موارد مصرف: آتروپين در درمان اسپاسم‌پيلور، اسپاسم مجراي گوارشي، همراه بامرفين در درمان اختلالهاي اسپاسمي‌مجاري صفراوي، در قولنج كليه، در درمان‌قاعدگي دردناك و شب ادراري، براي‌كاهش تنوس عضلات روده بهنگام‌عكسبرداري، براي كاهش ترشحات بزاق وترشحات دستگاه تنفسي پيش از بيهوشي،براي جلوگيري از براديكاردي و ايست‌سينوسي و كمي فشار خون ناشي ازسوكسينيل كولين، به‌عنوان پادزهر دردرمان مسموميت با مهاركننده‌هاي كولين‌استراز از جمله سموم ارگانو فسفره،همراه نئوستيگمين يا پيريدوستيگمين دررفع آثار مسددهاي عصبي ـ عضلاني و دربيماري پاركينسون مصرف مي‌شود.
مكانيسم اثر: اين دارو اثر استيل كولين برگيرنده‌هاي موسكاريني را مهار مي‌كند وبنابراين مي‌تواند روي عضلات صاف،گيرنده‌هاي پس عقده‌اي ميوكارد، گره‌سينوسي و دهليزي و دهليزي ـ بطني، غددمترشحه برون ريز، حركت دستگاه‌گوارش و تنوس ميزناي و مثانه تاثيربگذارد. با همين مكانيسم به‌عنوان پادزهربه‌كار مي‌رود. اثر ضدسرگيجه حقيقي وپاركينسون آن نيز بدليل همين اثر در مغزمي‌باشد. در مجموع، مقادير كم آتروپين‌موجب مهار ترشحات بزاق و برونش وتعريق مي‌شود در حالي كه تجمع داروموجب گشاد شدن مردمك‌ها و افزايش‌سرعت ضربانات قلب مي‌گردد.
فارماكوكينتيك: آتروپين در كبد هيدروليزآنزيمي شد. و در تمام بدن انتشار مي‌يابد وبراحتي از سد خوني ـ مغزي عبور مي‌كند.طول مدت اثر آن بسيار كوتاه است و 50درصد دارو از راه كليه‌ها دفع مي‌گردد.نيمه عمر حذف آتروپين از بدن 2/5 ساعت‌مي‌باشد.
هشدارها: 1 ـ نوزادان و كودكان به‌عوارضي سمي آتروپين حساسترند.
2 ـ به دليل كاهش عرق، دماي بدن افزايش‌مي‌يابد.
3 ـ احتمال بروز هيجان و تحريك‌پذيري‌در سالخوردگان با مقادير درماني وجوددارد.
4 ـ در آريتمي قلبي، نارسايي احتقاني قلب،فقدان تنوس دستگاه گوارش، احتباس‌ادرار، بزرگ شدن پروستات، كوليت‌اولسراتيو، بارداري و شيردهي و گلوكوم‌با احتياط مصرف گردد.
5 ـ آتروپين از جفت عبور كرد و در شيرنيز ترشح مي‌شود.
موارد منع مصرف: اين دارو در گلوكوم بازاويه بسته نبايد مصرف شود.
عوارض جانبي: از عوارض شايع اين دارومي‌توان از يبوست، خشكي دهان، بيني، گلويا پوست و اشكال در بلع، گشاد شدن‌مردمك‌ها، براديكاردي و سپس تاكيكاردي‌و كاهش تعريق نام برد.
تداخل‌هاي دارويي: مصرف همزمان
اين دارو با گلوكوكورتيكوئيدها
و هالوپريدول مي‌تواند فشار داخل
چشم را افزايش دهد. در صورت مصرف‌همزمان با داروهاي آنتي‌هيستامين
و ساير داروهاي ضد موسكاريني،ديسوپيراميد، فنوتيازين‌ها و داروهاي
ضد افسردگي سه حلقه‌اي اثرات‌آنتي‌موسكاريني تشديد مي‌شود. درصورت مصرف همزمان با داروهاي ضدمياستني سبب كاهش هر چه بيشتر تحرك‌روده مي‌شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ پس از مصرف دارواز رفتن در محيطهاي گرم و از پرداختن به‌فعاليت بدني شديد خودداري گردد.
