اسهال:
به دفع غیر طبیعی مایع یا مدفوع شل به دفعات زیاد اطلاق میشود. در جوامع غربی دفع بیش از 200 گرم مدفوع در روز را به عنوان اسهال در نظر می گیرند. اگر اسهال کمتر از 2 هفته طول بکشد به آن اسهال حاد و در صورتیکه 2 تا 4 هفته ادامه یابد اسهال مداوم و در صورتیکه بیش از 4 هفته طول بکشد به آن اسهال مزمن گفته می شود.
اسهال حاد:
بیش از 90% موارد اسهال حاد ناشی از عوامل عفونی است. این موارد اغلب همراه با استفراغ، تب و درد شکمی می باشند. 10% دیگر بعلل داروها، سموم، کاهش خونرسانی و یا دیگر حالات رخ می دهد.
عوامل عفونی:
بیشتر اسهال های عفونی در اثر نوشیدن آب آلوده و یا خوردن غذای آلوده به مدفوع انسان و یا حیوانات ایجاد می شود. گروههای در معرض خطر ابتلا به اسهال شامل :
1 ) مسافران : نزدیک به 40% گردشگرانی که به بعضی از نقاط دنیا سفر میکنند و در آنجا بعضی از عوامل میکروبی شایع هستند به اسهال مبتلا می شوند.
2 ) مصرف بعضی از غذاهای خاص می تواند منجر به اسهال شود. البته این در صورتی است که این غذاها به عوامل عفونی آلوده باشند. مثلاً گوشت مرغ آلوده به میکروب سالمونلا، شیگلا و کامپیلوباکتر، گوشت همبرگر با Ecoli و برنج پخته با باسیلوس سرئوس، خامه یا سس مایونز با سالمونلا یا استافیلوکوک ارئوس، غذاهای دریائی با ویروس هپاتیت A
3 ) افراد با ضعف سیستم ایمنی مثل کسانی که تحت شیمی درمانی هستند یا همودیالیز می شوند و یا کسانیکه مبتلا به ایدز هستند دچار عفونت های فرصت طلب شده و مبتلا به اسهال می گردند.
4 ) افرادی که پرستاری از سالمندان یا بیماران را در مراکز نگهداری این افراد بعهده دارند می توانند به اسهال عفونی مبتلا شده و آنرا به اعضاء خانواده خود انتقال دهند.
5 ) افراد بستری در بیمارستان نیز می توانند بعلت عفونت های بیمارستانی مبتلا به اسهال عفونی شوند.
اسهال بسیار شدید آبکی که همراه با ترشح بیش از حد مایعات از روده باریک می باشد می تواند ناشی از سموم مترشحه از باکتریها یا عوامل میکروبی که به دیواره روده ها می چسبند ایجاد گردد. این نوع اسهال معمولاً با استفراغ شدید همراه بوده و تب بندرت دیده می شود مخصوصاً وقتی چند ساعت پس از خوردن غذای آلوده حادث شده باشد.
باکتریهایی که به جداره روده حمله می کنند می توانند اسهالی با تب بالا و درد شکم و نفخ شدید ایجاد کنند. بعضی از این باکتریهای مهاجم می توانند اسهال خونی ایجاد کنند اگر چه انگل آمیب نیز می تواند اسهال خونی بدهد.
از علل دیگر اسهال حاد می توان به داروها اشاره کرد که شامل آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد آریتمی قلبی، داروهای ضد فشار خون، داروهای مسکن ضد التهابی غیر کورتونی نظیر بروفن، دیکلوفناک سدیم و غیره، داروهای ضد افسردگی، داروهای شیمی درمانی، داروهای متسع کننده برونش ها، آنتی اسیدها، داروهای ملین می باشند.
درمان اسهال حاد:
درمان اسهال در درجه اول شامل جایگزین کردن مایعات و املاح از دست رفته است این باور غلط که چون بیمار اسهال دارد نباید مایعات دریافت کند باعث می شود تا وضعیت بیمار وخیم تر شود. علاوه بر مایعات که بهترین آن در بیمارانی که تهوع و استفراغ ندارند ORS می باشد. بایستی بسته به نوع باکتری ( که معمولاً با کشت مشخص می شود ) درمان آنتی بیوتیکی را شروع کرد.
گاهی اوقات بجای صبر و انتظار برای جواب کشت بایستی داروهای آنتی بیوتیکی را سریعاً شروع کرد که در اینگونه موارد پزشک با توجه به علائم بیماری و سیر آن نوع آنتی بیوتیک را مشخص کرده و درمان را شروع می کند. در مواردی که بیمار تهوع و استفراغ دارد بایستی از مایعات وریدی استفاده کرد و پس از فروکش کردن تهوع و استفراغ درمان خوراکی را شروع نمود.
بهترین مایعات خوراکی برای درمان اسهال آب سیب صاف شده تازه، آب انار تازه، دوغ و شربت آب لیموی کم شکر می باشد. مایعات شیرین مثل آب میوه های بسته بندی شده و یا آب کمپوت بعلت داشتن قند بسیار زیاد می توانند باعث بدتر شدن اسهال شوند.
