آرایش ، هرروز غلیظ تر از دیروز
زنان و دختران جوان ،استفاده از لوازم آرایشی را جزء لاینفک زندگی خود می دانند و این تمایل باعث شده کشورمان تبدیل به سومین مصرف کننده لوازم آرایش در خاورمیانه و هفتمین وارد کننده لوازم آرایشی در جهان شود...
استفاده از لوازم آرایشی در ایران، دیگر نه سن خاصی دارد و نه قشر خاصی. امروزه اکثر دختران و زنان ایرانی استفاده از لوازم آرایشی را جزء لاینفک زندگی خود می دانند و این تمایل باعث شده کشورمان تبدیل به سومین مصرف کننده لوازم آرایش در خاورمیانه و هفتمین وارد کننده لوازم آرایشی در جهان شود.
اینطور که رسما اعلام شده، زنان ایرانی سالانه نزدیک به یک میلیارد تومان لوازم آرایش می خرند. از سوی دیگر سن مصرف لوازم آرایش نیز به 15 سال رسیده است و این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته تمایل به آرایش بیشتر در بین زنان مسن دیده می شود که طراوت و شادابی پوست خود را از دست داده اند.
در ادامه این یادداشت سعی شده است دلایل احتمالی این گرایش را از دیدگاه صاحب نظران مختلف بیان نمائیم ولی در نهایت قصد داریم که قضاوت اصلی را به خود خوانندگان گرامی محول سازیم ، "به نظر شما کدام دلیل می تواند ،اصلی ترین علتِ گرایش افراطی زنان و دختران مسلمان ایرانی، به استفاده از انواع مختلف لوازم آرایشی باشد؟"
[h=2]کمبود اعتماد به نفس؛ علت اصلی استفاده زیاد از لوازم آرایش کارشناسان معتقدند استفاده زیاد از لوازم آرایش نشانه دو ناهنجاری خودنمایشی و بدشكل‌پنداری است.
دکتر راستی،روانپزشک، می گوید: همه کارهای انسان ریشه روانی دارد و آرایش زیاد هم قطعا ریشه های روانی متعددی می تواند داشته باشد که منشا همه آنها نیاز به جلب توجه است و معمولا دلیل نیاز به جلب توجه بیش از حد، کمبود اعتماد به نفس است. وی معتقد است: حتی کسانی که می گویند برای دل خودم اینگونه آرایش می کنم هم به دنبال جلب توجه هستند وگرنه چرا شبها در هنگام خواب این گونه آرایش نمی کنند و آرایش آنها در روز و در خیابان است. در ناهنجاری خودنمایشی ، فرد سعی می کند با پوشیدن لباس‌های عجیب و استفاده غیر‌طبیعی از لوازم آرایش، تمامی اجزای صورت خود را به گونه ای دیگر نمایش دهد و بدین طریق می خواهد توجه دیگران و بویژه جنس مخالف را به خود جلب نماید. معمولا کسانی که به آرایش های تند روی می آورند این مشکل را دارند زیرا آرایش های تند و یا آرایش هایی با سبک های خاص و غیر معمول حالت نمایشی دارد و بیشتر یک علامت است.
ایشان ادامه می دهند: از دیگر مشکلات روانی که رابطه زیادی با آرایش های تند دارد، احساس نقص در بدن است به عبارتی دیگر، ناهنجاری بدشكل‌پنداری، دومین نوع ناهنجاری روانی است که پیامد این مشکل نیز جلب توجه بیش از حد می باشد. در برخی مواقع فرد در درون خود نقصی دارد یا خود را زیبا نمی داند و یا این که تصور می‌كند زشت‌تر از دیگران هست که متعاقب این چنین مقایسه غیر منطقی، برای نجات خود از آرایش‌های غلیظ و خارج از اندازه استفاده می‌كند.به طور مثال احساس می کند بینی بزرگی دارد یا صورتش زرد و نزار است یا پلکش آویخته است به همین دلیل تلاش می کند با آرایش زیاد این نقایص را برطرف کند. از همین روست که عملی مانند عمل بینی در کشور ما بسیار زیاد است. وگرنه خانمی که صورت خود را تمیز می کند و یا یک آرایش ملایم دارد تنها یک نیاز طبیعی خود را برآورده کرده است. وی اذهان می دارد ، افراد مبتلا به هر یک از این نابهنجاریها نیازمند روان درمانی هستند و باید تحت مشاوره و رفتاردرمانی قرار بگیرند. [h=2] [h=2]نقش مهم خانواده ها را نباید کتمان نمود
از دگر سو ،دکتر راستی به ریشه های خانوادگی، نیاز بیش از اندازه به جلب توجه دیگران وعلت گرایش بیش از حد زنان به لوازم آرایش اشاره دارد و می گوید: ممکن است فرد در خانواده مورد توجه لازم قرار نگرفته باشد به همین دلیل سعی می کند توجه جامعه را به خود جلب کند.
