بيماري‌هاي قلبي هم زنانه و مردانه دارند
بيماري‌هاي قلبي بر زنان و مردان به‌طور متفاوتي اثر مي‌گذارد. پژوهش‌هاي پزشکي به اين موضوع پرداخته‌‌اند که تفاوت‌هاي جنسيتي ميان مردان و زنان چه تاثيري بر ابتلاي آنها به بيماري قلبي دارد. اين پژوهش‌ها به‌طور فزاينده‌اي نشان داده‌اند که در بسياري از جنبه‌هاي پيشگيري، تشخيص و درمان بيماري قلبي بايد تفاوت‌هاي جنسيتي مدنظر قرار گيرند.
مردان و زنان در معرض بسياري از عوامل خطرساز مشابه براي بيماري قلبي هستند، اما برخي از تفاوت‌ها هم ميان آنها وجود دارد. • سيگارکشيدن: سيگار کشيدن در راس عوامل خطرساز سبک زندگي است که مردان و زنان را در معرض بيماري قلبي قرار مي‌دهد، اما در زناني که هم‌زمان قرص‌هاي پيشگيري از بارداري مصرف مي‌کنند، سيگار کشيدن خطر حمله قلبي و سکته مغزي را حتي بيشتر مي‌افزايد.• کلسترول: تصور بر اين است که ميزان‌هاي بالا کلسترول «بد» يا LDL بالاتر 130 در مردان بيشتر از زنان خطرناک است، در حالي‌که ميزان پايين کلسترول خوب يا HDL پايين‌تر از 50 ميلي گرم براي زنان هشداردهنده‌تر از مردان به حساب مي‌آيد. مقادير بالاي تري‌گليسريد (بالاي 150 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر) هم عامل خطرساز عمده‌تري در زنان نسبت به مردان به حساب مي‌آيد.• فشار خون بالا: تا سن 45 سالگي، درصد بالاتري از مردان نسبت به زنان فشار خون بالا دارند. در زنان از هنگام ميانسالي فشار خون شروع به بالا رفتن مي‌کند و زنان در هنگام رسيدن به 70 سالگي، به طور ميانگين، نسبت به مردان فشار خون بالاتري دارند.• بي‌‌حرکتي: به‌طور کلي مردان از زنان از لحاظ جسمي فعال‌تر هستند و بيشترين تفاوت از اين لحاظ در سنين جواني (18 تا 39 سالگي) و پيري (85 سالگي و بالاتر) ديده مي‌شود.• افزايش وزن: تا مدت‌ها تصور مي‌شد که وزن زياد فرد او را در مسير ابتلا به بيماري قلبي قرار مي‌دهد، اما اکنون مشخص شده است که محل قرارگيري اين وزن اضافه مهم‌تر است از ميزان عددي آن است.• چاقي شکمي: که باعث آزادي موادي در بدن مي‌شود که با فعاليت انسولين تداخل مي‌کند، بسيار خطرناک‌تر از چربي‌هاي اضافي در لگن است. بسياري از کارشناسان بهداشتي اکنون دور کمر 89 سانتي‌متر يا بالاتر را براي زنان و 5/101 سانتي‌متر در مردان را شاخص دقيق‌تري براي بيماري قلبي نسبت به «شاخص توده بدني» (BMI) مي‌دانند.• ديابت: ديابت هم در مردان و هم در زنان خطر ابتلا به بيماري قلبي را دوبرابر مي‌کند، اما ديابت در زنان خطر مرگ قلبي را بيش از دوبرابر مي‌کند در حالي‌که در مردان اين خطر را 60 درصد افزايش مي‌دهد.• نشانگان متابوليک: داشتن سه مورد از پنج علامت نشانگان متابوليک شامل چاقي شکمي، فشار خون بالا، تري‌گليسريدهاي بالا، کلسترول HDL پايين و ميزان بالاي قند خون يا مقاومت به انسولين- براي زنان خطرناک‌تر از مردان است و خطر حمله قلبي مرگبار را سه برابر و خطر ابتلا به ديابت را 10برابر مي‌کند. ترکيب دور کمر زياد و ميزان بالاي تري‌گليسريد خون به خصوص براي زنان از اين لحاظ خطرناک است.•عوامل خطرساز رواني- اجتماعي: عمق رابطه ميان قلب و مغز هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما شواهد کافي وجود دارد که نشان مي‌دهد برخي از عوامل رواني- اجتماعي مانند استرس مزمن، افسردگي، فقدان حمايت اجتماعي در ايجاد بيماري قلبي دخالت دارند.
