اگر چند جلد کتاب به مجموعه کتاب های کتابخانه تان افزوده اید، علاوه بر اختصاص زمانی برای مطالعه آنها، نحوه نگهداری خود کتاب ها را نیز مورد توجه قرار دهید. نکات زیر در همین راستا توصیه می شود:
▪ کتاب ها را در مکانی خنک، دور از تابش مستقیم نور خورشید و خشک نگهداری کنید.
▪ هیچ کتابی را تحت فشار در داخل کتابخانه قرار نداده و یا احیانا با نوار، طناب و یا کش محکم دور آن را نبندید. هرگونه فشاری بر روی کاغذهای کتاب، می تواند به آنها آسیب برساند.
▪ کتاب ها را معمولا بصورت ایستاده در کتابخانه قرار می دهند. این وضعیت هم به لحاظ دسترسی راحت و هم به لحاظ دوام کتاب بهترین حالت است. لذا برای حفظ آن از نگهدارنده های کتاب و یا همان غش گیر استفاده کنید.
▪ اگر بر روی یکی از صفحات کتاب مورد علاقه تان پارگی کوچکی ملاحظه کردید، علاوه بر استفاده از چسب نواری شیشه ای، برخی ها از روش دیگری استفاده می کنند به این ترتیب که یک عدد تخم مرغ را برداشته و سفیده و زرده آن را از هم جدا کنید، سپس نوک قلم موی باریکی را به سفیده تخم مرغ آغشته کرده و آن را به آرامی و با دقت بر روی سطح پارگی بمالید. مدتی صبر کنید تا سفیده کاملا خشک شود. این کار را یک بار دیگر نیز می توانید انجام دهید. با این روش پوسته ای نسبتا محکم از سفیده تخم مرغ، سطح پارگی را پوشش خواهد داد.
▪ برخی از حشرات موذی به خوردن کاغذ بسیار علاقه مند هستند. لذا بطور مرتب کتابخانه و تک تک کتاب ها را گردگیری کرده و سپس سطح روی طبقات کتابخانه را به کمی روغن میخک آغشته کنید. با این کار دیگر از این حشرات خبری نخواهد بود.
▪ اگر برغم توصیه های یاد شده صفحات کتاب شما در مجاورت با رطوبت هوای مکانی، مرطوب و نرم شد، مابین ورق های کتاب پودر تالک یا همان پودر بچه ریخته و کتاب را بجای خشک منتقل کند. پودر رطوبت را به خود جذب می کند.
لکه برداری
در صورتی که در اثر ریختن ماده ای بر روی یکی از صفحات کتابتان لکه ای سفت و برجسته باقی مانده و خشک شده است، ابتدا با جسم نوک تیزی سعی در برداشتن آن کنید. اگر این کار عملی نبود، سمباده ای بسیار نرم تهیه کرده و آن را به آرامی بر روی سطح لکه جامد بمالید. به این ترتیب کم کم لکه ساییده شده و از بین خواهد رفت. البته احتمال ناپیدا ماندن کلمه زیرین آن وجود دارد ولی لااقل دیگر لکه برجسته ای مانع بسته شدن کتاب بصورت کامل و همچنین صدمه رساندن به بقیه صفحات نخواهد شد.برای رفع لکه های چربی ایجاد شده نیز از پودرنان خشک شده استفاده کنید. برای این منظور پودر نان را با دست بر روی لکه بمالید تا کم رنگ و یا ناپدید شود. اگر در اثر افتادن کتابتان در داخل جوی آب صفحات آن خیس شد، از کاغذهای خشک و یا دستمال کاغذی حوله ای آشپزخانه استفاده کنید. به این ترتیب که دو طرف هر ورق را با دستمال و یا کاغذ بپوشانید سپس کتاب را بسته و جسمی بزرگ و سنگین را بر روی آن قرار دهید. مدتی صبر کنید تا به همین صورت خشک شود.
● امانت داری
امانت دادن کتاب از جمله رسوم بسیار پسندیده است البته به شرط آنکه امانت گیرنده در حفظ و نگهداری کتاب نهایت توجه را مبذول دارد. لذا پیش از هر کار کتاب امانتی را با روزنامه جلد کنید. در ضمن از قرار دادن مداد و یا خودکار بعنوان علامت در لابلای صفحات کتاب بپرهیزید. برای این منظور نشانه ای کاغذی و یا روبانی درست کرده و آن را در بین صفحات مورد نظر قرار دهید
▪ کتاب ها را در مکانی خنک، دور از تابش مستقیم نور خورشید و خشک نگهداری کنید.