دکتر حسین‌شاهی، مدرس دانشگاه، گفت: سیرت و اخلاق خوب و مورد تأیید اسلام در خانواده‌ها كمتر مورد توجه قرار دارد؛ این امر خود به خود موجب می‌شود تا زیبایی‌های ظاهری در درجه اول اهمیت قرار گیرد در نتیجه فرزندان مخصوصاً دختران در سنین جوانی به دلیل این كه علاقه دارند تا مورد توجه قرار گیرند، تلاش می‌كنند از طریق آرایش خود را نزد دیگران محبوب نشان دهند. البته جلب توجه یک نیاز عادی در هر فردی است اما زمانی که این نیاز بیش از اندازه شود حالت بیماری می گیرد و به صورت های غیر معمول خود را نشان می دهد.
[h=2]عدم توجه به نیازهای عاطفی، یکی از علت های گرایش به آرایش های غلیظ است دکتر راستی با تاکید بر اینکه باید دید فرد در کدام مرحله از زندگی دچار این نقص می شود، می گوید: نیازهای عاطفی نباید سرکوب شوند زیرا از جای دگری سر بر می آورند. اگر نیاز به جلب توجه که ویژگی هر انسانی است برطرف نشود ریشه های عمیقتری می یابد بنابراین باید پایه های خانواده قوی شود و ارگان های اجتماعی نیز از فشار زیاد بر جوانان خودداری کنند چرا که ممکن است به پیامدهایی همچون اختلال شخصیت بینجامد.
[h=2]رسانه ها و تبلیغات نقش بسزایی دارند دکتر حسین‌شاهی، از دیگر عوامل گرایش زنان و دختران به آرایش را تبلیغات زیاد رسانه‌ها و مطبوعات در این زمینه دانست و افزود: رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های غربی با معرفی لوازم آرایشی در تبلیغات خود، این نكته را به زنان تلقین مِی‌كنند كه با استفاده از این لوازم زیباتر به نظر می‌رسند؛ به همین دلیل افرادی كه بیشتر به زیبایی ظاهری توجه دارند فریب این تبلیغات را می‌خوردند.
[h=2]محدودیت های بیش از حد در تقابل با ایجاد حرص و ولع دکتر راستی، با بیان اینکه آرایش زیاد در ایران دلایل اجتماعی هم دارد می گوید: یکی دیگر از دلایل آرایش زیاد می تواند این موضوع باشد که هرچه فرد را از چیزی منع کنیم به آن حریصتر می شود. بنابراین وقتی جامعه روی مساله ای حساس باشد برخی افراد به آن موضوع گرایش بیشتری پیدا می کنند.
[h=2]
آرایش تند، یک علامت است نه یک بیماری
اما ،دکتر سید احمد جلیلی روانپزشک و رییس انجمن روانپزشکان ایران معتقد است مصرف زیاد لوازم آرایشی در ایران به ویژه بین دختران جوان و نوجوان ایرانی را نمی توان به یک مشکل روانی نسبت داد بلکه این یک موضوع فرهنگی است که چندان هم بومی نیست.
اودر عین حال به این نکته اشاره دارد که این فرهنگ تا حدودی هم می تواند یک فرهنگ بشری باشد چرا که پریرو تاب مستوری ندارد.
