Ever Green
متخصص بخش پزشکی
سلام بر شمائي كه در حال مطالعه اين مطلب هستيد و اراده كرده ايد تا زندگي بهتري داشته باشيد. شما يا خود درگير ديابت هستيد، يا خود را در معرض خطر ديابت مي‌بينيد و يا عزيزي داريد كه گرفتار ديابت است و مي‌خواهيد تغذيه صحيح ديابت را ياد بگيريد. بهر حال ما كه اين مجموعه را تهيه كرده‌ايم متوجه شديم كه خيلي از افراد با اين بيماري نمي‌دانند چه نوع، چه موقع و چگونه و چقدر از هر غذائي مجازند كه استفاده كنند. پزشكان هم در مطب فرصت انتقال اطلاعات و توضيحات اضافي را به بيمار ندارند و در كشورهاي پيشرفته هر بيمار يك معلم ديابت دارد كه آموزش‌هاي لازم را به او مي‌دهد.
بهرحال مشكلي كه وجود دارد اين است كه يك فرد ديابتي ممكن است بسياري از مواد غذائي كه حتي به او كمك مي‌كند را از ترس استفاده نكند و يا غذاهائي را كه برايش مجاز نيست را زياد استفاده كند.
در اين برنامه متوجه مي‌شويم كه هيچ غذاي بدي را نبايد كاملاً حذف كرد و هيچ غذاي خوبي را هم نمي‌توان بدون محدوديت استفاده نمود.
يكي از مسائلي را كه حتماً بايد اطلاع داشته باشيم اين است كه يكي از مهم‌ترين علل ديابت در بزرگسالي چاقي و بي‌تحركي است.
وقتي كه شخص وزن طبيعي داشته باشد ميزان انسولين مترشحه براي بدن كفايت مي‌كند و اين انسولين مانند يك كليد درب سلول را براي قند باز مي‌كند. قند متابوليزه (سوخته) شده، صرف ايجاد انرژي مي‌شود. ولي وقتي شخص چاق مي‌شود ميزان ترشح انسولين كم نمي‌شود ولي سلول‌هاي اضافه شده باعث مي‌شود كه همان انسولين ترشح شده كفاف آن اضافه حجم را ندهد و در ضمن مقاومت به انسولين ايجاد شود.
بنابراين قند خون وارد سلول نمي‌شود و ميزان قند در خون بالا مي‌رود. اين باعث مي‌شود كه با وجود قند بالائي كه در خون وجود دارد سلول‌ها از آن محروم باشند و اين موجب مي‌شود كه شخص ديابتي با آنكه قند مصرف مي‌كند ولي هميشه دچار ضعف و بي‌حالي است و اشتها زياد است. از طرفي وقتي قند از يك حد خاص در خون بالاتر رفت كليه قدرت باز جذب آن را ندارد و قند در ادار سرريز مي‌كند. پس قند از طريق ادرار دفع مي‌شود و به دنبال خود آب زيادي را مي‌كشد.
حجم ادرار بالا مي‌رود و از طرف ديگر شخص مرتباً احساس تشنگي (به علت دفع آب و حجم ادرار زياد) و گرسنگي (به علت دفع قند) خواهد داشت. ميزان بالاي قند در خون خود منجربه مشكلاتي براي عروق در كليه قسمت‌هاي بدن خواهد شد. بنابراين مشكلات قلبي، كليوي، چشمي، اندام‌ها (بخصوص پا) ايجاد خواهد شد.
در اين ميان نقش ورزش و تحرك چيست؟
تحرك نه تنها اگر همراه يك برنامه غذائي اصولي باشد به كاهش وزن كمك مي‌كند، بلكه در هنگام تحرك مقاومت به انسولين در حد زيادي كاهش مي‌يابد يعني سلول عضلاني موقع تحرك درب خود را راحت‌تر با كليد انسولين باز كرده و قند را جذب خود كرده و آن را متابوليزه مي‌كند (مي‌سوزاند) و صرف تأمين انرژي بدن مي‌نمايد.
نقش داروها:
داروهائي كه بيشتر با آن ارتباط داريم 2 نوع قرص و انسولين است.
