• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

اسفراين

Nicol

متخصص بخش گردشگری
اسفراين:

شهرستان اسفراين تا تهران 772 كيلومتر فاصله دارد. قسمتى از شهرستان اسفراين در دامنه كوه شاه جهان و قسمت ديگر آن در جلگه واقع شده و آب و هواى سرد سيرى دارد. اسفراين جزو اولين كانون‏هاى استقرار اقوام آريايى پس از ورود به ايران است. در زمان اشكانيان اسفراين يكى از روستاهاى مهم نيشابور بود. اسفراين پس از تسلط اعراب بسيار آباد بود و در دوره بعد از اسلام عليرغم تهاجم و ويرانى نوسازى شد. اين شهر در اواخر قرن هشتم هجرى بار ديگر در اثر حمله تيموريان ويران شد. اسفراين در دوره صفويه ، مورد حمله ازبكان قرار گرفت و در دوره افشار، شهر قديمى اسفراين به كلى ويران شد و مردم به محل فعلى شهر اسفراين كوچ كردند.
اسفراين يكي از شهرستانهاي استانخراسانشمالي استكهازقابليتهاي بالاي گردشگري برخوردار است. مردم اسفراين، نيكوكار، پاك انديش و سخت كوش هستند. زكريا قزوينی، نويسنده «آثار البلاد و اخبار العباد» درباره اخلاق وعادت های مردم اين شهر می گويد: «اسفراين شهری است مشهور در سرزمين خراسان، مردمانش خيرانديش و نكوكارند و مردم آزاری ندارند» مردم اسفراين پيرو دين اسلام و مذهب شيعه جعفری هستند، و از تيره های تات (فارس)، ترك و بربری تشكيل يافتهاند. اين شهرستان در سرشماری عمومی نفوس و مسكن سال 1375 هـ . ش 118.581 نفر جمعيت داشته، و از اين شمار 58.978 نفر مرد و 59.603 نفر زن بوده اند. مردم اسفراين به زبان های فارسی، تركی و كردی سخن می گويند. مهم ترين صنايع دستی اسفراين، پارچهبافی، قالی و قاليچهبافی، جاجيم و گليمبافی است.
گليم بافي از هنرهاي دستي پيشين مردم شهرستان اسفراين است. در بيشتر نقاط اين شهرستان گليم را پلاس مي گويند. بافت آن به وسيله كارگاههاي افقي و در روي زمين است. بهواسطه رونق فرش بافي گليم بافي و نمد مالي، رنگرزي هم رونق دارد. گليم مرغوب از پشم و گونه نامرغوب از رشته پتوي كهنه با رنگ آميزي استفاده ميشود. آثار تاريخي و مكان هاي ديدني متعددي در اين شهرستان وجود دارند.

