زمانیکه به 30 سالگی می رسیم، مغزهای ما آهسته و ثابت، مسیر یک منحنی نزولی را در پیش می گیرند،برای اینکه مغزمان جوان بماند چه کاری را باید انجام دهیم؟
این تنزل شناخته شده یک عارضه جانبی غیر قابل فرار نیست،بلکه اخیرا گفته می شود شما می توانید با روشهایی تغییرات مربوط به افزایش سن را خنثی کنید.روشهای ساده ای که فعال بودن شما را تضمین کند و نیروی ذهنی تان را قوی نگه دارد.
وقتی در اینترنت جستجو می کنید،مراکز کلیدی در مغزتان را که کنترل تصمیم گیری و استدلال آوری پیچیده را کنترل می کنند،درگیر می کنید.این کلیک های کوچک گاهی از خواندن نیز محرک تر است.
جستجو در اینترنت مدارهای عصبی را استفاده می کند که در هنگام خواندن فعال نیستند.استفاده بیشتر از گوگل که برای جستجو هدفمند تر است،چرخه های قوی تری در ذهن شما می سازد.
پیشنهاد: برای مثال چند روز در هفته به مدت 20 دقیقه در اینترنت به دنبال مطالبی بگردید که همواره میخواستید بیاموزید،هر چه که باشد! درباره بازیگران،موسیقی یا فعالیت مغزی!
بله، ورزش! ورزش می تواند زوال عقل را بخوبی به تاخیر بیندازد. اما می دانید که ورزش منظم می تواند زوال عقل را کاملاً معکوس کند؟ طبق تحقیقات تمرینات ایروبیک سرعت و شفافیت تفکر را بسیار بالا برده و همچنین بافت نسج مغز را زیادتر میکند.
پیشنهاد: سه بار در هفته به مدت 50 دقیقه پیاده روی تند انجام دهید تا این تاثیر بر شما ایجاد شود. برای نتیجه بهتر در پارک یا مکان پر درخت اینکار را انجام دهید زیرا تاثیرش 20 درصد بهتر خواهد بود.
مسواک زدن به وضوح با سلامت مغزی ارتباط دارد.این نتیجه پس از مطالعه بر روی هزاران فرد بین 20 تا 59 ساله انجام شده است و مشخص شد بیماریهای دندان و لثه با بدترین بیماری های مغزی در سنین کهولت ارتباط دارد.پس به توضیه های دندان پزشکتان توجه کنید،هر روز مسواک حداقل یکبار و هر بار حداقل 2 دقیقه مسواک زدنتان طول بکشد.
تا جای ممکن از نوشیدن مشروبات الکلی بپرهیزید،با افزایش مصرف الکل،حجم مغز کاهش می یابد،و این مشکل در زنان بیشتر است زیرا زنان جثه کوچکتری دارند و بیشتر در معرض این خطر قرار می گیرند.
مصرف زغال اخته سرعت عملکرد مغز را افزایش می دهد و باعث رشد سلولهای هیپوکامپوس می شوند. زغال اخته را همراه با غلات یا ماست مصرف کنید و برای فصلهای بعد فریز کنید.
مدیتیشن نیز بر بهبود سلولهای خاکستری مغزتان اثر می گذارد و بر رشد مناطقی از مغز که مخصوص کنترل حافظه،زبان و حواس است اثر مثبت دارد.با 15 دقیقه مدیتیشن در روز شروع کنید،مثلا در ساعت ناهار یا قبل از ترک محل کار،راست بنشینید،چشمها را ببندید،و به هر چیزی که در زمان حال حسش می کنید،تمرکز کنید.چه صدای پرنده ای در دور دست باشد چه صدای تنفس تان.
