زمانی که ساختمان های صورت در حال رشد و نمو هستند اصلاح روابط آنها معمولا با هدایت صحیح روند رشد آنها انجام می‌شود. بنابراین اعمال ارتودنسی در این زمان راحت‌تر و ساده‌تر است و به زمان کمتری نیاز دارد. از طرفی میزان موفقیت های درمان های ارتودنسی در این دوره زیادتر است. بعد از کامل شدن رشد و شکل گرفتن روابط ساختمان های صورت با یکدیگر، در صورتی که این روابط نادرست باشد تصحیح این روابط، زمان، کار و انرژی بیشتری نیاز دارد و میزان موفقیت درمان کمتر است. بهترین سن مراجعه جهت معاینه ارتودنسی هنگام رویش دندان های دائمی جلو است. اکثر درمان های ارتودنسی که در آنها نیاز به تصحیح روابط اسکلتی فک باشد بهتر است در دختر بچه‌ها قبل از 13 سالگی و در پسر بچه‌ها قبل از 15 سالگی انجام شود. به هر حال والدین باید توجه داشته باشند که هرگاه ناهنجاری های قابل توجهی در فک و دندان های کودک مشاهده کردند یا کودک آنها دچار عادات غلط نظیر مکیدن انگشت است باید هر چه زودتر به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند
-
توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an alternative browser.
You should upgrade or use an alternative browser.
بهترین زمان ارتودنسی
- شروع کننده موضوع Last Star
- تاریخ شروع
ارتودنسی در هر سنی امکان پذیر است
واژه ارتودنسي از تركيب دو واژه لاتين ortho به معني راست و منظم و dontia به معني دندان تشكيل شده است كه در انگليسي Orthodontics خوانده مي شود.
همچنين اين واژه در نگارش هاي آكادميك و بخش هاي مربوطه در دانشكده هاي دندان پزشكي دنيا با عبارت Orthodontics and Maxillofacial Orthopedics به معني «ارتودنسي و ارتوپدي فك و صورت» خوانده مي شود. ارتودنسي، علم و تكنيك (مهارت) مرتب كردن دندان ها و رفع ناهنجاري هاي اسكلتي فك و صورت است. مرتب و هماهنگ بودن دندان ها و فكين نه تنها از جنبه زيبايي، بلكه از جهات ديگري مانند تكلم، تغذيه و تنفس طبيعي، سلامت لثه و مسائل روحي- رواني داراي اهميت است. ارتودنسي يا مرتب كردن دندان ها به دو روش عمده متحرك و ثابت انجام مي شود. تغيير در الگوي رشدي تنها تا زماني كه كودك در دوره رشد قرار دارد، امكان پذير است. در حالي كه مرتب كردن دندان ها را مي توان در هر سني، به شرط سالم بودن لثه ها انجام داد. گرچه با بالارفتن سن بر پيچيدگي و دشواري آن افزوده مي شود. دندان هاي انسان به طور طبيعي در دو قوس فك بالاو پايين بايد به طور منظم و با ترتيب خاصي قرار گيرند. هر نوع انحراف از اين موقعيت طبيعي دندان ها موجب مشكلاتي مي شود كه رديف كردن و برگرداندن موقعيت مناسب دندان ها را ايجاب مي كند. مداخله در ناهماهنگي هاي رشدي فك و صورت به وسيله ارتودنسي، تنها در دوره رشد امكان پذير است. هرچند رشد اجزاي صورت تا 16 سالگي براي دختران و 18 سالگي براي پسران ادامه دارد، ولي بهترين نتيجه درماني زماني به دست مي آيد كه اين مداخله در «دوره جهش رشدي» انجام پذيرد. اين دوره براي دختران معمولادر 10-9 سالگي و براي پسران معمولادر 12-11 سالگي است. بعد از اين دوره درمان هاي ارتودنسي تاثير كمي در اصلاح ناهنجاري هاي فكي دارند و در صورت وجود اين موارد ممكن است روش هاي جراحي با يا بدون درمان ارتودنسي تكميلي توصيه شود. بر خلاف موارد فوق، درمان هاي ارتودنسي به قصد اصلاح نامرتبي دندان ها در هر سني امكان پذير است. هرچند با بالارفتن سن ممكن است درمان پيچيده تر و عوارض آن مشهودتر شود. درمان هاي ارتودنسي به دو سيستم عمده دستگاه متحرك يا ثابت يا بعضا تركيبي از هر دو روش انجام مي شوند.
