تاریخچه سیم‌کارت در ایران از آغاز تا امروز
تلفن همراه جزو آن دسته از کالاهایی است که چند دهه اخیر شیوه و رفتار زندگی بشر را دستخوش تغییراتی شگرف كرده است. فكر متحرك یا سیار كردن تلفن و به‌كارگیری آن در مكان‌های مختلف به منظور بهره گیری بیشتر از این وسیله، از دهه 1960 میلادی در كشورهای اسكاندیناوی (سوئد، نروژ، دانمارك و فنلاند) شروع و در اواخر آن دهه، اولین تلفن نقطه به نقطه به كار گرفته شد. این فناوری در سال 1975میلادی از سوی كشورهای اسكاندیناوی با سیستم آنالوگ به بازار عرضه شد. اولین شبكه تلفن متحرك NMT) Nordic Mobile Telephone) نیز از سوی همین كشورها راه‌اندازی شد.
در اوایل سال 1980 میلادی، استفاده از تلفن‌های دیجیتالی در اتومبیل مورد توجه قرار گرفت. در سال 1977 میلادی كانادا اولین شبكه اطلاعات عمومی را طراحی و راه‌اندازی كرد. شبكه‌های عمومی اطلاع‌رسانی جهانی با استفاده از كامپیوتر، ماهواره و گیرنده‌ها و فرستنده‌های ماكروویو به وجود آمده است. در سال 1983میلادی آمریكا سیستم Nordic Mobile Telephone را وارد بازار كرد. ژاپن نیز سومین كشور در جهان بود كه سیستم سیار خود را با ویژگی‌های دو نوع اسكاندیناوی و آمریكایی به نام HCMS عرضه كرد و سپس سیستم NTT با قابلیت اتصال به شبكه را ایجاد نمود. انگلستان در سال 1985 میلادی با عرضه سیستم TACS بود که به گروه دارندگان تلفن سیار پیوست و سپس ایرلند نیز این سیستم را پذیرفت.
پس از این تاریخ، سیستم NMT با فركانس 450 مگاهرتز در كشورهای دانمارك، نروژ، سوئد و فنلاند مورد استفاده قرار گرفت و این کشورها نیز به شبكه استفاده كنندگان از این سیستم پیوستند. در سال 1985 میلادی انستیتو European Telecommunications Standards Institute متشكل از 17 كشور اروپایی درصدد طراحی و ابداع یك استاندارد مشترك برای تاسیس شبكه سلولی برآمد تا این استاندارد به صورت هماهنگ، طرح تلفن سیار دیجیتال را اجرا كند، این استاندارد GSM نام گرفت. در حال حاضر، استاندارد GSM شامل سه سیستم است كه عملكردهای اساسی كاملا یكسانی دارند، ولی باند فركانس آنها متفاوت است. اما به شکل کلی اولین تماس غیرتجاری با موبایل در آوریل سال ۱۹۷۳ توسط دکتر مارتین، مدیر اسبق شرکت AT&T انجام گرفت و بیست سال بعد از آن زمان یعنی حدود 1993 میلادی اولین تماس تلفن همراه در کشور ما ایران برقرار شد.
• موبایل در ایران
18 سال پیش در چنین روزهایی روزنامه‌های منتشر شده در آن زمان در نخستین صفحات خود آگهی‌ای را به چاپ رساندند که شاید در آن مقطع برای خیلی‌ها تعجب‌آور بود. تیتر آگهی‌های چاپ شده با این مضمون بود: "فراخوان برای ثبت نام نخستین شبکه تلفن متحرک جیبی". خواندن همین تیتر می‌توانست خیلی از نظرها را به خود جلب کند. تیرماه سال 1372 بود که ثبت نام تلفن همراه در کشور آغاز شد. اما به دلیل عدم استقبال در آن زمان توسط مردم، روند ثبت نام چندین ماه به طول انجامید؛ به نحوی که در نهایت شرکت مخابرات ایران و شرکت پست توافق کردند به کسانی که در این زمینه بازاریابی کنند و قادر باشند یک یا چند مشتری به پست بکشانند، مبلغی به عنوان پاداش پرداخت شود. در آن زمان با تبلیغات فراوان و با شعار "با تلفن همراه همیشه در مقصد هستید" تا اواسط سال 74 جمعا 9 هزار و 947 نفر ثبت نام کردند که در شهریور همان سال واگذاری‌ها آغاز و بلافاصله بعد از ثبت نام به پایان رسید. از این تاریخ به بعد، مردم ورود تلفن همراه به کشور را باور کردند؛ به طوری که هجوم متقاضیان به مخابرات و بازار به حدی رسید که قیمت سیم‌کارت در آن زمان گاهی اوقات به بالای 30 میلیون ریال نیز می‌رسید.
