کاربران عزیز تبیانی در این مقاله و مقاله ی بعد سه نکته برای داشتن ازدواجی مناسب و زندگی توام با آرامش برای شما بیان می شود : اولین نکته همان ازدواج به موقع است و با توجه به بالا رفتن سن ازدواج که این روز ها گریبانگیر نسل جوان شده ، توجه بیشتری را می طلبد.
1. ازدواج را به تأخیر نیندازید
ازدواج، حادثه شیرین و تحول به یادماندنی دوران جوانی شماست. با ازدواج، صفا، محبت و شیدایی میشکفد و حیاتی سبز و همراه با مسرّت معنوی و لذتهای سالم آغاز میشود. آدمی چنان آفریده شده است که به طور فطری و طبیعی، به سوی ازدواج و سامان دادن خانواده، رهنمون میشود. این سخن از پیامبر صلی الله علیه‌وآله شنیده شد که می‌فرمود: «ای گروه جوانان! ازدواج کنید».1 کسانی که تن به ازدواج نمیدهند و از این سنت الهی سرپیچی میکنند، نوعی خامی در وجودشان باقی میماند و بسیاری از گونههای وجودیشان شکوفا نمیشود. به گفته استاد مطهری، «یک پختگی هست که جز در پرتو ازدواج پیدا نمیشود».2 ازدواج را تأخیر نیندازید و به هنگام، دست به کار شوید زیرا ازدواج ، اولین مرحله خروج از خودِ طبیعی فردی و توسعه پیدا کردن شخصیت انسان است و کسانی که این دوران را نگذرانند، تا آخر عمر یک نوع خامی و بچگی در آنان وجود خواهد داشت.3 ازدواج کنید ، زیرا رسول خدا صلی الله علیه‌وآله همواره می‌فرمود: «هر که دوست دارد از سنت من پیروی کند، به ازدواج روی آورد ، زیرا ازدواج [بخشی] از سنت من است».4 در سخنان پیامبر صلی الله علیه‌وآله، از گشوده شدن درهای رحمت آسمانی و وزش نسیم احسان و فیض الهی، به هنگام ازدواج ، خبر داده شده است.5 بیتردید، کامل شدن دین فرد را میتوان جلوهای از لطف خدا دانست. هیچ یک از یاران رسول خدا صلی الله علیه‌وآله ازدواج نمیکرد ،مگر این که پیامبر اکرم صلی الله علیه‌وآله دربارهاش می‌فرمود: دینش کامل شد.6 عشق، مصاحبت و دست‌یابی به انتظارات ، سه دلیل مهم ازدواج شمرده شده‌اند و نیز نقل شده که «هیچ بنیادی در اسلام، نزد خداوند ، محبوبتر از ازدواج نیست».7
روزی یکی از جوانان مدینه به نام عکاف، خدمت پیامبر صلی الله علیه‌وآله رسید. آن حضرت از او پرسید: آیا زن داری؟ او گفت: خیر. - در این‌باره مشکلی داری ؟ - خیر. - تو که سالم و توان‌گری؟ - آری بحمدالله. - در این صورت، تو از براداران شیطانی. یا باید از راهبان مسیحی باشی. اگر مسلمانی، مانند همه مسلمانان رفتار کن. زن گرفتن، از سنتهای من است. بدترین افراد شما، بی‌زنان هستند و بدترین مردگان، اموات مجردند. وای بر تو ای عکاف! زن بگیر که خطا کاری.8 تمایل مرد و زن جوان به یکدیگر، واقعیتی درونی است و در پرتو ازدواج، آثار و فوایدی برای آن دو فراهم میشود که برخی از آنها عبارتند از: الف) آرامش روح و روان ، در پناه یک ازدواج موفق تحقق مییابد و این احساس، زمینه رشد جوان را برای دست‌یابی و کسب فضیلتهای انسانی، فراهم میآورد، آن گونه که پروردگار مهربان می‌فرماید: «از نشانههای او این که از [نوع] خودتان، همسرانی برای شما آفرید؛ تا بدانها آرام گیرید و میانتان دوستی و رحمت نهاد. آری، در این [نعمت] برای مردمی