4 فوریه برابر با 15 بهمن روز جهانی سرطان نامگذاری شده است. روزجهانی سرطان فرصتی برای افزایش دانش عمومی درمورد سرطان وکنار گذاشتن باورهای نادرست درمورد بیماری است با شعار اصلاح باورها راه مبارزه با سرطان درسطح جهانی بر 4 پیغامی که درادامه مطلب می آید تمرکز شده است که با توجه به نیاز هر کشور می توان ان را بسط داد.
اهداف کلی دراعلامیه جهانی سرطان
هدف کلی: کاهش شدید مرگ های زودرس از سرطان وبهبود کیفیت زندگی ومیزان بقا که برای رسیدن به آن باید اقدام کرد.
اهداف اختصاصی :
1- تقویت سیستم های بهداشتی برای کنترل موثر سرطان
2- اندازه گیری بار سرطان وتاثیر برنامه های سرطان در همه ی کشورها
3- کاهش مواجهه با عوامل خطر سرطان ها
4- پوشش جهانی واکسیناسیون HPV, HBV
5- کاهش انگ وبرطرف کردن باورهای نادرست درمورد سرطان
6- دسترسی جهانی به غربالگری وتشخیص زودرس سرطانها
7- بهبود دسترسی به خدمات در سراسر زنجیره مراقبت از سرطان
8- دردسترس بودن جهانی کنترل ومدیریت درد
9- بهبود آموزش وپرورش متخصصان مراقبت های بهداشتی
امسال سازمان جهانی بهداشت بر هدف 5اعلامیه جهانی سرطان تمرکز کرده است با هدف کاهش انگ و برطرف کردن باورهای نادرست درمورد سرطان تحت شعار اصلاح باورهاراه مبارزه با سرطانDEBUNK THE MYTHS
باور نادرست شماره 1: ما نیازی به صحبت درمورد سرطان نداریم.
صحیح : درحالی که سرطان مشکل بزرگی است که ترس از صحبت در مورد آن بخصوص در بعضی از فرهنگها وکشورها وجود دارد توضیح روشن بیماری درسطح فردی، جامعه وسیاست می تواند پیش آگهی آن را بهبود بخشد.
حقایق کلیدی:
• برای اکثریت مردم تشخیص سرطان یک رویداد تغییر دهنده زندگی است که به طور شایع
احساساتی مثل ترس، عصبانیت، ناراحتی، تنهایی واضطراب را ایجاد می کند. صحبت درمورد
سرطان با شریک زندگی، اعضا فامیل، دوستان وهمکاران می تواند کمک نماید تا این احساسات
کاهش یابد وهنوز برای بسیاری خیلی سخت است.
• دراکثریت محیط ها، سرطان به عنوان یک تابو باقی مانده وکسانی که سرطان دارند مانند لکه ننگ بوده که خود مانع از مراقبت ها ودرمان بیماری می شود.
• درک عمومی منفی از سرطان بحث درمورد سرطان را سرکوب وسیکل معیوبی از ترس را ایجاد می کند که مانع از افزایش آگاهی درمورد پیشگیری وتشخیص زودرس سرطان می شود. مقابله با موانع فرهنگی که در برابر صحبت درمورد سرطان وجود دارد، ضروری است.
• حتی درکشورهایی که برای سرطان فعالیتهای زیادی انجام شده است، دانش درمورد سرطان
وتمایل به صحبت کردن در مورد ان با دوستان وفامیل کم است.
• گروه های پشتیبان می توانند برای کسانی که سرطان دارند محیط درمانی وحمایتی ایجاد کنند تا
بیماران با صحبت در مورد احساساتشان ترس واضطرابشان را کاهش دهند. آنها می توانند فضایی را ایجاد کنند تا بیماران اطلاعات درمورد درمان وعوارض جانبی آن را با هم به اشتراک بگذارند.
• بازگشت به کار یک قدم بزرگ در برگرداندن ثبات وتماس اجتماعی ودرآمد است برای هردو بیمار ومراقب بیمار دریافت حمایت درمحل کار می تواند فواید زیادی داشته باشد. یک برنامه حمایتی از کارمندان می تواند اضطراب را کاهش داده مهارت واعتماد به نفس درمقابله با سرطان در محل کار ایجاد کند.
• یکی از مهمترین نتایج ویرانگر تشخیص سرطان تاثیر شدید ان بر سلامت جنسی است.
• هزینه سرطان تا سال 2232 تا 458 بیلیون در سال تخمین زده می شود.
• سازمان جهانی بهداشت تخمین می زند که یک بسته ابتدایی استراتژیهای مقرون به صرفه برای
نشان دادن عوامل خطر شایع سرطان (مضرات مصرف سیگار ومصرف الکل، رژیم غذایی ناسالم
وعدم تحرک بدنی ) تنها 2 میلیون درسال هزینه دارد.
باور نادرست 2: سرطان هیچ نشانه وعلامتی ندارد.
صحیح : برای بسیاری از سرطانها علائم ونشانه های هشداردهنده وجود دارد و منافع تشخیص زودرس غیر قابل بحث است.
حقایق کلیدی:
• آگاهی اولین قدم درتشخیص زودرس وبهبود پیش آگهی سرطان است.
• برای بسیاری از سرطانها شامل سرطانهای پستان، سرویکس، پوست، دهان وکولورکتال وبعضی از سرطانهای دوران کودکی منافع تشخیص زودرس غیر قابل بحث است.
