[h=2]اصول روش بارش مغزی
روش بارش مغزی دارای چهار روش است که به وسیله اسبورن (1957)و میفل 12(1962) ارائه شده اند.به شرح زیر :
نقد یک نظریه کاملا ممنوع است(ارزیابی و برآیند .)
تغییر یا ترکیب با نظریه های دیگر باید تشویق شود .
کمیت(تعداد)نظریه ها مورد توجه است .(لفرانسوا و همکاران ، 1997).
توصیه های کاربردی زیر برای معلمان قابل استفاده است .
1- سعی کنید همهءدانش آموزان در بحث شرکت کنند و سطح علمی و توانایی های خود را به رخ دیگران نکشند .
2- اگر دیدگاه خاصی در خصوص بعضی دانش آموزان (مثلاً ضعیف بودن یک دانش آموز در درسی خاص)وجود دارد ،آن را زیاد مورد توجه قرار ندهید و اجازه دهید همه ، فکرهایشان را بیلن کنند .
3- از نقد دیدگاه دانش آموزان در حین بحث جداً خودداری کنید . لفرانسوا (1997)می گوید اصل ارزیابی تاخیری در بیشتر متونی که برای حل مسایل به صورت خلاق ایجاد شده تلویحاً آمده است . این اصل متضمن تولید راه حل های بسیار متنوع است.در حالی که قضاوت دربارهء آنها عمداً مسکوت می ماند . پارنس 12(1962) گزارش می دهد افرادی که به تنهایی کار می کنند وقتی قضاوت در مورد کار آنها به تاخیر می افتد از 23 تا 177 درصد ، راه حل هایی با کیفیتی بهتر به وجود می آورند (لفرانسوا و همکاران 1997 ) .
4- همه نظرها بجز مطالبی که آشکارا حالت لطیفه دارند باید بیان شوند (ارلیچ و همکاران ، 1998) .
5- کمیت (تعداد) نظرها مهم تر است تا کیفیت آنها ،اما باید توجه داشت که این امر نباید منجر به آسودگی گروه شود که از فکر کردن وپاسخ های خردمندانه دوری گزینند .
6- برخلاف لفرانسوا (1997)ارلیچ و همکاران (1998)معتقدند که هدایت کننده جلسه باید به اعضاء گروه تقویت مثبت بدهند و آنها را وادار به اظهار نظر کند
7- در طبقه بندی و تحلیل نهایی نتایج ،نباید مشخص شود چه اندیشه ای متعلق به چه کسی است .
8- اگر این روش را برای مسایل درسی وقت گیر می دانید ،می توانید از آن برای حل مسایل روزمره کلاس یا مدرسه استفاده کنید .
توجه به توصیه های بالا و آنچه در قسمت های قبل مقاله ذکر شد می تواند شما را یاری کند تا از این روش برای تسهیل رفتار خلاق در دانش آموزان استفاده کنید .
آیا بارش مغزی روشی موثر در پرورش خلاقیت است ؟
پارنس و میدو (1959، 1960) بیشترین پژوهش ها را درباره این روش انجام داده اند . خلاصه نتایج پژوهش های آنها نشان می دهد که :آموزش با شیوه بارش مغزی توانایی حل مساءله به نحو خلاقانه را در دانش آموزان بالا می برد .
این روش بیش از روش سر زنش پاسخ های غلط ، به راه حل های مسایل می پردازد.
روش بارش مغزی بیش از روش مرسوم آموزشی به ایجاد عقیده و اندیشه خلاق منجر می شود .دانش آموزانی که دوره های مربوط به حل مسایل به شیوه بارش مغزی را می گذرانند از کسانی که این دوره ها را نمی گذرانند در آزمون های خلاقیت گیلفورد نمرات بیشتری می گیرند . همچنین تحقیقات آلوینو (1993)؛ ناوال سورینو (1993) و هرسچل (1994) نشان داده است که این روش به پرورش خلاقیت در دانش آموزان کمک زیادی می کند .در روش بارش مغزی به علت این که محدودیت در ارائه پاسخ و عوامل بازدارنده در بحث وجود ندارند و دانش آموزان در مقابل افکارشان مورد انتقاد قرار نمی گیرند ، ذهن خود را آزاد می گذارند و می توانند پاسخ های خوب و مفیدی ارائه نمایند . از سوی دیگر ممکن است راه هایی برای حل یک مساءله از طرف دانش آموزان ارائه شود که بسیار غیر منتظره و خاص باشد.
تقویت چنین پاسخ هایی ممکن است منجر به بروز خلاقیت شود . در کشور ما شرایطی مانند تعداد زیاد دانش آموزان در کلاس ،متمرکز بودن ساختار نظام آموزشی ،موضوع محور بودن برنامه درسی و... ممکن است کاربرد این روش در کلاس های درس را با مشکلاتی مواجه کند . اما معلمان می توانند برای حل مشکلات کلاس و مدرسه از این روش استفاده کنند . علاوه بر اینها خواستن نظر دانش آ موزان خصوصا در دوره راهنمایی و بالاتر اثرات مثبتی بر رفتار آنها دارد . امید است این مقاله بتواند زمینه ای برای اجرای این روش ایجاد کند .
