انواع شعر فارسي از لحاظ قالب يا صورت

[چاووش]

منظور از قالب شعري ، شكل و هيأت ظاهري شعر است به اعتبار نوع وزن و تساوي افاعيل عروضي ( در شعر سنتي ) و نوعِ قوافي بيتها و مصراعها و پاره مصراعها ( در نوع مستزاد ) و تعداد ابيات يا كوتاه و بلند شدن مصراعهاست در بعضي از انواع شعر نو و آزاد ( در اوزانِ نيمايي ) همچنين واژگان و قالبهائي است كه شاعر انتخاب مي كند . اشعار فارسي از لحاظ قالب ، به منزلة ظروفي هستند كه از عناصر مزبور تركيب شده اند ، كه گاه گنجايش لفظي آنها زياد و اندازه هايشان بزرگ است ، نظير مثنويها و قصايد و گاه حجم لفظي شان كوچك است و مختصر ، نظير قطعات ، رباعيات و دوبيتها .

مشهورترين قالبهايي كه از قديمترين ازمنة شعر فارسي تا عصر حاضر مورد استفاده سخن سرايان ايراني قرار گرفته است ، عبارتند از : 1 . مثنوي 2 . قصيده 3 . غزل 4 . قطعه 5 . مسمط 6 . مستزاد 7 . ترجيع بند 8 . تركيب بند . 9 . رباعي . 10 . دوبيتي 11 .و بالاخره قالبهاي آزاد در شعر امروز فارسي