که میاندیشند، قطعاً نشانههایی است».9 نتیجه چنین دوستی و آرامشی، فزونی مروّت و نیکی سیرت است. پیامبر صلی الله علیه‌وآله می‌فرماید: «پسران و دختران مجرد خود را همسر دهید، تا خداوند، مروتشان را افزون و سیرتشان را نیکو کند».10 ب) ازدواج وسیلهای پاک برای ارضای تمایلات و پدیدهای سازنده برای در امان ماندن از ناپاکی ها: مسائل جنسی و شهوانی، یکی از راههای آسان، برای نفوذ شیطان است که گاهی در پوشش ارتباط دوستانه، بین پسر و دختر، جوان را در ورطه هرزگی و فساد میاندازد ، امّا جوان، در پرتو مهر همسر خود، این راه نفوذ را مسدود میکند. رسول خدا صلی الله علیه‌وآله ضمن توصیه به ازدواج و نهی جوان از ارتباط‌های نامشروع،11 می‌فرماید: «هر جوانی که در ابتدای جوانی‌اش ازدواج کند، با این کار نیک خود، ناله ابلیس را در میآورد ، چنان که او فریاد می‌کشد: وای بر من! وای بر من! این جوان، دو سوم دین و آیینش را از گزند من در امان نگه داشت و خود را بیمه کرد».
رسول خدا (ص) ، آنگاه این سفارش را فرمود: «پس لازم است در یک سوم باقی مانده ، خویشتندار باشد».12 زوج جوان به دلیل مصونیت از آلودگیها و انحراف شهوانی، جایگاه والایی نزد خداوند دارند ،تا جایی که خوابشان برتر از انسان مجردی است که روزها روزه دارد و شبها به خاطر عبادت، بیدار میماند.13 پیامبر خدا، عبادت پسر و دختر ازدواج کرده را برتر از نماز فرد مجردی میداند که شب و روز خود را به پرستش سپری میکند.14 از این رو، هرگاه یکی از یارانش ازدواج میکرد، پیامبر «کامل شدن دین» او را بشارت میداد15 و همواره این توصیه را به جوانان می‌فرمود: « هرکه دوست دارد خدا را پاک و پاکیزه ملاقات کند، در حالی که زن دارد، خدا را ملاقات کند».16 ج) بقای نسل و نوع آدمی و ایجاد نسلی صالح ، از آثار همدمی و پیوند دختر و پسر جوان است ،زیرا رسول خدا صلی الله علیه‌وآله می‌فرماید: «چه چیزی مؤمن را از انتخاب همسر باز میدارد؟ هر آینه در پرتو ازدواج، خداوند، فرزندی را به او ببخشد که زمین را با شعار «لا اله الا اللَّه»، سنگین کند».17 بیشتر جوانان به دلیل واهمه از عدم اداره کامل زندگی، ازدواج را به تأخیر انداخته، تا پس از جمعآوری و اندوخته کردن مال و اطمینان کامل، گام پیش نهند ، امّا اغلب، دغدغهها روا نیست ، زیرا با حداقلها نیز میتوان آغاز کرد ، چون رزق و روزی، در گرو ازدواج است.18 که رسول خداصلی الله علیه‌وآله می‌فرماید: «خانواده تشکیل دهید که آن برای شما روزیآور است»19 و در کلام شیرین دیگری می‌فرماید: «با زنان ازدواج کنید که آنان، ثروت و روزی میآورند».20 سخنان فوق، امیدآفرینترین جملاتی است که جوان با الهام از آنها دلیر گشته ، توان و نیرویش را به تحرک مضاعف وا میدارد ، تا در سایه فضل و لطف الهی، یک زندگی سرشار از صفا و زیبایی را بنیان نهد؛ زیرا « اگر تنگ‌دستند، خداوند آنان را از فضل خویش بینیاز خواهد کرد و خدا، گشایش‌گر داناست».21 در مقاله ی بعد به دوقدم مهم دیگر برای زندگی توام با آرامش اشاره می کنیم که یکی انتخاب شایسته ی همسر است و دیگری رفتار صحیح با همسری است که انتخاب کرده ایم .