10 پیشنهاد ویژه برای تقویت مغز
۱) کاری انجام دهید دانشمندان بر این باورند که نرمش های هوازی منظم می تواند ساده ترین و مهم ترین راه برای سلامتی طولانی مدت مغز باشد.در حالی که قلب و ششها واکنشی سریع نسبت به دویدن بر روی دستگاه دوی ثابت نشان می دهند،مغز هم به آرامی با هر قدم قعالیت میکند.برای سلامت دائمی مغز،روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت جسمانی (دویدن و نرمش های هوازی) می تواند نقش شایان توجهی داشته باشد.
۲) متعادل بخورید انرژی بسیار زیاد یا انرژی بسیار کم خللی بزرگ در کارایی مغز ایجاد میکند.رژیم غذایی تشکیل شده از مواد قندی کم با فیبر بالا و چربی و پروتئین معمولی بسیارآرام تر از غذاهایی با میزان قند بالا (مانند شیرینی جات و نشاسته) در بدن تجزیه میشوند.سرعت ثابت و ملایم هضم در روده مقدار انرژی بیشتری را به مغز می رساند،و باعث بهینهسازی سوخت و ساز در ارگانهایی شوند که می توانند در سلامتی طولانی مدت نقش بسزایی داشته باشند.
۳) مراقب رژیم غذاییتان باشید در حالی که پرخوری فعالیت مغز را کند میکند و در طولانی مدت باعث وارد آمدن به مغز میشود،کمبود کالری هم می تواند اثر مشابهی را بر مغز گذارد.. رژیم های غذایی مفرط می تواند باعث طولانی شدن برخی دردها در بدن و در نتیجه سلب آسایش شوند،احساسی که باعث اعتیاد افراد به لاغر ماندن (anorexia) (ترس از چاق شدن) شود. بسیاری از مطالعات رژیم های غذایی مفرط را با حواس پرتی،اختلال در حافظه و پریشانی مرتبط می دانند.
۴) مراقب بدن خود باشید بسیاری از بیماری های قابل پیشگیری مانند دیابت نوع دوم،چاقی،فشار خون و… می توانند تاثیر بسزایی در پیر شدن مغز داشته باشند.فعال و سالم نگه داشتن سیستم گردش خون با کارهایی از قبیل سیگار نکشیدن و عدم استفاده از چربی های اشباع شده مانع از پیری زودرس مغز میشود.
۵) از استراحت و آرامش لذت ببرید در زمان استراحت و رویا،خاطرات به آرامی مرور میشوند، بعضی دور ریخته میشوند و بعضی ذخیره می شوند.مطالعات نشان میدهند وقتی دچار کمبود خواب هستیم، پروتئینی که سیناپسها (محل تماس دو عصب) را شکل می دهد توانایی کافی برای تفکر و فراگیری را از دست میدهد،علاوه بر این خواب ناکافی با فراموشی در ایام کهولت رابطه مستقیم دارد.
۶) از قهوه تان لذت ببرید تحقیقات نشان داده است که استفاده منظم از کافئین از مغز محافظت می کند.بر اساس یک مطالعه علمی ۲ الی ۴ بار سرحال آمدن بعد از خستگی در یک روز می تواند به کاهش فراموشی کمک کند و ۳۰ تا ۶۰ درصد از بروز آلزیمر پیشگیری کند.اینکه آیا کافین موجود در چای و قهوه باعث رفع خستگی میشود یا آنتی اکسیدان موجود در آنها هنوز مشخص نیست اما قهوه باعث افزایش سطح هوشیاری در این بعد از ظهر و چند سال بعد میشود.
۷) ماهی بخورید براساس تئوری های جدید وجود ماهی در رژیم غذایی انسانها می تواند نقش بسزایی در تقویت حافظه انسانها داشته باشد.اسیدهای چرب مورد نیاز مانند امگا ۳،برای ساختمان مغز مهم بشمار می آیند و تاثیر آنها برای درمان بیماری های مغزی بسیار موثر است. مطالعات انجام گرفته بر روی تاثیر مکمل امگا ۳ نتایج جالبی را به همراه داشت که نشان می داد امگا ۳ در برخی دیگر از منابع غذایی مانند تخم کتان،ماهی ها و برخی از حیوانات علف خوار نیز یافت می شود.
