ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﮐﺎر ﺑﺮ روي ﺛﺎﺑﺖ ﮐﯿﻬﺎنﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، آﻟﺒﺮت اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮐﺴﯽ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﻪﻣﻔﻬﻮم اﻧﺮژي ﺗﺎرﯾﮏ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه اﺳﺖ؛ واﻗﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ 80 ﺳﺎل از زﻣﺎن ﺧﻮد ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﻮدهاﺳﺖ. اﻣﺎ...
ﻣﺤﻤﻮد ﺣﺎجزﻣﺎن: ﺑﺮاي ﻧﻮاﺑﻎ، ﺣﺘﯽ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﻣﺒﺪل ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﯿﺮوزي ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ. اﺳﻨﺎد ﻣﮑﺎﻟﻤﻪاي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻣﯿﺎن آﻟﺒﺮت اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ و اروﯾﻦ ﺷﺮودﯾﻨﮕﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ دو 80 ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از آﻧﮑﻪ زﻣﺎﻧﺶ ﻓﺮا ﺑﺮﺳﺪ، ﺑﻪ اﯾﺪه اﻧﺮژي ﺗﺎرﯾﮏ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛آن ﻫﻢ زﻣﺎﻧﯽﮐﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺳﺮ و ﮐﻠﻪ زدن ﺑﺎ ﭼﯿﺰي ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﺻﺮﻓﺎ ﯾﮏ ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺼﺤﯿﺢ زﺷﺖ و ﮐﺮﯾﻪ اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﻧﯿﻮﺳﺎﯾﻨﺘﯿﺴﺖ، در ﺳﺎل 1296 / 1917، ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﺪﯾﻊ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ در ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﺎم ﺟﻬﺎﻧﯿﺎن را ﺷﮕﻔﺖزده ﮐﺮدهﺑﻮد. ﻓﻀﺎ-زﻣﺎن را ﺑﺎ ﻋﺒﺎرات ﻫﻨﺪﺳﯽ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و اﻧﺮژي را در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﻮد. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﮐﻤﯿﺖﺛﺎﺑﺖ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺟﻬﺎن را اﯾﺴﺘﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﯽداﺷﺖ، ﭘﺪﯾﺪهاي ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪات اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در آن زﻣﺎن ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﻮد. اﻣﺎ درﺳﺎل 1308 / 1929، ادوﯾﻦ ﻫﺎﺑﻞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺟﻬﺎن در ﺣﺎل اﻧﺒﺴﺎط اﺳﺖ و اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ اﯾﻦ ﺛﺎﺑﺖ را «ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ اﺷﺘﺒﺎه زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد»ﻧﺎﻣﯿﺪ.
اﮐﻨﻮن، اﻟﮑﺲ ﻫﺎروي، ﺗﺎرﯾﺨﺪان داﻧﺸﮕﺎه ﻧﯿﻮﯾﻮرك ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه از اﯾﻦ ﻓﯿﺰﯾﮏداﻧﺎن را ﮐﻪ در ﺳﺎل 1297 / 1918 ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ،ﻣﺠﺪدا ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده اﺳﺖ. در ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻻت، ﺷﺮودﯾﻨﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﺑﺎزي ﮐﺮده و ﺛﺎﺑﺖ را از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ، ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﺮده اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺳﺎده، ﺛﺎﺑﺖ ﮐﯿﻬﺎنﺷﻨﺎﺧﺘﯽ را از ﺑﺨﺸﯽ از ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻓﻀﺎ-زﻣﺎن ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژي ﺑﺮاي ﮐﯿﻬﺎن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮد. در ﺣﺎﻟﯽﮐﻪ از ﻧﻈﺮ رﯾﺎﺿﯽ اﯾﻦ ﮐﺎر ﻫﯿﭻ ﺗﻐﯿﯿﺮي اﯾﺠﺎد ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ، از ﻧﻈﺮ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﻌﻨﺎي زﯾﺎدي دارد. ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﮐﻪ اﻧﺪﮐﯽ ﻫﻢ ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﯿﺪ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت اﯾﻦ ﻋﺒﺎرت اﻧﺮژي ﺟﺪﯾﺪ ﯾﺎ «ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﯿﺴﺖ» و ﯾﺎ «ﯾﮏ ﭼﮕﺎﻟﯽ ﻣﻨﻔﯽﻧﺎدﯾﺪﻧﯽ در ﻓﻀﺎي ﺑﯿﻦ ﺳﺘﺎرهاي اﺳﺖ.» در ﺳﺎل 1377 / 1998 و ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺢ اﻧﺒﺴﺎط ﺗﻨﺪﺷﻮﻧﺪه ﻋﺎﻟﻢ، اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺠﺪدا ﺳﺮ ﺑﺮ آورد؛ و ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮدي ﺑﻪ ﻧﺎم«اﻧﺮژي ﺗﺎرﯾﮏ» ﺑﻪ اﻧﺒﺴﺎط ﻋﺎﻟﻢ ﺷﺘﺎب ﻣﯽدﻫﺪ. از آن زﻣﺎن ﮐﯿﻬﺎنﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ واﻗﻌﯽ اﻧﺮژيﺗﺎرﯾﮏ را ﮐﺸﻒ ﮐﻨﻨﺪ. اﯾﻦ ﮐﺸﻒ ﮐﻪ اﻧﺒﺴﺎط ﮐﯿﻬﺎن در ﺣﺎل ﺷﺘﺎبﮔﯿﺮي اﺳﺖ، ﺟﺎﯾﺰه ﻧﻮﺑﻞ ﻓﯿﺰﯾﮏ ﺳﺎل 1390 / 2011 را ﺑﺮايﮐﺎﺷﻔﺎن آن ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورد.