پی نوشت: 1. کلینی، کافی، ج6، ص 330. 2. مرتضی مطهری، تعلیم و تربیت در اسلام، ص 398. 3. همان، ص 251. 4. مجلسی، بحارالانوار، ج 10، ص 93. 5. یفتح ابواب السماء بالرحمه.. عند النکاح». (نوری، مستدرک الوسائل، ج 14، ص152). 6. نعمان مغربی، دعائم الاسلام، ج 2، ص 190. 7. عاملی، وسائل الشیعه، ج14، ص 3. 8. ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ج 4، ص34. 9. روم، آیه 21. 10. بحارالانوار، ج100، ص222. 11. ای جوان! ازدواج کن و از زنا بپرهیز؛ همانا که این زشتی، ایمان را از قلب تو بیرون می‌کشد. (مکارم الاخلاق، ج1، ص430). 12. بحارالانوار، ج100، ص221. 13. قمی، سفینه البحار، ج1، ص561. 14. شیخ طوسی، التهذیب، ج7، ص239. 15. امیرمؤمنان علیه السلام می‌فرماید: «هیچ یک از یاران پیامبر، ازدواج نمی‌کردند؛ مگر آن که پیامبر می‌فرمود: دینش کامل شد». (دعائم الاسلام، ج2، ص190). 16. شیخ مفید، المقنعه، ص496. 17. شیخ صدوق، مَن لایحضره الفقیه، ج3، ص382. 18. مکارمالاخلاق، ج1، ص43. 19. بحارالانوار، ج103، ص217. 20. مکارمالاخلاق، ج1، ص43. 21. نور، آیه 32. منبع:تبيان
ازدواج، حادثه شیرین و تحول به یادماندنی دوران جوانی شماست. با ازدواج، صفا، محبت و شیدایی میشکفد و حیاتی سبز و همراه با مسرّت معنوی و لذتهای سالم آغاز میشود. آدمی چنان آفریده شده است که به طور فطری و طبیعی، به سوی ازدواج و سامان دادن خانواده، رهنمون میشود. این سخن از پیامبر صلی الله علیه‌وآله شنیده شد که می‌فرمود: «ای گروه جوانان! ازدواج کنید».1 کسانی که تن به ازدواج نمیدهند و از این سنت الهی سرپیچی میکنند، نوعی خامی در وجودشان باقی میماند و بسیاری از گونههای وجودیشان شکوفا نمیشود. به گفته استاد مطهری، «یک پختگی هست که جز در پرتو ازدواج پیدا نمیشود».2 ازدواج را تأخیر نیندازید و به هنگام، دست به کار شوید زیرا ازدواج ، اولین مرحله خروج از خودِ طبیعی فردی و توسعه پیدا کردن شخصیت انسان است و کسانی که این دوران را نگذرانند، تا آخر عمر یک نوع خامی و بچگی در آنان وجود خواهد داشت.3 ازدواج کنید ، زیرا رسول خدا صلی الله علیه‌وآله همواره می‌فرمود: «هر که دوست دارد از سنت من پیروی کند، به ازدواج روی آورد ، زیرا ازدواج [بخشی] از سنت من است».4 در سخنان پیامبر صلی الله علیه‌وآله، از گشوده شدن درهای رحمت آسمانی و وزش نسیم احسان و فیض الهی، به هنگام ازدواج ، خبر داده شده است.5 بیتردید، کامل شدن دین فرد