سيستم ارتودنسي متحرك (پلاك ارتودنسي):
دليل نامگذاري اين سيستم اين است كه توسط بيمار قابل برداشتن و گذاشتن است. با وجود اين، استفاده از اين روش تنها زماني موثر است كه دستگاه هاي مربوطه، دست كم به مدت 18 ساعت و به طور پيوسته در شبانه روز در دهان قرارگيرند.
مزاياي اين سيستم عبارتند از:
- هزينه كمتر
- توانايي بيشتر در رعايت مراقبت هاي بهداشتي توسط بيمار.
معايب آن عبارتند از:
- محدوديت در استفاده تنها براي مشكلات جزيي يا به عنوان پيشگيري.
- به دليل توانايي بيمار در برداشتن و گذاشتن دستگاه، همكاري بيمار در استفاده از دستگاه به ميزان توصيه شده در شبانه روز در نتيجه درمان تاثير مستقيم داشته و عدم رعايت آن منجر به شكست درمان مي شود.
- به دليل حجيم بودن، ممكن است موجب اختلال در تكلم فرد به هنگام استفاده از دستگاه شود.
سيستم ارتودنسي ثابت:
همان طور كه از نامش پيداست، در اين روش دستگاه ارتودنسي بر خلاف سيستم قبلي قابل در آوردن و گذاشتن توسط بيمار نيست.
مزايا:
- قابليت و توانايي بالا، به طوري كه اغلب درمان هاي ارتودنسي با بهترين نتيجه اين سيستم قابل انجام هستند.
معايب:
- هزينه نسبتا زياد
- دشواري در رعايت مسائل بهداشتي توسط بيمار
- احتمال بيشتر در بروز عوارض درماني ارتودنسي مانند مشكلات لثه و تحليل ريشه دندان.
مشكلات ناشي از نامرتبي دندان ها و ناهنجاري هاي فك و صورت
مشكلات تغذيه يي
براي يك تغذيه مناسب علاوه بر دندان هاي سالم، لازم است كه اين دندان ها در سر جاي خود به شكل مرتبي قرار گيرند تا از عهده جويدن غذا به خوبي برآيند. براي جويدن غذا دندان هاي فك پايين و بالابايد در موقعيتي قرار گيرند كه در يك هماهنگي با عضلات، عمل جويدن ممكن شود. هر نوع عدم تعادل يا جابه جايي دندان ها به صورتي كه يك دوره كامل جويدن را به هم بزند، موجب اختلال در عمل جويدن مي شود. اين نكته به ويژه در كودكان در حال رشد مي تواند عوارض جبران ناپذيري را براي تمام عمر در ايشان بر جا گذارد.
زيبايي
زيبايي چهره مي تواند در كارايي فرد و مسائل رفتاري وي تاثيرگذار باشد. داشتن يك چهره داراي اجزاي هماهنگ و برخورداري از يك لبخند زيبا در تقويت اعتماد به نفس فرد بسيار موثر است. به همين طريق، ناهماهنگي صورت يا نامرتبي دندان ها مي تواند موجب عوارضي چون گوشه گيري، افسردگي و تضعيف موقعيت اجتماعي فرد شود. يك لبخند زيبا نخستين و به يادماندني ترين خاطره مثبت ديگران از شما خواهد بود.
مسائل بهداشتي
يكي از مشكلاتي كه رديف نبودن دندان ها ايجاد مي كند، عدم توانايي در تميز كردن مناسب آنهاست.
گرچه در برخي متون دندانپزشكي، ارتباط بين نامرتبي دندان ها و بهداشت دهان رد شده است، با اين وجود اغلب دندانپزشكان در تجربه كلينيكي خود مشكلات بهداشتي مرتبط با نامرتبي دندان ها را مشاهده كرده اند.
تكلم
يكي از كاركرد هاي دهان، ايفاي نقش اساسي در تكلم است و بدشكلي هاي فك و دندان ها ممكن است موجب اختلال در اين كاركرد شوند.
نمونه بارز اين عارضه را مي توان در بيماران مبتلابه شكاف لب و كام مشاهده كرد.
تنفس
تنفس، يكي ديگر از كاركرد هاي دهان است كه ممكن است در نتيجه بدشكلي فك و دندان ها مختل شود. براي نمونه افرادي كه دچار تنگي فك بالاهستند، اغلب دچار مشكلات تنفسي مثل انسداد راه هاي هوايي و تنفس دهاني هستند .
منبع : ایردن
واژه ارتودنسي از تركيب دو واژه لاتين ortho به معني راست و منظم و dontia به معني دندان تشكيل شده است كه در انگليسي Orthodontics خوانده مي شود.
