آنژیوگرافی؛ بررسی رگ های خونی

[B a R a N]

در آنژیوگرافی از اشعهX (ایکس) برای بررسی رگ‌های خونی استفاده می شود. تصاویری را که از رگ‌های خونی در طی آنژیوگرافی به دست می‌آید، آنژیوگرام می گویند.​

---

​

رگ‌های خونی در اشعه به طور واضح قابل مشاهده و بررسی نمی‌باشند، بنابراین رنگ خاصی را به رگ‌هایی که قرار است مورد بررسی قرار بگیرند، تزریق می‌کنند.

رنگ تزریق شده، عروق خونی را به طور برجسته و مشخص نشان می‌دهد و در آنژیوگرام به رنگ‌های سفید در می‌آورد. در علم پزشکی این نوع آنژیوگرافی، کاتتریزاسیون قلبی نامیده می‌شود.

لازم به ذکر است که در آنژیوگرافی علاوه بر اشعه ایکس، می‌توان از MRI (ام آر آی) و سی تی اسکن نیز کمک گرفت، اما استفاده از این دو کمتر مرسوم می‌باشد.

آنژیوگرافی برای چه کارهایی کاربرد دارد؟
آنژیوگرافی می‌تواند به بررسی رگ‌های خونی و جریان خون در بیماری های زیر بپردازد:

- بیماری‌های عروق کرونر قلب: هرگاه عروق کرونر که مواد غذایی مورد نیاز عضله قلب را تامین می‌کنند، دچار گرفتگی و یا تخریب شوند، زیرا به مرور زمان این عروق تنگ می‌شوند.

- آنوریسم: قسمتی از دیواره رگ‌های خونی دچار ورم و برآمدگی شوند، زیرا ممکن است دیواره این رگ‌ها ضعیف شده باشند.

- آترواسکلروز یا تصلب شرایین: رگ‌های خونی به علت رسوب مواد چربی مانند کلسترول، دچار تنگی و گرفتگی شده باشد. آنژیوگرافی را می‌توان برای ارزیابی سطح و میزان آرترواسکلروز در عروق خاص بدن به کار برد و میزان تنگی آن رگ‌ها را بررسی کرد.

- مشکلاتی که ناشی از بیماری‌های شریانی می‌باشد، بیماری‌هایی نظیر سکته مغزی، حمله قلبی، قانقاریا و ... .

بنابراین آن چه مهم و ضروری به نظر می‌رسد این است که مشکلات مربوط به رگ‌های خونی و گردش خون هر چه سریع‌تر شناخته شوند و مورد بررسی قرار بگیرند.

هشت ساعت قبل از انجام آنژیوگرافی، هیچ نوشیدنی و خوراکی نباید مصرف شود​

تصاویر به دست آمده از آنژیوگرافی (مخصوصا آنژیوگرافی عروق کرونر) می‌تواند گام مۆثری را در درمان حملات قلبی بردارد و پزشک متخصص با بررسی آنژیوگرام، گزینه‌های مختلف درمانی مانند عمل جراحی، آنژیوپلاستی و درمان‌های دارویی و ... را به بیمار پیشنهاد دهد.
آنژیوگرافی عوارضی هم دارد؟
به طور کلی آنژیوگرافی یک روش کاملا بی خطر و بدون درد می‌باشد که عوارض آن کم می‌باشد. عوارض محدودی از جمله موارد زیر را دارد که در مقایسه با مزایای این روش، هیچ گونه عوارضی محسوب نمی‌شود:

- کبودی ایجاد شده در بدن به علت وارد شدن کاتتر به درون بدن

- بروز واکنش‌های حساسیتی به رنگ وارد شده برای آنژیوگرافی

البته باید گفت عوارض ناشی از آنژیوگرافی، با تجویز داروهایی توسط پزشک برطرف می‌شود.


چگونه می‌توان برای آنژیوگرافی آماده شد؟
- حدود هشت ساعت قبل از انجام آنژیوگرافی، هیچ نوشیدنی و خوراکی نباید مصرف شود.

- ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که شب قبل از آنژیوگرافی، در بیمارستان بستری شود تا فرد تحت نظر قرار بگیرد.

- صبح روز آزمایش نیز علایم حیاتی فرد مورد بررسی قرار می‌گیرد.

- قبل از انجام آنژیوگرافی، بیمار باید فرم رضایت نامه را پر کند.

- خطرات احتمالی در حین آنژیوگرافی و پس از آن، برای بیمار شرح داده می‌شود تا در صورت بروز خطر، فرد بیمار انتظار آن را داشته باشد.

- اگر نسبت به غذاهای دریایی حساسیت غذایی دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اگر تا به حال به موارد خاصی حساسیت شدیدی نشان داده‌اید نیز باید به پزشک خود بگویید.

تذکر: این آزمون برای مادران باردار نیز در صورت فوری بودن انجام می‌گیرد. بنابراین به زنان باردار توصیه می‌شود تا اگر ویار حاملگی دارند، حتما به پزشک خود اطلاع دهند.

اگر به بیماری کلیه مبتلا هستید و یا دیابت دارید، ممکن است رنگ تزریق شده برای شما ضرر داشته باشد. بنابراین قبل از انجام آنژیوگرافی، بیماری خود را به پزشک اطلاع دهید تا تمهیدات خاصی را برای شما انجام دهند​

فرد بیمار هنگام تزریق رنگ چه احساسی دارد؟ بیمار در طول آزمایش هوشیار می‌باشد و ممکن است هنگام جاگذاشتن کاتتر در بدن، کمی احساس فشار و درد کند.

بیمار در هنگام تزریق رنگ، ممکن است احساس گرما یا گر گرفتگی داشته باشد.

پس از اتمام آنژیوگرافی نیز ممکن است فشار محکمی را در هنگام خروج کاتتر احساس کنید، زیرا برای جلوگیری از خون ریزی، فشار محکمی را در محل خروج کاتتر وارد می‌کنند.

اگر کاتتر در محل ران بیمار وارد شود، از او خواسته می‌شود تا چند ساعت پس از آزمایش، برای جلوگیری از خون‌ریزی بر روی پشت خود دراز بکشد و حرکت نکند که این عدم تحرک نیز ممکن است برای فرد ایجاد ناراحتی و کوفتگی کند.

نتایج غیر طبیعی آنژیوگرافی نشان می دهد که یکی از شریان های بدن فرد، مسدود می‌باشد.

خطرات آنژیوگرافی
- تامپوناد قلبی
- نامنظم شدن ضربان قلب
- پایین آمدن فشار خون
- سکته مغزی
- حملات قلبی

تذکر

1- اگر به بیماری کلیه مبتلا هستید و یا دیابت دارید، ممکن است رنگ تزریق شده برای شما ضرر داشته باشد. بنابراین قبل از انجام آنژیوگرافی، بیماری خود را به پزشک اطلاع دهید تا تمهیدات خاصی را برای شما انجام دهند.

2- انجام آنژیوگرافی به عهده متخصص قلب می‌باشد (کاردیولوژیست) و انجام آن حتما در بیمارستان صورت می گیرد تا در صورت بروز خطرات احتمالی، امکانات پیشرفته پزشکی در اختیار متخصص باشد تا بیمار را به سرعت مدیریت کند ( انجام آن در کلینیک‌های تخصصی و پیشرفته نیز ممکن می‌باشد).

زهره لطیفی​

بخش سلامت تبیان ​