| بعد از جنگ جهانی دوم تعداد کتاب های جاسوسی زیاد شد، دلیلش جنگ سرد بود. دو بلوک شرق و غرب نسبت به یکدیگر حساسیت زیادی داشتند. بیشتر کتاب های جاسوسی مربوط به زمان جنگ سرد هستند بیشتر مردم از خواندن کتاب های جاسوسی لذت می برند. دلیلش شاید تعلیق و هیجانی باشد که در لابه لای سطور اینگونه کتاب ها وجود دارد یا لذت کشف یک معمای پیچیده. بعد از جنگ جهانی دوم تعداد کتاب های جاسوسی زیاد شد. دلیلش جنگ سرد بود. دو بلوک شرق و غرب نسبت به یکدیگر حساسیت زیادی داشتند. هر کسی از کشورهای کمونیستی وارد غرب می شد یا اگر کسی از اروپای غربی یا آمریکا به بلوک شرق سفر می کرد، یک جاسوس بالقوه بود. بیشتر کتاب های جاسوسی مربوط به زمان جنگ سرد هستند یا حتی اگر دیرتر نوشته شده اند باز هم داستان شان در همان دوره زمانی روایت می شود. به خاطر درامی که در کتاب های جاسوسی وجود دارد، این داستان ها دستمایه خوبی برای ساخت آثار سینمایی هم هستند. بیشتر کتاب های جاسوسی تبدیل به فیلم های سینمایی پرطرفداری شده اند. آخرین شان فیلم «بندزن، خیاط، سرباز، جاسوس» بود که از روی یکی از رمان های مشهور جان لوکاره اقتباس شده بود و گری اولدمن در نقش جورج اسمایلی، جاسوس معروف بازنشسته در فیلم می درخشد. رمان نویسان کتاب های جاسوسی بیشتر از نویسندگان معمولی برای مردم آشنا هستند. چون نام خیلی از آنها در تیتراژ فیلم های معروف جاسوسی آمده است. جان لوکاره، ایان فلمینگ و گراهام گرین چند نفر از این نویسندگان هستند که در حوزه کتاب های جاسوسی شهرت بسیاری دارند. در این مطلب با مشهورترین کتاب های جاسوسی تاریخ ادبیات و نویسندگان شان به انتخاب مردم و منتقدان ادبی آشنا می شویم. این فهرست از جمع بندی سایت هایی چون «تاریخ ادبیات جاسوسی»، «ایندیپندنت» و «گودریدز» تهیه شده است. ● ۳۹ پله(جان بوکان) «۳۹ پله» رمانی نوشته جان بوکان، نویسنده اسکاتلندی است. کتاب در اصل به عنوان پاورقی در مجله بلک وود به تاریخ آگوست و سپتامبر سال ۱۹۱۵ چاپ شد. اکتبر همان سال انتشارات بلک وود و پسران تصمیم گرفتند که این پاورقی ها را به شکل رمان گردآوری کنند. جالب است بدانید که در پنج داستان اول، قهرمان یک افسر سازمان اطلاعات به نام ریچارد هنی است. (همان ریچارد هنی که سریالش در دهه ۷۰ از تلویزیون پخش شد.) این رمان منبع اقتباس فیلم های زیادی بوده است که معروف ترین آنها فیلمی به همین نام ساخته آلفرد هیچکاک است که سال ۱۹۳۵ ساخته شد. اما وفادارترین اقتباس به رمان سریالی است که تلویزیون بریتانیا در سال ۲۰۰۸ ساخت. داستان کتاب «۳۹ پله» در ماه می و ژوئن سال ۱۹۱۴ می گذرد. زمانی که اروپا در معرض جنگ است و همه جا پر از جاسوس های سازمان های مختلف است. ریچارد هنی تازه از رودزیا در آفریقای جنوبی به لندن آمده است تا زندگی جدیدی را شروع کند. ولی سازمان جاسوسی انگلستان به کمک او نیاز پیدا می کند تا نقشه های یک افسر آلمانی را خنثی کند. نام کتاب برگرفته از جمله اسرارآمیزی است که افسر آلمانی آن را اولین بار می گوید و قرار است کلید حل معما به دست هنی باشد. «۳۹ پله» یکی از اولین رمان هایی است که در آن قهرمان «مرد دائم در حال فرار» است که بعدها به عنوان یکی از دستمایه های اصلی هالیوود مورد استفاده قرار می گیرد. ● جاسوسی که از سردسیر آمد(جان لوکاره) رمان «جاسوسی که از