دماوند جزء جدایی ناپذیر فرهنگ مازندرانیها
قله دماوند از گذشته های دور تا به امروز جزء جدایی ناپذیر فرهنگ و افتخارات ایرانیان و مازندرانی ها بوده و شهرت جهانی این جاذبه طبیعی و از طرفی مجاورت آن با مرکز کشور و دریای خزر از اهمیت و جایگاه والاتری برخوردار بوده است.
استان مازندران از دیرباز یکی از استانهای زیبا و پر مسافر در ایام مختلف سال به خصوص تعطیلات نوروز بوده است و جاذبه های فراوان آن، علاوه بر گردشگران و مسافران داخلی، سالانه هزاران نفر از گردشگران خارجی را نیز به این دیار خوش آب و هوا جذب می کند.
استان مازندران که قله رفیع دماوند، نماد استواری و مقاومت است در دوره های مختلف مورد توجه مردم بوده است به نحوی که هر یک از شهرهای کوچک استان نیز گاهی حتی معادل بسیاری از استانها، گردشگر دارد و مردم آن پذیرای تعداد زیادی از هموطنان خود در ایام مختلف سال در شهر خود هستند.
نگاهی به جاذبه‌های گردشگری غرب مازندران
منطقه گردشگرپذیر غرب مازندران با برخورداری از جاذبه‌های منحصر به فرد طبیعی و تاریخی هر سال پذیرای بیش از ۱۰میلیون مسافر است.
آب و هوای این منطقه جگله‌ای معتدل، مرطوب و كوهستانی، سرد و نیمه مرطوب است و كشاورزی، دامداری و صنعت گردشگری اقتصاد اهالی این منطقه را تشكیل می‌دهد.
وجود آبشارها، ابهای سرد و گرم معدنی ، بوستانهای جنگلی ، غارها و چشمه ها، یادمان تاریخی، صدها مراكز اقامتی، پذیرایی ، تفریحی و به ویژه كوه، دریا و جنگل ، این منطقه را به عنوان قطب مهم گردشگری در كشور و حتی جهان مطرح كرده است.
وجود دو فرودگاه در شهرهای رامسر و نوشهر ، بندر نوشهر و جنگل‌های بی نظیر خزری در غرب مازندران از دیگر ویژگیهای این منطقه است.
شهرستان زیبای رامسر با زیبایی وصف ناپذیر در غرب مازندران در دامنه جنگلی و زیبای البرز و سواحل خزر آرمیده كه با برخورداری ازانواع‌جاذبه‌های گردشگری لقب عروس شهرهای ایران را گرفته است.
شهر نمونه گردشگری و الكترونیك ، شهر سبز نمونه استان مازندران از جمله افتخارات رامسر رویایی است.
رامسر از شمال به دریای خزر ، جنوب به رشته كوه البرز، شرق به شهرستان تنكابن و غرب به شهرستان چابكسر استان گیلان وصل است.
برخورداری از ساحل زیبا، مناطق ییلاقی خوش آب و هوا، وجود فرودگاه ، پوشش متنوع ، باغات مركبات ، چای و مزارع برنج از دیگر مناطق دیدنی رامسر است.
ییلاق رویایی جواهرده در ۲۷كیلومتری جنوب غربی رامسر و ارتفاع دو هزار متری از سطح دریا خزر، آبشارهای طبیعی و چشمه‌های سارهایی چون آبعلی ، كوكین ، سلمل و .. هر سال گردشگران زیادی را به خود می‌كشاند.
پارك جنگلی صفارود، قله‌مخروطی شكل ماركوه با ۶۰۰هزار مترمربع و ارتفاع ۵۰۰متری از سطح دریا، چشم اندازهای زیبای شهر كتالم ، روستای اربه كله، جنگل دالخانی و ییلاق جنت رودبار و ... موجب شد تا رامسر همواره به عنوان یك تفرجگاه مورد استفاده گردشگران قرار گیرد.
هتل قدیم و جدید رامسر با معماری بسیار زیبا، كاخ موزه ، مقبره ملاسعید، امام زاده سید حسین، بی‌بی سكینه، قلعه شاه‌نشین ، كوه اشكورات، كوهستانی سماموس رامسر را به شهرهای رویارویی ایران مبدل كرده است.
آبهای گرم معدنی سودمند برای درمان بیماریهای پوستی ، رماتیسم و دردهای عصبی نظیر مكی چشمه، چشمه مارگوبن ، چشمه كردمحله و غارها قلعه بند و كور شیرچال ، مجتمع تفریحی ساحلی توسكا سرا، قلعه سیاه كوه و كوهستان لپاسر رامسر را به شهرستان دیدنی منحصر بفرد در تمام طول سال تبدیل كرده است.
