• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

افزايش كاربرد نانومواد در محصولات بهداشتي

parisa

متخصص بخش
بر اساس گزارش جمعيت دوستداران زمين برخي از شركت هاي بزرگ توليد كننده فرآورده هاي آرايشي مانند L'Oreal، Revlon و Estee Lauder در فرآورده هاي خود از موادي در مقياس نانو استفاده مي كنند. اين در حالي است كه شواهد موجود مبني بر سميت ناشي از كاربرد نانومواد در انسان رو به افزايش است.
گزارش مذكور كه تحت عنوان ‹‹ نانومواد، ضد آفتاب ها و فرآورده هاي آرايشي: مواد جانبي كوچك، خطرهاي بزرگ›› مي باشد بطور دقيق كاربرد گسترده نانومواد را كه بتازگي توسعه يافته اند و اثرات آنها بخوبي شناخته شده نيست در بيش از 116 فرآورده ضد آفتاب، آرايشي و بهداشتي كه در حال حاضر در بازار موجود مي باشند، ذكر نموده است. اين گزارش يادآور مي شود كه مواد مذكور علي رغم عدم ارزيابي دقيق در خصوص عوارض سمي آنها و فقدان قوانين و ضوابط لازم در حال استفاده هستند. در اين گزارش همچنين به رشد تحقيقات علمي نشان دهنده خطرات ناشي از مصرف نانوذرات براي مصرف كنندگان، كارگران و محيط زيست اشاره شده است.
Lisa Archer، مسئول بخش بهداشت و محيط زيست جمعيت دوستداران زمين، مي گويد: ‹‹ نانوذرات مهندسي شده عملا در بسياري از فرآورده هاي بهداشتي مانند كرم هاي ضد آفتاب و ضد چروك و خميردندان هاي موجود در بازار مورد استفاده قرار مي گيرند، در حالي كه شواهد علمي به دست آمده در تحقيقات اوليه نشان دهنده سمي بودن بسياري از انواع نانوذرات براي سلامت بشر است. شركت هاي توليد كننده اين فرآورده ها بايد تا زمان قطعي شدن سلامت كاربرد اين مواد و اطمينان كامل از عدم سميت آنها در انسان از كاربرد آنها در فرآورده هاي خود اجتناب نمايند. اين شركت ها حق ندارند با مشتريان خود همانند خوكچه هاي هندي آزمايشگاهي برخورد نمايند››.
فناوري نانو با دستكاري و تغيير مواد و توليد ساختارها يا سامانه هايي در مقياس اتم ها و ملكول ها سروكار دارد. يك نانومتر يك ميليارد بار كوچك تر از يك متر است. به عنوان مقايسه مي توان گفت يك ملكول DNA بطور تقريبي حدود 5/2 نانومتر ، يك سلول قرمز خون 7000 نانومتر و پهناي يك موي انسان به بزرگي 80000 نانومتر است. اطلاعات منتشره در نشريات سم شناسي نشان دهنده سميت و احتمال بروز خطر بيشتر نانوذرات در مقايسه با ذرات درشت تر مي باشد.
شركت هاي توليد كننده فرآورده هاي آرايشي در تركيب فرآورده هاي خود از اكسيدهاي فلزي و كره هاي كربني تحت عنوان ‹‹ فلورن ها›› و ‹‹ نانوكپسول ها›› در مقياس نانو به منظور افزايش نفوذ آنها در لايه هاي عمقي تر پوست استفاده مي كنند. جمعيت دوستداران زمين معتقد است كه در بررسي خود تنها نمونه هاي اندكي از فرآورده هاي آرايشي و بهداشتي حاوي نانوذرات مهندسي شده را تحت بررسي قرار داده است.
فلورن هاي كربني كه در برخي از كرم هاي صورت و مرطوب كننده ها مورد استفاده مي باشند از خاصيت ضد باكتري برخوردارند. اثر تخريبي اين مواد در مغز ماهي گزارش شده است. حتي مواجه با مقادير كم فلورن ها موجب آسيب سلول هاي كبد انسان مي گردد.