اولین آگهی که برای معرفی تلفن همراه آن زمان در روزنامه‌های سیاه و سفید اطلاعات و کیهان به چاپ رسید با این متن همراه بود. "شبکه تلفن متحرک به دو صورت قابل نصب در خودرو به صورت دستی در اختیار متقاضی قرار داده می‌شود تا در حال تردد، توقف در منزل یا محل کار مورد استفاده قرار گیرد." در این آگهی آمده بود که 5 هزار شماره ثبت‌نام به عمل خواهد آمد و یک‌ماه بعد از ثبت‌نام واگذاری‌ها صورت می‌گیرد. این شبکه در آن زمان تنها محدوده تهران بزرگ را از شرق به سرخه حصار، از غرب به ابتدای عوارضی جاده کرج، از جنوب به بهشت زهرا و از شمال به ارتفاعات شمال تهران محدود می‌کرد و تنها از ساعت 8 صبح تا 8 شب قابل دسترس بود.
ارائه اولین سیم‌کارت تلفن همراه در دوران وزارت دکتر غرضی در دولت هاشمی‌رفسنجانی صورت گرفت. در آن زمان متقاضیان سیم‌کارت باید یک چک بانکی به مبلغ 5 میلیون ریال بابت هزینه اشتراک، هزینه نصب و بهای گوشی پرداخت می‌کردند. همچنین به منظور افزایش ایمنی در حین رانندگی، متقاضیانی که درخواست تجهیزات اضافی جهت نصب در خودرو را داشتند، باید مبلغ 700 هزار ریال بابت تجهیزات اضافی پرداخت می‌کردند. با ورود اولین سیم‌کارت‌ها به بازار و در اختیار داشتن این کالا که در آن زمان جزو کالاهای لوکس به حساب می‌آمد، به تدریج بر میزان متقاضیان این کالا افزوده شد. در نتیجه استقبال از سوی مردم، متولیان تلفن همراه در مخابرات تصمیم گرفتند در تهران و چند شهر بزرگ ثبت‌نام انجام دهند. لذا در بهمن ماه سال 1374، از طریق پست و به صورت مکانیزه ثبت‌نام آغاز شد. در این سال در مجموع 185 هزار و 75 نفر ثبت نام کردند.
واگذاری سیم‌کارت این گروه از متقاضیان که با گوشی هم تحویل می‌شد، از طریق پست و در دهه فجر سال 75 شروع و در اواخر سال 76 به پایان رسید. پایین آمدن قیمت تلفن همراه در بازار تا یک میلیون و پانصد هزار تومان، بدقولی مخابرات به دلیل تاخیر در واگذاری باعث شد تا تعداد متقاضیان برای سال 75 به 61 هزار و 900 نفر کاهش یابد.
افزایش تعداد مشترکان تلفن همراه در کشور در آن سال‌های ابتدایی ورود این فناوری به کشور حاشیه‌های جالبی را نیز در پیش داشت. با افزایش تعداد مشترکان و آن هم درحالی که در آن زمان چنین فناوری برای کاربران عجیب بود، اداره تحقیقات و مطالعات اجتماعی روابط عمومی شرکت مخابرات‌ایران با درج آگهی‌هایی در روزنامه‌های آن زمان اقدام به برگزاری کلاس آموزش آشنایی با نحوه استفاده از تلفن همراه کرد. همچنین اظهارات مقامات سیاسی کشور در آن زمان نیز پیرامون این فناوری شاید هم اکنون برای کاربران فعلی جالب باشد. به عنوان مثال هاشمی‌رفسنجانی در دوران ریاست جمهوری درباره استفاده از تلفن همراه در مراسم‌های گوناگون گفته بود: "تلفن دیجیتال امروز پیشرفته‌ترین ابزار استفاده از مخابرات است، خوشبختانه ما این تکنولوژی را داریم و خودمان هم اداره می‌کنیم. حالا می‌توانیم ایمان بیاوریم به قدرت خوب نیروهای داخلیمان" یا در مراسم دیگری تاکید کرده بودند که "یک خط تلفن برکت عمر انسان را کلی بالا می‌برد و بسیاری از هزینه‌های زندگی را پایین می‌آورد."