برگرفته از سایت :تهران
نقد یک نظریه کاملا ممنوع است(ارزیابی و برآیند .)
تغییر یا ترکیب با نظریه های دیگر باید تشویق شود .
کمیت(تعداد)نظریه ها مورد توجه است .(لفرانسوا و همکاران ، 1997).
توصیه های کاربردی زیر برای معلمان قابل استفاده است .
1- سعی کنید همهءدانش آموزان در بحث شرکت کنند و سطح علمی و توانایی های خود را به رخ دیگران نکشند .
2- اگر دیدگاه خاصی در خصوص بعضی دانش آموزان (مثلاً ضعیف بودن یک دانش آموز در درسی خاص)وجود دارد ،آن را زیاد مورد توجه قرار ندهید و اجازه دهید همه ، فکرهایشان را بیلن کنند .
3- از نقد دیدگاه دانش آموزان در حین بحث جداً خودداری کنید . لفرانسوا (1997)می گوید اصل ارزیابی تاخیری در بیشتر متونی که برای حل مسایل به صورت خلاق ایجاد شده تلویحاً آمده است . این اصل متضمن تولید راه حل های بسیار متنوع است.در حالی که قضاوت دربارهء آنها عمداً مسکوت می ماند . پارنس 12(1962) گزارش می دهد افرادی که به تنهایی کار می کنند وقتی قضاوت در مورد کار آنها به تاخیر می افتد از 23 تا 177 درصد ، راه حل هایی با کیفیتی بهتر به وجود می آورند (لفرانسوا و همکاران 1997 ) .
4- همه نظرها بجز مطالبی که آشکارا حالت لطیفه دارند باید بیان شوند (ارلیچ و همکاران ، 1998) .
5- کمیت (تعداد) نظرها مهم تر است تا کیفیت آنها ،اما باید توجه داشت که این امر نباید منجر به آسودگی گروه شود که از فکر کردن وپاسخ های خردمندانه دوری گزینند .
6- برخلاف لفرانسوا (1997)ارلیچ و همکاران (1998)معتقدند که هدایت کننده جلسه باید به اعضاء گروه تقویت مثبت بدهند و آنها را وادار به اظهار نظر کند
7- در طبقه بندی و تحلیل نهایی نتایج ،نباید مشخص شود چه اندیشه ای متعلق به چه کسی است .
8- اگر این روش را برای مسایل درسی وقت گیر می دانید ،می توانید از آن برای حل مسایل روزمره کلاس یا مدرسه استفاده کنید .
توجه به توصیه های بالا و آنچه در قسمت های قبل مقاله ذکر شد می تواند شما را یاری کند تا از این روش برای تسهیل رفتار خلاق در دانش آموزان استفاده کنید .
آیا بارش مغزی روشی موثر در پرورش خلاقیت است ؟
پارنس و میدو (1959، 1960) بیشترین پژوهش ها را درباره این روش انجام داده اند . خلاصه نتایج پژوهش های آنها نشان می دهد که :آموزش با شیوه بارش مغزی توانایی حل مساءله به نحو خلاقانه را در دانش آموزان بالا می برد .
این روش بیش از روش سر زنش پاسخ های غلط ، به راه حل های مسایل می پردازد.
روش بارش مغزی بیش از روش مرسوم آموزشی به ایجاد عقیده و اندیشه خلاق منجر می شود .دانش آموزانی که دوره های مربوط به حل مسایل به شیوه بارش مغزی را می گذرانند از کسانی که این دوره ها را نمی گذرانند در آزمون های خلاقیت گیلفورد نمرات بیشتری می گیرند . همچنین تحقیقات آلوینو (1993)؛ ناوال سورینو (1993) و هرسچل (1994) نشان داده است که این روش به پرورش خلاقیت در دانش آموزان کمک زیادی می کند .در روش بارش مغزی به علت این که محدودیت در ارائه پاسخ و عوامل بازدارنده در بحث وجود ندارند و دانش آموزان در مقابل افکارشان مورد انتقاد قرار نمی گیرند ، ذهن خود را آزاد می گذارند و می توانند پاسخ های خوب و مفیدی ارائه نمایند . از سوی دیگر ممکن است راه هایی برای حل یک مساءله از طرف دانش آموزان ارائه شود که بسیار غیر منتظره و خاص باشد.
تقویت چنین پاسخ هایی ممکن است منجر به بروز خلاقیت شود . در کشور ما شرایطی مانند تعداد زیاد دانش آموزان در کلاس ،متمرکز بودن ساختار نظام آموزشی ،موضوع محور بودن برنامه درسی و... ممکن است کاربرد این روش در کلاس های درس را با مشکلاتی مواجه کند . اما معلمان می توانند برای حل مشکلات کلاس و مدرسه از این روش استفاده کنند . علاوه بر اینها خواستن نظر دانش آ موزان خصوصا در دوره راهنمایی و بالاتر اثرات مثبتی بر رفتار آنها دارد . امید است این مقاله بتواند زمینه ای برای اجرای این روش ایجاد کند .
برگرفته از سایت :تهران