نگاهی به درختان كوهستانهای شمال: ارس ، درخت معدود، مقاوم و زیبا
درخت. " ارس " درختی دو پایه از خانواده سرو، یكی از معدود سوزنی برگهای بومی شمال ایران و درخت مقاوم و زیبای مناطق جنگلی و كوهستانی به ویژه شمال كشور محسوب میشود. ناحیه رویشی این درخت از غرب تا شرق در امتداد دامنه‌های جنوبی رشته كوههای البرز و از شمال غربی تا جنوب در امتداد ارتفاعات البرز زاگرس‌است. صبر و مقاومت در برابر خشكی و سرما، قابلیت رویش در ارتفاعات بیش از سه هزار متری از سطح دریا و سرسبزی از ویژگیهای این درخت زیبا است كه توسعه كاشت آن در ارتفاعات، روند فرسایش خاك را در كشور كاهش می‌دهد. ارس " "PARSIAN JANIPERاین درخت كوهستانی ، با ارتفاع هفت تا ۱۰متر ، برگهای فلسی ، میوه‌های ارغوانی رنگ و قطر هشت تا ۱۲سانتی متر به صورت درختچه‌های پراكنده در برخی از مناطق شمال را از جمله جاده لوشان ، هراز ، جاده چالوس در دل سنگها و صخره‌ها، می‌توان مشاهده كرد. زیستگاه اصلی ارس ، مناطق بنه بادام بوده و اكنون در بسیاری مناطق كشور جز درختچه‌هایی پراكنده ، چیز دیگری از آن دیده نمی‌شود. به اعتقاد جمعی از كارشناسان منابع طبیعی غرب مازندران ، تكثیر و كاشت نهال این درخت باید در توسعه جنگل كاری و احیای جنگل‌های مخروبه موردتوجه گیرد. آنان در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی افزودند : از آنجایی كه ارس در جاهایی قابلیت رشد دارد كه درختان دیگری نمی‌روید، بنابراین غرس این درخت تا حد زیادی در پایداری خاك و جلوگیری از فرسایش وتخریب خاك درمناطق كوهستانی موثر است. عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع كشور گفت : احیاء جنگل ها از طریق كاشت نهال ارس ضروری است. " مصطفی خوشنویس " در گفت و گو با ایرنا افزود : ارس یكی از گونه‌های خاص مناطق كوهستانی است كه در ارتفاع بیش از دو هزار و ۵۰۰متر از سطح دریا دیده میشود. وی اظهار داشت : این گونه حتی در ارتفاع سه هزار و ۹۰۰متری نظیر فیروز كوه نیز مشاهده شده است. وی خاطرنشان كرد : این گونه دیر زیست كه پایه كهنسال زیادی از ان در كشور یافت میشود ، جنبه تقدس دارد. به گفته خوشنویس درخت ارس از نظر آبخیزداری اهمیت زیادی دارد و می‌تواند در مناطق كم آب و خشك نیز رویش كند. وی یادآور شد : این گونه قادر است پس از ۵تا شش ماه بدون نیاز به آب فصل خشك را تحمل كند. این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع كشور ادامه داد : اگر منطقه‌ای با این گونه درختی احیا شود، پوشش سبز آن برای هزاران سال تامین میشود. خوشنویس تصریح كرد : ارس ، چوب صنعتی خوبی ندارد ولی در برابر آفات و پوسیدگی بسیار مقاوم است. وی بیان داشت : در حال حاضر تكثیر درخت ارس از طریق بذر انجام میشود و از طریق قلمه زنی نیز می‌توان آن را تكثیر كرد. به گفته او توسعه كاشت ارس در مناطق كوهستانی و با ارتفاع زیاد در تثبیت خاك و جلوگیری از فرسایش خاك موثر است. وی گفت : اكنون این گونه سوزنی برگ در قسمت‌هایی از مناطق شمالی و شمال شرق مانند باجگیران، لاین ، آذربایجان شرقی و غربی رویشگاههای وسیعی دارد. معاون آموزشی دانشكده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس به ایرنا گفت : ارس، یكی از چهار گونه سوزنی برگ موجود در جنگل‌های كشوراست كه ارزش بالایی دارد. " سید محسن حسینی " بیان داشت : چهار گونه سوزنی برگ نظیر زربین ، سرو خمره‌ای، سرخدار و ارس در كشور وجود دارد و بقیه گونه‌های پهن برگ است. وی اظهار داشت : گونه‌های مختلف درخت ارس، نظیر سابینا، آكسیدروس،كمونیس ، پلی كارنوس از دیگر گونه‌های با ارزش و با اهمیت هستند. این استاد منابع طبیعی افزود : ارس در جاههای مانند شكاف سنگها و صخره- ها قابلیت رشد ندارد. به گفته حسینی این گونه بسیار مقاوم و بدون وجود خاك می‌توان زندگی كند، بنابراین باید برای توسعه كاشت آن برنامه‌ریزی شود. وی یاداور شد : توسعه كاشت این گونه در توسعه جنگل كاری و جنگل‌های مخروبه به عنوان یك اولویت باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. معاون آموزشی دانشكده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس واقع در شهرستان نور تصریح كرد : سبز كردن بذر این گونه از جمله مشكلات است زیرا برخی حشرات از مغز بذر آن، تغذیه می‌كنند. این استاد دانشگاه ادامه داد : تحقیقات نشان داده كه بذر این درخت برای سبز شدن در ایران باید تا دو سال در لایه‌های برف باشد تا قوه نامیه آن به دست آید. حسینی بیان داشت : اكنون این گونه به صورت تك پایه و پراكنده در كشور وجود دارد كه باید برای توسعه آن تلاش جدی تر شود. پژوهشگر مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران در گفت وگو با ایرنا یادآور شد : در حوزه آب و هوایی شمال ایران درخت ارس زیادی وجود ندارد. " یوسف گرجی بحری " افزود : به ندرت تك گونه‌های این درخت در برخی از حوزه‌های نظیر گرگان و مینودشت وجود دارد. وی اظهار داشت : در نیمرخ جنوبی رشته كوه البرز مانند جاده كرج نمونه- های از این درخت كه در مقابل سرما و خشكی مقاوم است ، مشاهده میشود. گرجی بحری گفت : این گونه برای توسعه جنگل در سایر مناطق كشور مفید است و تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است. وی تصریح كرد : برخی گونه‌های درختی متنوع دیگری درشمال وجود دارد كه باید برای توسعه جنگل كاری مورد توجه قرار می‌گیرد. وی یادآور شد : انواع افرا، بلوط ، ممرز، از جمله نمونه‌ها برای توسعه و احیای جنگل در مناطق شمال است. در جنگل‌های ۱/۸میلیون هكتاری شمال ۹۱گونه درختی و ۲۱۱گونه درختچه‌ای وجود دارد
جاذبه های دیدنی مازندران / نكا
این شهرستان از شمال و شمال شرقی به شبه جزیره میانكاله از شرق به شهرستان بهشهر و از جنوب و غرب به شهرستان ساری محدود می گردد. نام نكا را به صورت « نیكاح » و « نیكا » هم آورده اند كه به معنای شهر و آبادی كوهستانی یا سرزمینی كه در آن خیزران یا نوعی نی می روید یا آبادی جایگاه « الهه ناهید » است.