▪ هیچ کتابی را تحت فشار در داخل کتابخانه قرار نداده و یا احیانا با نوار، طناب و یا کش محکم دور آن را نبندید. هرگونه فشاری بر روی کاغذهای کتاب، می تواند به آنها آسیب برساند.
▪ کتاب ها را معمولا بصورت ایستاده در کتابخانه قرار می دهند. این وضعیت هم به لحاظ دسترسی راحت و هم به لحاظ دوام کتاب بهترین حالت است. لذا برای حفظ آن از نگهدارنده های کتاب و یا همان غش گیر استفاده کنید.
▪ اگر بر روی یکی از صفحات کتاب مورد علاقه تان پارگی کوچکی ملاحظه کردید، علاوه بر استفاده از چسب نواری شیشه ای، برخی ها از روش دیگری استفاده می کنند به این ترتیب که یک عدد تخم مرغ را برداشته و سفیده و زرده آن را از هم جدا کنید، سپس نوک قلم موی باریکی را به سفیده تخم مرغ آغشته کرده و آن را به آرامی و با دقت بر روی سطح پارگی بمالید. مدتی صبر کنید تا سفیده کاملا خشک شود. این کار را یک بار دیگر نیز می توانید انجام دهید. با این روش پوسته ای نسبتا محکم از سفیده تخم مرغ، سطح پارگی را پوشش خواهد داد.
▪ برخی از حشرات موذی به خوردن کاغذ بسیار علاقه مند هستند. لذا بطور مرتب کتابخانه و تک تک کتاب ها را گردگیری کرده و سپس سطح روی طبقات کتابخانه را به کمی روغن میخک آغشته کنید. با این کار دیگر از این حشرات خبری نخواهد بود.
▪ اگر برغم توصیه های یاد شده صفحات کتاب شما در مجاورت با رطوبت هوای مکانی، مرطوب و نرم شد، مابین ورق های کتاب پودر تالک یا همان پودر بچه ریخته و کتاب را بجای خشک منتقل کند. پودر رطوبت را به خود جذب می کند.
لکه برداری
در صورتی که در اثر ریختن ماده ای بر روی یکی از صفحات کتابتان لکه ای سفت و برجسته باقی مانده و خشک شده است، ابتدا با جسم نوک تیزی سعی در برداشتن آن کنید. اگر این کار عملی نبود، سمباده ای بسیار نرم تهیه کرده و آن را به آرامی بر روی سطح لکه جامد بمالید. به این ترتیب کم کم لکه ساییده شده و از بین خواهد رفت. البته احتمال ناپیدا ماندن کلمه زیرین آن وجود دارد ولی لااقل دیگر لکه برجسته ای مانع بسته شدن کتاب بصورت کامل و همچنین صدمه رساندن به بقیه صفحات نخواهد شد.برای رفع لکه های چربی ایجاد شده نیز از پودرنان خشک شده استفاده کنید. برای این منظور پودر نان را با دست بر روی لکه بمالید تا کم رنگ و یا ناپدید شود. اگر در اثر افتادن کتابتان در داخل جوی آب صفحات آن خیس شد، از کاغذهای خشک و یا دستمال کاغذی حوله ای آشپزخانه استفاده کنید. به این ترتیب که دو طرف هر ورق را با دستمال و یا کاغذ بپوشانید سپس کتاب را بسته و جسمی بزرگ و سنگین را بر روی آن قرار دهید. مدتی صبر کنید تا به همین صورت خشک شود.
● امانت داری
امانت دادن کتاب از جمله رسوم بسیار پسندیده است البته به شرط آنکه امانت گیرنده در حفظ و نگهداری کتاب نهایت توجه را مبذول دارد. لذا پیش از هر کار کتاب امانتی را با روزنامه جلد کنید. در ضمن از قرار دادن مداد و یا خودکار بعنوان علامت در لابلای صفحات کتاب بپرهیزید. برای این منظور نشانه ای کاغذی و یا روبانی درست کرده و آن را در بین صفحات مورد نظر قرار دهید