۸) خونسرد باشید استرس تاثیر بد و مخربی روی مغز می گذارد و با ترشح هورمونهای خطرناکی در ناحیهی هیپوکمپوس (hippocampus) و سایر قسمت های مغز،حافظه را تحت تاثیر قرار میدهد.بعضی از دانشمندان بر این عقیدهاند که داشتن یک زندگی متعادل و دنبال کردن فعالیت های آرامش بخش مانند یوگا،حضور در اجتماع و انجام فعالیتهای هنری می تواند روند فراموشی بر اثر کهولت سن و پیری مغز را به تاخیر بیاندازد.
۹) از مکمل ها استفاده نکنید اخیرا استفاده از مکمل ها به وسیله برای جبران کاستیها تبدیل شده اند،استفاده از مکمل های آشنا برای ما مانند مولتی ویتامین ها تنها نوعی هدر دادن هزینه است.دارو های مکملی مانند (ginkgo) و (melatonin) امروزه از نظربسیاری از افراد به سطل های زباله تعلق دارند.علیرغم منشا طبیعی،اینگونه داروها فاقد عوارض جانبی نیستند، عوارضی مانند:فشار خون بالا،مشکلات گوارشی،مشکلات باروری و افسردگی.برای انسانهای سالم داروی (ginkgo) هیچ تاثیر مثبتی ندارد و گاها تاثیر دارو نماها از این گونه مکمل ها بیشتر است.
۱۰) مغز را به چالش بکشید حل یک جدول،بازی فکری یا تست هوش به عنوان سوالات هوش و محرک مغز به شما کمک میکنند تا همیشه ذهنی جوان و سالم داشته باشید.هر چند که کمبود سواد عامل موثری در کاهش حواس و کم کاری ذهن است.هرچه بیشتر برای یادگیری تلاش کنید،ذهن شما برای دوران کهولت آمادهتر و جوانتر خواهد بود.کلید کار میتواند انجام یک کار چالشی جدید مانند حل یک پازل جدید و سرگرم کننده باشد.
این تنزل شناخته شده یک عارضه جانبی غیر قابل فرار نیست،بلکه اخیرا گفته می شود شما می توانید با روشهایی تغییرات مربوط به افزایش سن را خنثی کنید.روشهای ساده ای که فعال بودن شما را تضمین کند و نیروی ذهنی تان را قوی نگه دارد.
وقتی در اینترنت جستجو می کنید،مراکز کلیدی در مغزتان را که کنترل تصمیم گیری و استدلال آوری پیچیده را کنترل می کنند،درگیر می کنید.این کلیک های کوچک گاهی از خواندن نیز محرک تر است.
جستجو در اینترنت مدارهای عصبی را استفاده می کند که در هنگام خواندن فعال نیستند.استفاده بیشتر از گوگل که برای جستجو هدفمند تر است،چرخه های قوی تری در ذهن شما می سازد.
پیشنهاد: برای مثال چند روز در هفته به مدت 20 دقیقه در اینترنت به دنبال مطالبی بگردید که همواره میخواستید بیاموزید،هر چه که باشد! درباره بازیگران،موسیقی یا فعالیت مغزی!
بله، ورزش! ورزش می تواند زوال عقل را بخوبی به تاخیر بیندازد. اما می دانید که ورزش منظم می تواند زوال عقل را کاملاً معکوس کند؟ طبق تحقیقات تمرینات ایروبیک سرعت و شفافیت تفکر را بسیار بالا برده و همچنین بافت نسج مغز را زیادتر میکند.
پیشنهاد: سه بار در هفته به مدت 50 دقیقه پیاده روی تند انجام دهید تا این تاثیر بر شما ایجاد شود. برای نتیجه بهتر در پارک یا مکان پر درخت اینکار را انجام دهید زیرا تاثیرش 20 درصد بهتر خواهد بود.