يك اشتباه فاحش كه بسياري از بيماران مرتكب مي‌شوند اين است كه اعتقاد دارند كه مصرف دارو باعث اعتياد به آن مي‌شود يا با مصرف دارو عوارضي براي آنها پديد مي‌آيد. بايد بدانيم كه هيچ عارضه‌اي خطرناكتر از عوارض خود قند بالا در خون نيست و نيز داروهاي ديابت اعتياد ندارند بلكه با يك سري فعل و انفعالات باعث مي‌شوند تا قند خون راحت‌تر وارد سلول شده، سلول‌ها در مقابل انسولين موجود مقاومت كمتري داشته باشند، و چربي‌ها و پروتئين كمتر به قند تبديل شوند.
چگونگي اثر داروها:
1- گلي‌بن كلاميد: افزايش ترشح انسولين از لوزالمعده و افزايش گيرنده‌هاي انسولين در سطح سلول در نتيجه انسولين راحت‌تر قند را وارد سلول مي‌كند.
2- متفورمين: از تبديل چربي و پروتئين به قند جلوگيري مي‌كند و باعث افزايش پذيرش سلول‌ها براي انسولين مي‌شوند.
3- انسولين كه عمل هورمون طبيعي بدن را انجام مي‌دهد و مانند يك كليد درب سلول را براي ورود قند به سلول باز مي‌كند.
براي شروع بحث يك سري تعاريف كلي را در مورد ديابت و چاقي بايد بدانيم تا در طول برنامه وقتي به اين لغات و اصطلاحات برخورد مي‌كنيم مشكلي نداشته باشيم.
كالري:
مقدار انرژي كه دماي 1cc آب را 1oc بالا مي‌برد كالري گفته مي‌شود. كالري واحد انرژي است و هرچه يك ماده غذائي كالري بيشتري داشته باشد، آن غذا چاق كننده‌تر است. وقتي شما ورزش مي‌كنيد كالري از دست مي‌دهيد پس ورزش به كم كردن وزن شما كمك مي‌كند.
فيبر: قسمت غيرقابل هضم غذاهاست كه بدون تغيير از طريق مدفوع دفع مي‌شوند. اين فيبرها در از بين بردن يبوست‌ها، دفع مواد سرطاني از روده و دفع كلسترول از روده بزرگ نقش دارند. فيبر شامل تفاله ميوه و سبزيجات، پوست و سبوس غلات (سبوس گندم). پوست حبوبات (نخود و لوبيا) مي‌باشد.
ميان وعده:
وعده كوچك غذائي كه بين وعده‌هاي اصلي استفاده مي‌شود. علت اين كه اين ميان‌وعده‌ها داراي ارزش زيادي است اين است كه اينها مانع از افت قند مي‌شوند و نيز جلوي اشتهاي شديد در موقع وعده غذاي اصلي را مي‌گيرند و نيز با مصرف اين وعده بدن براي هضم آن انرژي مصرف مي‌كند كه منجر به وزن كم كردن مي‌شود.
بهرحال مشكلي كه وجود دارد اين است كه يك فرد ديابتي ممكن است بسياري از مواد غذائي كه حتي به او كمك مي‌كند را از ترس استفاده نكند و يا غذاهائي را كه برايش مجاز نيست را زياد استفاده كند.
در اين برنامه متوجه مي‌شويم كه هيچ غذاي بدي را نبايد كاملاً حذف كرد و هيچ غذاي خوبي را هم نمي‌توان بدون محدوديت استفاده نمود.
يكي از مسائلي را كه حتماً بايد اطلاع داشته باشيم اين است كه يكي از مهم‌ترين علل ديابت در بزرگسالي چاقي و بي‌تحركي است.
وقتي كه شخص وزن طبيعي داشته باشد ميزان انسولين مترشحه براي بدن كفايت مي‌كند و اين انسولين مانند يك كليد درب سلول را براي قند باز مي‌كند. قند متابوليزه (سوخته) شده، صرف ايجاد انرژي مي‌شود. ولي وقتي شخص چاق مي‌شود ميزان ترشح انسولين كم نمي‌شود ولي سلول‌هاي اضافه شده باعث مي‌شود كه همان انسولين ترشح شده كفاف آن اضافه حجم را ندهد و در ضمن مقاومت به انسولين ايجاد شود.
بنابراين قند خون وارد سلول نمي‌شود و ميزان قند در خون بالا مي‌رود. اين باعث مي‌شود كه با وجود قند بالائي كه در خون وجود دارد سلول‌ها از آن محروم باشند و اين موجب مي‌شود كه شخص ديابتي با آنكه قند مصرف مي‌كند ولي هميشه دچار ضعف و بي‌حالي است و اشتها زياد است. از طرفي وقتي قند از يك حد خاص در خون بالاتر رفت كليه قدرت باز جذب آن را ندارد و قند در ادار سرريز مي‌كند. پس قند از طريق ادرار دفع مي‌شود و به دنبال خود آب زيادي را مي‌كشد.
