ریشه شناسی عینک

[baroon]

ریشه شناسی عینک



​

عینک از پیوند( عین به معنی چشم + پسوند ــَـک ) ساخته شده است. ظاهراً عربی است. اما در عربی به عینک می گویند نَظّارة یا مِنظار و در عامیانه عراق مَنظرة. پس این واژه ساختگی است.
ما فارسی زبانان از ریشه عربی واژه جدیدی ساخته ایم .
سمعک هم چنین است. پسوند ــک برای ساخت اسم ابزار است مثل غلتک ، روروک، غربیلک ،مگسک و ...

 

[پارسا مرزبان]

پارسی عینک می شود آینک ​

که از آینه + پسوند ــَـک ساخته شده است. در انگلیسی هم به چشم Eye می گویند که از زبانهای ایرانی به آنجا رفته است. گویی در زمان تغییر خط آرانی به خط عربی ما این واژه را از روی همانندی عین عربی با آینه که خود از پارسی به عربی رفته است چنین نوشتیم.

آنچه که امروزه به نام آینه می شناسیم در گذشته آبگینه یا آبگونه بوده است. چون سطح آب نور را بازتاب می داده و مانند آینه بوده است. خود آینه به معنای روشنی و پاکی و چشم بوده است.
همچنین عینک را می توانیم: چشمک، آیینک، دیدیار یا چشم یار نیز بنامیم.

با سپاس از بارون گرامی

 

[baroon]

ممنون از پست با ارزشتون :گل:
جناب مرزبان ممکنه منبعتون رو درمورد این پست ذکر کنید؟

 

[پارسا مرزبان]

درود بارون گرامی

در لغتنامه-ی دهخدا پارسی عینک را می توان یافت. دیگر چیزها از پژوهشهای خودم است.

 

[baroon]

ممنونم. به هرحال منابع من هم موثّق هست .
همونطور که میدونید درمورد بسیاری از واژه ها و حتی مطالب هم سخنی وجود نداره. حتی معنی عام یک کلمه در فرهنگ های لغت مختلف متفاوت هست.
در مورد لغت نامه جای تأمّل داره.
امّا به هر حال این خوبه که مجموع اقوال صاحب نظران رو در یک تاپیک داریم. ممنون از مشارکتتون جناب مرزبان عزیز :گل:

 

[پارسا مرزبان]

از پژوهشهای عادل اشکبوس در این زمینه-ها، هرچه بیشتر یاد بگیریم، باز هم کم است.

بسیار سپاسگزارم

 

[baroon]

بله تحقیقات ایشون کمک بزرگی برای ما علاقه مندان بوده .
در حقیقت بزرگترین منبع ماست _ همونطور که در پست اوّل هم ذکر شده بود_ و نه تنها منبع!
پایدار باشید :گل: