یگ قهرمانان اروپا تورنمنت هیجان انگیز سالیانه ایست که میان معتبرترین و موفق ترین باشگاههای اروپا برگزار میشود و در نهایت یک تیم سلطان باشگاهها لقب میگیرد.
چامپیونز لیگ (Champions League) نخستین سری رقابتهای بین باشگاهی است که کار خود را دقیقا" یک ماه بعد از اولین کنگره سران یوفا (UEFA) که در شهر وین و تاریخ 2 مارس 1955 برگزار شد، آغاز کرد. البته بنا به دلایلی نامشخص، ایده و فکر برگزاری رقابتهای اروپا متعلق به اتحادیه یوفا نبوده است. در ابتدا این رقابتها European Champion Clubs Cup نامیده می شد که بعدها برای سهولت آن را European Cup می گفتند، از سویی دیگر بسیاری از مسوولان بنیانگذاران یوفا نگران رقابتهای تیم های ملی بودند و پیرامون این جریان تنها گابریل هانوت سردبیر روزنامهL' Equip بود که در مجموع به دنبال یک مناسبتی به منظور ایجاد رقابتی گسترده میان تیمهای باشگاهی اروپایی می گشت، چرا که به نظر می رسید بازیهای یوفا محدودیت های خاصی دارند.
هانوت با کمک همکارش ژاکه فران (Jacques Ferran)، توانست از پس چالشهایی که سر راه این رقابتها بود بربیاید تا بالاخره اولین سری این بازیها چهارشنبه شبها در زیر نور چراغ و پروژکتورهای عظیم الجثه استادیومها انجام شد. این تورنمنت به حمایت موسسهL' Equip برگزار گشت، اگرچه آنها هم نمی دانستند برای تیم پیروز این بازیها چه اتفاقی قرار است رخ دهد، اما از باشگاه های مطرح و معتبر اروپایی دعوت کردند که پا به عرصه رقابت گذاشته و قدرت خود را محک بزنند.
نتیجه این تلاشها چنان شد که در روز دوم و سوم آوریل 1955 طبق مقررات وضع شده توسطL' Equip ، 16 تیم تاپ اروپایی با هم به رقابت پرداختند و به مصاف یکدیگر رفتند. اولین مسابقه جام باشگاههای اروپا میان دو باشگاه Sporting Clube De Portegal و FK Partizan در شهر لیسبون پرتغال انجام شد که در بازی رفت دو تیم به تساوی 3:3 رسیدند، اما در بازی برگشت که در شهر بلگراد برگزار شد، تیم پارتیزان با نتیجه 5:2 به دور بعدی بازیها صعود کرد.
رئال یکه تاز لیگ اروپا دردوره های آغازین این رقابتها تنها یک باشگاهها بود که توانست در پنچ دوره فینال قهرمان این بازیها شود و آن تیمی نبود جز رئال مادرید.
پس از گذشت سالها که از انجام این تورنمنت گذشت، تیمهای دیگری هم به جرگه مدعیان رقابتها پرداختند و آژاکس و بایرن مونیخ هر کدام، سه بار قهرمان فینال شدند. اما این قهرمانی ها برای هیچ تیمی به مدت طولانی ماندگار نماند و حتی تیم آژاکس چهارمین مقام قهرمانی اش را بعد از 22 سال پس از آخرین عنوانش (در سال 1970) توانست کسب کند.
رئال مادرید پس از 32 سال در 1998 مقام قهرمانی را از آن خود کرد و بایرنی ها در ضربات پنالتی برابر میلان توانستند پس از 26 سال قهرمان شوند.
در این میان فقط لیورپول بود که توانست ما بین سالهای 1977 و 1984 چهار بار کسب عنوان کند، اما فرمت و قالب تورنمنت قهرمانی باشگاههای اروپا در فصل 93-1992 با اضافه کردن یک دور حذفی کمی تغییر یافت، البته به مدت یک فصل این شیوه به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت و رقابتها از 8 تیم به 32 تیم ارتقاء پیدا کرد و حالا این رقابتها در همین قالب سرتاسر اروپا سه شنبه و چهار شنبه شبها برگزار میگردد.