نه زنان و نه مردان از اين لحاظ بر يکديگر مزيتي ندارند، اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد که برخي عوامل در مردان غلبه دارند و برخي ديگر در زنان. استرس بر سلامت قلبي هر دوي زنان و مردان تاثير مي‌گذارد. زنان نسبت به مردان با احتمال دو برابر بيشتر افسرده مي‌شوند و از آشفتگي‌هاي عاطفي بيشتري رنج مي‌برند. در واقع موارد گزارش‌شده «نشانگان قلب شکسته»- از دست رفتن ناگهاني، اما معمولا بازگشت‌پذير کارکرد قلب پس از يک تجربه عاطفي شديد- تقريبا هميشه در زنان سالمندتر رخ مي‌دهد. مدت‌ها بود که خشم و پرخاشگري را از عوامل خطرساز بيماري قلبي در مردان مي‌دانستند، اما اين نتيجه‌گيري احتمالا به اين دليل بوده است که در اغلب بررسي‌ها درباره بيماري قلبي زنان حذف مي‌شده‌اند و بالاخره کاملا ثابت شده است که مردان نسبت به زنان – به‌خصوص پس از بازنشستگي با احتمال بيشتري در معرض فقدان حمايت اجتماعي هستند.• التهاب: اکنون مي‌دانيم که التهاب مزمن زمينه را براي رسوب پلاک چربي در شريان‌ها (تصلب شرايين) فراهم مي‌کند. زنان بسيار بيشتر به عوارضي مبتلا هستند که اغلب به التهاب مداوم و خفيف مي‌انجامد. براي مثال، لوپوس خطر حمله قلبي و سکته مغزي را بيش از دو برابر مي‌کند.
اين تفاوت‌ها حتي در کاهش خطر بيماري‌هاي قلبي هم ديده مي‌شوند
مردان و زناني که مي‌خواهند زندگي سالمي از لحاظ قلبي داشته باشند، مي‌توانند برنامه غذايي و ورزشي مشابهي داشته باشند.
اما در مورد درمان با آسپيرين براي کاهش خطر حمله قلبي تفاوت‌هايي ميان زنان ومردان وجود دارد. در مردان مصرف روزانه يک عدد آسپيرين بچه بايد 10 سال پيشتر از زنان آغاز شود.
در مردان در معرض خطر حمله قلبي توصيه مي‌شود که روزانه يک آسپيرين بچه از 45 سالگي به بعد مصرف شود، اما در مود زنان اين زمان از 55 سالگي شروع مي‌شود.
هم در مردان و هم در زنان اثرات محافظتي آسپيرين بايد در مقابل خطرات گوارشي آن (افزايش احتمال خون‌ريزي) سنجيده شود.منبع: Harvard Health Letter
هفته نامه سپید
بيماري‌هاي قلبي بر زنان و مردان به‌طور متفاوتي اثر مي‌گذارد. پژوهش‌هاي پزشکي به اين موضوع پرداخته‌‌اند که تفاوت‌هاي جنسيتي ميان مردان و زنان چه تاثيري بر ابتلاي آنها به بيماري قلبي دارد. اين پژوهش‌ها به‌طور فزاينده‌اي نشان داده‌اند که در بسياري از جنبه‌هاي پيشگيري، تشخيص و درمان بيماري قلبي بايد تفاوت‌هاي جنسيتي مدنظر قرار گيرند.
مردان و زنان در معرض بسياري از عوامل خطرساز مشابه براي بيماري قلبي هستند، اما برخي از تفاوت‌ها هم ميان آنها وجود دارد. • سيگارکشيدن: سيگار کشيدن در راس عوامل خطرساز سبک زندگي است که مردان و زنان را در معرض بيماري قلبي قرار مي‌دهد، اما در زناني که هم‌زمان قرص‌هاي پيشگيري از بارداري مصرف مي‌کنند، سيگار کشيدن خطر حمله قلبي و سکته مغزي را حتي بيشتر مي‌افزايد.• کلسترول: تصور بر اين است که ميزان‌هاي بالا کلسترول «بد» يا LDL بالاتر 130 در مردان بيشتر از زنان خطرناک است، در حالي‌که ميزان پايين کلسترول خوب يا HDL پايين‌تر از 50 ميلي گرم براي زنان هشداردهنده‌تر از مردان به حساب مي‌آيد. مقادير بالاي تري‌گليسريد (بالاي 150 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر) هم عامل خطرساز عمده‌تري در زنان نسبت به مردان به حساب مي‌آيد.• فشار خون بالا: تا سن 45 سالگي، درصد بالاتري از مردان نسبت به زنان فشار خون بالا دارند. در زنان از هنگام ميانسالي فشار خون شروع به بالا رفتن مي‌کند و زنان در هنگام رسيدن به 70 سالگي، به طور ميانگين، نسبت به مردان فشار خون بالاتري دارند.• بي‌‌حرکتي: به‌طور کلي مردان از زنان از لحاظ جسمي فعال‌تر هستند و بيشترين تفاوت از اين لحاظ در سنين جواني (18 تا 39 سالگي) و پيري (85 سالگي و بالاتر) ديده مي‌شود.