2 ـ احتمال ايجاد اختلال ديد يا حساسيت به‌نور وجود دارد.
3 ـ احتمال بروز خشكي دهان، بيني يا گلووجود دارد.
4 ـ تزريق وريدي آتروپين بايد به آهستگي‌صورت گيرد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: به‌عنوان ضد موسكاريني،مقدار 0/6 ـ 0/4 ميلي‌گرم هر 6 ـ 4 ساعت‌به‌صورت عضلاني، وريدي يا زير جلدي‌تزريق مي‌گردد. به‌عنوان ضد آريتمي
1 ـ 0/4 ميلي‌گرم هر 2 ـ 1 ساعت، حداكثر تا2 ميلي‌گرم، تزريق مي‌شود.
براي جلوگيري از ترشح بيش از حدبزاق مقدار 0/6 ـ 0/2 ميلي‌گرم هر 1 ـ 0/5ساعت قبل از اعمال جراحي، 1/2 ـ 0/6ميلي‌گرم به‌طور همزمان با تزريق 2 ـ 0/5ميلي‌گرم نئوستيگمين به‌صورت وريدي ودر مسموميت كورار براي مهار كننده‌هاي‌كولين استراز مقدار 4 ـ 2 ميلي‌گرم تزريق‌وريدي مي‌گردد. سپس مقدار 2 ميلي‌گرم‌هر 10 ـ 5 دقيقه تا زمان برطرف شدن‌علايم موسكاريني و يا بروز علايم‌مسموميت با آتروپين تزريق مي‌گردد.
كودكان: مقدار 0/01mg/kg (حداكثر 0/4ميلي‌گرم) هر 6 ـ 4 ساعت به‌عنوان آنتي‌كولينرژيك تجويز مي‌گردد. به‌عنوان ضدآريتمي مقدار 0/03mg/kg ـ 0/01 تزريق‌وريدي مي‌شود. براي جلوگيري از ترشح‌بيش از حد بزاق و ترشحات مجاري تنفسي‌پيش از بيهوشي در كودكان با وزن 3 تاكيلوگرم بين 0/6 ـ 0/1 ميلي‌گرم استفاده‌مي‌شود. به‌عنوان پادزهر مهاركننده‌هاي‌كولين استراز مقدار اوليه 1 ميلي‌گرم‌تزريق وريدي يا عضلاني مي‌شود و سپس‌مقادير 1 ـ 0/5 ميلي‌گرم هر 10 ـ 5 دقيقه‌تزريق مي‌شود.
اشكال دارويي:
Injection (as Sulfate) : 0.5mg / ml
10 mg / 10 ml
مكانيسم اثر: اين دارو اثر استيل كولين برگيرنده‌هاي موسكاريني را مهار مي‌كند وبنابراين مي‌تواند روي عضلات صاف،گيرنده‌هاي پس عقده‌اي ميوكارد، گره‌سينوسي و دهليزي و دهليزي ـ بطني، غددمترشحه برون ريز، حركت دستگاه‌گوارش و تنوس ميزناي و مثانه تاثيربگذارد. با همين مكانيسم به‌عنوان پادزهربه‌كار مي‌رود. اثر ضدسرگيجه حقيقي وپاركينسون آن نيز بدليل همين اثر در مغزمي‌باشد. در مجموع، مقادير كم آتروپين‌موجب مهار ترشحات بزاق و برونش وتعريق مي‌شود در حالي كه تجمع داروموجب گشاد شدن مردمك‌ها و افزايش‌سرعت ضربانات قلب مي‌گردد.
فارماكوكينتيك: آتروپين در كبد هيدروليزآنزيمي شد. و در تمام بدن انتشار مي‌يابد وبراحتي از سد خوني ـ مغزي عبور مي‌كند.طول مدت اثر آن بسيار كوتاه است و 50درصد دارو از راه كليه‌ها دفع مي‌گردد.نيمه عمر حذف آتروپين از بدن 2/5 ساعت‌مي‌باشد.
هشدارها: 1 ـ نوزادان و كودكان به‌عوارضي سمي آتروپين حساسترند.
2 ـ به دليل كاهش عرق، دماي بدن افزايش‌مي‌يابد.
3 ـ احتمال بروز هيجان و تحريك‌پذيري‌در سالخوردگان با مقادير درماني وجوددارد.