موزیک بازیها موسیقی این رقابتها که که از تلویزیون پخش می شود توسط تونی بریتن (Tony Britten) ساخته شده و آکادمی کر سنت مارتین (St. Martin Chore Academy) و ارکستر سمفونی رویال فیل هارمونیک (Royal Phill Harmonic) آن را اجرا کردند. این موسیقی به سه زبان انگلیسی، فرانسه و آلمانی در بازی افتتاحیه و اختتامیه رقابتها و جشنی که هر ساله برگزار میگردد اجرا می شود.
آمار نامه:
پر افتخارترین تیمهای باشگاهی در جام باشگاها و لیگ قهرمانان اروپا تا به حال: 1- رئال مادرید اسپانیا (12بار فینالیست) و کسب 9 عنوان قهرمانی در سالهای 1956 - 1957 - 1958 - 1959 - 1960 - 1966 - 1998 - 2000 و 2002.
2- آس میلان ایتالیا (11بار فینالیست) و کسب 7 عنوان قهرمانی در سالهای 1963 - 1969 - 1989 - 1990 - 1994 - 2003 و 2007.
3- لیورپول انگلیس (7بار فینالیست) و کسب 5 عنوان قهرمانی در سالهای 1977 - 1978 - 1981 - 1984 و 2005. 4-بارسلونا اسپانیا (7بار فینالیست) و کسب 4 عنوان قهرمانی در سالهای 1992 .2006.2009.2011 5- بایرن مونیخ آلمان(8بار فینالیست) و کسب 4 عنوان قهرمانی در سالهای 1974 - 1975 - 1976 و 2001.
6- آژاکس هلند(6بار فینالیست) و کسب 4 عنوان قهرمانی در سالهای 1971 - 1972 - 1973 و 1995. 7-اینترمیلان ایتالیا(4بار فینالیست) و کسب 3 عنوان قهرمانی در سالهای 1964.1965.2010 8- منچستریونایتد انگلیس( 4بار فینالیست) و کسب 3 عنوان قهرمانی در سالهای 1968 - 1999 و 2008.
9- یوونتوس ایتالیا (7بار فینالیست) و کسب 2 عنوان قهرمانی در سالهای 1985 و 1996.
10- بنفیکا پرتقال (7بار فینالیست) و کسب 2 عنوان قهرمانی در سالهای 1961 و 1962.
11- پورتو پرتقال (2بار فینالیست) و کسب 2 عنوان قهرمانی در سالهای 1987 و 2004.
12- ناتینگهام فورست انگلیس(2بار فینالیست) و کسب 2 عنوان قهرمانی در سالهای 1979 و 1980.
13- اُلمپیک مارسیل فرانسه(2بار فینالیست) و کسب عنوان قهرمانی در سال 1993.
14- استیو پیروستای رومانی(2بار فینالیست) و کسب عنوان قهرمانی در سال 1986.
15- هامبورگ آلمان (2بار فینالیست) و کسب عنوان قهرمانی در سال 1983.
16- سلتیک اسکاتلند (2بار فینالیست) و کسب عنوان قهرمانی در سال 1967.
و تیمهای بورسیا دورتموند آلمان(در سال1997) رد استار بلگراد صربستان(در سال1991) پی اس وی آیندهون هلند(در سال1988) استون ویلا انگلیس(در سال1982) و فاینورد هلند(در سال1970) هر کدام یکبار موفق به کسب عنوان قهرمانی در این رقابتها شده اند.
پر افتخارترین کشورهای اروپایی در جام باشگاها و لیگ قهرمانان اروپا تا به حال: 1- ایتالیا که تیمهای باشگاهی این کشور 26بار فینالیست بوده اند و 11بار قهرمان شده اند.
2- اسپانیا که تیمهای باشگاهی این کشور 22بار فینالیست بوده اند و 11بار قهرمان شده اند.
3- انگلیس که تیمهای باشگاهی این کشور 17بار فینالیست بوده اند و 11بار قهرمان شده اند.
4- آلمان (14فینالیست و 6قهرمان).
5- هلند (8فینالیست و 6قهرمان).
6- پرتقال (9فینالیست و 4قهرمان).
7- فرانسه (6فینالیست و 1قهرمان).
8- رومانی (2فینالیست و 1قهرمان).
9- صربستان (2فینالیست و 1قهرمان).