همچنين اين واژه در نگارش هاي آكادميك و بخش هاي مربوطه در دانشكده هاي دندان پزشكي دنيا با عبارت Orthodontics and Maxillofacial Orthopedics به معني «ارتودنسي و ارتوپدي فك و صورت» خوانده مي شود. ارتودنسي، علم و تكنيك (مهارت) مرتب كردن دندان ها و رفع ناهنجاري هاي اسكلتي فك و صورت است. مرتب و هماهنگ بودن دندان ها و فكين نه تنها از جنبه زيبايي، بلكه از جهات ديگري مانند تكلم، تغذيه و تنفس طبيعي، سلامت لثه و مسائل روحي- رواني داراي اهميت است. ارتودنسي يا مرتب كردن دندان ها به دو روش عمده متحرك و ثابت انجام مي شود. تغيير در الگوي رشدي تنها تا زماني كه كودك در دوره رشد قرار دارد، امكان پذير است. در حالي كه مرتب كردن دندان ها را مي توان در هر سني، به شرط سالم بودن لثه ها انجام داد. گرچه با بالارفتن سن بر پيچيدگي و دشواري آن افزوده مي شود. دندان هاي انسان به طور طبيعي در دو قوس فك بالاو پايين بايد به طور منظم و با ترتيب خاصي قرار گيرند. هر نوع انحراف از اين موقعيت طبيعي دندان ها موجب مشكلاتي مي شود كه رديف كردن و برگرداندن موقعيت مناسب دندان ها را ايجاب مي كند. مداخله در ناهماهنگي هاي رشدي فك و صورت به وسيله ارتودنسي، تنها در دوره رشد امكان پذير است. هرچند رشد اجزاي صورت تا 16 سالگي براي دختران و 18 سالگي براي پسران ادامه دارد، ولي بهترين نتيجه درماني زماني به دست مي آيد كه اين مداخله در «دوره جهش رشدي» انجام پذيرد. اين دوره براي دختران معمولادر 10-9 سالگي و براي پسران معمولادر 12-11 سالگي است. بعد از اين دوره درمان هاي ارتودنسي تاثير كمي در اصلاح ناهنجاري هاي فكي دارند و در صورت وجود اين موارد ممكن است روش هاي جراحي با يا بدون درمان ارتودنسي تكميلي توصيه شود. بر خلاف موارد فوق، درمان هاي ارتودنسي به قصد اصلاح نامرتبي دندان ها در هر سني امكان پذير است. هرچند با بالارفتن سن ممكن است درمان پيچيده تر و عوارض آن مشهودتر شود. درمان هاي ارتودنسي به دو سيستم عمده دستگاه متحرك يا ثابت يا بعضا تركيبي از هر دو روش انجام مي شوند.
سيستم ارتودنسي متحرك (پلاك ارتودنسي):
دليل نامگذاري اين سيستم اين است كه توسط بيمار قابل برداشتن و گذاشتن است. با وجود اين، استفاده از اين روش تنها زماني موثر است كه دستگاه هاي مربوطه، دست كم به مدت 18 ساعت و به طور پيوسته در شبانه روز در دهان قرارگيرند.
مزاياي اين سيستم عبارتند از:
- هزينه كمتر
- توانايي بيشتر در رعايت مراقبت هاي بهداشتي توسط بيمار.
معايب آن عبارتند از:
- محدوديت در استفاده تنها براي مشكلات جزيي يا به عنوان پيشگيري.
- به دليل توانايي بيمار در برداشتن و گذاشتن دستگاه، همكاري بيمار در استفاده از دستگاه به ميزان توصيه شده در شبانه روز در نتيجه درمان تاثير مستقيم داشته و عدم رعايت آن منجر به شكست درمان مي شود.
- به دليل حجيم بودن، ممكن است موجب اختلال در تكلم فرد به هنگام استفاده از دستگاه شود.
سيستم ارتودنسي ثابت:
همان طور كه از نامش پيداست، در اين روش دستگاه ارتودنسي بر خلاف سيستم قبلي قابل در آوردن و گذاشتن توسط بيمار نيست.
مزايا:
- قابليت و توانايي بالا، به طوري كه اغلب درمان هاي ارتودنسي با بهترين نتيجه اين سيستم قابل انجام هستند.
معايب:
- هزينه نسبتا زياد
- دشواري در رعايت مسائل بهداشتي توسط بيمار
- احتمال بيشتر در بروز عوارض درماني ارتودنسي مانند مشكلات لثه و تحليل ريشه دندان.