4 ـ در آريتمي قلبي، نارسايي احتقاني قلب،فقدان تنوس دستگاه گوارش، احتباس‌ادرار، بزرگ شدن پروستات، كوليت‌اولسراتيو، بارداري و شيردهي و گلوكوم‌با احتياط مصرف گردد.
5 ـ آتروپين از جفت عبور كرد و در شيرنيز ترشح مي‌شود.
موارد منع مصرف: اين دارو در گلوكوم بازاويه بسته نبايد مصرف شود.
عوارض جانبي: از عوارض شايع اين دارومي‌توان از يبوست، خشكي دهان، بيني، گلويا پوست و اشكال در بلع، گشاد شدن‌مردمك‌ها، براديكاردي و سپس تاكيكاردي‌و كاهش تعريق نام برد.
تداخل‌هاي دارويي: مصرف همزمان
اين دارو با گلوكوكورتيكوئيدها
و هالوپريدول مي‌تواند فشار داخل
چشم را افزايش دهد. در صورت مصرف‌همزمان با داروهاي آنتي‌هيستامين
و ساير داروهاي ضد موسكاريني،ديسوپيراميد، فنوتيازين‌ها و داروهاي
ضد افسردگي سه حلقه‌اي اثرات‌آنتي‌موسكاريني تشديد مي‌شود. درصورت مصرف همزمان با داروهاي ضدمياستني سبب كاهش هر چه بيشتر تحرك‌روده مي‌شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ پس از مصرف دارواز رفتن در محيطهاي گرم و از پرداختن به‌فعاليت بدني شديد خودداري گردد.
2 ـ احتمال ايجاد اختلال ديد يا حساسيت به‌نور وجود دارد.
3 ـ احتمال بروز خشكي دهان، بيني يا گلووجود دارد.
4 ـ تزريق وريدي آتروپين بايد به آهستگي‌صورت گيرد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: به‌عنوان ضد موسكاريني،مقدار 0/6 ـ 0/4 ميلي‌گرم هر 6 ـ 4 ساعت‌به‌صورت عضلاني، وريدي يا زير جلدي‌تزريق مي‌گردد. به‌عنوان ضد آريتمي
1 ـ 0/4 ميلي‌گرم هر 2 ـ 1 ساعت، حداكثر تا2 ميلي‌گرم، تزريق مي‌شود.
براي جلوگيري از ترشح بيش از حدبزاق مقدار 0/6 ـ 0/2 ميلي‌گرم هر 1 ـ 0/5ساعت قبل از اعمال جراحي، 1/2 ـ 0/6ميلي‌گرم به‌طور همزمان با تزريق 2 ـ 0/5ميلي‌گرم نئوستيگمين به‌صورت وريدي ودر مسموميت كورار براي مهار كننده‌هاي‌كولين استراز مقدار 4 ـ 2 ميلي‌گرم تزريق‌وريدي مي‌گردد. سپس مقدار 2 ميلي‌گرم‌هر 10 ـ 5 دقيقه تا زمان برطرف شدن‌علايم موسكاريني و يا بروز علايم‌مسموميت با آتروپين تزريق مي‌گردد.
كودكان: مقدار 0/01mg/kg (حداكثر 0/4ميلي‌گرم) هر 6 ـ 4 ساعت به‌عنوان آنتي‌كولينرژيك تجويز مي‌گردد. به‌عنوان ضدآريتمي مقدار 0/03mg/kg ـ 0/01 تزريق‌وريدي مي‌شود. براي جلوگيري از ترشح‌بيش از حد بزاق و ترشحات مجاري تنفسي‌پيش از بيهوشي در كودكان با وزن 3 تاكيلوگرم بين 0/6 ـ 0/1 ميلي‌گرم استفاده‌مي‌شود. به‌عنوان پادزهر مهاركننده‌هاي‌كولين استراز مقدار اوليه 1 ميلي‌گرم‌تزريق وريدي يا عضلاني مي‌شود و سپس‌مقادير 1 ـ 0/5 ميلي‌گرم هر 10 ـ 5 دقيقه‌تزريق مي‌شود.
اشكال دارويي:
Injection (as Sulfate) : 0.5mg / ml
10 mg / 10 ml