اﮔﺮ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ رﯾﺎﺿﯿﺎت را دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﺮد، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ از اﺻﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر اراﺋﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد؛ اﯾﺪه ﺑﺰرگ دﯾﮕﺮي را ﮐﻪ اﺳﺘﺤﻘﺎقدرﯾﺎﻓﺖ ﯾﮏ ﺟﺎﯾﺰه ﻧﻮﺑﻞ دﯾﮕﺮ داﺷﺖ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﺪ. در ﻋﻮض، وي ﺧﯿﻠﯽ زود ﻓﮑﺮش را از اﯾﻦ اﯾﺪه ﺗﺎزه ﺧﻼص ﮐﺮد. اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﻧﻮﺷﺖ:
«ﻣﺴﯿﺮي ﮐﻪ از ﺳﻮي آﻗﺎي ﺷﺮودﯾﻨﮕﺮ دﻧﺒﺎل ﻣﯽﺷﻮد از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ، ﭼﺮا ﮐﻪ ﺷﺪﯾﺪا ﺑﻪ ﺟﻨﮕﻠﯽ از ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻣﻨﺠﺮﻣﯽﺷﻮد.»ﻫﺎروي ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ اﻧﺪﮐﯽ از ﺑﺎزي رﯾﺎﺿﯽ ﺷﺮودﯾﻨﮕﺮ ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﺷﺪ. وي ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ: «ﻟﺤﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ وي ﺑﺪون ﺷﮏ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻣﯿﺰاﻧﯽ آزرده ﺧﺎﻃﺮي اﺳﺖ.»
ﻣﺤﻤﻮد ﺣﺎجزﻣﺎن: ﺑﺮاي ﻧﻮاﺑﻎ، ﺣﺘﯽ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﻣﺒﺪل ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﯿﺮوزي ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ. اﺳﻨﺎد ﻣﮑﺎﻟﻤﻪاي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻣﯿﺎن آﻟﺒﺮت اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ و اروﯾﻦ ﺷﺮودﯾﻨﮕﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ دو 80 ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از آﻧﮑﻪ زﻣﺎﻧﺶ ﻓﺮا ﺑﺮﺳﺪ، ﺑﻪ اﯾﺪه اﻧﺮژي ﺗﺎرﯾﮏ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛آن ﻫﻢ زﻣﺎﻧﯽﮐﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺳﺮ و ﮐﻠﻪ زدن ﺑﺎ ﭼﯿﺰي ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﺻﺮﻓﺎ ﯾﮏ ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺼﺤﯿﺢ زﺷﺖ و ﮐﺮﯾﻪ اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﻧﯿﻮﺳﺎﯾﻨﺘﯿﺴﺖ، در ﺳﺎل 1296 / 1917، ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﺪﯾﻊ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ در ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﺎم ﺟﻬﺎﻧﯿﺎن را ﺷﮕﻔﺖزده ﮐﺮدهﺑﻮد. ﻓﻀﺎ-زﻣﺎن را ﺑﺎ ﻋﺒﺎرات ﻫﻨﺪﺳﯽ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و اﻧﺮژي را در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﻮد. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﮐﻤﯿﺖﺛﺎﺑﺖ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺟﻬﺎن را اﯾﺴﺘﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﯽداﺷﺖ، ﭘﺪﯾﺪهاي ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪات اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در آن زﻣﺎن ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﻮد. اﻣﺎ درﺳﺎل 1308 / 1929، ادوﯾﻦ ﻫﺎﺑﻞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺟﻬﺎن در ﺣﺎل اﻧﺒﺴﺎط اﺳﺖ و اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ اﯾﻦ ﺛﺎﺑﺖ را «ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ اﺷﺘﺒﺎه زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد»ﻧﺎﻣﯿﺪ.