مسواک زدن به وضوح با سلامت مغزی ارتباط دارد.این نتیجه پس از مطالعه بر روی هزاران فرد بین 20 تا 59 ساله انجام شده است و مشخص شد بیماریهای دندان و لثه با بدترین بیماری های مغزی در سنین کهولت ارتباط دارد.پس به توضیه های دندان پزشکتان توجه کنید،هر روز مسواک حداقل یکبار و هر بار حداقل 2 دقیقه مسواک زدنتان طول بکشد.
تا جای ممکن از نوشیدن مشروبات الکلی بپرهیزید،با افزایش مصرف الکل،حجم مغز کاهش می یابد،و این مشکل در زنان بیشتر است زیرا زنان جثه کوچکتری دارند و بیشتر در معرض این خطر قرار می گیرند.
مصرف زغال اخته سرعت عملکرد مغز را افزایش می دهد و باعث رشد سلولهای هیپوکامپوس می شوند. زغال اخته را همراه با غلات یا ماست مصرف کنید و برای فصلهای بعد فریز کنید.
مدیتیشن نیز بر بهبود سلولهای خاکستری مغزتان اثر می گذارد و بر رشد مناطقی از مغز که مخصوص کنترل حافظه،زبان و حواس است اثر مثبت دارد.با 15 دقیقه مدیتیشن در روز شروع کنید،مثلا در ساعت ناهار یا قبل از ترک محل کار،راست بنشینید،چشمها را ببندید،و به هر چیزی که در زمان حال حسش می کنید،تمرکز کنید.چه صدای پرنده ای در دور دست باشد چه صدای تنفس تان.
10 پیشنهاد ویژه برای تقویت مغز
۱) کاری انجام دهید دانشمندان بر این باورند که نرمش های هوازی منظم می تواند ساده ترین و مهم ترین راه برای سلامتی طولانی مدت مغز باشد.در حالی که قلب و ششها واکنشی سریع نسبت به دویدن بر روی دستگاه دوی ثابت نشان می دهند،مغز هم به آرامی با هر قدم قعالیت میکند.برای سلامت دائمی مغز،روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت جسمانی (دویدن و نرمش های هوازی) می تواند نقش شایان توجهی داشته باشد.
۲) متعادل بخورید انرژی بسیار زیاد یا انرژی بسیار کم خللی بزرگ در کارایی مغز ایجاد میکند.رژیم غذایی تشکیل شده از مواد قندی کم با فیبر بالا و چربی و پروتئین معمولی بسیارآرام تر از غذاهایی با میزان قند بالا (مانند شیرینی جات و نشاسته) در بدن تجزیه میشوند.سرعت ثابت و ملایم هضم در روده مقدار انرژی بیشتری را به مغز می رساند،و باعث بهینهسازی سوخت و ساز در ارگانهایی شوند که می توانند در سلامتی طولانی مدت نقش بسزایی داشته باشند.
۳) مراقب رژیم غذاییتان باشید در حالی که پرخوری فعالیت مغز را کند میکند و در طولانی مدت باعث وارد آمدن به مغز میشود،کمبود کالری هم می تواند اثر مشابهی را بر مغز گذارد.. رژیم های غذایی مفرط می تواند باعث طولانی شدن برخی دردها در بدن و در نتیجه سلب آسایش شوند،احساسی که باعث اعتیاد افراد به لاغر ماندن (anorexia) (ترس از چاق شدن) شود. بسیاری از مطالعات رژیم های غذایی مفرط را با حواس پرتی،اختلال در حافظه و پریشانی مرتبط می دانند.
۴) مراقب بدن خود باشید بسیاری از بیماری های قابل پیشگیری مانند دیابت نوع دوم،چاقی،فشار خون و… می توانند تاثیر بسزایی در پیر شدن مغز داشته باشند.فعال و سالم نگه داشتن سیستم گردش خون با کارهایی از قبیل سیگار نکشیدن و عدم استفاده از چربی های اشباع شده مانع از پیری زودرس مغز میشود.