• به جز استثناهای کمی سرطانها در مراحل اولیه نسبت به تشخیص در مراحل بعدی قابل درمانتر
هستند.
• شناخت علائم هشداردهنده اولیه بعضی از سرطانها بخصوص در مناطق با منابع کم مقرون به صرفه بوده ودر بعضی موارد نیاز به تکنولوژی تشخیصی تخصصی نیست.
• برای بسیاری از کشورهای درحال پیشرفت تدارک یک نیروی کار ماهر در سرطان برای تشخیص ومدیریت سرطان از جمله کمبود شدید انکولوژیست وسایر متخصصین مثل پاتولوژیست ها یک چالش باقی می ماند.
• در سرطان سرویکس مطالعات نشان داده است که تنها انجام یک بار غربالگری درسنین 32-42
سالگی می تواند خطر سرطان سرویکس را در طول زندگی تا یک سوم کاهش دهد.
باور نادرست 3: من هیچ کاری در مورد سرطان نمی توانم انجام دهم.
صحیح : کارهای زیادی را می توان در سطح فردی، جامعه وسیاست انجام داد با برنامه ریزی درست یک سوم شایعترین سرطانها قابل پیشگیری است.
حقایق کلیدی:
• شرایطی که مردم درآن زندگی یا کار می کنند وشیوه زندگیشان، سلامت وکیفیت زندگی را تحت
تاثیر قرار می دهد.
• مصرف سیگار شایعترین عامل خطر مرتبط با 71 درصد مرگهای ناشی از سرطان ریه وحداقل 22 درصد مرگ از کل سرطانهاست. براساس روند فعلی تخمین زده می شود مصرف سیگار باعث مرگ 1 بیلیون نفر در قرن 21 باشد.
• الکل یک عامل خطر شناخته شده برای سرطان است که به طور قوی با افزایش سرطانهای دهان، حلق، حنجره، مری، روده وپستان مرتبط است.
• افزایش وزن و چاقی نیز به طور قوی با خطر سرطانهای روده، پستان، رحم، پانکراس، مری، کلیه وکیسه صفرا مرتبط است.
• سازمانها در هر اندازه ای می توانند محیطی را ایجاد کنند که سلامت کارمندان را حفظ نموده
وارتقا دهد.
• سازمان بهداشت جهانی تخمین می زند که 177 هزار مرگ ناشی از سرطان درهر سال به مواجهات شغلی وکارسینوژنهای خاصی مربوط است که یکی از هر سه مرگ به علت آزبست می باشد.
• تخمین زده می شود عفونت های مزمن علت تقریبا 16 درصد مرگ از همه سرطانها در دنیاست
که در کشورهای در حال توسعه با روند فعلی تا 23 درصد افزایش خواهد داشت.
باور نادرست 4: من حقی برای درمان ومراقبت از سرطان ندارم.
صحیح: همه مردم حق دارند که به درمان موثر سرطان دسترسی داشته باشند وبه طور مساوی وبدون تحمل سختی خدمت دریافت نمایند.
حقایق کلیدی :
• تفاوت در پیش اگهی سرطان بین دنیای پیشرفته ودرحال پیشرفت در اکثریت سرطانها وجود دارد.
• بیمارانی که در کشورهای با درآمد پائین از سرطان می میرند ممکن است در کشورهای پیشرفته
قابل درمان باشند. اغلب به علت عدم دسترسی به سرویس های درمانی موثر وبا کیفیت و عدم
آگاهی ونبود منابع رنج می کشند ومی میرند.
• بیش از هفتاد درصد از 162 هزار سرطان جدید شناخته شده در دوران کودکی در دنیا در هر سال
درمان کافی وموثری ندارند. نتیجه ان میزان بقا غیرقابل قبول وپائین 12 درصد در کشورهای با درآمد کم ومتوسط در مقایسه با 92 درصد در بعضی از کشورهای با درامد بالاست.
• دربسیاری از موارد بیشترین وغیرقابل قبول ترین تفاوت در مراقبت سرطان نبود درمانهای تسکینی کافی وبهبود درد است.
• یک فهرست کوتاه درمانی می تواند درد را در تقریبا 92 درصد بیماران سرطانی شامل بچه ها کنترل کند اما دسترسی در حد کم یا عدم دسترسی به درمانهای کنترل درد دربعضی از کشورها طبیعی است.
• بی عدالتی در دسترسی به خدمات بیماران سرطانی به طور نزدیکی با وضعیت اقتصادی واجتماعی مربوط است که مردم فقیر وآسیب پذیر قادر به پرداخت درمانهای گران قیمت سرطان نیستند از طرف دیگر فاصله از تسهیلات درمانی از سایر مشکلات دسترسی به درمانهای موثر است.
• تفاوت در شغل، نژاد، جنس ونوع تحصیلات نیز مرتبط با عوامل خطر شایع سرطان است مثل تغذیه ناکافی، مصرف سیگار ودود دست دوم سیگار ومصرف زیاد الکل.
• دربسیاری از کشورها بدون توجه به تنظیم منابع، نبود بیمه سلامت از دیگر موانع دسترسی مردم
به خدمات اولیه بهداشتی می باشد.
• پوشش سلامت همگانی برای اطمینان از اینکه همه مردم بدون مشکلات مالی به خدمات سلامتی
دستیابی دارند یکی از مولفه های مهم توسعه پایدار وکاهش فقر و یک عنصر کلیدی در هرتلاشی
برای کاهش بی عدالتی اجتماعی در پیش اگهی سرطان است.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