نشان داده شده است كه نانوذرات اكسيد تيتانيوم و اكسيد روي، كه در فرمولاسيون بسياري از
فرآورده هاي ضد آفتاب و آرايشي و بهداشتي به كار رفته اند، در برابر نور UV با توليد راديكال هاي آزاد موجب آسيب DNA در سلول هاي پوست مي شوند.
نكته حائز توجه اين است كه نانومواد در هيچ صنعتي همانند صنعت آرايشي و بهداشتي در فرآورده هاي مورد مصرف روزمره نفوذ ننموده اند. كاربرد نانومواد در فرآورده هايي همچون شامپوها،
حالت دهنده ها، لوسيون ها و خمير دندان ها با توجه به مصرف روزانه آنها و با در نظر گرفتن تماس مستقيم آنها با پوست خطر جدي براي سلامت بشر مي باشد. اين مواد ممكن است استنشاق شوند و يا اين كه بلعيده شوند. نانوذرات به دليل كوچكي بيش از حد ممكن است خيلي سريع تر از ذرات معمولي وارد بدن انسان شوند، از غشاء هاي بيولوژيك عبور نمايند و به
ارگان ها، بافت ها و سلول ها دسترسي يابند.
در حالي كه مقامات رسمي هنوز در خصوص امكان عبور نانومواد از پوست سالم اطلاع كافي ندارند، مطالعات نشان مي دهد كه پوست زخمي و بريده شده به دليل فقدان عمل موثر سد كنندگي پوست قادر به ممانعت از عبور ذراتي تا ابعاد 7000 نانومتر به درون بدن نمي باشد. به عبارت ديگر، مي توان گفت وجود آكنه، اكزما و يا زخم هاي ناشي از تراشيدن پوست ممكن است امكان عبور نانوذرات به درون بدن را ميسر سازند. صرفنظر از نكات فوق، بسياري از فرآورده هاي آرايشي و بهداشتي در فرمولاسيون خود حاوي مواد افزايش دهنده جذب مي باشند كه وجود آنها مي تواند احتمال نفوذ نانومواد در بافت پوست و ورود آنها به درون جريان خون سيستميك را افزايش دهد.
مجمع سلطنتي انگلستان، يكي از قديمي ترين و وزين ترين جوامع علمي دنيا، در گزارش سال 2004 خود توصيه نمود كه: ‹‹مواد در قالب نانوذرات قبل از استفاده در فرآورده ها بايد توسط مراكز قانوني و علمي مربوطه مورد ارزيابي كامل قرار گرفته و سلامت آنها براي بشر بطور كامل محرض شود››. اما علي رغم اين اخطار، شركت هاي توليد كننده در استفاده از نانو مواد در فرآورده هاي خود تعجيل بسيار نموده اند. با وجود گذشت دو سال از گزارش مجمع سلطنتي، قوانين مرتبط با كاربرد نانومواد در فرآورده هاي مورد استفاده در انسان هنوز صادر نشده اند. قوانيني كه رعايت آنها از بروز آسيب به جمعيت مصرف كننده، كارگران مشغول در بخش توليد و همچنين محيط زيست جلوگيري نمايد. جمعيت دوستداران زمين توصيه مي نمايد كه ضمن خارج نمودن فرآورده هاي بهداشتي حاوي نانوذرات مهندسي شده از بازار و جلوگيري از ورود بيشتر اين فرآورده ها به بازار مصرف، يك مهلت قانوني در نظر گرفته شود تا مطالعات لازم در خصوص سميت نانوذرات به كار رفته توسط سازمان ها و مراكز تحقيقاتي غير وابسته انجام گرفته و نتايج آنها در اختيار عموم مردم قرار گيرد. اين جمعيت همچنين خواستار وضع قوانين مناسبي براي محافظت عموم مردم، كاركنان مشغول در كارخانجات توليد فرآورده هاي مذكور و محيط زيست بشر است.
جمعيت دوستداران زمين صداي ايالات متحده از يك شبكه بين المللي و با نفوذ متشكل از گروه هاي مختلف محلي از 70 كشور دنياست كه در سال 1969 توسط ديويد براور بنيان نهاده شده است.
تهيه كننده : دكتر كامبيز گيلاني
 
بالا