مکان های دیدنی و تاریخی - اسفراین:
آرامگاه شيخ آذری درجنوب شهر اسفراين، آرامگاه شيخ شاه علی اسفراينی، آرامگاه شيخ عبدالرحمان مجد الدين اسفراينی، امام زاده احمدرضا در 40 كيلومتری باختر اسفراين، امام زاده شاهزاده جعفر درروستای كوشكی، امام زاده عبدالله در 30 كيلومتری باختر اسفراين، امام زاده معصوم در شمال روستای گورپان، امام زاده موسی در شهر اسفراين، بند مهار در 2 كيلومتری جنوب خاور روستای كلاته سنجر و در جنوب شهرستان اسفراين، تپه سارمران در 500 متری جنوب روستای سارمران، حسين بن رضا و علی ابن حسن در شمال روستای جهان، خانقاه آردين، خانقاه ابوبكر، در دهيك، سيد سلطان مظفر درشمال روستای چهاربرج، شاهزاده اسحاق در روستای رويين، شاهزاده زيد در گوشه شمالی روستای توس در باختر اسفراين، شاهزاده قاسم، شهر بلقيس يا شهر خرابه در 3 كيلومتری شهر كنونی اسفراين، شيخ محمد رشيد الدين در 32 كيلومتری شمال خاوری شهرستان اسفراين، كنار روستای بيدواز، غار نوشيروان، غار عبادتگاه شيخ احمد ذاكر درروستای گورپان، فقت دژ در شمال خاوری اسفراين، قلعه آردئين، قلعه ابدالی، قلعه صعلوك دردامنه های بلندی های آلاداغ، در باختر اسفراين، قلعه قلی، قلعه قيصر در سه كيلومتر پايين تر از روستای بيدواز، قلعه كهنه حسن آباد در کنار رود حسن آباد، در شمال خاوری اسفراين، قلعه گبر حصار، گرمه بزنج و معصوم زاده در آبادی های فريمان برخي از نقاط ديدني وتاريخي شهرستان اسفراين را تشكيل مي دهند.
صنايع و معادن - اسفراین:
از صنايع و معادن شهرستان اسفراين اطلاعات مستندي در دست نيست.
کشاورزی و دام داری - اسفراین:
كشاورزی در اين ناحيه به گونه نيمه صنعتی انجام می شود و مهم ترين فرآورده های كشاورزی آن، پنبه، گندم، جو، زيره، حبوبات، سبزيجات، نباتات صنعتی، جاليزی، علوفه ای و سردرختی است. دامداری ساكن و دامداری نيمهكوچ نشينی، پرورش زنبور عسل، كرم ابريشم و طيور نيز در اين ناحيه رواج دارد.
مشخصات جغرافيايي - اسفراین:
شهرستان اسفراين، پا پهنه ای حدود 5.345 كيلومتر مربع، در شمال باختری استان خراسان، در دامنههای جنوبی كوههای آلاداغ و جنوب و جنوب باختری كوه شاه جهان، از نظر جغرافيايی در 40 درجه و 36 دقيقه تا 17 درجه و 37 دقيقه پهنای شمالی و 57 درجه و 56 دقيقه تا 7 درجه و 57 دقيقه درازای خاوری و بلندی 3032 تا 1000 متر از سطح دريا قرار دارد. بخش های شمالی ناحيه اسفراين به دليل كوهستانی بودن، دارای آب و هوای معتدل كوهستانی است، اما بخش های جنوبی و جنوب باختری آن، به دليل نزديكی به كوير، تابستان های گرم و خشك و زمستان های سردی را داراست. بيش ترين بارندگی اين ناحيه در فروردين ماه با 5/46 ميليمتر و كم ترين بارندگی در مرداد ماه با 7/1 ميليمتر است. فاصله هوايی آن تا تهران، 575 كيلومتر است. اين شهر تا مشهد 311، تا قوچان 176، تا بجنورد 63، تا تهران 772 و تا سبزوار 83 كيلومتر فاصله زمينی دارد. برابر با سرشماري سال 1375 جمعيت شهرستان اسفراين 118581 نفر برآورد شده است كه از اين تعداد 41062 در مركز اين شهرستان ساكن هستند.
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
وجه تسميه و پيشينه تاريخي - اسفراین:
اسفراين از روزگار كهن تا كنون به نام های گوناگونی مانند «مهرگان»، «مهرجان»، «ميان آباد»، «سپهرآيين»، «اسپرآيين»، «اسپراين»، «اسبراين»، و «زابرين» ناميده شده است. نام نخستين اسفراين را «مهرگان» خوانده اند که در عربی به «مهرجان» تبديل شده است. عرب ها به خاطر زيبايی و شادابی كه اسفراين داشت و يادآور سرسبزی و خرمی يمن بود، آن را به نام كشور سبا، «بلقيس» ناميدند. اما اين نام، نامی تشريفاتی بوده و اندك اندك فراموش گشت. شماری از نويسنده گان و تاريخ نگاران براين باورند كه اين شهر را اسفنديار بنا نهاده و از اين رو آن را اسفراين خوانده اند، که به نظر می رسد اين داوری بر پايه روايت های اساطيری باشد. برخی از زبان شناسان نيز بر اساس ريشه های لغوی اين نام را برگرفته از «سپهر آيين» به معنای آيين آسمانی می دانند.
اسفراين، مانند ديگر شهرهای خراسان جزو نخستين مراكز جمعيتی است، كه آريايی ها پس از ورود به ايران، در آن جا ساكن شده اند. اين سرزمين بخشی از سرزمين پارت باستانی بوده و در روزگار اشكانيان، از آبادی های مهم «ابرشهر» يا نيشابور به شمار می آمده است. در دوران ساسانی شاهزاده گان اين خاندان در آن رفت و آمد می كردند.
در 31 هـ . ق در روزگار خلافت عثمان بن عفان، اسفراين به دست عبدالله بن عامرگشوده شد. در 205 هـ . ق، طاهر ذواليمينين، فرمانروای خراسان شد و در 207 هـ . ق، در مسجد جامع نيشابور، هنگام ايراد خطبه، از خليفه نامی نبرد و نخستين حكومت مستقل ايرانی را در دوران اسلامی به وجود آورد. اسفراين در اين زمان، بخشی از نيشابور شمرده می شد. يعقوب ليث صفاری، پس از گشودن بلخ، باميان و گرديز در شعبان سال 259 هـ . ق، از راه قهستان و قاين، رهسپار نيشابور شد و آن ناحيه و پيرامونش، از جمله اسفراين را به قلمرو حكومت خود افزود. اسفراين درزمان حكومت امير نصر سامانی (301 – 331 هـ . ق) و جانشينانش تابع نيشابور و جزو حكومت آنان بود.
پس از چيره گی سلجوقيان بر خراسان، بيغو حكمران هرات، نيشابور و اسفراين شد. در اين دوران، اسفراين مورد تاخت و تاز غزها قرار گرفت و در روزگار سنجر (548 هـ . ق) مورد چپاول اين قوم قرار گرفت. در سال های 617 و 725 هـ . ق نيز به ترتيب مغولان و تيمور لنگ اسفراين را مورد هجوم و غارت قرار دادند.
جنبش سربداری در سال 737 هـ . ق، به دنبال مرگ ايلخان ابوسعيد، نخست در سبزوار و به زودی اسفراين، جاجرم و بيارجمند پا گرفت. از اين پس امير عبدالرزاق، به نام خويش سكه زد و آيين شيعه دوازده امامی را استوار گردانيد. اسفراين در دوران صفوی در قلمرو آنان بود و گاه توسط اوزبكان مورد تاخت و تاز قرار می گرفت. در ناملايمات پس از صفويه، مردم به محل كنونی شهر اسفراين كه در آن روزگار «ميان آباد» ناميده می شد، كوچ كردند. در دوران قاجاريه، حكومت اسفراين از سوی شاهان قاجار، در دست بزرگان شادلو بود.

