خوشهها گروهی از ستارگان هستند که نزدیک هم در نقاطی از فضا قرار گرفته اند. خوشه های ستاره ای دو نوع دارند. که ما آنها از اول از روی شکل ظاهری و بعد از نظر نوعشان دسته بندی می کنیم.
خوشه های کروی که واقعاً ستارگان نزدیک هم هستند و به دلیل جاذبه شبیه کره می شوند. و خوشه های باز که بی شکل هستند ولی باز هم از نظر ما در آسمان نزدیک هم هستند ولی نه به اندازۀ خوشه های کروی. یک نوع خوشه های میان شکل هم داریم که نه کروی هستند و نه باز.
خوشه هاي کروي
خوشه های کروی مجموعه ای از ده ها تا میلیون ها ستاره در یک منطقۀ کوچک در فضا هستند. آنقدر نزدیک اگر خورشید یکی از آنها بود ما شبها آسمانی کاملاً روشن داشتیم. ستارگان این نوع خوشه ها شبیه خورشید هستند. هنوز بسیاری از آنها نه کوتوله شده اند یعنی به مرگ خود رسیده اند و نه انفجار اَبَرنواختری داشته اند. رنگ بیشترشان زرد است یعنی ستارگان میانسالی و پیر هستند.
این خوشه ها در کهکشان راه شیری که ما هم در آن هستیم در هالۀ نزدیک مرکز کهکشان بیشتر هستند. خوشه های میان شکل جالب اینجاست که ستارگان در خوشه های شلوغ و پُر جمعیت کروی ویژگی های مشترکی هم دارند. ذرات تشکیل دهنده و سن شان. این نوع خوشه ها که در دسته بندی بین دو خوشه اصلی هستند. از صدها هزار ستاره تشکیل شده اند. فاصلۀ ستارگان در آنها بیشتر از خوشه های کروی و کمتر از خوشه های باز است. هنوز این نوع خوشه ها بخوبی شناخته نشده اند. معروف ترین این نوع خوشه ها در کهکشان آندرومدا، همسایۀ نزدیک راه شیری بصورت 3 خوشه کشف شده است. آندرومدا را در شبهای پُرستاره و بدور از نور شهرها بصورت هالۀ کم نور و کوچکی درآسمان میتوانید پیدا کنید.
خوشه هاي باز
این نوع خوشه ها برخلاف خوشه های کروی بصورت یک کره کنار هم جمع نشده اند. از هم فاصله دارند و شکل خاصی هم از این فاصلۀ دوری که ما با آنها داریم، ندارند. خورشید یعنی ستارۀ منظومۀ شمسی عضو یکی از این خوشه های باز است. این خوشه ها بیشتر در بازوهای اطراف کهکشان شکل می گیرند.فرض کنید شکر در چای و یا نمک در آب ریخته اید. وقتی هم می زنید بهم نزدیک می شوند و در مرکز حرکت دایره ای دور هم جمع میشوند. ولی دانه های اطراف که فاصلۀ بیشتری دارند. در فاصله های نامنظم قرار می گیرند. در کهکشان هم همین اتفاق افتد. خوشه های کروی خیلی نزدیک به مرکز و ستارگان دورتر در خوشه های باز نامنظم در اطراف و بدور از تعداد ستارگان نزدیک هم و جاذبۀ زیاد هم هستند.
خوشۀ پروین یکی از این دسته خوشه هاست که به هفت خواهران هم معروف شده و از قدیم داستانهای زیادی درباره اش ساخته شده است. خوشه های باز ستارگان داغ و آبی رنگ دارند. یعنی ستارگان حوان هستند و بدور از هیاهوی مرکز کهکشان خیلی دیر جاذبه توانست ذرات لازم برای شکل گیری ستاره را کنار هم بیاورد.
داغ بودن این ستارگان نشان از ان دارد که سوخت خودشان را زود مصرف می کنند و سرد میشوند. گاهی خوشه های باز در داخل ابرهای میان ستاره ای هستند. ستاره های خوشه های باز چون به جاذبه هم زیاد مقید نیستند. ممکن است از هم دور شوند و تعدادی در فضا پراکنده شوند.