به دفع غیر طبیعی مایع یا مدفوع شل به دفعات زیاد اطلاق میشود. در جوامع غربی دفع بیش از 200 گرم مدفوع در روز را به عنوان اسهال در نظر می گیرند. اگر اسهال کمتر از 2 هفته طول بکشد به آن اسهال حاد و در صورتیکه 2 تا 4 هفته ادامه یابد اسهال مداوم و در صورتیکه بیش از 4 هفته طول بکشد به آن اسهال مزمن گفته می شود.
اسهال حاد:
بیش از 90% موارد اسهال حاد ناشی از عوامل عفونی است. این موارد اغلب همراه با استفراغ، تب و درد شکمی می باشند. 10% دیگر بعلل داروها، سموم، کاهش خونرسانی و یا دیگر حالات رخ می دهد.
عوامل عفونی:
بیشتر اسهال های عفونی در اثر نوشیدن آب آلوده و یا خوردن غذای آلوده به مدفوع انسان و یا حیوانات ایجاد می شود. گروههای در معرض خطر ابتلا به اسهال شامل :
1 ) مسافران : نزدیک به 40% گردشگرانی که به بعضی از نقاط دنیا سفر میکنند و در آنجا بعضی از عوامل میکروبی شایع هستند به اسهال مبتلا می شوند.
2 ) مصرف بعضی از غذاهای خاص می تواند منجر به اسهال شود. البته این در صورتی است که این غذاها به عوامل عفونی آلوده باشند. مثلاً گوشت مرغ آلوده به میکروب سالمونلا، شیگلا و کامپیلوباکتر، گوشت همبرگر با Ecoli و برنج پخته با باسیلوس سرئوس، خامه یا سس مایونز با سالمونلا یا استافیلوکوک ارئوس، غذاهای دریائی با ویروس هپاتیت A
3 ) افراد با ضعف سیستم ایمنی مثل کسانی که تحت شیمی درمانی هستند یا همودیالیز می شوند و یا کسانیکه مبتلا به ایدز هستند دچار عفونت های فرصت طلب شده و مبتلا به اسهال می گردند.
4 ) افرادی که پرستاری از سالمندان یا بیماران را در مراکز نگهداری این افراد بعهده دارند می توانند به اسهال عفونی مبتلا شده و آنرا به اعضاء خانواده خود انتقال دهند.
5 ) افراد بستری در بیمارستان نیز می توانند بعلت عفونت های بیمارستانی مبتلا به اسهال عفونی شوند.
اسهال بسیار شدید آبکی که همراه با ترشح بیش از حد مایعات از روده باریک می باشد می تواند ناشی از سموم مترشحه از باکتریها یا عوامل میکروبی که به دیواره روده ها می چسبند ایجاد گردد. این نوع اسهال معمولاً با استفراغ شدید همراه بوده و تب بندرت دیده می شود مخصوصاً وقتی چند ساعت پس از خوردن غذای آلوده حادث شده باشد.
باکتریهایی که به جداره روده حمله می کنند می توانند اسهالی با تب بالا و درد شکم و نفخ شدید ایجاد کنند. بعضی از این باکتریهای مهاجم می توانند اسهال خونی ایجاد کنند اگر چه انگل آمیب نیز می تواند اسهال خونی بدهد.
از علل دیگر اسهال حاد می توان به داروها اشاره کرد که شامل آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد آریتمی قلبی، داروهای ضد فشار خون، داروهای مسکن ضد التهابی غیر کورتونی نظیر بروفن، دیکلوفناک سدیم و غیره، داروهای ضد افسردگی، داروهای شیمی درمانی، داروهای متسع کننده برونش ها، آنتی اسیدها، داروهای ملین می باشند.
درمان اسهال حاد:
درمان اسهال در درجه اول شامل جایگزین کردن مایعات و املاح از دست رفته است این باور غلط که چون بیمار اسهال دارد نباید مایعات دریافت کند باعث می شود تا وضعیت بیمار وخیم تر شود. علاوه بر مایعات که بهترین آن در بیمارانی که تهوع و استفراغ ندارند ORS می باشد. بایستی بسته به نوع باکتری ( که معمولاً با کشت مشخص می شود ) درمان آنتی بیوتیکی را شروع کرد.
گاهی اوقات بجای صبر و انتظار برای جواب کشت بایستی داروهای آنتی بیوتیکی را سریعاً شروع کرد که در اینگونه موارد پزشک با توجه به علائم بیماری و سیر آن نوع آنتی بیوتیک را مشخص کرده و درمان را شروع می کند. در مواردی که بیمار تهوع و استفراغ دارد بایستی از مایعات وریدی استفاده کرد و پس از فروکش کردن تهوع و استفراغ درمان خوراکی را شروع نمود.
بهترین مایعات خوراکی برای درمان اسهال آب سیب صاف شده تازه، آب انار تازه، دوغ و شربت آب لیموی کم شکر می باشد. مایعات شیرین مثل آب میوه های بسته بندی شده و یا آب کمپوت بعلت داشتن قند بسیار زیاد می توانند باعث بدتر شدن اسهال شوند.