[h=2]به نظر شما آیا در بالای كوه نقطه جوش آب 100[SUB]C [/SUB]است؟
الف) نقطه جوش مقداری آب را به دست آورید. آیا 100[SUB]C[/SUB] است؟ نقطه جوش را مجدداً و این بار با تغییر ارتفاع مكان انجام آزمایش نسبت به سطح دریا مقایسه كنید؟
ب) مقداری آب و نمك بر روی شعله قرار دهید و دمای جوش آن را اندازه بگیرید. آیا 100[SUB]C[/SUB] است؟
در یك ارلن مقداری آب ریخته و آن را روی شعله قرار دهید. وقتی آب جوش آمد درب آن را با چوب پنبه محكم ببندید و از روی شعله دور كنید. خواهید دید آب از جوشیدن باز می‌ماند.
|
|
|
|
بعد از انجام آزمایش فوق دیدن این فیلم خالی از لطف نیست.
برای مشاهده فیلم کلیککنید.
همان طور كه در فیلم فوق مشاهده نمودید، با سرد شدن محفظه شیشه ای، فشار هوا كاهش یافته و آب در دمای كمتری به جوش می‌آید.
اكنون اثر فشار و ناخالصی را روی نقطه جوش بررسی میكنیم.
افزایش فشار باعث افزایش نقطه جوش و كاهش فشار باعث كاهش نقطه جوش میشود. به طور مثال در ارتفاعات، آب در دمای پایینتری به جوش می آید.
| 
|
به همین نحو، افزایش ناخالصی باعث افزایش نقطه جوش آب میشود. به عنوان مثال افزایش نمك در آب باعث افزایش نقطه جوش آن میشود و بدین ترتیب میتوانید نقطه جوش آب را به بالای 100[SUB]C[/SUB] افزایش دهید.
پس از مطالعه نکات فوق به پرسش و پاسخ های ارائه شده ذیل نیز دقت کنید:
1- چرا كوهنوردان برای آبپز كردن تخممرغ در ارتفاعات دچار مشكل میشوند؟ چه راه حلی برای آنها پیشنهاد میكنید؟
پاسخ:
در ارتفاعات، آب در دمایی پایینتر از 100[SUB]C[/SUB] به جوش می آید. در حالی كه برای آبپز شدن تخممرغ نیاز به دمایی در حدود 100[SUB]C[/SUB] است. به طور مثال فرض كنید، دمای جوش آب در قلهای 50[SUB]C[/SUB] باشد و شما قصد پختن تخممرغی را در آنجا دارید. هر چقدر شما به ظرف حاوی تخم مرغ گرما بدهید، چون تخممرغ در آب جوش با دمای 50[SUB]C[/SUB] قرار دارد بنابر این با افزایش زمان، دمایش بالاتر از 50[SUB]C[/SUB] نمیرود، به این ترتیب با این دما تخممرغ شما آبپز نمیشود. (به عنوان مثال، شما میدانید كه هوای بعضی از شهرهای ایران در فصل تابستان به 50[SUB]C[/SUB] میرسد، این در حالی است كه اگر تخممرغی را روزها در این دما قرار دهید، نخواهد پخت.)
برای حل این مشكل میتوان نمك به آب اضافه كرد، نمك باعث میشود نقطه جوش آب بالا برود.
2- آیا مزه چایی كه در ارتفاعات دم می كنید با مزه چایی كه در خانه دم میكنید یكی است؟ (در صورتی كه در هر دو مورد از آب یكسان استفاده نمایید.)
پاسخ:
خیر، چون چایی در خانه تقریباً با آب جوشی که دمای آن 100[SUB]C[/SUB] است دم میشود در حالی كه در ارتفاعات با آب جوشی كه دمای آن خیلی كمتر از 100[SUB]C[/SUB]رسیده باشد هم می شود چایی دم کرد. شما میدانید كه ما در منزل منتظر میمانیم تا بعد از به جوش آمدن آب، چایی را دم كنیم اگر به طور مثال با آب 60[SUB]C[/SUB] هم میشد چایی دم كرد دیگر وقت خود را صرف انتظار برای جوشیدن آب نمیكردیم.
3- چرا غذا در دیگ زودپز راحتتر پخته میشود؟
پاسخ:
چون در دیگ زودپز بخار آب محبوس میشود و راه خروج كافی ندارد، بنابراین فشار هوا داخل دیگ افزایش می‌یابد و میدانیم افزایش فشار، افزایش نقطه جوش را به مراه خواهد داشت. بنابراین غذا در دمایی بالاتر از 100[SUB]C[/SUB] قرار میگیرد و در نتیجه راحتتر پخته میشود.
4- در ارتفاعات و بالای كوه ها آب در دمایی بالاتر از 100[SUB]C[/SUB] میجوشد یا پایینتر؟ چرا؟
پاسخ:
در دمایی پایینتر از 100[SUB]C[/SUB] میجوشد. چون در ارتفاعات فشار هوا كمتر از یك اتمسفر است و كاهش فشار نقطه جوش را پایین میآورد.
مرکز یادگیری سایت تبیان