10- اسکاتلند (2فینالیست و 1قهرمان). برترین گلزنان در تمامی رقابتهای جام باشگاها و لیگ قهرمانان اروپا تا به حال:
1- رائول گنزالس اسپانیایی با 61 گل زده در 118 بازی انجام داده با تیم رئال مادرید.
2- آندره شوچنکو آکراینی با 59 گل زده در 103 بازی.که در ترکیب 3 تیم باشگاهی دیناموکیف - آس میلان و چلسی حضور داشته است.
3- رود ون نیستلروی هلندی با 57 گل زده در 76 بازی با تیمهای پی اس وی آیندهون - منچستر یونایتد و رئال مادرید.
4- تیری هانری فرانسوی با 53 گل زده در 115 بازی با تیمهای آاس موناکو - آرسنال و بارسلونا.
5- آلفردو دی استفانو آرژانتینی با 49 گل زده در 58 بازی با رئال مادرید. هرنان کرسپو آرژانتینی هم تنها بازیکنی است که توانسته با 5 تیم مختلف اروپایی در لیگ قهرمانان گل بزند.کرسپو با تیمهای پارما(2گل در 9بازی) لاتسیو(5گل در 13بازی) اینتر میلان(10گل در 15بازی) چلسی(4گل در 15بازی) و آس میلان(6گل در 10بازی) موفق به گلزنی در این رقابتها شده است. بازیکنان رکورد دار در انجام تعداد بازی اروپایی:
1- رائول گنزالس با 118 بازی در عضویت رئال مادرید.
2- روبرتو کارلوس با 117 بازی در عضویت تیمهای رئال مادرید و فنرباغچه.
3- تیری هانری با حضور در 115 بازی با تیمهای آاس موناکو - آرسنال و بارسلونا.
4- پائولو مالدینی با حضور در 107 بازی با تیم آس میلان.
بایرن مونیخ آغازگر تابستانی به یادماندنی در تاریخ فوتبال آلمان بود که با پیروزی 4 بر صفر در دیدار تکراری مقابل آتلتیکو مادرید آغاز و با قهرمانی دی جام جهانی 74 کامل شد.
بیستمین دوره (75-1974)
بایرن مونیخ 2 – 0 لیدز یونایتد
ورزشگاه پارک دو پرنس، فرانسه
(راث 71، مولر 83)
با پیروزی در دیدار فینال جام قهرمانان باشگاههای اروپا بایرن پنجمین تیمی لقب گرفت که توانسته بود عنوان قهرمانی خود را حفظ نماید. دو گل دیرهنگام راث و مولر پس از آن به ثمر رسید که داور یک گل انگلیسی ها را مردود و ادعای آنها در خصوص دومورد پنالتی را رد کرد.
بیست و یکمین دوره (77-1976)
لیورپول 3 – 1 بورسیا مونشن گلادباخ
ورزشگاه المپیک رم، ایتالیا
(مک درموت 28، اسمیت 65، نیل 83 پ؛ سیمونسن 51)
اسپانیا، ایتالیا، هلند، پرتغال و آلمان همگی از قدرتهای برتر جام قهرمانان محسوب میشوند اما این بار نوبت فوتبال انگلستان و لیورپول بود تا خارج از جزیره خودنمایی کرده و مانند فینال جام یوفا 1973 مونشن گلادباخ را 3 بر یک مقهور خود نماید.
بیست و دومین دوره (78-1977)
لیورپول 1 – 0 بوروژ
ورزشگاه ومبلی، لندن
(دالگلیش 64)
لیورپول این بار به لطف کنی دالگلیش که از سلتیک و جهت جایگزینی کوین کیگان به آنفیلد آمده بود توانست قهرمانی فصل گذشته را تکرار کند.
بیست و سومین دوره (79 – 1978)
ناتینگهام فارست 1 – 0 مالمو
ورزشگاه المپیک مونیخ
(فرانسیس 45)
این بار نوبت ناتینگهام فارست بود تا مانند رئال مادرید (56- 1955) و اینترمیلان (64-1963) در اولین حضور خود در این مسابقات جام قهرمانان را بالای سر برد. ناتینگهام فارست باشکست لیورپول قهرمان دو دوره گذشته به این عنوان دست یافت.