مشكلات ناشي از نامرتبي دندان ها و ناهنجاري هاي فك و صورت
مشكلات تغذيه يي
براي يك تغذيه مناسب علاوه بر دندان هاي سالم، لازم است كه اين دندان ها در سر جاي خود به شكل مرتبي قرار گيرند تا از عهده جويدن غذا به خوبي برآيند. براي جويدن غذا دندان هاي فك پايين و بالابايد در موقعيتي قرار گيرند كه در يك هماهنگي با عضلات، عمل جويدن ممكن شود. هر نوع عدم تعادل يا جابه جايي دندان ها به صورتي كه يك دوره كامل جويدن را به هم بزند، موجب اختلال در عمل جويدن مي شود. اين نكته به ويژه در كودكان در حال رشد مي تواند عوارض جبران ناپذيري را براي تمام عمر در ايشان بر جا گذارد.
زيبايي
زيبايي چهره مي تواند در كارايي فرد و مسائل رفتاري وي تاثيرگذار باشد. داشتن يك چهره داراي اجزاي هماهنگ و برخورداري از يك لبخند زيبا در تقويت اعتماد به نفس فرد بسيار موثر است. به همين طريق، ناهماهنگي صورت يا نامرتبي دندان ها مي تواند موجب عوارضي چون گوشه گيري، افسردگي و تضعيف موقعيت اجتماعي فرد شود. يك لبخند زيبا نخستين و به يادماندني ترين خاطره مثبت ديگران از شما خواهد بود.
مسائل بهداشتي
يكي از مشكلاتي كه رديف نبودن دندان ها ايجاد مي كند، عدم توانايي در تميز كردن مناسب آنهاست.
گرچه در برخي متون دندانپزشكي، ارتباط بين نامرتبي دندان ها و بهداشت دهان رد شده است، با اين وجود اغلب دندانپزشكان در تجربه كلينيكي خود مشكلات بهداشتي مرتبط با نامرتبي دندان ها را مشاهده كرده اند.
تكلم
يكي از كاركرد هاي دهان، ايفاي نقش اساسي در تكلم است و بدشكلي هاي فك و دندان ها ممكن است موجب اختلال در اين كاركرد شوند.
نمونه بارز اين عارضه را مي توان در بيماران مبتلابه شكاف لب و كام مشاهده كرد.
تنفس
تنفس، يكي ديگر از كاركرد هاي دهان است كه ممكن است در نتيجه بدشكلي فك و دندان ها مختل شود. براي نمونه افرادي كه دچار تنگي فك بالاهستند، اغلب دچار مشكلات تنفسي مثل انسداد راه هاي هوايي و تنفس دهاني هستند .
منبع : ایردن
بهترين سن براي ارتودنسي
صدايش دو رگه و پشت لبش هم سبز شده بود؛ از همين دو علامت ساده مي‌شد فهميد كه بالغ شده است. البته يك خصوصيت جالب ديگر هم در چهره‌اش خودنمايي مي‌كرد و آن دندانهاي خرگوشي‌اش بود كه حتي وقتي دهانش را هم مي‌بست و لب‌هايش را جمع مي‌كرد، باز هم خودنمايي مي‌كردند. اين آقا پسر همراه مادرش به مطب آمده بود تا ارتودنسي دندانهايش را آغاز كند ولي چرا اين قدر دير؟
البته هول نكنيد، هيچ‌گاه براي مرتب‌كردن دندان‌ها دير نيست. اين را به مادرش گفتم و ادامه دادم: <بهتر بود خيلي پيش از اين به فكر ارتودنسي دندانهاي پسرتان بوديد؟> مادر اين بيمار نوجوان ما پرسيد: <مگر بهترين سن براي مشاوره ارتودنسي و آغاز درمان مرتب‌كردن دندان‌ها چه سني است؟> پاسخ اين پرسش شايد براي خيلي از شما مفيد باشد. بهترين سن براي مشاوره ارتودنسي، شش سالگي است. در اين سن اولين دندان دايمي كه همان دندان آسيا يا كرسي است، مي‌رويد و در همان زمان است كه مي‌توان بسياري از ناهنجاري‌هاي دنداني و فكي را كه ممكن است براي كودك در آينده رخ دهد، پيش‌بيني كرد. دندانپزشك در اين سن به شما مي‌گويد كه بهتر است درمان ارتودنسي كودك‌تان را از چه سني آغاز كنيد و مراحل كلي درمان، هزينه‌ها، نتايج و عوارض درمان را برايتان شرح خواهد داد. يكي از ابزاري كه با مراجعه به موقع به دندانپزشك براي مرتب‌كردن دندانهاي كودك‌تان در اختيار دندانپزشك مي‌گذاريد <بلوغ> است. دندانپزشك يا متخصص ارتودنسي مي‌تواند از اين پديده به نفع دندانهاي كودك شما استفاده كند و طي جهش‌هاي رشدي، مرتب‌كردن دندانهاي كودك شما را به درستي