جلیلی می افزاید: در هر فردی به ویژه جوانان علاقه به مورد توجه قرار گرفتن وجود دارد اما بسته به اینکه نیازها و خواسته های فرد در زندگی تا چه حد برآورده شود و به چه سمت و سویی متمایل شود عادت های خاصی را می پذیرد. همه اینها بر می گردد به اینکه چقدر برای جوانان برنامه ریزی کردیم؟ چند مراکز فرهنگی و ورزشگاه برای آنها درست شده است. ما در این سال ها درآمدهای زیادی داشتیم . چقدر از این درآمدها برای جوانان صرف شده است؟ اینها سوالاتی است که به حیطه روانپزشکی مربوط نیست اما فرهنگ و عادت های جامعه به ویژه جوانان را شکل می دهد.
وی می گوید: آنچه به من روانپزشک مربوط است این است که باید خواسته ها، تمایلات و انرژی فوق العاده نسل جوان را عاقلانه به سوی هدف درست هدایت کرد. با اعمال فشار و دستور نه تنها هیچ کار مثبتی صورت نمی گیرد بلکه جنبه های منفی نیز گسترده تر می شود.
رییس انجمن روانپزشکان ایران بر این نکته تاکید دارد که استفاده زیاد از لوازم آرایش یک بیماری نیست بلکه یک علامت است که باید همه اهل علم اعم از علمای دینی و جامعه شناسان ما آن را تجزیه و تحلیل کنند. این موضوع مانند سیگار کشیدن یک علت نیست بلکه یک معلول است که می تواند عوامل زیادی داشته باشد که ریشه آن جامعه شناختی است.
اگر شما یکی از مصرف کنندگان افراطی لوازم آرایشی هستید و یا این که در مسند خواننده ای قرار دارید که مقاله فوق را مطالعه نموده.اید،
حال نوبت شما است که بگوئید: چرا میل و اشتیاق به مصرف لوازم آرایشی در کشور ما این چنین رشد صعودی دارد؟
زنان و دختران جوان ،استفاده از لوازم آرایشی را جزء لاینفک زندگی خود می دانند و این تمایل باعث شده کشورمان تبدیل به سومین مصرف کننده لوازم آرایش در خاورمیانه و هفتمین وارد کننده لوازم آرایشی در جهان شود...
استفاده از لوازم آرایشی در ایران، دیگر نه سن خاصی دارد و نه قشر خاصی. امروزه اکثر دختران و زنان ایرانی استفاده از لوازم آرایشی را جزء لاینفک زندگی خود می دانند و این تمایل باعث شده کشورمان تبدیل به سومین مصرف کننده لوازم آرایش در خاورمیانه و هفتمین وارد کننده لوازم آرایشی در جهان شود.
اینطور که رسما اعلام شده، زنان ایرانی سالانه نزدیک به یک میلیارد تومان لوازم آرایش می خرند. از سوی دیگر سن مصرف لوازم آرایش نیز به 15 سال رسیده است و این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته تمایل به آرایش بیشتر در بین زنان مسن دیده می شود که طراوت و شادابی پوست خود را از دست داده اند.
در ادامه این یادداشت سعی شده است دلایل احتمالی این گرایش را از دیدگاه صاحب نظران مختلف بیان نمائیم ولی در نهایت قصد داریم که قضاوت اصلی را به خود خوانندگان گرامی محول سازیم ، "به نظر شما کدام دلیل می تواند ،اصلی ترین علتِ گرایش افراطی زنان و دختران مسلمان ایرانی، به استفاده از انواع مختلف لوازم آرایشی باشد؟"
[h=2]کمبود اعتماد به نفس؛ علت اصلی استفاده زیاد از لوازم آرایش کارشناسان معتقدند استفاده زیاد از لوازم آرایش نشانه دو ناهنجاری خودنمایشی و بدشكل‌پنداری است.
دکتر راستی،روانپزشک، می گوید: همه کارهای انسان ریشه روانی دارد و آرایش زیاد هم قطعا ریشه های روانی متعددی می تواند داشته باشد که منشا همه آنها نیاز به جلب توجه است و معمولا دلیل نیاز به جلب توجه بیش از حد، کمبود اعتماد به نفس است. وی معتقد است: حتی کسانی که می گویند برای دل خودم اینگونه آرایش می کنم هم به دنبال جلب توجه هستند وگرنه چرا شبها در هنگام خواب این گونه آرایش نمی کنند و آرایش آنها در روز و در خیابان است. در ناهنجاری خودنمایشی ، فرد سعی می کند با پوشیدن لباس‌های عجیب و استفاده غیر‌طبیعی از لوازم آرایش، تمامی اجزای صورت خود را به گونه ای دیگر نمایش دهد و بدین طریق می خواهد توجه دیگران و بویژه جنس مخالف را به خود جلب نماید. معمولا کسانی که به آرایش های تند روی می آورند این مشکل را دارند زیرا آرایش های تند و یا آرایش هایی با سبک های خاص و غیر معمول حالت نمایشی دارد و بیشتر یک علامت است.
