Ever Green
متخصص بخش پزشکی
تستهای تشخیص ناباروری كدامند؟
شامل آزمایشاتی هستند كه نشان میدهند چرا یك خانم باردار نمیشود. این آزمایشات مشخص میكند كه مشكل از زن، مرد یا هر دو است. این تستها شامل معاینه، آزمایش اسپرم، آزمایش خون و تعدادی آزمایشات اختصاصی هستند.
چه كسی باید برای ناباروری آزمایش شود؟
قبل از انجام این آزمایش شما باید از زمان مناسب باروری در بدن خود اطلاع داشته باشید. خانمها در زمان تخمكگذاری و 2 ـ 1 روز قبل از آن بیشترین احتمال باروری را دارند. گاهی زن و شوهر در زمان مناسبی نزدیكی ندارند. خانم ها باید از زمان سیكلهای قاعدگی خود یادداشت داشته باشند تا بتوانند زمان تخمكگذاری خود را محاسبه كنند. در موارد زیر انجام تستهای مربوط به ناباروری لازم است:
ـ در صورت وجود مشكلات بدنی مانند اشكال در زمان نزدیكی، نداشتن انزال در مردان و یا قاعدگی نامرتب در خانمها.
ـ سن خانم سیسال یا بیشتر است، 6 ماه است كه جلوگیری نداشته و حامله نشده است.
ـ سن خانم بین 20 تا 30 سال است و یكسال است كه جلوگیری نداشته و حامله نشده است.
آیا این آزمایشات خطری هم دارند؟
آزمایشات ساده مثل آزمایش اسپرم، آزمایش خون و یا سونوگرافی مشكلی ندارند. بعضی از تستها مشكل ترند مانند انجام عكس از رحم، هیستروسكوپی و لاپاروسكوپی ـ اعمالی مثل هیستروسكوپی ولاپاروسكوپی در اتاق عمل ا نجام میشوند. این آزمایشات میتوانند علت ناباروری و بدنبال آن درمان را مشخص كنند.
مثلاً با انجام عكس از رحم میتوان فهمید كه لولههای رحمی باز هستند یا نه؟
گاهی بعد از انجام آزمایشات هم علت ناباروری مشخص نمیشود.
كدام آزمایشات اول انجام میشوند؟
آزمایشاتی كه هم در زن و هم در شوهر انجام میشوند شامل:
1 ـ تاریخچه پزشكی:
پزشك از شما در مورد رابطه جنسی، روش جلوگیری از حاملگی و بیماریهای عفونی، مصرف داروها، مصرف كافئین، تنباكو، الكل و یا مواد مخدر سئوال میكند. سیكل قاعدگی شما نیز كنترل میشود. در صورت شك به بیماریهای عفونی منتقله از راه تماس جنسی نیاز به بررسی بیشتر میباشد.
2 ـ معاینه:
هم شما و هم همسر شما نیاز به معاینه دارید. در خانمها علاوه بر معاینه باید پاپ اسمیر هم انجام شود. همه متخصصین ناباروری، معاینه آقایان را لازم نمیدانند و اگر مشكلی در آزمایش اسپرم باشد، ازیك اورولوژیست كمك میگیرند.
3 ـ آزمایش خون:
شامل بررسی هورمونهای FSH , LH، پروژسترون، تستوسترون آزمایش تیروئید و پرولاكتین است.
آزمایشاتی كه در خانمها انجام میشود شامل:
1 ـ تست بعد از نزدیكی به بررسی وضعیت ترشحات خانمها و تحرك اسپرم بعد از نزدیكی میپردازد.
2 ـ اندازهگیری حرارت بدن كه هر روز انجام میشود تا زمان تخمكگذاری را مشخص كند. معمولاً در زمان تخمكگذاری نیم درجه سانتیگراد افزایش حرارت داریم.
3 ـ معاینه لگنی و سونوگرافی رحم و ضمائم جهت بررسی وضعیت آناتومیك رحم، تخمدان
4 ـ هسیتروسالپنگوگرافی یك نوع عكس برداری با اشعه X است كه به بررسی حفره رحم و وضعیت لولههای رحمی میپردازد.
5 ـ نمونه برداری از اندومتر یا دیواره رحم به بررسی تغییرات دیواره رحمی در رابطه با سیكل قاعدگی میپردازد.
6 ـ لاپارسكوپی یك عمل جراحی برای بررسی مستقیم رحم، لولهها، تخمدانها و اعضای داخلی لگنی در خانمهاست. میتوان برای درمان كیست، فیبرومهای رحمی و ا ندومتریوز از آن ا ستفاده كرد. با بیهوشی عمومی ودر اتاق عمل انجام میشود.
آزمایشاتی كه در زیر بشرح آنها میپردازیم فقط در موارد خاص انجام میشود.
1 ـ آزمایش وجود آنتیبادی در خون زن و مرد برای بررسی وجود آنتیبادی ضد اسپرم در مرد و زن انجام میشود.
2 ـ بررسی كروموزومی زوجین یا كاریوتایپ در موارد شك به مشكلات ژنتیكی انجام میشود مثل سقطهای تكرار شونده
3 ـ سونوگرافی بیضهها در مردان در صورت وجود موارد غیرطبیعی در معاینه و یا آزمایش اسپرم انجام میشود.
4 ـ بیوسپی یا نمونهبرداری از بیضهها در مردان در صورت عدم وجود اسپرم در آزمایش اسپرم انجام میشود تا مشخص شود كه آیا اسپرم سازی در مرد وجود دارد یا نه؟
5 ـ هسیتروسكوپی در زن جهت بررسی بیشتر واژن، دهانه رحم و دیواره رحم در خانمها انجام میشود.