• افزايش وزن: تا مدت‌ها تصور مي‌شد که وزن زياد فرد او را در مسير ابتلا به بيماري قلبي قرار مي‌دهد، اما اکنون مشخص شده است که محل قرارگيري اين وزن اضافه مهم‌تر است از ميزان عددي آن است.• چاقي شکمي: که باعث آزادي موادي در بدن مي‌شود که با فعاليت انسولين تداخل مي‌کند، بسيار خطرناک‌تر از چربي‌هاي اضافي در لگن است. بسياري از کارشناسان بهداشتي اکنون دور کمر 89 سانتي‌متر يا بالاتر را براي زنان و 5/101 سانتي‌متر در مردان را شاخص دقيق‌تري براي بيماري قلبي نسبت به «شاخص توده بدني» (BMI) مي‌دانند.• ديابت: ديابت هم در مردان و هم در زنان خطر ابتلا به بيماري قلبي را دوبرابر مي‌کند، اما ديابت در زنان خطر مرگ قلبي را بيش از دوبرابر مي‌کند در حالي‌که در مردان اين خطر را 60 درصد افزايش مي‌دهد.• نشانگان متابوليک: داشتن سه مورد از پنج علامت نشانگان متابوليک شامل چاقي شکمي، فشار خون بالا، تري‌گليسريدهاي بالا، کلسترول HDL پايين و ميزان بالاي قند خون يا مقاومت به انسولين- براي زنان خطرناک‌تر از مردان است و خطر حمله قلبي مرگبار را سه برابر و خطر ابتلا به ديابت را 10برابر مي‌کند. ترکيب دور کمر زياد و ميزان بالاي تري‌گليسريد خون به خصوص براي زنان از اين لحاظ خطرناک است.•عوامل خطرساز رواني- اجتماعي: عمق رابطه ميان قلب و مغز هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما شواهد کافي وجود دارد که نشان مي‌دهد برخي از عوامل رواني- اجتماعي مانند استرس مزمن، افسردگي، فقدان حمايت اجتماعي در ايجاد بيماري قلبي دخالت دارند.
نه زنان و نه مردان از اين لحاظ بر يکديگر مزيتي ندارند، اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد که برخي عوامل در مردان غلبه دارند و برخي ديگر در زنان. استرس بر سلامت قلبي هر دوي زنان و مردان تاثير مي‌گذارد. زنان نسبت به مردان با احتمال دو برابر بيشتر افسرده مي‌شوند و از آشفتگي‌هاي عاطفي بيشتري رنج مي‌برند. در واقع موارد گزارش‌شده «نشانگان قلب شکسته»- از دست رفتن ناگهاني، اما معمولا بازگشت‌پذير کارکرد قلب پس از يک تجربه عاطفي شديد- تقريبا هميشه در زنان سالمندتر رخ مي‌دهد. مدت‌ها بود که خشم و پرخاشگري را از عوامل خطرساز بيماري قلبي در مردان مي‌دانستند، اما اين نتيجه‌گيري احتمالا به اين دليل بوده است که در اغلب بررسي‌ها درباره بيماري قلبي زنان حذف مي‌شده‌اند و بالاخره کاملا ثابت شده است که مردان نسبت به زنان – به‌خصوص پس از بازنشستگي با احتمال بيشتري در معرض فقدان حمايت اجتماعي هستند.• التهاب: اکنون مي‌دانيم که التهاب مزمن زمينه را براي رسوب پلاک چربي در شريان‌ها (تصلب شرايين) فراهم مي‌کند. زنان بسيار بيشتر به عوارضي مبتلا هستند که اغلب به التهاب مداوم و خفيف مي‌انجامد. براي مثال، لوپوس خطر حمله قلبي و سکته مغزي را بيش از دو برابر مي‌کند.
اين تفاوت‌ها حتي در کاهش خطر بيماري‌هاي قلبي هم ديده مي‌شوند
مردان و زناني که مي‌خواهند زندگي سالمي از لحاظ قلبي داشته باشند، مي‌توانند برنامه غذايي و ورزشي مشابهي داشته باشند.
اما در مورد درمان با آسپيرين براي کاهش خطر حمله قلبي تفاوت‌هايي ميان زنان ومردان وجود دارد. در مردان مصرف روزانه يک عدد آسپيرين بچه بايد 10 سال پيشتر از زنان آغاز شود.
در مردان در معرض خطر حمله قلبي توصيه مي‌شود که روزانه يک آسپيرين بچه از 45 سالگي به بعد مصرف شود، اما در مود زنان اين زمان از 55 سالگي شروع مي‌شود.
هم در مردان و هم در زنان اثرات محافظتي آسپيرين بايد در مقابل خطرات گوارشي آن (افزايش احتمال خون‌ريزي) سنجيده شود.منبع: Harvard Health Letter
هفته نامه سپید