وجه تلاقی ورزش و گردشگری

[Nicol]

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و عصر حاکمیت ریز تراشه ها، هر چیزی که به روز و نوین باشد گوی سبقت را از دیگران می رباید. بر این اساس باتوجه به جهانی شدن ورزش که از دهه ۱۹۸۰ آغاز شد و موجب تغییر نقش ورزش در جامعه گردید و فرصت های درآمدزایی بسیاری را برای افراد، موسسات و رسانه های مختلف ایجاد نمود. با توجه به موارد فوق، ایجاد و توسعه واحد ارزیابی که یکی از رهاوردهای نوین توسعه هر سازمانی بدون توجه به ماهیت شغلی آن سازمان به شمار می رود، در توسعه وضعیت اقتصادی هر جامعه ای نقش بسزایی را ایفا می نماید. حال با توجه به فقدان یا کم اثر بودن این واحد در سازمان های ورزشی کشور، پژوهش حاضر ضرورت بازنگری به تشکیل یا توسعه ریتم عملکردی واحد بازاریابی را در سازمان تربیت بدنی ایران و به طور خاص در رشته ورزشی فدراسیون بدنسازی و قوی ترین مردان را بررسی می کند. صنعت توریسم و گردشگری به عنوان بزرگترین و پررونق ترین و درعین حال متنوع ترین صنعت جهان محسوب می گردد لذا انتظار می رود که در قرن بیست و یکم نیز این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغالزایی، رشد بخش خصوصی و توسعه زیرساخت ها می دانند. امروزه ورزش نیز یکی از صنایع بزرگ و پولساز دنیا محسوب می شود که افراد بسیاری در سرتاسر جهان در آن اشتغال دارند. گردشگری ورزشی صنعتی است که از ترکیب دو صنعت جهانگردی و صنعت ورزش پدید آمده است. به عبارت دیگر ورزش یکی از متداول ترین عوامل ایجاد شده برای گردشگران است.

 

[Nicol]