اﮐﻨﻮن، اﻟﮑﺲ ﻫﺎروي، ﺗﺎرﯾﺨﺪان داﻧﺸﮕﺎه ﻧﯿﻮﯾﻮرك ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه از اﯾﻦ ﻓﯿﺰﯾﮏداﻧﺎن را ﮐﻪ در ﺳﺎل 1297 / 1918 ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ،ﻣﺠﺪدا ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده اﺳﺖ. در ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻻت، ﺷﺮودﯾﻨﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﺑﺎزي ﮐﺮده و ﺛﺎﺑﺖ را از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ، ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﺮده اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺳﺎده، ﺛﺎﺑﺖ ﮐﯿﻬﺎنﺷﻨﺎﺧﺘﯽ را از ﺑﺨﺸﯽ از ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻓﻀﺎ-زﻣﺎن ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژي ﺑﺮاي ﮐﯿﻬﺎن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮد. در ﺣﺎﻟﯽﮐﻪ از ﻧﻈﺮ رﯾﺎﺿﯽ اﯾﻦ ﮐﺎر ﻫﯿﭻ ﺗﻐﯿﯿﺮي اﯾﺠﺎد ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ، از ﻧﻈﺮ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﻌﻨﺎي زﯾﺎدي دارد. ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﮐﻪ اﻧﺪﮐﯽ ﻫﻢ ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﯿﺪ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت اﯾﻦ ﻋﺒﺎرت اﻧﺮژي ﺟﺪﯾﺪ ﯾﺎ «ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﯿﺴﺖ» و ﯾﺎ «ﯾﮏ ﭼﮕﺎﻟﯽ ﻣﻨﻔﯽﻧﺎدﯾﺪﻧﯽ در ﻓﻀﺎي ﺑﯿﻦ ﺳﺘﺎرهاي اﺳﺖ.» در ﺳﺎل 1377 / 1998 و ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺢ اﻧﺒﺴﺎط ﺗﻨﺪﺷﻮﻧﺪه ﻋﺎﻟﻢ، اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺠﺪدا ﺳﺮ ﺑﺮ آورد؛ و ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮدي ﺑﻪ ﻧﺎم«اﻧﺮژي ﺗﺎرﯾﮏ» ﺑﻪ اﻧﺒﺴﺎط ﻋﺎﻟﻢ ﺷﺘﺎب ﻣﯽدﻫﺪ. از آن زﻣﺎن ﮐﯿﻬﺎنﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ واﻗﻌﯽ اﻧﺮژيﺗﺎرﯾﮏ را ﮐﺸﻒ ﮐﻨﻨﺪ. اﯾﻦ ﮐﺸﻒ ﮐﻪ اﻧﺒﺴﺎط ﮐﯿﻬﺎن در ﺣﺎل ﺷﺘﺎبﮔﯿﺮي اﺳﺖ، ﺟﺎﯾﺰه ﻧﻮﺑﻞ ﻓﯿﺰﯾﮏ ﺳﺎل 1390 / 2011 را ﺑﺮايﮐﺎﺷﻔﺎن آن ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورد.
اﮔﺮ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ رﯾﺎﺿﯿﺎت را دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﺮد، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ از اﺻﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر اراﺋﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد؛ اﯾﺪه ﺑﺰرگ دﯾﮕﺮي را ﮐﻪ اﺳﺘﺤﻘﺎقدرﯾﺎﻓﺖ ﯾﮏ ﺟﺎﯾﺰه ﻧﻮﺑﻞ دﯾﮕﺮ داﺷﺖ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﺪ. در ﻋﻮض، وي ﺧﯿﻠﯽ زود ﻓﮑﺮش را از اﯾﻦ اﯾﺪه ﺗﺎزه ﺧﻼص ﮐﺮد. اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﻧﻮﺷﺖ:
«ﻣﺴﯿﺮي ﮐﻪ از ﺳﻮي آﻗﺎي ﺷﺮودﯾﻨﮕﺮ دﻧﺒﺎل ﻣﯽﺷﻮد از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ، ﭼﺮا ﮐﻪ ﺷﺪﯾﺪا ﺑﻪ ﺟﻨﮕﻠﯽ از ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻣﻨﺠﺮﻣﯽﺷﻮد.»ﻫﺎروي ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ اﻧﺪﮐﯽ از ﺑﺎزي رﯾﺎﺿﯽ ﺷﺮودﯾﻨﮕﺮ ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﺷﺪ. وي ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ: «ﻟﺤﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ وي ﺑﺪون ﺷﮏ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻣﯿﺰاﻧﯽ آزرده ﺧﺎﻃﺮي اﺳﺖ.»