از این بیماری خجالت نکشید

[B a R a N]

در صورت بروز این مساله حتما باید با پزشک مشورت کنید و براساس نظر او بررسی های لازم را انجام دهید.

​

دفع غیرارادی یا همان بی‌اختیاری ادرار مشکلی آزاردهنده است که مسلما می‌تواند زندگی فرد را دستخوش تغییراتی منفی ‌کند. با این حال، بسیاری از بیماران پس از این‌که با این اوضاع مواجه می‌شوند، به جای این‌که به فکر درمان باشند و با پزشک مشورت کنند، نگران می‌شوند و این مشکل را از دیگران مخفی نگه می‌دارند. در صورتی که بی اختیاری ادرار می تواند کیفیت زندگی شان را تحت تاثیر قرار دهد و شرایطی نامناسب برایشان ایجاد کند. در این میان عده ای هم هستند که ترجیح می دهند خودشان مشکل را حل کنند و از روش های درمانی که پزشک به دیگران توصیه کرده، کمک می گیرند. در حالی که متخصصان می گویند در صورت بروز این مساله حتما باید با پزشک مشورت کنید و براساس نظر او بررسی های لازم را انجام دهید.

دکتر آریا جنابی هم با تائید این مطلب می گوید: بی اختیاری ادرار می تواند نشانه شروع یک بیماری جدی یا مشکلی خفیف باشد که حتی ممکن است به مرور زمان بهبود یابد، اما با توجه به این که بیماری های جدی هم ممکن است با این نشانه شروع شود، لازم است بروز این مشکل را جدی بگیرید و به محض مشاهده چنین شرایطی به پزشک مراجعه کنید.

انواع بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار مشکلی ناراحت کننده و آزاردهنده است که می تواند تاثیراتی منفی بر زندگی فرد داشته باشد، اما این وضعیت هم به گونه های متفاوتی می تواند اتفاق بیفتد. این فوق تخصص بیماری های کلیه با اشاره به این موضوع ادامه می دهد: ممکن است تغییرات طبیعی ناشی از افزایش سن در دستگاه ادراری طوری باشد که بروز مشکل را تشدید کند. بنابراین بعضی از شرایطی که موجب بی اختیاری ادرار می شود با بیشتر شدن سن بتدریج افزایش می یابد و در سنین پایین تر احتمال روبه رو شدن با آنها هم کمتر است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران می افزاید: گاهی هم ممکن است بیمار در موقعیت های خاص مانند زمانی که عطسه یا سرفه می کند، می خندد یا حرکات خاصی دارد دچار بی اختیاری شود. در مقابل، گاهی هم بی اختیاری می تواند در تمام ساعات شبانه روز وجود داشته باشد یا حتی فقط زمانی که فرد احساس دفع ادرار می کند، دچار بی اختیاری شود. عده ای هم هستند که به هیچ عنوان چنین حسی ندارند، ولی به طور ناخودآگاه ادرارشان دفع می شود یا احساس می کنند دفع ادرارشان قطره قطره است. وی ادامه می دهد: تشخیص هر یک از این موارد برای بیمارانی که دچار بی اختیاری ادرار هستند، اهمیت دارد و هر یک باید به طور دقیق مشخص شود.