را میتوان جلوهای از لطف خدا دانست. هیچ یک از یاران رسول خدا صلی الله علیه‌وآله ازدواج نمیکرد ،مگر این که پیامبر اکرم صلی الله علیه‌وآله دربارهاش می‌فرمود: دینش کامل شد.6 عشق، مصاحبت و دست‌یابی به انتظارات ، سه دلیل مهم ازدواج شمرده شده‌اند و نیز نقل شده که «هیچ بنیادی در اسلام، نزد خداوند ، محبوبتر از ازدواج نیست».7
روزی یکی از جوانان مدینه به نام عکاف، خدمت پیامبر صلی الله علیه‌وآله رسید. آن حضرت از او پرسید: آیا زن داری؟ او گفت: خیر. - در این‌باره مشکلی داری ؟ - خیر. - تو که سالم و توان‌گری؟ - آری بحمدالله. - در این صورت، تو از براداران شیطانی. یا باید از راهبان مسیحی باشی. اگر مسلمانی، مانند همه مسلمانان رفتار کن. زن گرفتن، از سنتهای من است. بدترین افراد شما، بی‌زنان هستند و بدترین مردگان، اموات مجردند. وای بر تو ای عکاف! زن بگیر که خطا کاری.8 تمایل مرد و زن جوان به یکدیگر، واقعیتی درونی است و در پرتو ازدواج، آثار و فوایدی برای آن دو فراهم میشود که برخی از آنها عبارتند از: الف) آرامش روح و روان ، در پناه یک ازدواج موفق تحقق مییابد و این احساس، زمینه رشد جوان را برای دست‌یابی و کسب فضیلتهای انسانی، فراهم میآورد، آن گونه که پروردگار مهربان می‌فرماید: «از نشانههای او این که از [نوع] خودتان، همسرانی برای شما آفرید؛ تا بدانها آرام گیرید و میانتان دوستی و رحمت نهاد. آری، در این [نعمت] برای مردمی که میاندیشند، قطعاً نشانههایی است».9 نتیجه چنین دوستی و آرامشی، فزونی مروّت و نیکی سیرت است. پیامبر صلی الله علیه‌وآله می‌فرماید: «پسران و دختران مجرد خود را همسر دهید، تا خداوند، مروتشان را افزون و سیرتشان را نیکو کند».10 ب) ازدواج وسیلهای پاک برای ارضای تمایلات و پدیدهای سازنده برای در امان ماندن از ناپاکی ها: مسائل جنسی و شهوانی، یکی از راههای آسان، برای نفوذ شیطان است که گاهی در پوشش ارتباط دوستانه، بین پسر و دختر، جوان را در ورطه هرزگی و فساد میاندازد ، امّا جوان، در پرتو مهر همسر خود، این راه نفوذ را مسدود میکند. رسول خدا صلی الله علیه‌وآله ضمن توصیه به ازدواج و نهی جوان از ارتباط‌های نامشروع،11 می‌فرماید: «هر جوانی که در ابتدای جوانی‌اش ازدواج کند، با این کار نیک خود، ناله ابلیس را در میآورد ، چنان که او فریاد می‌کشد: وای بر من! وای بر من! این جوان، دو سوم دین و آیینش را از گزند من در امان نگه داشت و خود را بیمه کرد».
