.مهمترین اثر متقابل دورۀ نوری با گل دهی القای غده ای شدن ریشه در روزهای کوتاه است. موزر و هرس نشان دادند که طول روز بحرانی که 11 تا 12 ساعت است فقط به 5 چرخه القائی که انجام فرایند را میسر می سازد منجر می شود. حداکثروزن تازۀ ریشه های غده ای در دمای 16 تا 21 درجه سانتیگراد اتفاق می افتد و در دمای 10 و 27 درجه سانتیگراد متوقف می شود. مطالعات تشریحی تورم ریشه ها توسط ائوبا گزارش شده است. ریشه های جانبی که متورم می شوند بر روی بخش قاعده لپه تشکیل شده می شوند. ریشه های غده ای و جانبی ساختمان تشریحی مشابهی دارند و از ریشه های افشان متمایزند. خزان زودرس در فصل رشد تعداد ریشه های تشکیل شده را کاهش می دهد و سایه باعث می شود که قطر ریشه های متورم کم شود.
نیازههای زراعی
خاک:
گل کوکب به خاک زهکشی شدۀ خوب و خاکهای شنی حاوی مواد آلی نیازمند است. این گلها آب زیادی نیاز دارند و مواد آلی مناسب به حفظ و تعادل آب کمک می کند. گل کوکب به یک برنامهء کود دهی خوب نیازمند است. ال گاماسی و مصطفی ثابت کردند که ازت و فسفر مهمترین عناصر مورد نیاز گلهای کوکب هستند. مقادیر نسبتا کم پتاسیم و کلسیم برای رشد بهینه و نیز برای تولید ریشه های غده ای و حفظ تعداد گلهای تولید شده لازم است
تولید پیاز
جنبه های کلی :
لنگ اسلگ در سال 1989 مهمترین نیازهای ضروری برای تولید کوکبهای ریشه دار را تهیه کرد.کوکبها در بهار بعد از برطرف شدن خطر سرمای بهاره در خرداد ماه کاشته می شود وبعد از بین رفتن گلها در اثر سرما که معمولا در اواخر مهر و اوایل آبان رخ میدهد برداشت می شوند. بعد از برداشت ریشه های غده ای به منظور فروش ویا به عنوان پایه مادری جهت ازدیاد درجه بندی و انبار می شوند. ریشه های غده ای کوکب به وسیلۀقلمه های ساقه تولید می شوند. بیران و هالوی در سال 1973 اثر سایه را در سخت ریشه زایی و سهل زایی کولتیوارها بررسی کردند.انها نتیجه گرفتند سایه باعث می شود که ساقه ها علفی باقی بماند و همچنین انها گزارش دادند زمانی که قلمه ها جوانه های فعال رویشی داشته باشند به سختی ریشه می دهند و ریشه زایی در جوانه های زایشی به مراتب کمتر از جوانه های رویشی است.
بیماری:
بیماریهای زیادی بر گل کوکب تاثیر می گذارند. این بیماریها عبارتند از:
1)کپک خاکستری
2) بیماری لکه برگی
3) ویروسهای شامل: ویروس موزائیک خیار ویروس پیچیدگی تنباکو ویروس سوختیگی گوجه فرنگی ویروس پژمردگی موضعی گوجه فرنگی
بیماری لکه برگی سرکوسپورایی گیاهان زینتی:
لکه­های ایجاد شده بر روی گیاهان زینتی در دو سطح برگ آن به صورت نقطه­های قهوه­ای خرمایی رنگ به قطر بیش از دو میلی‌متر دیده می­شود. این لکه­ها به تدریج تیره‌تر و گرد و نامسطح با هاله زرد رنگ دیده می­شوند. گاهی لکه‌ها بهم پیوسته و عامل پژمردن گیاه می‌شوند. لکه برگی سرکوسپورا روی بافت لاستیک هندیافیکوس پلاست به صورت تغییر رنگ سطح برگ ظاهر می­شود و نواحی گرد کمی برجسته، ریز به رنگ سبز تیره و روشن مشاهده می­شود. استرومای سیاه ریزی از عامل بیماری روی زخم­ها تشکیل می­گردد و برگ­هایی که آلودگی شدید دارند جدا می­شوند. اما همین لکه برگی سرکوسپورا روی گیاهان زینتی به صورت لکه­های برجسته خرمایی در سطح برگ ظاهر می‌شوند و به تدریج این لکه­ها قهوه­ای تیره شده و به ندرت به قطر یک میلیمتری بالغ می‌شوند. البته روی فلادمیرون یا برگ قلبی لکه­های زرد کوچک تا قطر 27 میلیمتر بالغ می‌شوند. مرکز لکه­ها فرورفته، سوخته و حاشیه‌ی آن‌ها به رنگ زرد دیده می­شود
آفات:
حشراتی که می توانند بر گل کوکب اثر بگذارند عبارتند از:
1)شته ها
2)سوسکهای ژاپنی
3)تریپسها
4)کرمهای خاکی
شته ها (Aphids
اولین گروه این راسته شته ‌ ها مىباشند که تحت عنوان بالا خانواده آفىدوییده SpellEAphidoidea)) طبقه ‌ بندیمىشوند. شته ها موجوداتی کوچک با ابعاد تا میلىمتر، دارای ظاهرى گلابى شکل، بدنی بسیار نرم، قطعات دهانی از نوع زنَنده مَکنده بوده و از شیره گیاهان تغذیه مى کنند. از دیگر ویژگیهای ساختمانی این گروه از حشرات مىتوان به عضوى به نام ( SpellECurnicule) که در سطح پشتى پنجمین حلقه شکم قرار دارد نام برد. دامنه میزبانى این حشرات بسیار گسترده بوده و شته‌ها تقریباً روى تمام گیاهان در جمعیت ‌ های بسیار بالا دیده مى شوند و از شیره گیاهان تغذیه مى کنند. شته‌ها یکی از آفات بزرگ گیاهان زینتی هستند. تغذیه شته‌ها از شیره گیاهان علاوه بر اینکه باعث ضعف گیاه مى شود، همچنین باعث پیچیده شدن برگ‌ها، بد شکل شدن برگ‌ها و ترشح عَسَلک (شیره گیاهى) مى شود.شته‌ها پس از مکیدن شیره گیاهان مقدار زیادى عَسَلک دفع مى کنند این ترشحات دفع شده روى سطوح پائینی برگ‌ها و سرشاخه ‌ها ریخته و باعث مى شود که مقدار زیادى گرد و خاک روى سطح گیاهان جذب شود که از عمل فتوسنتز نیز در گیاهان جلوگیری مى کند. همچنین تغذیه آن‌ها باعث انتقال بیماری های ویروسی در گیاهان مختلف مى شود. اغلب در طبیعت شته‌ها با جمعیت ‌ هاى بالا بر روی گیاهان مشاهده مى شوند. جمعیت شته‌ها در برگیرنده مراحل مختلف سنی آن ها مى باشد. پوره های مختلف سنی و همچنین حشرات کامل شته‌ها بر روی گیاهان، در حال تغذیه از شیره گیاهى مشاهده مى شوند.