اماکن مذهبی - اسفراین:
امامزاده عبداللّه كوران – اسفراين: اين امامزاده در 30 كيلومترى غرب اسفراين و در نزديكى آبادى كوران قرار دارد و بناى آن مستطيل شكل است. داخل بنا چهارگوش و اندازه هر ضلع آن 5 متر است. نماى بيرون بنا يك رديف قرنيز جالب دارد كه بصورت آجرچينى چشم نوازى ، لبه‏ هاى بام را تزئين كرده است. گنبد مدور بنا ، از داخل بوسيله رج‏هاى آجرى ، به هشت ترك بخش بندى شده است. اين رج‏ها علاوه بر اينكه نقش تزئينى دارند ، فشار گنبد را نيز مهار مي‏كنند. صندوق چوبى مقبره به دوره قاجار تعلق دارد.
آثار باستانی - اسفراین:
شهر باستاني بلقيس – اسفراين: شهر بلقيس که در حقيقت خرابه هاي شهر قديمي اسفراين است در سه کيلومتري شهر فعلي و سمت راست جاده سبزوار- اسفراين واقع شده است. سفال هاي بدست آمده از اين شهر به دوران صفويان تعلق دارند. بنظر مي رسد اين شهر پيش از دوران صفويه ساخته شده باشد.