هدايت كند. مي‌توان درمان ارتودنسي را يكي دو سال پيش از بلوغ كودك آغاز كرد و با روش‌هايي آسان بدون نياز به جراحي يا حتي سيم‌ها و نگين‌هايي كه به‌صورت ثابت روي دندان‌ها نصب مي‌شوند، فقط با استفاده از پلاك ساده و آسان و كم‌خرج، به دندان‌هايي رديف و مرتب دست يافت. پس از بلوغ، درمان مرتب كردن دندان‌ها كمي دشوارتر خواهد شد و شايد لازم شود فرزند شما از سيم‌كشي‌هاي ثابت يا دستگاه‌هايي كه روي چانه، گردن و صورت نصب مي‌شوند براي رديف شدن دندانهايش استفاده كند كه هزينه‌ها و وقت بيشتري را از شما مي‌گيرد. بنابراين فراموش نكنيد اگر احساس مي‌كنيد دندانهاي كودك‌تان كمي نامرتب هستند او را در سن مناسب براي مشاوره نزد دندانپزشك ببريد و با مشورت دندانپزشك اندكي پيش از بلوغ، درمان ارتودنسي را آغاز كنيد
منبع : ایردن
صدايش دو رگه و پشت لبش هم سبز شده بود؛ از همين دو علامت ساده مي‌شد فهميد كه بالغ شده است. البته يك خصوصيت جالب ديگر هم در چهره‌اش خودنمايي مي‌كرد و آن دندانهاي خرگوشي‌اش بود كه حتي وقتي دهانش را هم مي‌بست و لب‌هايش را جمع مي‌كرد، باز هم خودنمايي مي‌كردند. اين آقا پسر همراه مادرش به مطب آمده بود تا ارتودنسي دندانهايش را آغاز كند ولي چرا اين قدر دير؟
البته هول نكنيد، هيچ‌گاه براي مرتب‌كردن دندان‌ها دير نيست. اين را به مادرش گفتم و ادامه دادم: <بهتر بود خيلي پيش از اين به فكر ارتودنسي دندانهاي پسرتان بوديد؟> مادر اين بيمار نوجوان ما پرسيد: <مگر بهترين سن براي مشاوره ارتودنسي و آغاز درمان مرتب‌كردن دندان‌ها چه سني است؟> پاسخ اين پرسش شايد براي خيلي از شما مفيد باشد. بهترين سن براي مشاوره ارتودنسي، شش سالگي است. در اين سن اولين دندان دايمي كه همان دندان آسيا يا كرسي است، مي‌رويد و در همان زمان است كه مي‌توان بسياري از ناهنجاري‌هاي دنداني و فكي را كه ممكن است براي كودك در آينده رخ دهد، پيش‌بيني كرد. دندانپزشك در اين سن به شما مي‌گويد كه بهتر است درمان ارتودنسي كودك‌تان را از چه سني آغاز كنيد و مراحل كلي درمان، هزينه‌ها، نتايج و عوارض درمان را برايتان شرح خواهد داد. يكي از ابزاري كه با مراجعه به موقع به دندانپزشك براي مرتب‌كردن دندانهاي كودك‌تان در اختيار دندانپزشك مي‌گذاريد <بلوغ> است. دندانپزشك يا متخصص ارتودنسي مي‌تواند از اين پديده به نفع دندانهاي كودك شما استفاده كند و طي جهش‌هاي رشدي، مرتب‌كردن دندانهاي كودك شما را به درستي هدايت كند. مي‌توان درمان ارتودنسي را يكي دو سال پيش از بلوغ كودك آغاز كرد و با روش‌هايي آسان بدون نياز به جراحي يا حتي سيم‌ها و نگين‌هايي كه به‌صورت ثابت روي دندان‌ها نصب مي‌شوند، فقط با استفاده از پلاك ساده و آسان و كم‌خرج، به دندان‌هايي رديف و مرتب دست يافت. پس از بلوغ، درمان مرتب كردن دندان‌ها كمي دشوارتر خواهد شد و شايد لازم شود فرزند شما از سيم‌كشي‌هاي ثابت يا دستگاه‌هايي كه روي چانه، گردن و صورت نصب مي‌شوند براي رديف شدن دندانهايش استفاده كند كه هزينه‌ها و وقت بيشتري را از شما مي‌گيرد. بنابراين فراموش نكنيد اگر احساس مي‌كنيد دندانهاي كودك‌تان كمي نامرتب هستند او را در سن مناسب براي مشاوره نزد دندانپزشك ببريد و با مشورت دندانپزشك اندكي پيش از بلوغ، درمان ارتودنسي را آغاز كنيد
منبع : ایردن
بهترین سن ارتودنسی را می دانید؟
از لحاظ رتبه‌بندی، ارتودنسی دومین رشته تخصصی علوم پزشكی است و در رشته دندان‌پزشكی اولین رشته تخصصی محسوب می‌شود. سالانه نوجوانان زیادی برای این درمان به مطب دندان‌پزشکان مراجعه می‌کنند اما بزرگسالان هم می‌توانند از این روش درمانی بهره‌مند شوند.