سردسیر آمد» یکی از آن کتاب های معروف ادبیات جاسوسی در دوران جنگ سرد است که سال ۱۹۶۳ توسط نویسنده بریتانیایی، جان لوکاره به رشته تحریر درآمد. کتاب بیشتر به خاطر تصویرش از شیوه های جاسوسی در غرب شهرت پیدا کرده که با دموکراسی و ارزش های اخلاقی در تضاد است. وقتی منتشر شد تحسین منتقدان را برانگیخت و یکی از پرفروش ترین کتاب ها در سرتاسر جهان شد. یکی از ۱۰۰رمان برتر تاریخ به انتخاب مجله تایم است. مجله دیگری آن را «بهترین کتاب جاسوسی» همه زمان ها لقب داده. سال ۱۹۶۵ مارتین ریت فیلمی از روی این کتاب اقتباس کرد که در آن ریچارد برتون در نقش قهرمان داستان ظاهر می شد. این کتاب جدا از جذاب بودنش، تاثیر فرهنگی عمیقی به جای گذاشت چون نشان داد که سرویس های جاسوسی شرق و غرب در رسیدن به اهداف شان تفاوت چندانی با هم ندارند و هر دو خونسردانه و بیرحمانه عمل می کنند. جالب است که خود جان لوکاره در سرویس جاسوسی انگلستان یعنی MI۵ و MI۶ فعالیت می کرد و نوشتن رمان های جاسوسی را هم از همان موقع البته با نام مستعار شروع کرد. ● جاسوس مخفی(جوزف کنراد) این کتاب خیلی پیش از شروع جنگ سرد نوشته شد. در واقع از معدود کتاب های جاسوسی معروف دنیای ادبیات است که در دهه ۵۰ و ۶۰ به رشته تحریر درنیامده. جوزف کنراد، نویسنده لهستانی مقیم انگلستان، این کتاب را در سال ۱۹۰۷ نوشت. داستان در لندن سال ۱۸۸۶ اتفاق می افتد و روایت زندگی مردی به نام آقای ورلوک است که شغلش جاسوسی است. این کتاب کنراد به عنوان یکی از آخرین کتاب های سیاسی وی هم شناخته می شود. «جاسوس مخفی» سرویس های اطلاعاتی، آنارشیسم و تروریسم را به چالش می کشد. در حقیقت نویسنده«جاسوس مخفی» هوشمندانه آن فضای آنارشی گری و وحشتی را که بعدها در قرن بیستم اتفاق افتاد، در کتابش پیش بینی می کند. به خاطر محوریت اصلی کتاب که بر پایه تروریسم است بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ «جاسوس مخفی» یکی از سه کتابی بود که در رسانه های آمریکا مورد نقد و بررسی زیادی قرار گرفت. کتابخانه مدرن این کتاب را جزو صد رمان برتر قرن بیستم نام گذاری کرده است. استیوی، یکی از شخصیت های اصلی کتاب که در اصل برادرخوانده آقای ورلوک جاسوس است برمبنای شخصیت مارشال بوردین، آنارشیست مشهور فرانسوی که در سال ۱۸۹۴ در پارک گرینویچ دست به عملیات انتحاری زد، آفریده شده. هدف بوردین هیچ گاه مشخص نشد. «جاسوس مخفی» منبع اقتباس چندین فیلم، نمایشنامه و حتی کتاب بوده است. ● شش روز کندور(جیمز گریدی) مالکوم جاسوسی است که در سازمان سیا فعالیت می کند. روزی جسد همکارش را غرق در خون، در دفترش پیدا می کند. فقط یک اشتباه باعث ترور خودش هم می شود. مالکوم می گریزد و طی این تعقیب و گریز پرهیجان سعی دارد که با رؤسایش هم تماس بگیرد شاید به او کمک کنند. اما کمی بعد، مالکوم با اسم مستعار کندور درمی یابد که اگر می خواهد زنده بماند باید خودش به تنهایی و قبل از اینکه کشته شود، قاتلان را پیدا کند. داستان مشهور گریدی منبع اقتباس فیلمی به نام «سه روز کندور» شد که در آن رابرت ردفورد نقش مالکوم را بازی می کرد. گریدی نویسنده آمریکایی سال ۱۹۷۵ این رمان را منتشر کرد و دو سال بعد خودش به همراه لورنزو سمپل فیلمنامه ای از روی این کتاب نوشت. بعد از موفقیت «شش روز کندور» گریدی سال ۱۹۷۸ جلد دومی به نام «سایه