عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان گفت: كوه خواجه بزرگترین معماری خشتی بر جای مانده از دوره پارت ها در ایران در منطقه سیستان قرار دارد و یكی از مهمترین آثار دوره های اشكانی، ساسانی و اسلامی است.
جلال زایی در گفت وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه سیستان و بلوچستان، افزود: این بنا تنها عارضه طبیعی مرتفع در منطقه مسطح سیستان به شمار می رود و در آن كاخ، آتشكده، زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی از دوران مختلف یاد شده به یادگار مانده است.
وی اظهار داشت: این گدازه بار الیتی ذوزنقه ای شكل به ارتفاع 609 متر از سطح دریا و قطر 2 الی 5/2 كیلومتر كوهی است كه 17 كیلومتری جنوب غربی زابل و میانه دریاچه هامون خواجه قد برافراشته است. مجموعه كوه خواجه برای اولین بار در سال 1916 توسط «اورال اشتین» باستان انگلیسی شناسایی شد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان افزود: به دنبال آن پرفسور هرتسلفد ایتالیایی طی سالهای 1925 تا 1929 میلادی به كاوش در آثار كوه خواجه پرداخت و حاصل كاوشهای این باستان شناس در كتاب سكستان، ایران شرق باستان و تاریخ باستان شناسی ایران آمده است.
وی گفت: در سال 1370 نیز میراث فرهنگی به كار بررسی و نقشه برداری از آثار كوه خواجه پرداخت و پس از كاوش های مختلف در سالهای متمادی در این محل 11 اثر از دوران تاریخی مختلف كشف شد.
جلال زایی بیان كرد: تزیینات معماری بكار رفته در برخی قلعه های این بنا شباهت به شیوه یونانی دارد، تزئینات دیگری مانند گل كوچك پرپر به صورت نیلوفری، از هنر هخامنشی اقتباس شده است و بعضی از آنها به هنر بین النحرین نیز شباهت دارد.
وی افزود: كوه خواجه در میان این سه گانه كه شامل، اسلام، مسیحیت و زرتشت است از اهمیت و قداست زیادی برخوردار بوده است. این كوه نام خود را از آرامگاه خواجه مهدی كه یكی از دوستداران خاندن علوی بود و مزارش برفراز این كوه قرار دارد، گرفته است. خواجه غلطان، كوه نور، كوه موعود و كوه باطنی از دیگر عناوینی است كه از این كوه یاد شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان اظهار داشت: در ایران باستان و بویژه آیین زرتشت این مكان محل تولد و ظهور مولود زرتشت و منجی این آیین است. مقبره خواجه مهدی و قبرستانی كه از دوره اسلامی، اتاق پیر گندم بریان و اتاق بی با دور كوه خواجه باقی مانده این بنا را برای مسلمانان نیز مقدس كرده به طوری كه در اعیاد مذهبی، ملی و ایام تعطیل زائران برای زیارت به این مكان می آیند.
وی افزود: از مهمترین آثار بر جای مانده از دوران تاریخی در كوه خواجه كهن دژ، كك كهزاد و قلعه كافران كه برخواسته از تمدن عظیم ساسانی و اشكانی است را می توان نام برد. آتشدان، اتاق طواف، رواق هایی با نقاشی دیواری زیبا و محلی كه گالری نام گرفته به خاطر وجود تعدادی از نقاشی های دیواری از پادشاهان، بزرگان و داستانهای مذهبی با كادر و قابی در اطراف كه تمام نقاط اتاق خود نمایی میكند و حتی تا سقف نیز كشیده شده، از جمله آثار مهم كشف شده در كوه خواجه سیستان است.
جلال زایی گفت: دو نقش برجسته گلی با تصویر سه سوار اسب در حال حركت و تصویر دیگر شیری كه یورش برده به سوی فردی كه سوار بر اسب است كه بوسیله میخ های چوبی به دیوار نصب شده از دیگر آثار بدست آمده از كوه خواجه است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان در پایان ا
جلال زایی در گفت وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه سیستان و بلوچستان، افزود: این بنا تنها عارضه طبیعی مرتفع در منطقه مسطح سیستان به شمار می رود و در آن كاخ، آتشكده، زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی از دوران مختلف یاد شده به یادگار مانده است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان افزود: به دنبال آن پرفسور هرتسلفد ایتالیایی طی سالهای 1925 تا 1929 میلادی به كاوش در آثار كوه خواجه پرداخت و حاصل كاوشهای این باستان شناس در كتاب سكستان، ایران شرق باستان و تاریخ باستان شناسی ایران آمده است.
وی گفت: در سال 1370 نیز میراث فرهنگی به كار بررسی و نقشه برداری از آثار كوه خواجه پرداخت و پس از كاوش های مختلف در سالهای متمادی در این محل 11 اثر از دوران تاریخی مختلف كشف شد.
جلال زایی بیان كرد: تزیینات معماری بكار رفته در برخی قلعه های این بنا شباهت به شیوه یونانی دارد، تزئینات دیگری مانند گل كوچك پرپر به صورت نیلوفری، از هنر هخامنشی اقتباس شده است و بعضی از آنها به هنر بین النحرین نیز شباهت دارد.
وی افزود: كوه خواجه در میان این سه گانه كه شامل، اسلام، مسیحیت و زرتشت است از اهمیت و قداست زیادی برخوردار بوده است. این كوه نام خود را از آرامگاه خواجه مهدی كه یكی از دوستداران خاندن علوی بود و مزارش برفراز این كوه قرار دارد، گرفته است. خواجه غلطان، كوه نور، كوه موعود و كوه باطنی از دیگر عناوینی است كه از این كوه یاد شده است.
وی افزود: از مهمترین آثار بر جای مانده از دوران تاریخی در كوه خواجه كهن دژ، كك كهزاد و قلعه كافران كه برخواسته از تمدن عظیم ساسانی و اشكانی است را می توان نام برد. آتشدان، اتاق طواف، رواق هایی با نقاشی دیواری زیبا و محلی كه گالری نام گرفته به خاطر وجود تعدادی از نقاشی های دیواری از پادشاهان، بزرگان و داستانهای مذهبی با كادر و قابی در اطراف كه تمام نقاط اتاق خود نمایی میكند و حتی تا سقف نیز كشیده شده، از جمله آثار مهم كشف شده در كوه خواجه سیستان است.
جلال زایی گفت: دو نقش برجسته گلی با تصویر سه سوار اسب در حال حركت و تصویر دیگر شیری كه یورش برده به سوی فردی كه سوار بر اسب است كه بوسیله میخ های چوبی به دیوار نصب شده از دیگر آثار بدست آمده از كوه خواجه است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان در پایان ا