شامل آزمایشاتی هستند كه نشان میدهند چرا یك خانم باردار نمیشود. این آزمایشات مشخص میكند كه مشكل از زن، مرد یا هر دو است. این تستها شامل معاینه، آزمایش اسپرم، آزمایش خون و تعدادی آزمایشات اختصاصی هستند.
چه كسی باید برای ناباروری آزمایش شود؟
قبل از انجام این آزمایش شما باید از زمان مناسب باروری در بدن خود اطلاع داشته باشید. خانمها در زمان تخمكگذاری و 2 ـ 1 روز قبل از آن بیشترین احتمال باروری را دارند. گاهی زن و شوهر در زمان مناسبی نزدیكی ندارند. خانم ها باید از زمان سیكلهای قاعدگی خود یادداشت داشته باشند تا بتوانند زمان تخمكگذاری خود را محاسبه كنند. در موارد زیر انجام تستهای مربوط به ناباروری لازم است:
ـ در صورت وجود مشكلات بدنی مانند اشكال در زمان نزدیكی، نداشتن انزال در مردان و یا قاعدگی نامرتب در خانمها.
ـ سن خانم سیسال یا بیشتر است، 6 ماه است كه جلوگیری نداشته و حامله نشده است.
ـ سن خانم بین 20 تا 30 سال است و یكسال است كه جلوگیری نداشته و حامله نشده است.
آیا این آزمایشات خطری هم دارند؟
آزمایشات ساده مثل آزمایش اسپرم، آزمایش خون و یا سونوگرافی مشكلی ندارند. بعضی از تستها مشكل ترند مانند انجام عكس از رحم، هیستروسكوپی و لاپاروسكوپی ـ اعمالی مثل هیستروسكوپی ولاپاروسكوپی در اتاق عمل ا نجام میشوند. این آزمایشات میتوانند علت ناباروری و بدنبال آن درمان را مشخص كنند.
مثلاً با انجام عكس از رحم میتوان فهمید كه لولههای رحمی باز هستند یا نه؟
گاهی بعد از انجام آزمایشات هم علت ناباروری مشخص نمیشود.
كدام آزمایشات اول انجام میشوند؟
آزمایشاتی كه هم در زن و هم در شوهر انجام میشوند شامل:
1 ـ تاریخچه پزشكی:
پزشك از شما در مورد رابطه جنسی، روش جلوگیری از حاملگی و بیماریهای عفونی، مصرف داروها، مصرف كافئین، تنباكو، الكل و یا مواد مخدر سئوال میكند. سیكل قاعدگی شما نیز كنترل میشود. در صورت شك به بیماریهای عفونی منتقله از راه تماس جنسی نیاز به بررسی بیشتر میباشد.
2 ـ معاینه:
هم شما و هم همسر شما نیاز به معاینه دارید. در خانمها علاوه بر معاینه باید پاپ اسمیر هم انجام شود. همه متخصصین ناباروری، معاینه آقایان را لازم نمیدانند و اگر مشكلی در آزمایش اسپرم باشد، ازیك اورولوژیست كمك میگیرند.
3 ـ آزمایش خون:
شامل بررسی هورمونهای FSH , LH، پروژسترون، تستوسترون آزمایش تیروئید و پرولاكتین است.
آزمایشاتی كه در خانمها انجام میشود شامل:
1 ـ تست بعد از نزدیكی به بررسی وضعیت ترشحات خانمها و تحرك اسپرم بعد از نزدیكی میپردازد.
2 ـ اندازهگیری حرارت بدن كه هر روز انجام میشود تا زمان تخمكگذاری را مشخص كند. معمولاً در زمان تخمكگذاری نیم درجه سانتیگراد افزایش حرارت داریم.
3 ـ معاینه لگنی و سونوگرافی رحم و ضمائم جهت بررسی وضعیت آناتومیك رحم، تخمدان
4 ـ هسیتروسالپنگوگرافی یك نوع عكس برداری با اشعه X است كه به بررسی حفره رحم و وضعیت لولههای رحمی میپردازد.
5 ـ نمونه برداری از اندومتر یا دیواره رحم به بررسی تغییرات دیواره رحمی در رابطه با سیكل قاعدگی میپردازد.
6 ـ لاپارسكوپی یك عمل جراحی برای بررسی مستقیم رحم، لولهها، تخمدانها و اعضای داخلی لگنی در خانمهاست. میتوان برای درمان كیست، فیبرومهای رحمی و ا ندومتریوز از آن ا ستفاده كرد. با بیهوشی عمومی ودر اتاق عمل انجام میشود.
آزمایشاتی كه در زیر بشرح آنها میپردازیم فقط در موارد خاص انجام میشود.
1 ـ آزمایش وجود آنتیبادی در خون زن و مرد برای بررسی وجود آنتیبادی ضد اسپرم در مرد و زن انجام میشود.
2 ـ بررسی كروموزومی زوجین یا كاریوتایپ در موارد شك به مشكلات ژنتیكی انجام میشود مثل سقطهای تكرار شونده
3 ـ سونوگرافی بیضهها در مردان در صورت وجود موارد غیرطبیعی در معاینه و یا آزمایش اسپرم انجام میشود.
4 ـ بیوسپی یا نمونهبرداری از بیضهها در مردان در صورت عدم وجود اسپرم در آزمایش اسپرم انجام میشود تا مشخص شود كه آیا اسپرم سازی در مرد وجود دارد یا نه؟
5 ـ هسیتروسكوپی در زن جهت بررسی بیشتر واژن، دهانه رحم و دیواره رحم در خانمها انجام میشود.