مراكز دیدنی :
آب معدنی قر مرض دریاچه استخر پشت منطقه هزار جریب غار باستانی كمیشان برج آرامگاهی امامزاده عبدالله
جاذبه های دیدنی مازندران / ساری
شهرستان ساری از شمال به دریای مازندران، از مشرق به شهرستان نكاء از جنوب به استان سمنان و از مغرب به شهرستان های جویبار قادم شهر و سواد كوه محدود است. ساری مركز استان مازندران از جمله شهرهای بزرگ طبرستان و مركز فرمانروایی اسپهبدان بود.
دكتر « سید حسن حجازی كناری » در كتاب « نام های باستانی مازندران »، ساری را محل سكونت گروهی از آریایی های مهاجر می داند و معتقد است به حدس نزدیك به یقین ساری باید كلمه ای به صورت سری آریه یا( ساآریه) بوده باشد. این دو نام ، در زبان فارسی به ترتیب سروری كردن = آسودن گاه = آسایشگاه = محل استقرار و آسودن معنی می دهد . عبارت دیگر ساری محل استقرار و آسایش آریایی ها بوده و همین نام طی هزاران سال به صورت ساری در آمده است.با تسلط سلوكیان و تحت تاثیر فرهنگ یونانی ساری به سیرینكس بدل شد. سكه هایی از زمان اشكانیان با ضرب سیرینكس باقی مانده از این ایام است. در زمان سلسله ساسانی سیرینكس به سارویه و بعد از سقوط این دولت و ورود اعراب به ساریه و بعد از قرن چهارم به ساری تغییر نام یافت. مقدسی در سال 375 ه.ق. درمورد شهر سارویه می نویسد: محل پرجمعیتی است كه در آنجا پارچه فراوان می بافند و بازارهای آن مشهور بود. دارای حصار كوچك و خندقی بود و یك مسجد جامع داشت.
شهر ساری در طول تاریخ صدمات فراوان دید كه غارت شهر در زمان سلطان محمد خوارزمشاه و حمله مغولان از آن جمله است . لشكریان امیر تیمور تمام شهر را ویران و مردم آن را قتل عام كردند. این شهر در طول تاریخ خود به ویژه دوره اسلامی همواره مركز سیاسی و اداری مازندران بود.
پیشینه تاریخی شهر ساری :
شهر ساری از جمله شهرهای باستانی استان مازندران است. در نقشه های جغرافیایی زمان هخامنشیان تنها یك شهر در كنار دریای خزر مشاهده می شود و نام آن زادكارتا است ومكان تاریخی شهر زادكارتا دقیقاً با جایگاه كنونی ساری همخوانی دارد. گرچه برخی محققین بنیاد شهر ساری را از اقدامات فرخان بزرگ می دانند، ولی با مرور تاریخ مازندران می توان باور داشت كه ساری كنونی بر روی لایه های شهری ساخته شده كه از قرون ماقبل از اسلام مركز ایالت شمالی ایران بوده است. ساری پایتخت فرمانفرمایان آل طاهر و پادشاهان آل علی بن حسن و محمد زید در قرن سوم و تا سال 635 هجری هم مركز آل باوند بود. دیوارهای ساری در سال 179 هجری به وسیله عبدالملك بن مقفع مرمت شد. شهر ساری را روسها در سال 298هجری قمری آتش زدند و در سال 325 هجری قمری شهر از سیل آسیب سخت دید به طوریكه مردم آن مجبور شدند به كوهها پناه ببرند.
ساری در قرن هفتم هجری توسط مغولان صدمه بسار دید بطوریكه وقتی حمد ا.. مستوفی در مورد این شهر می نوشت این شهر تقریباً ویرانه بود. در سال 769 هجری تا 777 هجری قمری سیدكمال الدین قوام الدین مرعشی دیواری دور شهر ساخت و آنرا با خندقی عمیق محصور كرد. و در درون دیوار قله ای و قصری بر پا ساخت و شهر را دوباره بنا كرد. در سنه 795 هجری قمری لشكر امیر تیمور شهر را غارت كردند و فاتح مزبور به قتل عام اهالی فرمان داد و شهر در دوره حاكم جدید كه جمشید بن قارن غوری نام داشت از لطمه بهبود یافت و پایتخت مازندران باقی ماند. بنابراین ساری از جمله شهرهایی بوده كه از دوران بسیار طولانی مسكون بوده و مركز هسته اولیه شهر ساری بافت قدیم شهر بوده است.