حجم ادرار بالا مي‌رود و از طرف ديگر شخص مرتباً احساس تشنگي (به علت دفع آب و حجم ادرار زياد) و گرسنگي (به علت دفع قند) خواهد داشت. ميزان بالاي قند در خون خود منجربه مشكلاتي براي عروق در كليه قسمت‌هاي بدن خواهد شد. بنابراين مشكلات قلبي، كليوي، چشمي، اندام‌ها (بخصوص پا) ايجاد خواهد شد.
در اين ميان نقش ورزش و تحرك چيست؟
تحرك نه تنها اگر همراه يك برنامه غذائي اصولي باشد به كاهش وزن كمك مي‌كند، بلكه در هنگام تحرك مقاومت به انسولين در حد زيادي كاهش مي‌يابد يعني سلول عضلاني موقع تحرك درب خود را راحت‌تر با كليد انسولين باز كرده و قند را جذب خود كرده و آن را متابوليزه مي‌كند (مي‌سوزاند) و صرف تأمين انرژي بدن مي‌نمايد.
نقش داروها:
داروهائي كه بيشتر با آن ارتباط داريم 2 نوع قرص و انسولين است.
يك اشتباه فاحش كه بسياري از بيماران مرتكب مي‌شوند اين است كه اعتقاد دارند كه مصرف دارو باعث اعتياد به آن مي‌شود يا با مصرف دارو عوارضي براي آنها پديد مي‌آيد. بايد بدانيم كه هيچ عارضه‌اي خطرناكتر از عوارض خود قند بالا در خون نيست و نيز داروهاي ديابت اعتياد ندارند بلكه با يك سري فعل و انفعالات باعث مي‌شوند تا قند خون راحت‌تر وارد سلول شده، سلول‌ها در مقابل انسولين موجود مقاومت كمتري داشته باشند، و چربي‌ها و پروتئين كمتر به قند تبديل شوند.
چگونگي اثر داروها:
1- گلي‌بن كلاميد: افزايش ترشح انسولين از لوزالمعده و افزايش گيرنده‌هاي انسولين در سطح سلول در نتيجه انسولين راحت‌تر قند را وارد سلول مي‌كند.
2- متفورمين: از تبديل چربي و پروتئين به قند جلوگيري مي‌كند و باعث افزايش پذيرش سلول‌ها براي انسولين مي‌شوند.
3- انسولين كه عمل هورمون طبيعي بدن را انجام مي‌دهد و مانند يك كليد درب سلول را براي ورود قند به سلول باز مي‌كند.
براي شروع بحث يك سري تعاريف كلي را در مورد ديابت و چاقي بايد بدانيم تا در طول برنامه وقتي به اين لغات و اصطلاحات برخورد مي‌كنيم مشكلي نداشته باشيم.
كالري:
مقدار انرژي كه دماي 1cc آب را 1oc بالا مي‌برد كالري گفته مي‌شود. كالري واحد انرژي است و هرچه يك ماده غذائي كالري بيشتري داشته باشد، آن غذا چاق كننده‌تر است. وقتي شما ورزش مي‌كنيد كالري از دست مي‌دهيد پس ورزش به كم كردن وزن شما كمك مي‌كند.
فيبر: قسمت غيرقابل هضم غذاهاست كه بدون تغيير از طريق مدفوع دفع مي‌شوند. اين فيبرها در از بين بردن يبوست‌ها، دفع مواد سرطاني از روده و دفع كلسترول از روده بزرگ نقش دارند. فيبر شامل تفاله ميوه و سبزيجات، پوست و سبوس غلات (سبوس گندم). پوست حبوبات (نخود و لوبيا) مي‌باشد.
ميان وعده:
وعده كوچك غذائي كه بين وعده‌هاي اصلي استفاده مي‌شود. علت اين كه اين ميان‌وعده‌ها داراي ارزش زيادي است اين است كه اينها مانع از افت قند مي‌شوند و نيز جلوي اشتهاي شديد در موقع وعده غذاي اصلي را مي‌گيرند و نيز با مصرف اين وعده بدن براي هضم آن انرژي مصرف مي‌كند كه منجر به وزن كم كردن مي‌شود.