در چنين اوضاعي اصلا تعجب‌آور نيست كه كمپاني‌هاي بزرگ هوا فضا بي صبرانه منتظر سود بردن از عقد قراردادهايي براي جمع‌آوري زباله‌هاي فضايي باشند.
با افزايش پسماندهاي فضايي انتظار مي‌رود تصادف بين آنها افزايش پيدا كند تا اين‌كه وارد مرحله تصادفات زنجيره‌اي شوند.
هيچ كس نمي‌داند چه زماني زنجيره تصادمات پسماندهاي فضايي آغاز خواهد شد، اما همگي اذعان دارند اين مساله قطعا اتفاق خواهد افتاد.
اين موضوع وقتي حياتي‌تر مي‌شود كه بدانيم برخي پسماندهاي فضايي در درجه خطرناك قرار دارند مثل باتري‌ها، مخازن نيمه پرسوخت يا حتي رآكتورهاي كوچك هسته‌اي.
در حال حاضر چند صد ماهواره فعال در مدار نزديك زمين وجود دارد كه هر لحظه مي‌توانند با زباله‌هاي باقيمانده و خطرناك برخورد كنند.
اطلاعات كنوني نشان مي‌دهد تعداد زباله‌هايي كه اندازه آنها حداقل 10 سانتي‌متر است چيزي حدود 200 هزار زباله است. با اين حال اشياي بسيار كوچك‌تري از اينها هم وجود دارد كه نمي‌توان آنها را رديابي كرد.
هريك از اين اشياء با سرعت ميانگين معادل 28 هزار كيلومتر در ساعت و در مدار مخصوص به خود در حركتند. بنابراين سرعت نزديك‌شدن زباله‌ها و فضاپيماهاي فعال مي‌تواند تا حداكثر 56 هزار كيلومتر در ساعت برسد.
در چنين سرعت برخوردي يك پيچ كوچك مي‌تواند به اندازه انفجار يك نارنجك دستي انرژي آزاد كند. بخشي از فضا كه مدارهاي نزديك زمين را شامل مي‌شود وسيع است، اما همين فضا پر از زباله‌هاي مداري شده و اكنون زمان باقيمانده تا آغاز زنجيره برخوردها در حال كم شدن است.
زنجيره برخوردها اگر شروع شود مي‌تواند تمام فضاپيماهاي عملياتي در مدار بين 700 تا 1100 كيلومتري را نابود كند.
تاكنون روش‌هاي زيادي براي جمع‌آوري پسماندهاي مداري پيشنهاد شده است كه از بين آنها مي‌توان به استفاده از ليزرهاي پرقدرت، افسارهاي فضايي و شبكه‌هاي قلاب دار فضايي براي گرفتن زباله‌ها اشاره كرد. اما آخرين و جديدترين ايده پيشنهادي، استفاده از گازهاي بالستيك است.
بتازگي شركت بوئينگ درخواست ثبت اختراع جديدي ارائه كرده است. اين اختراع روشي براي زدودن زباله‌هاي فضايي به وسيله ضربه زدن به آنها توسط دميدن گاز است.
به اين وسيله ارتفاع مداري زباله‌هاي بزرگ در مدار نزديك زمين كاهش يافته و در معرض نيروي اصطكاك لايه‌هاي غليظ‌تر جو زمين قرار مي‌گيرد.
اين امر به نوبه خود باعث ورود دوباره زباله‌ها به جو و سوختن آنها در آنجا مي‌شود. در نهايت هم آنچه باقي مي‌ماند، سقوط خواهد كرد.
تمامي روش‌هاي پيشنهاد شده براي از بين بردن زباله‌هاي فضايي در يك خصوصيت مشترك هستند: هزينه بالا. تقريبا هر ايده‌اي كه به لحاظ فيزيكي قابل انجام باشد، از هزينه بسيار بالايي برخوردار است. اكثر زباله‌هاي بزرگ سرگردان در فضا شامل ماهواره‌هايي است كه طول عمر آنها تمام شده است. هنگام پاكسازي فضا از چنين اشيايي دو مورد عمده هزينه بر وجود دارد: اولي وسيله پرتاب و دومي ابزار تميزكننده. بنابراين بايد اين هزينه‌ها را در مقابل سود به دست آمده سنجيد. ارزش هر يك از زباله‌ها معادل صفر است، چراكه هيچ سرويسي به ما ارائه نداده و تنها تهديدي بالقوه براي ترافيك فضايي است بعلاوه كسي نمي‌داند كدام يك از اين زباله‌ها زودتر بايد از بين برود.
شركت بوئينگ پيشنهاد استفاده از مقداري گاز برودتي مانند زنون يا كريپتون كه توسط ماهواره‌هاي كوچك حمل مي‌شود را ارائه كرده است.
اين گاز مانند ابري در همان مدار حركت زباله، اما در جهت مخالف شروع به حركت مي‌كند. اگرچه مدت دوام اين ابر گازي شكل كوتاه است، اما محققان اميدوارند در همين زمان به اندازه كافي انرژي‌مداري زباله‌ها را كاهش دهد.
مخترعان ادعا كرده‌اند براي زباله‌هاي بزرگ‌تر يا آنها كه در مدار بالاتري حركت مي‌كنند، چندبار پاف كردن (دميدن) گاز مورد نياز بوده و همين مقدار تاثيرگذار است. البته سوال واضحي كه بايد پرسيده شود اين است كه چه اتفاقي براي ماهواره حامل گاز خواهد افتاد؟ آيا اين ماهواره هم به يك زباله فضايي تبديل خواهد شد؟
با افزايش پسماندهاي فضايي انتظار مي‌رود تصادف بين آنها افزايش پيدا كند تا اين‌كه وارد مرحله تصادفات زنجيره‌اي شوند.