برخی کارشناسان آرایش بیش از حد دختران جوان را مربوط به کمبود اعتماد به نفس در میان آنها ارزیابی می کنند و برخی نیز آن را به فرهنگی وارداتی نسبت می دهند
ایشان ادامه می دهند: از دیگر مشکلات روانی که رابطه زیادی با آرایش های تند دارد، احساس نقص در بدن است به عبارتی دیگر، ناهنجاری بدشكل‌پنداری، دومین نوع ناهنجاری روانی است که پیامد این مشکل نیز جلب توجه بیش از حد می باشد. در برخی مواقع فرد در درون خود نقصی دارد یا خود را زیبا نمی داند و یا این که تصور می‌كند زشت‌تر از دیگران هست که متعاقب این چنین مقایسه غیر منطقی، برای نجات خود از آرایش‌های غلیظ و خارج از اندازه استفاده می‌كند.به طور مثال احساس می کند بینی بزرگی دارد یا صورتش زرد و نزار است یا پلکش آویخته است به همین دلیل تلاش می کند با آرایش زیاد این نقایص را برطرف کند. از همین روست که عملی مانند عمل بینی در کشور ما بسیار زیاد است. وگرنه خانمی که صورت خود را تمیز می کند و یا یک آرایش ملایم دارد تنها یک نیاز طبیعی خود را برآورده کرده است. وی اذهان می دارد ، افراد مبتلا به هر یک از این نابهنجاریها نیازمند روان درمانی هستند و باید تحت مشاوره و رفتاردرمانی قرار بگیرند. [h=2] [h=2]نقش مهم خانواده ها را نباید کتمان نمود
از دگر سو ،دکتر راستی به ریشه های خانوادگی، نیاز بیش از اندازه به جلب توجه دیگران وعلت گرایش بیش از حد زنان به لوازم آرایش اشاره دارد و می گوید: ممکن است فرد در خانواده مورد توجه لازم قرار نگرفته باشد به همین دلیل سعی می کند توجه جامعه را به خود جلب کند.
دکتر حسین‌شاهی، مدرس دانشگاه، گفت: سیرت و اخلاق خوب و مورد تأیید اسلام در خانواده‌ها كمتر مورد توجه قرار دارد؛ این امر خود به خود موجب می‌شود تا زیبایی‌های ظاهری در درجه اول اهمیت قرار گیرد در نتیجه فرزندان مخصوصاً دختران در سنین جوانی به دلیل این كه علاقه دارند تا مورد توجه قرار گیرند، تلاش می‌كنند از طریق آرایش خود را نزد دیگران محبوب نشان دهند. البته جلب توجه یک نیاز عادی در هر فردی است اما زمانی که این نیاز بیش از اندازه شود حالت بیماری می گیرد و به صورت های غیر معمول خود را نشان می دهد.
[h=2]عدم توجه به نیازهای عاطفی، یکی از علت های گرایش به آرایش های غلیظ است دکتر راستی با تاکید بر اینکه باید دید فرد در کدام مرحله از زندگی دچار این نقص می شود، می گوید: نیازهای عاطفی نباید سرکوب شوند زیرا از جای دگری سر بر می آورند. اگر نیاز به جلب توجه که ویژگی هر انسانی است برطرف نشود ریشه های عمیقتری می یابد بنابراین باید پایه های خانواده قوی شود و ارگان های اجتماعی نیز از فشار زیاد بر جوانان خودداری کنند چرا که ممکن است به پیامدهایی همچون اختلال شخصیت بینجامد.
