دکتر عباسعلي محرابيان/فوق‌تخصص گوارش و آندوسکوپي/استاد دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي
بدون کيسه صفرا هم مي‌شود زندگي کرد!
کيسه صفرا، عضوي مهم است ولي وجود آن براي ادامه زندگي ما ضروري نيست. اين عضو گلابي‌شکل که زير کبد واقع شده، انبار مهماتي است براي ذخيره صفرا که در کبد ساخته شده است. پس از خوردن غذاي چرب و به محض ورود موادغذايي از معده به روده باريک (در محل دوازدهه) برخي مواد محرک آزاد شده و باعث انقباض کيسه‌صفرا مي‌شوند....
کيسه صفرا ترشحات صفراوي موجود در خود را تخليه و به هضم چربي‌ها کمک مي‌کند.
گاهي ترشحات صفراوي که مجموعه‌اي از چربي‌ها، املاح صفراوي و بعضي مواد زايد دفعي کبد هستند، در اثر شرايط نامساعد موجود، متراکم مي‌شوند و محل عبور صفرا را مي‌بندند. با رسوب اين مواد که به طور عمده از جنس چربي متراکم هستند، سنگ‌هاي صفراوي ساخته مي‌شوند که مي‌توانند موجب انسداد مجاري صفراوي و التهاب کيسه صفرا شوند. درمان اين مشکل برداشتن کيسه صفراست. حالا چند سوال براي پيش مي‌آيد: آن شرايط نامساعدي که از آن ياد کردم چه هستند؟ آيا زمان بروز سنگ صفرا علائمي داريد که متوجه آن شده و به پزشک مراجعه کنيد و درنهايت آيا بدون کيسه صفرا مي‌توانيد زندگي عادي داشته باشيد؟
شرايط نامساعد اين 5 مورد هستند:
1) افزايش ميزان صفرا
2) ناشتا بودن طولاني‌مدت
3) مصرف بعضي داروها از جمله قرص‌هاي جلوگيري از بارداري يا برخي داروهاي پايين‌آورنده چربي خون
4) چاقي يا حاملگي
5) کاهش وزن شديد. شما بايد سعي کنيد اين شرايط نامطلوب را به کنترل درآوريد.
اگر شما سنگ‌صفرا داشته باشيد، هيچ‌گونه علائمي نخواهيد داشت که شما را به بررسي وادار کند حتي بسياري اوقات به طور اتفاقي در جريان سونوگرافي اين سنگ‌ها کشف مي‌شوند. اما اگر سنگ مسير مجراي صفرا را مسدود کند باعث التهاب کيسه صفرا مي‌شود و شما با علامت دل‌درد و تهوع به پزشک مراجعه مي‌کنيد. موثرترين درمان اين مشکل جراحي و برداشتن کيسه صفراست. اما نبايد نگران باشيد چون نداشتن کيسه صفرا هيچ اختلال عمده‌اي در زندگي ايجاد نمي‌کند.
ما در واقع کيسه ذخيره ترشحات صفراوي کبد را برمي‌داريم و از اين پس اين ترشحات بدون ذخيره شدن، در موقع لزوم تراوش شده و به روده باريک مي‌ريزند. در صورتي که به طور مناسب جراحي شده باشيد، عارضه مهمي را انتظار نداريم. شايد کمي نفخ شکم در برخي افراد ايجاد شود که حتي درمان هم نياز ندارد. به هر حال وجود جريان صفرا براي هضم و جذب 40 تا 50 درصد چربي‌ها و ويتامين‌هاي محلول در چربي لازم است و نمي‌توان گفت هضم چربي در نبود کيسه صفرا مختل مي‌شود.
هفته نامه سلامت
بدون کيسه صفرا هم مي‌شود زندگي کرد!
کيسه صفرا، عضوي مهم است ولي وجود آن براي ادامه زندگي ما ضروري نيست. اين عضو گلابي‌شکل که زير کبد واقع شده، انبار مهماتي است براي ذخيره صفرا که در کبد ساخته شده است. پس از خوردن غذاي چرب و به محض ورود موادغذايي از معده به روده باريک (در محل دوازدهه) برخي مواد محرک آزاد شده و باعث انقباض کيسه‌صفرا مي‌شوند....
کيسه صفرا ترشحات صفراوي موجود در خود را تخليه و به هضم چربي‌ها کمک مي‌کند.
گاهي ترشحات صفراوي که مجموعه‌اي از چربي‌ها، املاح صفراوي و بعضي مواد زايد دفعي کبد هستند، در اثر شرايط نامساعد موجود، متراکم مي‌شوند و محل عبور صفرا را مي‌بندند. با رسوب اين مواد که به طور عمده از جنس چربي متراکم هستند، سنگ‌هاي صفراوي ساخته مي‌شوند که مي‌توانند موجب انسداد مجاري صفراوي و التهاب کيسه صفرا شوند. درمان اين مشکل برداشتن کيسه صفراست. حالا چند سوال براي پيش مي‌آيد: آن شرايط نامساعدي که از آن ياد کردم چه هستند؟ آيا زمان بروز سنگ صفرا علائمي داريد که متوجه آن شده و به پزشک مراجعه کنيد و درنهايت آيا بدون کيسه صفرا مي‌توانيد زندگي عادي داشته باشيد؟
شرايط نامساعد اين 5 مورد هستند:
1) افزايش ميزان صفرا
2) ناشتا بودن طولاني‌مدت
3) مصرف بعضي داروها از جمله قرص‌هاي جلوگيري از بارداري يا برخي داروهاي پايين‌آورنده چربي خون
4) چاقي يا حاملگي
5) کاهش وزن شديد. شما بايد سعي کنيد اين شرايط نامطلوب را به کنترل درآوريد.
اگر شما سنگ‌صفرا داشته باشيد، هيچ‌گونه علائمي نخواهيد داشت که شما را به بررسي وادار کند حتي بسياري اوقات به طور اتفاقي در جريان سونوگرافي اين سنگ‌ها کشف مي‌شوند. اما اگر سنگ مسير مجراي صفرا را مسدود کند باعث التهاب کيسه صفرا مي‌شود و شما با علامت دل‌درد و تهوع به پزشک مراجعه مي‌کنيد. موثرترين درمان اين مشکل جراحي و برداشتن کيسه صفراست. اما نبايد نگران باشيد چون نداشتن کيسه صفرا هيچ اختلال عمده‌اي در زندگي ايجاد نمي‌کند.
ما در واقع کيسه ذخيره ترشحات صفراوي کبد را برمي‌داريم و از اين پس اين ترشحات بدون ذخيره شدن، در موقع لزوم تراوش شده و به روده باريک مي‌ريزند. در صورتي که به طور مناسب جراحي شده باشيد، عارضه مهمي را انتظار نداريم. شايد کمي نفخ شکم در برخي افراد ايجاد شود که حتي درمان هم نياز ندارد. به هر حال وجود جريان صفرا براي هضم و جذب 40 تا 50 درصد چربي‌ها و ويتامين‌هاي محلول در چربي لازم است و نمي‌توان گفت هضم چربي در نبود کيسه صفرا مختل مي‌شود.
هفته نامه سلامت