کندور» نوشت که چون نتوانست موفقیت جلد اول را تکرار کند، گریدی از نوشتن سری کتاب های کندور منصرف شد. ● روز شغال(فردریک فورسایت) «روز شغال» سال ۱۹۷۱ توسط نویسنده انگلیسی، فردریک فورسایت نوشته شد. داستان درباره یک تروریست حرفه ای است که قراردادی با یک سازمان مخفی فرانسوی می بندد تا شارل دوگل، رئیس جمهور فرانسه را به قتل برساند. کتاب در همان اولین چاپش نقدهای مثبت بسیاری دریافت کرد و مورد تحسین و ستایش قرار گرفت. سال بعد جایزه ادگار را که مخصوص بهترین کتاب های اسرارآمیز آمریکایی بود دریافت کرد. این رمان تا همین امروز هم محبوب باقی مانده است. سال ۲۰۰۳ از آن به عنوان یکی از مهم ترین کتاب های محبوب مردم یاد شد. گرچه آن سازمان مخفی واقعا وجود داشته و قهرمان داستان هم از روی شخصیت ژان باستین تری، عضو سابق نیروی هوایی فرانسه که قصد داشت دوگل را ترور کند، برداشته شده اما بقیه داستان کاملا زاییده تخیلات نویسنده است. سال ۱۹۷۳ فرد زینه مان، فیلمساز مشهور فیلمی از روی کتاب «روز شغال» ساخت که با استقبال زیادی هم روبه رو شد. فورسایت، نویسنده «روز شغال» چند کتاب جاسوسی پرفروش و مهم دیگر هم نوشته است. او علاوه بر نویسندگی، مفسر و گزارشگر سیاسی رویترز در فرانسه هم بود. در اصل فورسایت پس از ترک شغل خبرنگاری، نخستین کتاب خود را با نام «داستان بیافرا» در سال ۱۹۶۹ نوشت. ایلیچ رامیرز سانچز، شورشی و بعد تروریست مشهور با نام مستعار کارلوس بعد از دستگیری توسط روزنامه نگاران «شغال» لقب گرفت چون در میان وسایل شخصی اش کتاب «روز شغال» فردریک فورسایت را پیدا کرده بودند که گویا رمان محبوب کارلوس هم بوده است. ● جیمز باند(یان فلمینگ) مشهورترین و محبوب ترین نویسنده رمان های جاسوسی را برای آخر این مطلب گذاشتیم. از میان سری کتاب های جیمز باند که توسط یان فلمینگ، نویسنده انگلیسی نوشته شده، نمی توان یکی را برگزید. نام فلمینگ با خلق کاراکتر جیمز باند، جاسوس انگلیسی، بلافاصله یادآور کل تاریخ ادبیات جاسوسی است. جیمز باند مشهورترین جاسوس همه دنیاست، چه در عالم ادبیات و چه سینما. یان فلمینگ در سال ۱۹۵۳ میلادی اولین کتاب از مجموعه جیمز باند را با عنوان «کازینو رویال» منتشر کرد. او یازده سال بعد در گذشت و در این فاصله مجموعا ۱۴ کتاب از مجموعه جیمز باند نوشت. آخرین کتاب فلمینگ با عنوان «اختاپوس و روشنایی های روز»، در سال ۱۹۶۶، دو سال بعد از مرگ فلمینگ، منتشر شد. همه کتاب های جیمز باند منبع اقتباس فیلم های سینمایی متعددی شده اند. گردآوری و ترجمه: صوفیا نصرالهی |
[TR]
[TD="bgcolor: #FFFFFF, colspan: 4, align: right"][/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="colspan: 3, align: right"]
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="colspan: 2, align: right"]گردآوری و تنظیم:گروه فرهنگ و هنر پرشین پرشیا
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="colspan: 2, align: right"]www.persianpersia.com/artandculture
[/TD]
[TD="width: 42, align: right"]
[/TD][/TR]
[TR]
[TD="width: 403, align: right"]روزنامه تهران امروز[/TD]
[TD="width: 29, align: right"]:منبع[/TD]
[TD="align: center"][/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="colspan: 2, align: right"][/TD]
[/TR]