عوامل موثر بر شكل گیری منطقه تاریخی :
یكی از ویژگیهای شهر پویایی آن می باشد. یعنی هیچگاه شكل تمام شده ای برای شهر نمی توان تعریف كرد. زیرا شهر در فرایند توسعه برای انطباق خود با شرایط محیطی اقتصادی و …… همواره در حال دگرگون شدن می باشد. با این حال می توان مقاطعی از تاریخ شكل گیری شهر را كه دارای پایداری نسبی می باشد تعریف نمود.شهر تاریخی ساری از قدیمیترین روزهای پیدایش خود به عنوان مركز ایالت شناخته شده است. انتخاب جایگاه آن از طرفی به سبب موقعیت جغرافیایی – سیاسی یعنی مركزیت آن نسبت به بقیه زیر حوزه های حكومتی بوده و از طرفی دیگر شرایط طبیعی مساعد از جمله همجواری با رودخانه تجن و حاصلخیزی جلگه های میان كوه البرز و دریای مازندران فرصت مناسبی را برای بنای شهر ایجاد نموده است.
ساختار الگوی اولیه شهر نیز متكی بر عوامل ذكر شده یعنی ضرورت دسترسی به زیر حوزه های حكومتی در شرق و غرب و كرانه های البرز و دریای مازندران دو محور متقاطع ارتباطی اصلی شكل می گیرد و كانون اصلی فعالیتهای شهر در محل تقاطع بوجود می آید. با تشكیل شهر – قلعه فئودالی ( قرن هشتم هجری ) چهار دروازه شهر، دروازه بابل ، دروازه گرگان، دروازه دریا و دروازه كهستان نیز برپا می شود.
ویژگیهای كلی بافت قدیم شهر:
سازمان قضایی اولیه شهر دارای الگوی ستاره ای ارگانیك با نقطه كانونی مسجد جامع و میدان مجاور آن می باشد. و محلات مسكونی در امتداد و شریانهای اصلی هسته مركزی شكل گرفته اند. پیوندهای اجتماعی نظیر ویژگیهای تباری یك قوم مهاجر، همبستگی افراد محله را تامین نموده و عناصر عملكردی كالبدی ویژه شامل خدمات محله ای، حمام و تاسیسات مذهبی ( تكیه، حسینیه ) استقلال و هویت كالبدی محلات را تعریف می نموده اند. عناصر عملكردی و كالبدی حول محور اصلی ارتباطی محله به نقطه كانونی شهر مستقر شده و معمولاً نیز اندكی گشادگی در فضا میدان محله را تعریف می نموده است. عملكرد این میدان به ویژه در ایام مراسم مذهبی نظیر عاشورا قابل توجه است. مانند محله اصفهانی و میرمشهد از میان عناصر هویت بخش، تكیه و حسینیه با وجه تسمیه نام محله دارای اهمیت بیشتری است. به نحوی كه نام هر تكیه حاجی آباد، عباس خانی، …… نمایانگر محله پیرامون آن می باشد. به این ترتیب شعاع های الگوی ستاره ای، امتداد آنها و محورهای منشعب از آن تقسیمات شهری قدیم و فقرات اصلی محلات را تشكیل میداده اند. ویژگی اصلی این فقرات نقش پیوند دهندگی آنها را از یك سو و استقرار مراكز خدمات عمومی را از سوی دیگر تعیین می نماید.
پس از استقرار شبكه الگوی ستاره ای هندسی ( دهه دوم قرن حاضر ) بر روی بافت مركزی شهر، خیابانهای متقاطع كنونی ( انقلاب – مدرس – 18 دی و جمهوری اسلامی ) و احداث خیابان قارن در دهه 40 نظام اولیه تقسیمات شهری را دگرگون ساخته، تقسیمات دیگری را نیز بر ساختار بافت تحمیل نمودند. خیابانهای جدید داخل بافت و حلقوی پیرامون آن، ارتباطات اصلی سواره را در هسته مركزی سمت و سودادند. كیفیت های كالبدی این خیابانها نقش تفكیك كننده داخل و پیرامون بافت داشته است. به نحوی كه عملاً دو جبهه خیابان دو محله وجود داشته است. به رغم این پدیده، اماكن و تاسیسات مذهبی جدید محلات مجاور، در جداره خیابان و به عبارتی مرز كالبدی محلات مستقر شدند. بدین ترتیب محلات از یك سو با خیابانهای سواره تفكیك كننده و از سوی دیگر بافقرات اصلی داخل بافت تعریف می شوند.
بناهای موجود در بافت قدیم ساری :
1- آب انبار نو 2- خانه كلبادی 3- مدرسه علمیه مصطفی خان 4- منزل اخوتیان 5- خانه فاضلی 6- آب انبار میرزا مهدی 7- امامزاده یحیی 8- امامزاده زین العابدین 9- منزل سردار جلیل 10- مسجد جامع 11- ساختمان دارائی
برخی مراكز دیدنی :
مسجد جامع ساری برج رسكت، بقعه متبركه سید زین العابدین بن سید كمال الدین امامزاده عباس ( ع ) امامزاده یحیی (ع ) بقعه متبركه درویش فخرالدین گلما، امامزاده عبدالصالح مرزرود، امامزاده قاسم ( ع) عیسی خندق مقبره شاطر گنبد ( ع ) مجموعه مسجد مدرسه فرح آباد ساری، آب انبار میرزا مهدی آب انبار نوساری خانه كلبادی ، حمام وزیری ، خانه فاضلی ، دشت ناز ساری و ...