زادگاه نوشيروان(فقت دژ) – اسفراين : قريه نوشيروان زادگاه سلطان انوشيروان در شمال شرقي اسفراين واقع شده است. در قسمت شرقي آن حصاري محکم بنام فقت دژ وجود دارد. بناي اين محل را به قباد فيروز نسبت مي دهند. آثار مکشوفه اين ناحيه به دوران هاي قرون اوليه اسلامي و مغول تعلق دارند. از آن جمله مي توان به مجسمه بودا که جنس آن از مفرغ است و همچنين به کاسه و عودسوزي که با اشکال هندسي و خط کوفي تزئين شده ، اشاره نمود.

تپه باستاني سارمران - اسفراين : اين تپه در 500 متري جنوب روستاي سارمران در غرب اسفراين واقع شده است. آثار سفالي پراكنده بر روي اين تپه ، مبين دورههاي تاريخي اوايل اسلام است.

قلعه قديمي حسن آباد - اسفراين: اين قلعه در حاشيه روستاي حسنآباد ، در شمال شرقي اسفراين بر روي يك پشته طبيعي بنا شده است و 140 متر طول و 70 متر عرض دارد. قسمتي از حصار سنگي و چينهاي قلعه هنوز هم پابرجاست و بلندي آن به چهار متر ميرسد. مجموعه قلعه يادگاري از ادوار اوليه اسلامي است.

قلعه قيصر – اسفراين: قلعه قيصر در سه كيلومتري روستاي بيد از توابع اسفراين واقع شده است. در سالهاي قبل ، آثار استودانهايي در اين دهكده وجود داشت كه اهالي آنها را به زرتشتيها نسبت ميدادند. قدمت اين قلعه به پيش از اسلام مربوط ميشود.
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
جغرافیای طبیعی - اسفراین:
رود قره سو - اسفراين: اين رود در دره اسفراين جريان دارد و از دامنه جنوبي آلاداغ و كوه شاه جهان در شمال سرچشمه ميگيرد و پس از مشروب كردن جلگه جاجرم از طرف شمال به جنوب جريان مييابد و به كالشوردر جنوب سبزوار ميپيوندد و سرانجام ، در كوير و نمكزار فرو ميرود. سرچشمههاي اين رودخانه واجد ارزشهاي تفرجگاهي است.

درختان کهنسال - اسفراين: در شهرستان اسفراين درختان قديمي بسياري وجود دارد كه از جاذبههاي ديدني اسفراين به حساب ميآيند. اين درختان عبارتند از: درخت سرو(ارس) در شمال روستاي كشتان ، درختهاي چنار مسجد كشتان ، درخت چناركنار مسجد خواجهها ، درختهاي چنار روستاي رويين و باقيمانده تنه درخت چنار مسجد عليبنابيطالب درمحله حزنيان.

منطقه حفاظت شده ساري گل - اسفراين: اين منطقه با 28000 هكتار وسعت در شمال شرقي اسفراين قرار دارد وانواع درختان ارس ، كركو، بيد وحشي زالزالك ، سياهدانه ، بوته گَوُن و انواع گياهان از گندميان و نعناعيان را درخود جاي داده است. چند هزار قوچ و ميش نيز در اين منطقه وجود دارد.