توریست های ورزشی را می توان براساس اهداف ورزشی به سه طبقه: الف) مشارکت کنندگان در رویدادها (ورزشکاران)، ب) تماشاچیان ورزشی، ج) عاشقان ورزشی تقسیم نمود.
در مطالعه و نظر کلی به سابقه تحقیقات انجام شده مشاهده می شود که بازاریابی و گردشگری ورزشی از حوزه های جدید تحقیقی و رایج شده در ۱۰ سال گذشته در جهان است و از آنجا که تا به حال تحقیق در مورد بازاریابی ورزشی در کشور بسیار کم بوده و علی الخصوص در فدراسیون جدیدالتاسیس رشته بدنسازی و قوی ترین مردان، کم می باشد لذا محقق قصد دارد علل و عوامل مؤثر بر بازاریابی محصولات، ظرفیت های بالقوه (اسپانسرها و تولیدکننده گان مکمل های غذایی) و موانع و محدودیت های توسعه و پرورش فدراسیون بدنسازی و قوی ترین مردان را از دیدگاه مسوولان و مربیان و دست اندرکاران ورزش بدنسازی و قوی ترین مردان مورد بررسی قرار دهد. در اواخر قرن نوزدهم، علاقه خاصی برای بدنسازی در مردم به وجود آمد و این بدنسازی به معنی اضافه کردن عضلات برای دفاع شخصی و بقا نبود، بلکه منظور از آن، بازگشت به این ایده یونانیان بود که با افزایش عضلات، از بدن تجلیل و تقدیر می کردند.
در سال های دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ ثابت شد که سلامتی و رشد بدن به یکدیگر نزدیک و مربوط بوده و کار کردن با وزنه، بهترین وسیله برای ازدیاد حجم عضلات در کوتاه ترین زمان است. از دهه ۱۹۸۰ فدراسیون بین المللی بدنسازی (IFBB) به صورت سازمانی موفق عمل می کرد و تا سال ۲۰۰۶ بیش از ۲۰۰ کشور عضو این فدراسیون بودند و در ایران نیز این فدراسیون در سال ۱۳۸۳ تاسیس گردید.
بازاریابی عبارت است از فرایند مدیریتی و اجتماعی که به وسیله آن افراد و گروه ها آنچه را که نیاز دارند و می خواهند از طریق خلق ارزش محصول و مبادله آن با دیگران به دست آورند. نیازهای انسان، یکی از مفاهیم اساسی بازاریابی است. مدیریت بازاریابی عبارتست از: تجزیه و تحلیل، طرح ریزی، اجرا و کنترل برنامه هایی جهت ایجاد، ارایه و حفظ فرایند داد و ستدهای سودآور با مشتریان (خریداران) مورد نظر، به منظور دستیابی به هدف های سازمان. بازاریابی ورزشی به مجموعه فعالیت های انسانی- اقتصادی که در جهت یافتن بازار مصرف کالاها و خدمات ورزشی ارایه شده از سوی سازمان ورزشی جهت دستیابی به سودآوری و اخذ اعتماد مصرف کنندگان انجام می گیرد، بازاریابی ورزشی می گویند.
گام اول در بازاریابی شناخت محصول و خدمات قابل عرضه فدراسیون ها برای متقاضیان یا مشتریان در استفاده علمی از بازاریابی علمی است که مهمترین گام می باشد. برخی از این محصولات شامل برگزاری مسابقات، آموزش، امور فرهنگی، امور پژوهشی و اردوهای تیم ملی و غیره است. گام دوم قیمت گذاری در بازار رقابت است. سومین گام ترفیع یا ارایه اطلاعات درباره محصولات و خدمات و آگاهی های لازم برای مشتریان است و در نهایت گام چهارم نیز توزیع است که محل مورد نظر مشتری برای ارایه محصول مورد توجه است.
پیش بینی و تعیین منابع مالی برای اجرای برخی از رویدادهای تقویم سالانه فدراسیون های ورزشی کشور منوط به فروش محصولات فدراسیون است. در بسیاری از فدراسیون ها اعم از فدراسیون بدنسازی و قوی ترین مردان بودجه تخصیصی از سوی سازمان تربیت بدنی جوابگوی برنامه های فدراسیون نیست.
از این رو بازاریابی در فدراسیون های ورزشی حایز اهمیت بیشتری می گردد. بررسی توصیفی عوامل مؤثر در بازاریابی رشته ورزشی بدنسازی و قوی ترین مردان براساس اطلاعات به دست آمده از مصاحبه و نتایج تحقیق حاضر نشان داد که صددرصد افراد نمونه آماری با ایجاد واحدی به نام واحد بازاریابی در فدراسیون بدنسازی و قوی ترین مردان موافق بوده و عملکرد این واحد را در توسعه و پرورش رشته ورزشی بدنسازی و قوی ترین مردان بسیار مؤثر می دانند.
چنانکه نظرات اعمال شده از سوی آزمودنی ها درخصوص کارایی واحد بازاریابی با عملکردهایی چون تبلیغات، جذب اسپانسر و حامیان مالی، افزایش جذب اعتبار، توسعه سرمایه گذاری بخش خصوصی و ایجاد واحدهای تولیدی، باعث افزایش منابع مالی و اعتبارات تخصیصی فدراسیون در نتیجه توسعه و پرورش رشته ورزشی بدنسازی و قوی ترین مردان می گردد. همچنین در نظرسنجی که از افراد نمونه آماری درخصوص کارایی واحد بازاریابی با محور قرار دادن صنعت توریسم ورزشی انجام گرفت، اکثر قریب به اتفاق آزمودنی ها (۸۰%) با ارایه پیشنهادات مؤثر، اثربخش بودن این واحد را در جهت جذب توریست ورزشی به رویدادهای ورزشی داخلی، مورد تایید قرار دادند.