قله دماوند از گذشته های دور تا به امروز جزء جدایی ناپذیر فرهنگ و افتخارات ایرانیان و مازندرانی ها بوده و شهرت جهانی این جاذبه طبیعی و از طرفی مجاورت آن با مرکز کشور و دریای خزر از اهمیت و جایگاه والاتری برخوردار بوده است.
استان مازندران از دیرباز یکی از استانهای زیبا و پر مسافر در ایام مختلف سال به خصوص تعطیلات نوروز بوده است و جاذبه های فراوان آن، علاوه بر گردشگران و مسافران داخلی، سالانه هزاران نفر از گردشگران خارجی را نیز به این دیار خوش آب و هوا جذب می کند.
استان مازندران که قله رفیع دماوند، نماد استواری و مقاومت است در دوره های مختلف مورد توجه مردم بوده است به نحوی که هر یک از شهرهای کوچک استان نیز گاهی حتی معادل بسیاری از استانها، گردشگر دارد و مردم آن پذیرای تعداد زیادی از هموطنان خود در ایام مختلف سال در شهر خود هستند.
نگاهی به جاذبه‌های گردشگری غرب مازندران
منطقه گردشگرپذیر غرب مازندران با برخورداری از جاذبه‌های منحصر به فرد طبیعی و تاریخی هر سال پذیرای بیش از ۱۰میلیون مسافر است.
آب و هوای این منطقه جگله‌ای معتدل، مرطوب و كوهستانی، سرد و نیمه مرطوب است و كشاورزی، دامداری و صنعت گردشگری اقتصاد اهالی این منطقه را تشكیل می‌دهد.
وجود آبشارها، ابهای سرد و گرم معدنی ، بوستانهای جنگلی ، غارها و چشمه ها، یادمان تاریخی، صدها مراكز اقامتی، پذیرایی ، تفریحی و به ویژه كوه، دریا و جنگل ، این منطقه را به عنوان قطب مهم گردشگری در كشور و حتی جهان مطرح كرده است.
وجود دو فرودگاه در شهرهای رامسر و نوشهر ، بندر نوشهر و جنگل‌های بی نظیر خزری در غرب مازندران از دیگر ویژگیهای این منطقه است.
شهرستان زیبای رامسر با زیبایی وصف ناپذیر در غرب مازندران در دامنه جنگلی و زیبای البرز و سواحل خزر آرمیده كه با برخورداری ازانواع‌جاذبه‌های گردشگری لقب عروس شهرهای ایران را گرفته است.
شهر نمونه گردشگری و الكترونیك ، شهر سبز نمونه استان مازندران از جمله افتخارات رامسر رویایی است.
رامسر از شمال به دریای خزر ، جنوب به رشته كوه البرز، شرق به شهرستان تنكابن و غرب به شهرستان چابكسر استان گیلان وصل است.
برخورداری از ساحل زیبا، مناطق ییلاقی خوش آب و هوا، وجود فرودگاه ، پوشش متنوع ، باغات مركبات ، چای و مزارع برنج از دیگر مناطق دیدنی رامسر است.
ییلاق رویایی جواهرده در ۲۷كیلومتری جنوب غربی رامسر و ارتفاع دو هزار متری از سطح دریا خزر، آبشارهای طبیعی و چشمه‌های سارهایی چون آبعلی ، كوكین ، سلمل و .. هر سال گردشگران زیادی را به خود می‌كشاند.
پارك جنگلی صفارود، قله‌مخروطی شكل ماركوه با ۶۰۰هزار مترمربع و ارتفاع ۵۰۰متری از سطح دریا، چشم اندازهای زیبای شهر كتالم ، روستای اربه كله، جنگل دالخانی و ییلاق جنت رودبار و ... موجب شد تا رامسر همواره به عنوان یك تفرجگاه مورد استفاده گردشگران قرار گیرد.
هتل قدیم و جدید رامسر با معماری بسیار زیبا، كاخ موزه ، مقبره ملاسعید، امام زاده سید حسین، بی‌بی سكینه، قلعه شاه‌نشین ، كوه اشكورات، كوهستانی سماموس رامسر را به شهرهای رویارویی ایران مبدل كرده است.
آبهای گرم معدنی سودمند برای درمان بیماریهای پوستی ، رماتیسم و دردهای عصبی نظیر مكی چشمه، چشمه مارگوبن ، چشمه كردمحله و غارها قلعه بند و كور شیرچال ، مجتمع تفریحی ساحلی توسكا سرا، قلعه سیاه كوه و كوهستان لپاسر رامسر را به شهرستان دیدنی منحصر بفرد در تمام طول سال تبدیل كرده است.