بی اختیاری شبانه
بسیاری از بیمارانی که با بی اختیاری ادرار روبه رو هستند، فقط در طول شب چنین مشکلی دارند که به گفته دکتر جنابی این بیماران معمولا فقط هنگام خواب، اختیار دفع ادرار ندارند یا توان شان برای کنترل ادرار در این مواقع کاهش پیدا می کند. در صورتی که همین افراد ممکن است در طول روز که هوشیار هستند، دچار بی اختیاری ادرار نشوند.
این فوق تخصص بیماری های کلیه با اشاره به این موضوع خاطرنشان می کند: عواملی هست که باعث می شود بیماران در طول شب بیشتر چنین احساسی داشته باشند. البته این عوامل می تواند هنگام روز هم وجود داشته باشد، اما در مراحل اولیه ممکن است فرد فقط شب ها دچار بی اختیاری شود و زمانی که بیماری پیشرفت می کند، این مشکل در طول روز هم برایش پیش بیاید. ولی در بعضی موارد، بی اختیاری ادرار فقط در طول شب اتفاق می افتد و حتی با پیشرفت بیماری هم صبح ها چنین مشکلی وجود نخواهد داشت. به گفته وی، تمام بیماری هایی که برای مثانه مشکل ایجاد می کند، ممکن است موجب بروز بی اختیاری در طول شب شود. بنابراین می توان گفت وجود بیماری های مجاری ادراری و مثانه یکی از عواملی است که ابتدا می تواند با بی اختیاری مشخص شود و کم کم نشانه های دیگری هم نمایان خواهد شد.

بی اختیاری استرسی و فوریتی
یکی از انواع بی اختیاری ادرار، بی اختیاری استرسی است که به گفته دکتر جنابی زمانی رخ می دهد که بیمار سرفه یا عطسه کند، بخندد یا به طور ناگهانی از زمین بلند شود. در این شرایط فرد احساس می کند، چند قطره ادرار به طور غیرارادی خارج شده است. وی با اشاره به این که این نوع بی اختیاری میان خانم ها شایع تر است، درباره علل ایجادکننده آن می گوید: عفونت ادراری، تغییراتی که به مرور زمان و با افزایش سن در مجاری ادرار رخ می دهد و زایمان های متعدد در بروز این نوع بی اختیاری نقش دارد و می تواند باعث ایجاد چنین وضعی شود.
این فوق تخصص بیماری های کلیه توصیه می کند این گروه از بیماران هر دو ساعت یکبار دفع ادرار داشته باشند، در طول روز شش تا هشت لیوان آب بنوشند و مصرف مایعات را در ساعات منتهی به شب کاهش دهند. همچنین باید از پوشیدن لباس هایی که خیلی تنگ است یا کمربند محکم و سفتی دارد، اجتناب کنند و با تقویت عضلات کف لگن مشکل را بهبود ببخشند. علاوه بر اینها، گاهی ممکن است به اقدامات پزشکی خاصی هم نیاز باشد که پس از مشورت با پزشک باید براساس نظر او چنین اقداماتی انجام شود.

بی اختیاری فوریتی هم یکی دیگر از انواع بی اختیاری است که دکتر جنابی آن را چنین تعریف می کند: در این مواقع به طور ناگهانی بیمار احساس می کند به دفع ادرار نیاز دارد و باید ادرار را تخلیه کند و پیش از این که بتواند خودش را به دستشویی برساند، ممکن است دچار بی اختیاری شود.این افراد هم باید توصیه هایی را که در مورد بی اختیاری استرسی گفته شد، در نظر داشته باشند تا مشکل شان بتدریج کاهش یابد.

مثانه بیش فعال
دکتر جنابی درباره مثانه بیش فعال می گوید: در مواردی که به مثانه بیش فعال مربوط است، مثانه بسیار پر و ادرار به صورت قطره قطره و به طور غیرارادی خارج می شود. این مشکل که بیشتر میان آقایان وجود دارد، به علت تنگی مجرا یا بزرگی پروستات رخ می دهد و علاوه بر این، در شرایطی هم ممکن است نوع کار بیمار طوری باشد که مثانه اش تحریک پذیر شود. این بیماران هم باید در طول روز به مقدار کافی مایعات بنوشند و پس از ساعت 8 شب مصرف مایعات را کم کنند. همچنین آن طور که این فوق تخصص بیماری های کلیه توصیه می کند آنها باید هنگام ادرار کردن عضلات شکم را سفت کنند تا تخلیه ادرار به طور کامل انجام شود و تکرر ادرار کاهش یابد. همچنین زمانی که پزشک تشخیص دهد باید از درمان های دارویی هم کمک بگیرند.