بیست و چهارمین دوره (80 – 1979)
ناتینگهام فارست 1 – 0 هامبورگ
ورزشگاه سانتیاگو برنابو، مادرید
(رابرتسون 20)
گل دقیقه 20 رابرتسون و هنر نمایی پیتر شیلتون که چندین موقعیت گل را از حریف گرفت باعث شد تا ناتینگهام فارست قهرمانی سال گذشته خویش را تکرار نماید.
بیست و پنجمین دوره (81 – 1980)
لیورپول1 – 0 رئال مادرید
ورزشگاه پارک د پرنس، فرانسه
(کندی 81)
برای پنجمین سال پیاپی جام قهرمانان باشگاههای اروپا در انگلستان ماند و صرفا بین دو باشگاه لیورپول و ناتینگهام فارست دست به دست شد. قهرمان دور قبل پس از شکست برابر زسکا صوفیه میدان را به تیمهای صاحب نامی واگذار کرد که 13 دوره قهرمانی را بین خود تقسیم کرده اند: رئال مادرید، اینتر میلان، بایرن مونیخ و لیورپول.
بیست و ششمین دوره (82 – 1981)
استون ویلا 1 – 0 بایرن مونیخ
ورزشگاه د کیپ، روتردام
(وایت 67)
استون ویلا دراولین حضور خود در جام قهرمانان همه را غافلگیر کرد و راه خود را تا فینال و قهرمانیدی جام با صلابت طی کرد.
بیست و هفتمین دوره (83 – 1982)
هامبورگ 1 – 0 یوونتوس
ورزشگاه OACA Spiros Louis، آتن
(ماگات 9)
شش سال سیطره انگلیسی ها بر لیگ قهرمانان بالاخره به پایان رسید و استون ویلا قهرمان دور قبل در یک چهارم نهایی مقلوب یوونتوسی شد که 6 ملی پوش ایتالیایی فاتح جام جهانی 1982 را در ترکیب خود داشت. شکست دیگر تیم انگلیسی صاحب نام، لیورپول، از یک تیم گمنام لهستانی موجی از شادی در این کشور برانگیخت.
بیست و هشتمین دوره (84-1983)
لیورپول 1 – 1 آ ث رم
(نیل 14؛ پوزو 43)
لیورپول 4 – 2 رم (ضربات پنالتی)
ورزشگاه المپیک رم
قرمز پوشان در جایی به دیدار رم رفتند که شاهد نخستین قهرمانی آنها در لیگ قهرمانان بود. لیورپول به مدد بازی های خوب این راش ولزی چهارمین عنوان قهرمانی خود را با پیروزی 4 بر 2 در ضربات پنالتی مقابل رم به دست آورد.
بیست و نهمین دوره (85-1984)
یوونتوس 1 – 0 لیورپول
ورزشگاه هیسل، بروکسل
(پلاتینی 58 پ)
مصاف مدافع عنوان قهرمانی و فاتح جام یوفا می توانست دیدار پایانی بیست نهمین دوره جام قهرمانان را به فینالی رویایی بدل کند اگر آن اتفاق ناگوار رخ نمیداد. 39 تماشاگر طرفدار یوونتوس که هوادارن متعصب لیورپول آنها را به گوشه ای رانده بودند بر اثر فروریختن دیوار محافظی کشته شدند. اتفاقی که تگ گل پلاتینی از روی نقطه پنالتی و در نهایت کل بازی را تحت الشعاع قرار داده و محرومیت های شدیدی برای باشگاههای انگلیسی و به خصوص لیورپول به همراه داشت.
سی امین دوره (86 – 1985)
استوا بخارست 0 – 0 بارسلونا
استوا بخارست 2 – 0 بارسلونا ( ضربات پنالتی)
ورزشگاه رامون سانچز، سویل
همه بر این باور بودند که در غیاب تیمهای انگلیسی پس از واقعه ورزشگاه هیسل و با توجه به اینکه رئال و آتلتیکو مادرید به فینال یوفا راه یافته بودند بارسلونا شانس اول قهرمانی در دوره سی ام جام قهرمانان است. بارسلونا مدافع عنوان قهرمانی را با نتیجه 2 بر 1 در دور یک چهارم نهایی شکست داد اما در برابر حریف سر سخت رومانیای خود نتیجه فینال را در ضربات پنالتی واگذار کرد.