۵) از استراحت و آرامش لذت ببرید در زمان استراحت و رویا،خاطرات به آرامی مرور میشوند، بعضی دور ریخته میشوند و بعضی ذخیره می شوند.مطالعات نشان میدهند وقتی دچار کمبود خواب هستیم، پروتئینی که سیناپسها (محل تماس دو عصب) را شکل می دهد توانایی کافی برای تفکر و فراگیری را از دست میدهد،علاوه بر این خواب ناکافی با فراموشی در ایام کهولت رابطه مستقیم دارد.
۶) از قهوه تان لذت ببرید تحقیقات نشان داده است که استفاده منظم از کافئین از مغز محافظت می کند.بر اساس یک مطالعه علمی ۲ الی ۴ بار سرحال آمدن بعد از خستگی در یک روز می تواند به کاهش فراموشی کمک کند و ۳۰ تا ۶۰ درصد از بروز آلزیمر پیشگیری کند.اینکه آیا کافین موجود در چای و قهوه باعث رفع خستگی میشود یا آنتی اکسیدان موجود در آنها هنوز مشخص نیست اما قهوه باعث افزایش سطح هوشیاری در این بعد از ظهر و چند سال بعد میشود.
۷) ماهی بخورید براساس تئوری های جدید وجود ماهی در رژیم غذایی انسانها می تواند نقش بسزایی در تقویت حافظه انسانها داشته باشد.اسیدهای چرب مورد نیاز مانند امگا ۳،برای ساختمان مغز مهم بشمار می آیند و تاثیر آنها برای درمان بیماری های مغزی بسیار موثر است. مطالعات انجام گرفته بر روی تاثیر مکمل امگا ۳ نتایج جالبی را به همراه داشت که نشان می داد امگا ۳ در برخی دیگر از منابع غذایی مانند تخم کتان،ماهی ها و برخی از حیوانات علف خوار نیز یافت می شود.
۸) خونسرد باشید استرس تاثیر بد و مخربی روی مغز می گذارد و با ترشح هورمونهای خطرناکی در ناحیهی هیپوکمپوس (hippocampus) و سایر قسمت های مغز،حافظه را تحت تاثیر قرار میدهد.بعضی از دانشمندان بر این عقیدهاند که داشتن یک زندگی متعادل و دنبال کردن فعالیت های آرامش بخش مانند یوگا،حضور در اجتماع و انجام فعالیتهای هنری می تواند روند فراموشی بر اثر کهولت سن و پیری مغز را به تاخیر بیاندازد.
۹) از مکمل ها استفاده نکنید اخیرا استفاده از مکمل ها به وسیله برای جبران کاستیها تبدیل شده اند،استفاده از مکمل های آشنا برای ما مانند مولتی ویتامین ها تنها نوعی هدر دادن هزینه است.دارو های مکملی مانند (ginkgo) و (melatonin) امروزه از نظربسیاری از افراد به سطل های زباله تعلق دارند.علیرغم منشا طبیعی،اینگونه داروها فاقد عوارض جانبی نیستند، عوارضی مانند:فشار خون بالا،مشکلات گوارشی،مشکلات باروری و افسردگی.برای انسانهای سالم داروی (ginkgo) هیچ تاثیر مثبتی ندارد و گاها تاثیر دارو نماها از این گونه مکمل ها بیشتر است.
۱۰) مغز را به چالش بکشید حل یک جدول،بازی فکری یا تست هوش به عنوان سوالات هوش و محرک مغز به شما کمک میکنند تا همیشه ذهنی جوان و سالم داشته باشید.هر چند که کمبود سواد عامل موثری در کاهش حواس و کم کاری ذهن است.هرچه بیشتر برای یادگیری تلاش کنید،ذهن شما برای دوران کهولت آمادهتر و جوانتر خواهد بود.کلید کار میتواند انجام یک کار چالشی جدید مانند حل یک پازل جدید و سرگرم کننده باشد.