هيچ كس نمي‌داند چه زماني زنجيره تصادمات پسماندهاي فضايي آغاز خواهد شد، اما همگي اذعان دارند اين مساله قطعا اتفاق خواهد افتاد.
اين موضوع وقتي حياتي‌تر مي‌شود كه بدانيم برخي پسماندهاي فضايي در درجه خطرناك قرار دارند مثل باتري‌ها، مخازن نيمه پرسوخت يا حتي رآكتورهاي كوچك هسته‌اي.
در حال حاضر چند صد ماهواره فعال در مدار نزديك زمين وجود دارد كه هر لحظه مي‌توانند با زباله‌هاي باقيمانده و خطرناك برخورد كنند.
اطلاعات كنوني نشان مي‌دهد تعداد زباله‌هايي كه اندازه آنها حداقل 10 سانتي‌متر است چيزي حدود 200 هزار زباله است. با اين حال اشياي بسيار كوچك‌تري از اينها هم وجود دارد كه نمي‌توان آنها را رديابي كرد.
هريك از اين اشياء با سرعت ميانگين معادل 28 هزار كيلومتر در ساعت و در مدار مخصوص به خود در حركتند. بنابراين سرعت نزديك‌شدن زباله‌ها و فضاپيماهاي فعال مي‌تواند تا حداكثر 56 هزار كيلومتر در ساعت برسد.
در چنين سرعت برخوردي يك پيچ كوچك مي‌تواند به اندازه انفجار يك نارنجك دستي انرژي آزاد كند. بخشي از فضا كه مدارهاي نزديك زمين را شامل مي‌شود وسيع است، اما همين فضا پر از زباله‌هاي مداري شده و اكنون زمان باقيمانده تا آغاز زنجيره برخوردها در حال كم شدن است.
زنجيره برخوردها اگر شروع شود مي‌تواند تمام فضاپيماهاي عملياتي در مدار بين 700 تا 1100 كيلومتري را نابود كند.
تاكنون روش‌هاي زيادي براي جمع‌آوري پسماندهاي مداري پيشنهاد شده است كه از بين آنها مي‌توان به استفاده از ليزرهاي پرقدرت، افسارهاي فضايي و شبكه‌هاي قلاب دار فضايي براي گرفتن زباله‌ها اشاره كرد. اما آخرين و جديدترين ايده پيشنهادي، استفاده از گازهاي بالستيك است.
بتازگي شركت بوئينگ درخواست ثبت اختراع جديدي ارائه كرده است. اين اختراع روشي براي زدودن زباله‌هاي فضايي به وسيله ضربه زدن به آنها توسط دميدن گاز است.
به اين وسيله ارتفاع مداري زباله‌هاي بزرگ در مدار نزديك زمين كاهش يافته و در معرض نيروي اصطكاك لايه‌هاي غليظ‌تر جو زمين قرار مي‌گيرد.
اين امر به نوبه خود باعث ورود دوباره زباله‌ها به جو و سوختن آنها در آنجا مي‌شود. در نهايت هم آنچه باقي مي‌ماند، سقوط خواهد كرد.
تمامي روش‌هاي پيشنهاد شده براي از بين بردن زباله‌هاي فضايي در يك خصوصيت مشترك هستند: هزينه بالا. تقريبا هر ايده‌اي كه به لحاظ فيزيكي قابل انجام باشد، از هزينه بسيار بالايي برخوردار است. اكثر زباله‌هاي بزرگ سرگردان در فضا شامل ماهواره‌هايي است كه طول عمر آنها تمام شده است. هنگام پاكسازي فضا از چنين اشيايي دو مورد عمده هزينه بر وجود دارد: اولي وسيله پرتاب و دومي ابزار تميزكننده. بنابراين بايد اين هزينه‌ها را در مقابل سود به دست آمده سنجيد. ارزش هر يك از زباله‌ها معادل صفر است، چراكه هيچ سرويسي به ما ارائه نداده و تنها تهديدي بالقوه براي ترافيك فضايي است بعلاوه كسي نمي‌داند كدام يك از اين زباله‌ها زودتر بايد از بين برود.
شركت بوئينگ پيشنهاد استفاده از مقداري گاز برودتي مانند زنون يا كريپتون كه توسط ماهواره‌هاي كوچك حمل مي‌شود را ارائه كرده است.
اين گاز مانند ابري در همان مدار حركت زباله، اما در جهت مخالف شروع به حركت مي‌كند. اگرچه مدت دوام اين ابر گازي شكل كوتاه است، اما محققان اميدوارند در همين زمان به اندازه كافي انرژي‌مداري زباله‌ها را كاهش دهد.
مخترعان ادعا كرده‌اند براي زباله‌هاي بزرگ‌تر يا آنها كه در مدار بالاتري حركت مي‌كنند، چندبار پاف كردن (دميدن) گاز مورد نياز بوده و همين مقدار تاثيرگذار است. البته سوال واضحي كه بايد پرسيده شود اين است كه چه اتفاقي براي ماهواره حامل گاز خواهد افتاد؟ آيا اين ماهواره هم به يك زباله فضايي تبديل خواهد شد؟
spacemart - مترجم: آتنا حسن آبادي