دكتر سید مهدی هاشمی، متخصص ارتودنسی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به این سوالات پاسخ می‌دهند.
آیا ارتودنسی فقط مخصوص کودکان و نوجوانان است؟
امروزه تجهیزات مورد استفاده در تكنیك‌های ارتودنسی، بسیار كوچك و نامحسوس شده‌اند. براكت‌های فلزی، براکت‌های سرامیكی رنگ دندان و براكت‌هایی كه از سمت زبان به دندان متصل می‌شوند مشكلات متعاقب درمان ارتودنسی را برای دندان‌ها به حداقل رسانده‌اند. نامحسوس شدن ابزار و نتایج بهترو مشكلات كمتر سبب شد سن مراجعان ارتودنسی هم افزایش یابد و دیگر فقط كودكان و نوجوانان به عنوان تنها گروه درمانی به متخصصان ارتودنسی مراجعه نمی‌كنند و امروزه مراجعان بالای 30 سال هم داریم.
سنین طلایی درمان ارتودنسی چیست؟
به طور كلی بهترین زمان درمان ارتودنسی 12تا 14 سالگی است. این زمانی است كه دندان‌های دائمی رویش پیدا كرده‌اند و دیگر دندان‌های شیری در دهان وجود ندارند. در این سنین می‌توان از رشد طبیعی بدن استفاده كرد زیرا استخوان‌ها آنقدر محكم و سخت نشده‌اند و عموما كار روی دندان‌ها در این سنین بسیار آسان‌تر است. اما محدوده‌های سنی جزئی‌تری هم برای درمان‌های ارتودنسی داریم.
کسی که به سنین میانسالی رسیده هم می‌تواند برای درمان ارتودنسی مراجعه کند؟
اگر مشكل بیمار تنها نامرتب بودن دندان‌هایش باشد و مشكلات فكی و صورتی نداشته باشد، محدودیت سنی برای درمان وجود ندارد البته به شرطی كه وضعیت سلامت لثه‌ها و دندان‌هایش مناسب باشد. گاهی فرد تا سنین بالا مثلا 50 سالگی حداقل 20 دندان سالم دارد و لثه‌های وی نیز از سلامتی کافی برخوردار است. این فرد به راحتی می‌تواند درمان ارتودنسی را با هدف ردیف كردن دندان‌ها انجام دهد. البته باید به این نکته هم توجه داشت که هرچه سن بالاتر می‌رود استخوان‌ها هم محكم‌تر می‌شوند، ریشه‌های دندان‌ها شكل می‌گیرند و دندان‌ها در دهان سخت‌تر جابه‌جا می‌شوند و در نتیجه طول درمان بلند مدت‌تر و نتیجه درمان دیرتر حاصل می‌شود. بر عكس در سنین پایین‌تر دندان‌ها به آسانی جابه‌جا می‌شوند، طول درمان كوتاه‌تر است. به علاوه ریشه‌های دندان‌ها هم آسیب كمتری می‌بینند.
جدیدا تنوع براکت‌های ارتودنسی بالا رفته، درباره انواع براکت‌ها توضیح دهید.