علل مختلف بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار به علل متفاوتی مانند عفونت های ادراری رخ می دهد، اما به گفته دکتر جنابی، میان آقایان بزرگ شدن غده پروستات که معمولا با افزایش سن اتفاق می افتد، مهم ترین علت بروز بی اختیاری ادرار است. علاوه بر این، بیمارانی که یبوست مزمن دارند هم ممکن است در معرض چنین مشکلی قرار داشته باشند. این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان این مطلب یادآور می شود: با جمع شدن مدفوع در دستگاه گوارش که به علت یبوست مزمن رخ می دهد، ممکن است بیمار دچار بی اختیاری ادرار شود که البته اگر عوامل ایجاد کننده یبوست از بین برود، بی اختیاری هم بسیار بهتر از قبل خواهد شد.
وی به مصرف داروها اشاره می کند و می گوید: مصرف برخی داروها بخصوص داروهایی که برای درمان بیماری های اعصاب و روان مانند افسردگی های شدید استفاده می شود، در طولانی مدت می تواند باعث شل شدن و ضعف عضلات کف لگن شود و فرد را دچار بی اختیاری ادرار کند. البته در این مواقع، ممکن است بیمار در طول روز وضع بهتری داشته باشد و هنگام شب مشکلش شدت بیشتری پیدا کند.

بی اختیاری ادرار می تواند علت های دیگری هم داشته باشد که این فوق تخصص بیماری های کلیه با اشاره به آنها توضیح می دهد: گاهی بیمار مبتلا به دیابت به دلیل میزان بالای قند خونش با این مشکل روبه رو می شود و صبح ها چون هوشیار است تا احساس می کند به دفع ادرار نیاز دارد، خودش را به دستشویی می رساند، ولی شب ها که هوشیاری اش کمتر است، بی اختیاری ادرار رخ می دهد. بر این اساس، کنترل قند خون و دیگر عواملی که بر عملکرد کلیه اثر می گذارد، می تواند به تشخیص و درمان بی اختیاری کمک زیادی کند.

درمان های دارویی و جراحی
با تشخیص دقیق و بموقع علت بی اختیاری می توان احتمال بروز مشکلات بیشتر را کاهش داد. دکتر جنابی نیز با تائید این مطلب یادآور می شود: با تشخیص دقیق علت بی اختیاری می توانیم با مصرف حداقل دارو و همین طور رعایت نکاتی که پزشک به بیمارش توصیه می کند مشکل را برطرف کنیم و نتیجه بهتری از روند درمان بگیریم. وی با اشاره به اهمیت ورزش ها و تمریناتی که پزشک تجویز می کند، می گوید: انجام ورزش ها و تمریناتی که عضلات کف لگن را تقویت می کند، بسیار مهم است و می تواند موجب بهبود شرایط فرد شود.
با رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزش کردن و درمان علت ایجادکننده بی اختیاری می توان امیدوار بود مشکل هرچه زودتر برطرف شود، اما چاقی هم یکی از عوامل موثر در این زمینه به حساب می آید که باید آن را هم برطرف کرد. وی با اشاره به این موضوع می افزاید: درمان های دارویی نیز براساس نظر پزشک می تواند برای گروهی از بیماران موثر باشد و در نهایت از روش های جراحی نیز می توان کمک گرفت.
دکتر جنابی به تمام کسانی که دچار بی اختیاری ادرار شده اند توصیه می کند حتما به پزشک مراجعه و با او مشورت کنند و حتی در شرایطی که بی اختیاری خفیف است نیز مراجعه به پزشک را نادیده نگیرند؛ زیرا در بسیاری از موارد وقتی بیمار نسبت به بی اختیاری و علل ایجادکننده آن اطمینان پیدا می کند، مشکلش هم تا حد زیادی برطرف می شود.


گردآوری: گروه سلامت سیمرغ