نگاهی به درختان كوهستانهای شمال: ارس ، درخت معدود، مقاوم و زیبا
درخت. " ارس " درختی دو پایه از خانواده سرو، یكی از معدود سوزنی برگهای بومی شمال ایران و درخت مقاوم و زیبای مناطق جنگلی و كوهستانی به ویژه شمال كشور محسوب میشود. ناحیه رویشی این درخت از غرب تا شرق در امتداد دامنه‌های جنوبی رشته كوههای البرز و از شمال غربی تا جنوب در امتداد ارتفاعات البرز زاگرس‌است. صبر و مقاومت در برابر خشكی و سرما، قابلیت رویش در ارتفاعات بیش از سه هزار متری از سطح دریا و سرسبزی از ویژگیهای این درخت زیبا است كه توسعه كاشت آن در ارتفاعات، روند فرسایش خاك را در كشور كاهش می‌دهد. ارس " "PARSIAN JANIPERاین درخت كوهستانی ، با ارتفاع هفت تا ۱۰متر ، برگهای فلسی ، میوه‌های ارغوانی رنگ و قطر هشت تا ۱۲سانتی متر به صورت درختچه‌های پراكنده در برخی از مناطق شمال را از جمله جاده لوشان ، هراز ، جاده چالوس در دل سنگها و صخره‌ها، می‌توان مشاهده كرد. زیستگاه اصلی ارس ، مناطق بنه بادام بوده و اكنون در بسیاری مناطق كشور جز درختچه‌هایی پراكنده ، چیز دیگری از آن دیده نمی‌شود. به اعتقاد جمعی از كارشناسان منابع طبیعی غرب مازندران ، تكثیر و كاشت نهال این درخت باید در توسعه جنگل كاری و احیای جنگل‌های مخروبه موردتوجه گیرد. آنان در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی افزودند : از آنجایی كه ارس در جاهایی قابلیت رشد دارد كه درختان دیگری نمی‌روید، بنابراین غرس این درخت تا حد زیادی در پایداری خاك و جلوگیری از فرسایش وتخریب خاك درمناطق كوهستانی موثر است. عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع كشور گفت : احیاء جنگل ها از طریق كاشت نهال ارس ضروری است. " مصطفی خوشنویس " در گفت و گو با ایرنا افزود : ارس یكی از گونه‌های خاص مناطق كوهستانی است كه در ارتفاع بیش از دو هزار و ۵۰۰متر از سطح دریا دیده میشود. وی اظهار داشت : این گونه حتی در ارتفاع سه هزار و ۹۰۰متری نظیر فیروز كوه نیز مشاهده شده است. وی خاطرنشان كرد : این گونه دیر زیست كه پایه كهنسال زیادی از ان در كشور یافت میشود ، جنبه تقدس دارد. به گفته خوشنویس درخت ارس از نظر آبخیزداری اهمیت زیادی دارد و می‌تواند در مناطق كم آب و خشك نیز رویش كند. وی یادآور شد : این گونه قادر است پس از ۵تا شش ماه بدون نیاز به آب فصل خشك را تحمل كند. این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع كشور ادامه داد : اگر منطقه‌ای با این گونه درختی احیا شود، پوشش سبز آن برای هزاران سال تامین میشود. خوشنویس تصریح كرد : ارس ، چوب صنعتی خوبی ندارد ولی در برابر آفات و پوسیدگی بسیار مقاوم است. وی بیان داشت : در حال حاضر تكثیر درخت ارس از طریق بذر انجام میشود و از طریق قلمه زنی نیز می‌توان آن را تكثیر كرد. به گفته او توسعه كاشت ارس در مناطق كوهستانی و با ارتفاع زیاد در تثبیت خاك و جلوگیری از فرسایش خاك موثر است. وی گفت : اكنون این گونه سوزنی برگ در قسمت‌هایی از مناطق شمالی و شمال شرق مانند باجگیران، لاین ، آذربایجان شرقی و غربی رویشگاههای وسیعی دارد. معاون آموزشی دانشكده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس به ایرنا گفت : ارس، یكی از چهار گونه سوزنی برگ موجود در جنگل‌های كشوراست كه ارزش بالایی دارد. " سید محسن حسینی " بیان داشت : چهار گونه سوزنی برگ نظیر زربین ، سرو خمره‌ای، سرخدار و ارس در كشور وجود دارد و بقیه گونه‌های پهن برگ است. وی اظهار داشت : گونه‌های مختلف درخت ارس، نظیر سابینا، آكسیدروس،كمونیس ، پلی كارنوس از دیگر گونه‌های با ارزش و با اهمیت هستند. این استاد منابع طبیعی افزود : ارس در جاههای مانند شكاف سنگها و صخره- ها قابلیت رشد ندارد. به گفته حسینی این گونه بسیار مقاوم و بدون وجود خاك می‌توان زندگی كند، بنابراین باید برای توسعه كاشت آن برنامه‌ریزی شود. وی یاداور شد : توسعه كاشت این گونه در توسعه جنگل كاری و جنگل‌های مخروبه به عنوان یك اولویت باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. معاون آموزشی دانشكده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس واقع در شهرستان نور تصریح كرد : سبز كردن بذر این گونه از جمله مشكلات است زیرا برخی حشرات از مغز بذر آن، تغذیه می‌كنند. این استاد دانشگاه ادامه داد : تحقیقات نشان داده كه بذر این درخت برای سبز شدن در ایران باید تا دو سال در