جام جم آنلاين: توكسوپلاسما يك انگل كوچك درون سلولي است كه بيشترين خطر آن انتقال از مادر به جنين است و ميتواند باعث ناهنجاريهاي مختلف چشمي و مغزي در نوزاد شود.ميزبان اصلي انگل توكسوپلاسما گربه است كه قسمت اصلي زندگي انگل كه دوره جنسي انگل و ايجاد تخم است در بدن او صورت ميگيرد.سپس تخمها از مدفوع گربه دفع ميشوند و به ميزبانهاي واسط ميرسند.
گربه آلوده هر روز 100 ميليون انگل را دفع مينمايد كه در شرايط مساعد تا سالها در خاك زنده باقي ميمانند. انسانها از دو راه آلوده به انگل ميشوند؛ راه اول خوردن مواد غذايي است كه با مدفوع گربه آلوده شدهاند و به اين ترتيب به صورت مستقيم تخمها به بدن انسان وارد ميشوند و راه دوم اين است كه يك حيوان مثل گوسفند تخم هاي انگل را بخورد و انگل در ماهيچه يا مغز گوسفند كيست تشكيل دهد و انسان با خوردن گوشت نيم پز كه هنوز كيستهاي سالم توكسوپلاسما دارند، آلوده ميشود.
در افراد عادي كه ايمني كاملي دارند عفونت توكسوپلاسما بيعلامت و محدود است و تا زماني كه ايمني بدن مخدوش نشده باشد مشكل برايشان ايجاد نميشود.
در افرادي كه دچار نقص ايمني ميشوند مثل بيماران مبتلا به ايدز يا كساني كه به خاطر سرطان، شيمي درماني ميشوند انگل موجود در بدن دوباره فعال ميشود و ايجاد عفونت شديد ميكند. اين عفونت به صورت التهاب مغز يا انسفاليت كه با تشنج، كاهش سطح هوشياري و سردرد شديد تظاهر ميكند خود را نشان ميدهد و بسيار شديد و خطرناك است.
مهمترين نوع عفونت انسانها با انگل توكسوپلاسما عفونت مادران باردار است. اگر در فاصله 6 ماه قبل از بارداري خانمي آلوده به انگل توكسوپلاسما شود و بيماري بهبود يابد ديگر مستعد دريافت عفونت در دوران بارداري نيست و به اين ترتيب هيچ خطري نوزاد او را تهديد نميكند. آن چه باعث خطر ميشود كسب عفونت مادر در دوره بارداري است كه باعث سرايت انگل به نوزاد ميشود.
در مجموع يك سوم مادراني كه در دوران بارداري مبتلا به توكسوپلاسما ميشوند، باعث عفونت جنين خواهند شد. عفونت مادر در چند ماه قبل از لقاح نيز احتمال سرايت به جنين را خواهد داشت.
جنينهايي كه مادرانشان در اوايل بارداري دچار عفونت ميشوند، بيماري خيلي شديد مغزي و چشمي خواهند داشت و بسياري از آنان قبل از تولد ميميرند، ولي جنينهايي كه در ماههاي آخر بارداري مادرشان آلوده شده باشند عموما سالم به دنيا ميآيند، ولي ممكن است دچار مشكلات ذهني، تشنج و بيماريهاي مغزي شوند.
از آن جايي كه بيشتر عفونتهاي مادران باردار مبتلا به توكسوپلاسما بدون علامت است فقط انجام آزمايش در دوره بارداري ميتواند احتمال ابتلا جنين را مشخص كند و در صورت آلودگي نوزاد، درمان شروع شود و در صورتي كه چنين كاري بموقع صورت پذيرد و نوزاد آلوده تحت درمان دارويي كه شامل داروهاي پريماكين، سولفوديازين و داروي جديد اسپيرامايسين است قرار گيرد مشكلاتي كه ذكر شده برطرف ميشوند و نوزاد زندگي سالمي را پيشرو خواهد داشت.
گربه آلوده هر روز 100 ميليون انگل را دفع مينمايد كه در شرايط مساعد تا سالها در خاك زنده باقي ميمانند. انسانها از دو راه آلوده به انگل ميشوند؛ راه اول خوردن مواد غذايي است كه با مدفوع گربه آلوده شدهاند و به اين ترتيب به صورت مستقيم تخمها به بدن انسان وارد ميشوند و راه دوم اين است كه يك حيوان مثل گوسفند تخم هاي انگل را بخورد و انگل در ماهيچه يا مغز گوسفند كيست تشكيل دهد و انسان با خوردن گوشت نيم پز كه هنوز كيستهاي سالم توكسوپلاسما دارند، آلوده ميشود.
در افراد عادي كه ايمني كاملي دارند عفونت توكسوپلاسما بيعلامت و محدود است و تا زماني كه ايمني بدن مخدوش نشده باشد مشكل برايشان ايجاد نميشود.
در افرادي كه دچار نقص ايمني ميشوند مثل بيماران مبتلا به ايدز يا كساني كه به خاطر سرطان، شيمي درماني ميشوند انگل موجود در بدن دوباره فعال ميشود و ايجاد عفونت شديد ميكند. اين عفونت به صورت التهاب مغز يا انسفاليت كه با تشنج، كاهش سطح هوشياري و سردرد شديد تظاهر ميكند خود را نشان ميدهد و بسيار شديد و خطرناك است.
مهمترين نوع عفونت انسانها با انگل توكسوپلاسما عفونت مادران باردار است. اگر در فاصله 6 ماه قبل از بارداري خانمي آلوده به انگل توكسوپلاسما شود و بيماري بهبود يابد ديگر مستعد دريافت عفونت در دوران بارداري نيست و به اين ترتيب هيچ خطري نوزاد او را تهديد نميكند. آن چه باعث خطر ميشود كسب عفونت مادر در دوره بارداري است كه باعث سرايت انگل به نوزاد ميشود.
در مجموع يك سوم مادراني كه در دوران بارداري مبتلا به توكسوپلاسما ميشوند، باعث عفونت جنين خواهند شد. عفونت مادر در چند ماه قبل از لقاح نيز احتمال سرايت به جنين را خواهد داشت.
جنينهايي كه مادرانشان در اوايل بارداري دچار عفونت ميشوند، بيماري خيلي شديد مغزي و چشمي خواهند داشت و بسياري از آنان قبل از تولد ميميرند، ولي جنينهايي كه در ماههاي آخر بارداري مادرشان آلوده شده باشند عموما سالم به دنيا ميآيند، ولي ممكن است دچار مشكلات ذهني، تشنج و بيماريهاي مغزي شوند.
از آن جايي كه بيشتر عفونتهاي مادران باردار مبتلا به توكسوپلاسما بدون علامت است فقط انجام آزمايش در دوره بارداري ميتواند احتمال ابتلا جنين را مشخص كند و در صورت آلودگي نوزاد، درمان شروع شود و در صورتي كه چنين كاري بموقع صورت پذيرد و نوزاد آلوده تحت درمان دارويي كه شامل داروهاي پريماكين، سولفوديازين و داروي جديد اسپيرامايسين است قرار گيرد مشكلاتي كه ذكر شده برطرف ميشوند و نوزاد زندگي سالمي را پيشرو خواهد داشت.