با افزایش سن، بیمار نیاز به براکت‌های مخفی‌تری دارد. ابتدا براکت‌های پلاستیکی، سپس کامپوزیتی و امروزه براکت‌های سرامیکی تولید شده‌اند. براکت‌های پلاستیکی و کامپوزیتی به راحتی تغییر شکل می‌دهند و اتصال آنها به دندان نیز ضعیف است. در عین حال این براکت‌ها بعد از مدتی دچار تغییررنگ می‌شوند. براكت‌های سرامیكی به راحتی خرد و شکسته می‌شوند ولی براكت‌های فلزی به دلیل خاصیت چكش‌خواری فلزات تنها تحت اثر نیروهای زیاد تغییر شکل می‌دهند. تكنولوژی سرامیك هنوزبه پای تكنولوژی فلزات نرسیده بنابراین ظرافت براكت‌های فلزی بیشتر از براكت‌های سرامیكی است. در نتیجه به‌رغم اینكه براكت‌های سرامیكی رنگ دندان هستند و کمتر دیده می‌شوند ولی از براكت‌های فلزی بزرگ‌ترند. می‌توان گفت امروزه بهترین نوع براكت‌های سرامیكی آن دسته‌ای هستند كه در شیارشان یك لایه فلزهم باشد.
می‌گویند برای افرادی که سن بالاتری دارند از روش ارتودنسی سمت زبان استفاده می‌شود. این روش چه ویژگی‌هایی دارد؟
این روش بیش از 20 سال قدمت دارد که در آن براكت‌ها پشت دندان‌ها قرار می‌گیرند و دیده نمی‌شوند اما به دلیل مشكلات خاص خود چندان فراگیر نشده و به ندرت استفاده می‌شوند. مثلا زبان بین براكت‌ها گیر می‌كند و در نتیجه آسیب خواهد دید. به علاوه بر ساختار سیم‌ها اثر می‌گذارد وسبب تغییر شکل آن خواهد شد که بر مرتب شدن دندان‌ها اثر منفی دارد. دوم اینکه دندان‌های فك پایین درتماس با براكت‌های دندان‌های فك بالا قرار می‌گیرند یا براكت‌ها خیلی نزدیك به لثه قرار می‌گیرند که برای لثه آسیب‌زاست. در عین حال این براکت‌ها بیشتر تحت تاثیر مواد غذایی سخت قرار می‌گیرند و آسیب می‌بینند. سوم اینکه در هر نوبت ملاقات، معاینه و اعمال روش‌های درمانی به دلیل موقعیت این نوع ارتودنسی هم برای بیمار و هم برای متخصص بسیار دشوار است. مشکل چهارم این است كه دندان‌ها از طرف زبان كاملا ردیف می‌شوند و از نمای جلو به دلیل تفاوت ضخامت دندان‌ها نامرتب خواهند بود كه البته نمای جلویی نیز مهم است! بنابراین باید بعد از اتمام دوره درمان ارتودنسی زبانی، یك دوره ارتودنسی از سمت خارج اجرا شود تا دقت نهایی حاصل شود.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
امروزه تجهیزات مورد استفاده در تكنیك‌های ارتودنسی، بسیار كوچك و نامحسوس شده‌اند.
از لحاظ رتبه‌بندی، ارتودنسی دومین رشته تخصصی علوم پزشكی است و در رشته دندان‌پزشكی اولین رشته تخصصی محسوب می‌شود. سالانه نوجوانان زیادی برای این درمان به مطب دندان‌پزشکان مراجعه می‌کنند اما بزرگسالان هم می‌توانند از این روش درمانی بهره‌مند شوند.
دكتر سید مهدی هاشمی، متخصص ارتودنسی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به این سوالات پاسخ می‌دهند.
آیا ارتودنسی فقط مخصوص کودکان و نوجوانان است؟
امروزه تجهیزات مورد استفاده در تكنیك‌های ارتودنسی، بسیار كوچك و نامحسوس شده‌اند. براكت‌های فلزی، براکت‌های سرامیكی رنگ دندان و براكت‌هایی كه از سمت زبان به دندان متصل می‌شوند مشكلات متعاقب درمان ارتودنسی را برای دندان‌ها به حداقل رسانده‌اند. نامحسوس شدن ابزار و نتایج بهترو مشكلات كمتر سبب شد سن مراجعان ارتودنسی هم افزایش یابد و دیگر فقط كودكان و نوجوانان به عنوان تنها گروه درمانی به متخصصان ارتودنسی مراجعه نمی‌كنند و امروزه مراجعان بالای 30 سال هم داریم.
سنین طلایی درمان ارتودنسی چیست؟
به طور كلی بهترین زمان درمان ارتودنسی 12تا 14 سالگی است. این زمانی است كه دندان‌های دائمی رویش پیدا كرده‌اند و دیگر دندان‌های شیری در دهان وجود ندارند. در این سنین می‌توان از رشد طبیعی بدن استفاده كرد زیرا استخوان‌ها آنقدر محكم و سخت نشده‌اند و عموما كار روی دندان‌ها در این سنین بسیار آسان‌تر است. اما محدوده‌های سنی جزئی‌تری هم برای درمان‌های ارتودنسی داریم.