رسول خدا (ص) ، آنگاه این سفارش را فرمود: «پس لازم است در یک سوم باقی مانده ، خویشتندار باشد».12 زوج جوان به دلیل مصونیت از آلودگیها و انحراف شهوانی، جایگاه والایی نزد خداوند دارند ،تا جایی که خوابشان برتر از انسان مجردی است که روزها روزه دارد و شبها به خاطر عبادت، بیدار میماند.13 پیامبر خدا، عبادت پسر و دختر ازدواج کرده را برتر از نماز فرد مجردی میداند که شب و روز خود را به پرستش سپری میکند.14 از این رو، هرگاه یکی از یارانش ازدواج میکرد، پیامبر «کامل شدن دین» او را بشارت میداد15 و همواره این توصیه را به جوانان می‌فرمود: « هرکه دوست دارد خدا را پاک و پاکیزه ملاقات کند، در حالی که زن دارد، خدا را ملاقات کند».16 ج) بقای نسل و نوع آدمی و ایجاد نسلی صالح ، از آثار همدمی و پیوند دختر و پسر جوان است ،زیرا رسول خدا صلی الله علیه‌وآله می‌فرماید: «چه چیزی مؤمن را از انتخاب همسر باز میدارد؟ هر آینه در پرتو ازدواج، خداوند، فرزندی را به او ببخشد که زمین را با شعار «لا اله الا اللَّه»، سنگین کند».17 بیشتر جوانان به دلیل واهمه از عدم اداره کامل زندگی، ازدواج را به تأخیر انداخته، تا پس از جمعآوری و اندوخته کردن مال و اطمینان کامل، گام پیش نهند ، امّا اغلب، دغدغهها روا نیست ، زیرا با حداقلها نیز میتوان آغاز کرد ، چون رزق و روزی، در گرو ازدواج است.18 که رسول خداصلی الله علیه‌وآله می‌فرماید: «خانواده تشکیل دهید که آن برای شما روزیآور است»19 و در کلام شیرین دیگری می‌فرماید: «با زنان ازدواج کنید که آنان، ثروت و روزی میآورند».20 سخنان فوق، امیدآفرینترین جملاتی است که جوان با الهام از آنها دلیر گشته ، توان و نیرویش را به تحرک مضاعف وا میدارد ، تا در سایه فضل و لطف الهی، یک زندگی سرشار از صفا و زیبایی را بنیان نهد؛ زیرا « اگر تنگ‌دستند، خداوند آنان را از فضل خویش بینیاز خواهد کرد و خدا، گشایش‌گر داناست».21 در مقاله ی بعد به دوقدم مهم دیگر برای زندگی توام با آرامش اشاره می کنیم که یکی انتخاب شایسته ی همسر است و دیگری رفتار صحیح با همسری است که انتخاب کرده ایم .
پی نوشت: 1. کلینی، کافی، ج6، ص 330. 2. مرتضی مطهری، تعلیم و تربیت در اسلام، ص 398. 3. همان، ص 251. 4. مجلسی، بحارالانوار، ج 10، ص 93. 5. یفتح ابواب السماء بالرحمه.. عند النکاح». (نوری، مستدرک الوسائل، ج 14، ص152). 6. نعمان مغربی، دعائم الاسلام، ج 2، ص 190. 7. عاملی، وسائل الشیعه، ج14، ص 3. 8. ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ج 4، ص34. 9. روم، آیه 21. 10. بحارالانوار، ج100، ص222. 11. ای جوان! ازدواج کن و از زنا بپرهیز؛ همانا که این زشتی، ایمان را از قلب تو بیرون می‌کشد. (مکارم الاخلاق، ج1، ص430). 12. بحارالانوار، ج100، ص221. 13. قمی، سفینه البحار، ج1، ص561. 14. شیخ طوسی، التهذیب، ج7، ص239. 15. امیرمؤمنان علیه السلام می‌فرماید: «هیچ یک از یاران پیامبر، ازدواج نمی‌کردند؛ مگر آن که پیامبر می‌فرمود: دینش کامل شد». (دعائم الاسلام، ج2، ص190). 16. شیخ مفید، المقنعه، ص496. 17. شیخ صدوق، مَن لایحضره الفقیه، ج3، ص382. 18. مکارمالاخلاق، ج1، ص43. 19. بحارالانوار، ج103، ص217. 20. مکارمالاخلاق، ج1، ص43. 21. نور، آیه 32. منبع:تبيان