جاجرم

جاجرم را مي‏توان از جمله قديمي‏ترين سكونت گاه‏هاى بشر محسوب نمود. زيرا طى كاوش‏هاى انجام گرفته در اين منطقه آثارى بدست آمده است كه قدمت برخى از آن‏ها به بيش از پنج هزار سال قبل مي‏رسد و بيانگر آن است كه اين سرزمين يكى از زيست گاه‏هاى اوليه بشر بوده است. آثار به دست آمده در تپه پهلوان ، حيدران و كلاته حسن جاجرم ، كه غالباً قطعات سفال مي‏باشند ، نشانگر ذوق و سليقه بالاى سازندگان آن بوده است. در زمان هخامنشيان جاجرم جزو ساتراپ پارت بود و وقتى اشكانيان به قدرت رسيدند به يكى از مراكز مهم تجارى تبديل شد ، كه اين موقعيت را در زمان ساسانيان نيز حفظ كرد. مردم جاجرم در سال 31 هجرى قمرى به اسلام گرويدند و در قرن دوم هجرى در جريان قيام بر ضد امويان شركت نمودند. اين منطقه در دوره سلجوقيان از اهميت فراوانى برخوردار بود ، ولى پس از حمله مغول‏ها صدمات زيادى ديد. مردم جاجرم در جريان قيام سربداران به آن‏ها پيوستند و جاجرم را به يكى از كانون‏هاى اصلى سربداران تبديل كردند. در زمان تسلط ازبكان بر ماوراءالنهر، كه هم زمان با قدرت گرفتن صفويان در ايران بود ، جاجرم يكى از مراكز منازعات طرفين بود. اين سرزمين در دوره افشاريان و بعدها در دوره قاجاريان از جمله مكان‏هايى بود كه حكام محلى در جريان زد و خوردهاى خود آن را مورد تعرض قرار مي ‏دادند. امروزه با احداث كارخانجات صنعتى از جمله كارخانه توليد آلومينا در جاجرم ، اين شهرستان به يكى از مراكز مهم صنعتى استان خراسان شمالى تبديل شده است و داراى موقعيت ممتازى در كشور است.
شهرستان جاجرم يكي از شهرستان هاي استان خراسان شمالي است. مهمترين صنايع دستي اين شهرستانقاليو قاليچه بافي است. توليد قاليچه در اين منطقه با طرحهاي مشهدي، محلي در نقشهاي لچك و ترنج و … و رنگهاي لاكي، قهوه اي و قرمز و …. انجام مي شود.
مشخصات جغرافیایی جاجرم
شهرستان جاجرم با وسعت 7650 كيلومتر مربع در شمال باختري استان خراسان واقع شده است. از طرف شمال به شهرستان بجنورد، از طرف شمال باختري به استان گلستان، از طرف جنوب و باختر به شهرستان شاهرود (استان سمنان) و از طرف خاور به شهرستانهاي اسفراين و سبزوار محدود ميشود. شهرجاجرم مركز شهرستان در 5623 و طول جغرافيايي و 36 درجه و 57 دقيقه عرض جغرافيايي واقع شده است. جمعيت اين شهرستان در سرشماري سراسري سال 1375 جزو جمعيت شهرستان بجنورد محاسبه شده است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي - جاجرم:
مستشرقيني چون راولينسون و پيگولوسكايا، هكاتم پوليس يا شهر صد دروازه را در حوالي جاجرم همان هكاتم پوليس باشد، پايتخت اشكانيان در پادشاهي تيرداداول است.
اماکن مذهبی - جاجرم:
مسجد جامع - جاجرم: مسجد جامع جاجرم يكى از بناهاى قديمى استان است كه در قرن ششم هجرى قمرى بنا گرديده است. اين بنا در جنوب شرقى قلعه قديمى جاجرم واقع شده و داراى صحن كوچكى است. در ضلع جنوبى بنا فضاى گنبد دارى به شكل چهارطاقى احداث گرديده كه نمازخانه مسجد است و محراب نيز در جنوب آن واقع شده است. همچنين در دو ضلع شرقى و غربى اين مسجد دو شبستان نسبتاً بزرگ وجود دارد.
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
گردنه پلمیس

185180.jpg
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
تاريخچه شهر اسفراين

دروجه تسميه اسفراين برخي معتقدند, اين شهر را اسفنديار بنا نهاده است و لذا به نام باني آن, اسفراين ناميده شده است. بيهقي اصل اين اسم را ” آسپرآئين “ دانسته كه اسپر به معني سپر و آئين به معني راه و رسم است . اسفراين جزو اولين مراكز جمعيتي است كه اقوام آريايي پس از ورود به ايران درآن سكني گزيدند . شهر اسفراين با اينكه در طول تاريخ صدمات فراواني متحمل شده است , ليكن با تلاش و همت مردم به توسعه قابل توجهي دست يافته است و در حال حاضر يكي از شهرهاي آباد استان خراسان به شمار مي آيد .