لایه‌های برف باشد تا قوه نامیه آن به دست آید. حسینی بیان داشت : اكنون این گونه به صورت تك پایه و پراكنده در كشور وجود دارد كه باید برای توسعه آن تلاش جدی تر شود. پژوهشگر مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران در گفت وگو با ایرنا یادآور شد : در حوزه آب و هوایی شمال ایران درخت ارس زیادی وجود ندارد. " یوسف گرجی بحری " افزود : به ندرت تك گونه‌های این درخت در برخی از حوزه‌های نظیر گرگان و مینودشت وجود دارد. وی اظهار داشت : در نیمرخ جنوبی رشته كوه البرز مانند جاده كرج نمونه- های از این درخت كه در مقابل سرما و خشكی مقاوم است ، مشاهده میشود. گرجی بحری گفت : این گونه برای توسعه جنگل در سایر مناطق كشور مفید است و تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است. وی تصریح كرد : برخی گونه‌های درختی متنوع دیگری درشمال وجود دارد كه باید برای توسعه جنگل كاری مورد توجه قرار می‌گیرد. وی یادآور شد : انواع افرا، بلوط ، ممرز، از جمله نمونه‌ها برای توسعه و احیای جنگل در مناطق شمال است. در جنگل‌های ۱/۸میلیون هكتاری شمال ۹۱گونه درختی و ۲۱۱گونه درختچه‌ای وجود دارد
جاذبه های دیدنی مازندران / نكا
مراكز دیدنی :
آب معدنی قر مرض دریاچه استخر پشت منطقه هزار جریب غار باستانی كمیشان برج آرامگاهی امامزاده عبدالله
جاذبه های دیدنی مازندران / ساری
دكتر « سید حسن حجازی كناری » در كتاب « نام های باستانی مازندران »، ساری را محل سكونت گروهی از آریایی های مهاجر می داند و معتقد است به حدس نزدیك به یقین ساری باید كلمه ای به صورت سری آریه یا( ساآریه) بوده باشد. این دو نام ، در زبان فارسی به ترتیب سروری كردن = آسودن گاه = آسایشگاه = محل استقرار و آسودن معنی می دهد . عبارت دیگر ساری محل استقرار و آسایش آریایی ها بوده و همین نام طی هزاران سال به صورت ساری در آمده است.با تسلط سلوكیان و تحت تاثیر فرهنگ یونانی ساری به سیرینكس بدل شد. سكه هایی از زمان اشكانیان با ضرب سیرینكس باقی مانده از این ایام است. در زمان سلسله ساسانی سیرینكس به سارویه و بعد از سقوط این دولت و ورود اعراب به ساریه و بعد از قرن چهارم به ساری تغییر نام یافت. مقدسی در سال 375 ه.ق. درمورد شهر سارویه می نویسد: محل پرجمعیتی است كه در آنجا پارچه فراوان می بافند و بازارهای آن مشهور بود. دارای حصار كوچك و خندقی بود و یك مسجد جامع داشت.
شهر ساری در طول تاریخ صدمات فراوان دید كه غارت شهر در زمان سلطان محمد خوارزمشاه و حمله مغولان از آن جمله است . لشكریان امیر تیمور تمام شهر را ویران و مردم آن را قتل عام كردند. این شهر در طول تاریخ خود به ویژه دوره اسلامی همواره مركز سیاسی و اداری مازندران بود.
پیشینه تاریخی شهر ساری :
شهر ساری از جمله شهرهای باستانی استان مازندران است. در نقشه های جغرافیایی زمان هخامنشیان تنها یك شهر در كنار دریای خزر مشاهده می شود و نام آن زادكارتا است ومكان تاریخی شهر زادكارتا دقیقاً با جایگاه كنونی ساری همخوانی دارد. گرچه برخی محققین بنیاد شهر ساری را از اقدامات فرخان بزرگ می دانند، ولی با مرور تاریخ مازندران می توان باور داشت كه ساری كنونی بر روی لایه های شهری ساخته شده كه از قرون ماقبل از اسلام مركز ایالت شمالی ایران بوده است. ساری پایتخت فرمانفرمایان آل طاهر و پادشاهان آل علی بن حسن و محمد زید در قرن سوم و تا سال 635 هجری هم مركز آل باوند بود. دیوارهای ساری در سال 179 هجری به وسیله عبدالملك بن مقفع مرمت شد. شهر ساری را روسها در سال 298هجری قمری آتش زدند و در سال 325 هجری قمری شهر از سیل آسیب سخت دید به طوریكه مردم آن مجبور شدند به كوهها پناه ببرند.
ساری در قرن هفتم هجری توسط مغولان صدمه بسار دید بطوریكه وقتی حمد ا.. مستوفی در مورد این شهر می نوشت این شهر تقریباً ویرانه بود. در سال 769 هجری تا 777 هجری قمری سیدكمال الدین قوام الدین مرعشی دیواری دور شهر ساخت و آنرا با خندقی عمیق محصور كرد. و در درون دیوار قله ای و قصری بر پا ساخت و شهر را دوباره بنا كرد. در سنه 795 هجری قمری لشكر امیر تیمور شهر را غارت كردند و فاتح مزبور به قتل عام اهالی فرمان داد و شهر در دوره حاكم جدید كه جمشید بن قارن غوری نام داشت از لطمه بهبود یافت و پایتخت مازندران باقی ماند. بنابراین ساری از جمله شهرهایی بوده كه از دوران بسیار طولانی مسكون بوده و مركز هسته اولیه شهر ساری بافت قدیم شهر بوده است.