[h=2]رسانه ها و تبلیغات نقش بسزایی دارند دکتر حسین‌شاهی، از دیگر عوامل گرایش زنان و دختران به آرایش را تبلیغات زیاد رسانه‌ها و مطبوعات در این زمینه دانست و افزود: رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های غربی با معرفی لوازم آرایشی در تبلیغات خود، این نكته را به زنان تلقین مِی‌كنند كه با استفاده از این لوازم زیباتر به نظر می‌رسند؛ به همین دلیل افرادی كه بیشتر به زیبایی ظاهری توجه دارند فریب این تبلیغات را می‌خوردند.
دکتر سید احمد جلیلی : آنچه به من روانپزشک مربوط است این است که باید خواسته ها، تمایلات و انرژی فوق العاده نسل جوان را عاقلانه به سوی هدف درست هدایت کرد. با اعمال فشار و دستور نه تنها هیچ کار مثبتی صورت نمی گیرد بلکه جنبه های منفی نیز گسترده تر می شود
[h=2]محدودیت های بیش از حد در تقابل با ایجاد حرص و ولع دکتر راستی، با بیان اینکه آرایش زیاد در ایران دلایل اجتماعی هم دارد می گوید: یکی دیگر از دلایل آرایش زیاد می تواند این موضوع باشد که هرچه فرد را از چیزی منع کنیم به آن حریصتر می شود. بنابراین وقتی جامعه روی مساله ای حساس باشد برخی افراد به آن موضوع گرایش بیشتری پیدا می کنند.
[h=2]
آرایش تند، یک علامت است نه یک بیماری
اما ،دکتر سید احمد جلیلی روانپزشک و رییس انجمن روانپزشکان ایران معتقد است مصرف زیاد لوازم آرایشی در ایران به ویژه بین دختران جوان و نوجوان ایرانی را نمی توان به یک مشکل روانی نسبت داد بلکه این یک موضوع فرهنگی است که چندان هم بومی نیست.
اودر عین حال به این نکته اشاره دارد که این فرهنگ تا حدودی هم می تواند یک فرهنگ بشری باشد چرا که پریرو تاب مستوری ندارد.
جلیلی می افزاید: در هر فردی به ویژه جوانان علاقه به مورد توجه قرار گرفتن وجود دارد اما بسته به اینکه نیازها و خواسته های فرد در زندگی تا چه حد برآورده شود و به چه سمت و سویی متمایل شود عادت های خاصی را می پذیرد. همه اینها بر می گردد به اینکه چقدر برای جوانان برنامه ریزی کردیم؟ چند مراکز فرهنگی و ورزشگاه برای آنها درست شده است. ما در این سال ها درآمدهای زیادی داشتیم . چقدر از این درآمدها برای جوانان صرف شده است؟ اینها سوالاتی است که به حیطه روانپزشکی مربوط نیست اما فرهنگ و عادت های جامعه به ویژه جوانان را شکل می دهد.
وی می گوید: آنچه به من روانپزشک مربوط است این است که باید خواسته ها، تمایلات و انرژی فوق العاده نسل جوان را عاقلانه به سوی هدف درست هدایت کرد. با اعمال فشار و دستور نه تنها هیچ کار مثبتی صورت نمی گیرد بلکه جنبه های منفی نیز گسترده تر می شود.
رییس انجمن روانپزشکان ایران بر این نکته تاکید دارد که استفاده زیاد از لوازم آرایش یک بیماری نیست بلکه یک علامت است که باید همه اهل علم اعم از علمای دینی و جامعه شناسان ما آن را تجزیه و تحلیل کنند. این موضوع مانند سیگار کشیدن یک علت نیست بلکه یک معلول است که می تواند عوامل زیادی داشته باشد که ریشه آن جامعه شناختی است.
استفاده بیش از حد از لوازم آرایشی پدیده ای روانی و اجتماعی است و بر متولیان امر است که با بازبینی رفتارها و نحوه برخورد با مسائلی از این دست از گسترش بیش از پیش این پدیده جلوگیری کنند
اگر شما یکی از مصرف کنندگان افراطی لوازم آرایشی هستید و یا این که در مسند خواننده ای قرار دارید که مقاله فوق را مطالعه نموده.اید،
حال نوبت شما است که بگوئید: چرا میل و اشتیاق به مصرف لوازم آرایشی در کشور ما این چنین رشد صعودی دارد؟
فرآوری : نسرین صفری
بخش خانواده ایرانی تبیان
بخش خانواده ایرانی تبیان