مراکز تاريخي و باستاني

آرامگاه شيخ شاه علي اسفرايني

اين مقبره كه متعلق به عارف بزرگ , شيخ شاه علي اسفرايني از اقطاب سلسله ذهبيه است , در باغ شخصي آن بزرگوار در محله قلعه نو خواجه ها قرار دارد . اين بقعه در زميني به مساحت 500 متر مربع احداث شده است . اين عارف معروف ,داماد و شاگرد شيخ رشيدالدين محمد بيدوازي است .

قلعه حسن آباد

اين قلعه در حاشيه روستاي حسن آباد , در شمال شرقي اسفراين , برروي يك پشته طبيعي بنا شده است و طول آن 140 متر و عرض آن 70 متر مي باشد . مجموعه قلعه يادگاري از ادوار اوليه اسلامي در اين منطقه است .

قلعه قيصر

قلعه قيصر در نزديكي اسفراين و در روستاي بيد واقع شده است . درسالهاي قبل , آثار استودان هايي دراين دهكده وجود داشت كه اهالي آنها رابه زرتشتي ها نسبت مي دادند. گفته مي شود كه قدمت اين قلعه به پيش از اسلام مربوط مي شود .

قلعه صعولك

دردامنه هاي ارتفاعات آلاداغ كه در غرب اسفراين واقع شده است , برفراز قله اي , خرابه اي چهارگوش و آسيابي از سنگ قرار دارد كه به نام قلعه صعولك ناميده مي شود .

زادگاه نوشيروان (فقت دژ)

در شمال شرقي اسفراين , قريه نوشيروان زادگاه سلطان انوشيروان واقع شده است . در شمال شرقي آن حصاري محكم كه به نام ” فقت دژ “ معروف است وجود دارد . بناي اين محل را به قباد فيروز نسبت مي دهند . آثار مكشوفه ناشي از حفاري هاي انجام شده در اين ناحيه به دوران هاي قرون اوليه اسلامي و مغول تعلق دارند .

بازمانده شهر قديمي بلقيس

شهر بلقيس كه در حقيقت خرابه هاي شهر قديمي اسفراين است در 3 كيلومتري شهر فعلي و سمت راست جاده سبزوار ـ اسفراين واقع شده است . در جريان حفاري هاي به عمل آمده در اين شهر , سفال هايي به دست آمده است كه به دوران صفويان تعلق دارند .

جاذبه هاي طبيعي

غار نوشيروان

اين غار از غارهاي ناحيه اسفراين است كه در روستاي نوشيروان واقع شده است . اين غار ظاهراُ در دوره ساسانيان مورد توجه بوده واز آن به نوعي استفاده مي شده است .

غار عبادتگاه شيخ احمد ذاكر

اين غار در روستاي گوريان شهرستان اسفراين قرار گرفته است و از غارهاي تاريخي استان خراسان محسوب مي شود شيخ احمد , ذاكر معروف در اين غار به ذكر و عبادت مي پرداخت .

اماکن زيارتي و مذهبي

امام زاده عبدالله كوران

بناي اين امامزاده در30 كيلومتري مغرب اسفراين و در نزديكي آبادي كوران قرار گرفته است .

امام زاده شاهزاده زيد

بناي اين امامزاده در حاشيه شمالي روستاي توي , در غرب اسفراين واقع شده است . تاريخ قبور درون بنا به دوران صفوي مربوط است .

بقعه شيخ محمد رشيدالدين

اين بقعه در 32 كيلومتري شمال شرقي شهرستان اسفراين و در حاشيه روستاي بيدواز قرار گرفته است . شيخ محمد نواده شيخ همام و نبيره شيخ احمد غزالي معرفي شده است . صندوق چوبي اين بقعه يكي از با ارزش ترين صندوق هاي باقي مانده از اواخر قرن نهم هجري قمري است .

امام زاده شاهزاده جعفر

بنا به اعتقاد اهالي روستاي كوشكي , اين امامزاده فرزند امام رضا (ع) مي باشد و حرم وي زيارتگاه مردم اسفراين وروستاهاي اطراف است . بناي امامزاده در دوره هاي مختلف تعمير شده است و بناي فعلي آن در حدود 200 سال قدمت دارد .
 
بالا