مشخصات جغرافيايي
استان تهران از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از خاور به استان سمنان و از باختر به استان قزوين محدود شده و مركز آن شهر بزرگ تهران است. اين منطقه بين 34 تا 5/36 درجه پهنای شمالی و 50 تا 53 درجه درازای خاوری واقع شده و با رشته كوه های البرز از استان های شمالی ايران جدا شده است. درارتفاعات بالايی كوهستان البرز كه دارای شيب نسبتا تندی است، جمعيت اندکي ساكنند و شهرستان دماوند دراين ارتفاعات واقع شده است. موقعيت آب و هوايی استان تهران چه درمناطق كوهستانی و چه در دشت ها موجب پوشش گياهی ازنوع نيمه صحرايی شده و دشت كوير, رشته كوه های البرز و بادهای مرطوب و باران زای باختری سبب بروز آب و هوای متفاوت در آن شده است. هوای تهران درمناطق كوهستانی از نوع آب و هوای معتدل بوده و در دشت ها از نوع نيمه بارانی با ويژگی هايی است كه بيش تر از موقعيت جغرافيايی آن ناشی می شود. جمعيت استان تهران درسرشماری سال 1375 تعداد 10,398,643 نفر برآورد شده است. بيش از 35 درصد از كل بزرگ راه های ايران درمسيراستان تهران قرار دارند. اين بزرگ راه ها در دو محور تهران – قم تا استان مركزی و تهران ـ كرج تا قزوين و استان زنجان امتداد دارد. بخش عظيمی از رفت و آمد مسافرين و حمل و نقل سبک بين استان تهران و استان های ياد شده از طريق اين بزرگ راه ها انجام می گيرد. درازای جاده های درجه يک استان تهران نزديک به 1100 كيلومتر بوده كه در هفت محور ذيل اين استان را به استان های مجاور آن متصل می سازد. مسيرهاي ارتباطي استان تهران با ساير استان ها عبات است از:
ـ محور تهران ـ قزوين كه از طريق كرج درامتداد جنوبی رشته كوه البرز ادامه می يابد و مهم ترين جاده ترانزيتی كشور به حساب می آيد.
ـ محور تهران ـ قم كه از كنار درياچه حوض سلطان می گذرد و قديمی ترين راه ارتباطی تهران با شهرهاهی جنوبی كشور است.
ـ محور تهران ـ ساوه كه راه ارتباطی تهران با شهرهای استان های باختری و جنوب باختری كشور است.
ـ محور تهران ـ آمل كه از طريق جاده هراز با گذر از كوه های البرز مركزی به استان مازندران متصل می شود.
ـ محور تهران ـ قائم شهر كه بوسيله راه فيروزكوه و با عبور كوه های البرز به استان مازندران متصل می شود.
ـ محور تهران ـ چالوس كه درامتداد رودخانه كرج با عبور ازتونل كندوان، در كنار رودخانه چالوس تا كنار دريای خزر ادامه می يابد.
ـ محور تهران ـ گرمسار كه از طريق اين شهر تهران را با استان سمنان مرتبط می سازد.
جاده های درجه 2 استان تهران نيز حدود هزار كيلومتر درازا دارند و بيش تر شهرها را با مراكز بخش ارتباط می دهند. اين راه ها كه بيش تر در دشت های ورامين و شهريار متمركزند, نقش اساسی در حمل و نقل فرآورده های روستايی به شهرها به ويژه تهران را بر عهده دارند.
ـ راه آهن: راه آهن تهران در 3 محور جنوبی، خاوری و باختری امتداد يافته است.
- محور جنوبی استان تهران را با استان های اصفهان، يزد، كرمان از يک سو و استان های لرستان و چهار محال و بختياری و خوزستان از سوی ديگر، از طريق استان مركزی مرتبط می سازد.
- محورخاوری استان تهران را با استان های سمنان و خراسان از يک طرف و استان مازندران از طرف ديگر متصل می سازد.
- محور باختری، تهران را از طريق شهرستان كرج با استان های قزوين، زنجان، آذربايجان شرقی ، آذربايجان غربی و سرانجام با كشور تركيه مرتبط می گرداند.
تهران دارای 3 فرودگاه است. فرودگاه بين المللی مهرآباد مشهورترين فرودگاه اين استان است. راه های هوايی تهران به 2 بخش پروازهای داخلی و خارجی تقسيم می شوند