عوامل موثر بر شكل گیری منطقه تاریخی :
یكی از ویژگیهای شهر پویایی آن می باشد. یعنی هیچگاه شكل تمام شده ای برای شهر نمی توان تعریف كرد. زیرا شهر در فرایند توسعه برای انطباق خود با شرایط محیطی اقتصادی و …… همواره در حال دگرگون شدن می باشد. با این حال می توان مقاطعی از تاریخ شكل گیری شهر را كه دارای پایداری نسبی می باشد تعریف نمود.شهر تاریخی ساری از قدیمیترین روزهای پیدایش خود به عنوان مركز ایالت شناخته شده است. انتخاب جایگاه آن از طرفی به سبب موقعیت جغرافیایی – سیاسی یعنی مركزیت آن نسبت به بقیه زیر حوزه های حكومتی بوده و از طرفی دیگر شرایط طبیعی مساعد از جمله همجواری با رودخانه تجن و حاصلخیزی جلگه های میان كوه البرز و دریای مازندران فرصت مناسبی را برای بنای شهر ایجاد نموده است.
ساختار الگوی اولیه شهر نیز متكی بر عوامل ذكر شده یعنی ضرورت دسترسی به زیر حوزه های حكومتی در شرق و غرب و كرانه های البرز و دریای مازندران دو محور متقاطع ارتباطی اصلی شكل می گیرد و كانون اصلی فعالیتهای شهر در محل تقاطع بوجود می آید. با تشكیل شهر – قلعه فئودالی ( قرن هشتم هجری ) چهار دروازه شهر، دروازه بابل ، دروازه گرگان، دروازه دریا و دروازه كهستان نیز برپا می شود.
ویژگیهای كلی بافت قدیم شهر:
سازمان قضایی اولیه شهر دارای الگوی ستاره ای ارگانیك با نقطه كانونی مسجد جامع و میدان مجاور آن می باشد. و محلات مسكونی در امتداد و شریانهای اصلی هسته مركزی شكل گرفته اند. پیوندهای اجتماعی نظیر ویژگیهای تباری یك قوم مهاجر، همبستگی افراد محله را تامین نموده و عناصر عملكردی كالبدی ویژه شامل خدمات محله ای، حمام و تاسیسات مذهبی ( تكیه، حسینیه ) استقلال و هویت كالبدی محلات را تعریف می نموده اند. عناصر عملكردی و كالبدی حول محور اصلی ارتباطی محله به نقطه كانونی شهر مستقر شده و معمولاً نیز اندكی گشادگی در فضا میدان محله را تعریف می نموده است. عملكرد این میدان به ویژه در ایام مراسم مذهبی نظیر عاشورا قابل توجه است. مانند محله اصفهانی و میرمشهد از میان عناصر هویت بخش، تكیه و حسینیه با وجه تسمیه نام محله دارای اهمیت بیشتری است. به نحوی كه نام هر تكیه حاجی آباد، عباس خانی، …… نمایانگر محله پیرامون آن می باشد. به این ترتیب شعاع های الگوی ستاره ای، امتداد آنها و محورهای منشعب از آن تقسیمات شهری قدیم و فقرات اصلی محلات را تشكیل میداده اند. ویژگی اصلی این فقرات نقش پیوند دهندگی آنها را از یك سو و استقرار مراكز خدمات عمومی را از سوی دیگر تعیین می نماید.
پس از استقرار شبكه الگوی ستاره ای هندسی ( دهه دوم قرن حاضر ) بر روی بافت مركزی شهر، خیابانهای متقاطع كنونی ( انقلاب – مدرس – 18 دی و جمهوری اسلامی ) و احداث خیابان قارن در دهه 40 نظام اولیه تقسیمات شهری را دگرگون ساخته، تقسیمات دیگری را نیز بر ساختار بافت تحمیل نمودند. خیابانهای جدید داخل بافت و حلقوی پیرامون آن، ارتباطات اصلی سواره را در هسته مركزی سمت و سودادند. كیفیت های كالبدی این خیابانها نقش تفكیك كننده داخل و پیرامون بافت داشته است. به نحوی كه عملاً دو جبهه خیابان دو محله وجود داشته است. به رغم این پدیده، اماكن و تاسیسات مذهبی جدید محلات مجاور، در جداره خیابان و به عبارتی مرز كالبدی محلات مستقر شدند. بدین ترتیب محلات از یك سو با خیابانهای سواره تفكیك كننده و از سوی دیگر بافقرات اصلی داخل بافت تعریف می شوند.
بناهای موجود در بافت قدیم ساری :
1- آب انبار نو 2- خانه كلبادی 3- مدرسه علمیه مصطفی خان 4- منزل اخوتیان 5- خانه فاضلی 6- آب انبار میرزا مهدی 7- امامزاده یحیی 8- امامزاده زین العابدین 9- منزل سردار جلیل 10- مسجد جامع 11- ساختمان دارائی
برخی مراكز دیدنی :
مسجد جامع ساری برج رسكت، بقعه متبركه سید زین العابدین بن سید كمال الدین امامزاده عباس ( ع ) امامزاده یحیی (ع ) بقعه متبركه درویش فخرالدین گلما، امامزاده عبدالصالح مرزرود، امامزاده قاسم ( ع) عیسی خندق مقبره شاطر گنبد ( ع ) مجموعه مسجد مدرسه فرح آباد ساری، آب انبار میرزا مهدی آب انبار نوساری خانه كلبادی ، حمام وزیری ، خانه فاضلی ، دشت ناز ساری و ...