کسی که به سنین میانسالی رسیده هم می‌تواند برای درمان ارتودنسی مراجعه کند؟
اگر مشكل بیمار تنها نامرتب بودن دندان‌هایش باشد و مشكلات فكی و صورتی نداشته باشد، محدودیت سنی برای درمان وجود ندارد البته به شرطی كه وضعیت سلامت لثه‌ها و دندان‌هایش مناسب باشد. گاهی فرد تا سنین بالا مثلا 50 سالگی حداقل 20 دندان سالم دارد و لثه‌های وی نیز از سلامتی کافی برخوردار است. این فرد به راحتی می‌تواند درمان ارتودنسی را با هدف ردیف كردن دندان‌ها انجام دهد. البته باید به این نکته هم توجه داشت که هرچه سن بالاتر می‌رود استخوان‌ها هم محكم‌تر می‌شوند، ریشه‌های دندان‌ها شكل می‌گیرند و دندان‌ها در دهان سخت‌تر جابه‌جا می‌شوند و در نتیجه طول درمان بلند مدت‌تر و نتیجه درمان دیرتر حاصل می‌شود. بر عكس در سنین پایین‌تر دندان‌ها به آسانی جابه‌جا می‌شوند، طول درمان كوتاه‌تر است. به علاوه ریشه‌های دندان‌ها هم آسیب كمتری می‌بینند.
جدیدا تنوع براکت‌های ارتودنسی بالا رفته، درباره انواع براکت‌ها توضیح دهید.
با افزایش سن، بیمار نیاز به براکت‌های مخفی‌تری دارد. ابتدا براکت‌های پلاستیکی، سپس کامپوزیتی و امروزه براکت‌های سرامیکی تولید شده‌اند. براکت‌های پلاستیکی و کامپوزیتی به راحتی تغییر شکل می‌دهند و اتصال آنها به دندان نیز ضعیف است. در عین حال این براکت‌ها بعد از مدتی دچار تغییررنگ می‌شوند. براكت‌های سرامیكی به راحتی خرد و شکسته می‌شوند ولی براكت‌های فلزی به دلیل خاصیت چكش‌خواری فلزات تنها تحت اثر نیروهای زیاد تغییر شکل می‌دهند. تكنولوژی سرامیك هنوزبه پای تكنولوژی فلزات نرسیده بنابراین ظرافت براكت‌های فلزی بیشتر از براكت‌های سرامیكی است. در نتیجه به‌رغم اینكه براكت‌های سرامیكی رنگ دندان هستند و کمتر دیده می‌شوند ولی از براكت‌های فلزی بزرگ‌ترند. می‌توان گفت امروزه بهترین نوع براكت‌های سرامیكی آن دسته‌ای هستند كه در شیارشان یك لایه فلزهم باشد.
می‌گویند برای افرادی که سن بالاتری دارند از روش ارتودنسی سمت زبان استفاده می‌شود. این روش چه ویژگی‌هایی دارد؟
این روش بیش از 20 سال قدمت دارد که در آن براكت‌ها پشت دندان‌ها قرار می‌گیرند و دیده نمی‌شوند اما به دلیل مشكلات خاص خود چندان فراگیر نشده و به ندرت استفاده می‌شوند. مثلا زبان بین براكت‌ها گیر می‌كند و در نتیجه آسیب خواهد دید. به علاوه بر ساختار سیم‌ها اثر می‌گذارد وسبب تغییر شکل آن خواهد شد که بر مرتب شدن دندان‌ها اثر منفی دارد. دوم اینکه دندان‌های فك پایین درتماس با براكت‌های دندان‌های فك بالا قرار می‌گیرند یا براكت‌ها خیلی نزدیك به لثه قرار می‌گیرند که برای لثه آسیب‌زاست. در عین حال این براکت‌ها بیشتر تحت تاثیر مواد غذایی سخت قرار می‌گیرند و آسیب می‌بینند. سوم اینکه در هر نوبت ملاقات، معاینه و اعمال روش‌های درمانی به دلیل موقعیت این نوع ارتودنسی هم برای بیمار و هم برای متخصص بسیار دشوار است. مشکل چهارم این است كه دندان‌ها از طرف زبان كاملا ردیف می‌شوند و از نمای جلو به دلیل تفاوت ضخامت دندان‌ها نامرتب خواهند بود كه البته نمای جلویی نیز مهم است! بنابراین باید بعد از اتمام دوره درمان ارتودنسی زبانی، یك دوره ارتودنسی از سمت خارج اجرا شود تا دقت نهایی حاصل شود.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